Pełny tekst orzeczenia

231/6/B/2008





POSTANOWIENIE


z dnia 10 grudnia 2008 r.

Sygn. akt Ts 214/07

Trybunał Konstytucyjny w składzie:


Zbigniew Cieślak – przewodniczący

Stanisław Biernat – sprawozdawca
Marian Grzybowski,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 stycznia 2008 r. o zawieszeniu postępowania w skardze konstytucyjnej Sabiny Kotali,

p o s t a n a w i a:

pozostawić zażalenie bez rozpoznania.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 18 września 2007 r. skarżąca zakwestionowała zgodność art. 29 ust. 1 i 3, art. 29 ust. 1a w zw. z art. 17 oraz art. 83 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887, ze zm.) oraz art. 476 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.), a także Regulaminu Organizacyjnego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z art. 5, art. 7, art. 30, art. 32 ust. 1 i 2, art. 45 ust. 1 oraz art. 2 Konstytucji, a także z art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 listopada 1950 r.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w następującym stanie faktycznym i prawnym. 3 grudnia 1998 r. skarżąca zawarła z organem rentowym układ ratalny na spłatę należności z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne, przy czym nie dotrzymała warunków układu poprzez zaprzestanie spłaty należności. W związku z powyższym, 1 kwietnia 2001 r. układ został zerwany przez organ rentowy. Decyzją z 21 maja 2001 r. organ rentowy odmówił skarżącej umorzenia należności z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne wraz z odsetkami. Wniesione w toku postępowania sądowego środki odwoławcze zostały oddalone przez orzekające w sprawie sądy. 10 listopada 2006 r. skarżąca wystąpiła z wnioskiem o przywrócenie układu ratalnego zerwanego w 2001 r. Pismem z 22 listopada 2006 r. organ rentowy poinformował skarżącą o możliwości zawarcia nowej umowy o rozłożeniu zaległości na raty. 12 stycznia 2007 r. skarżąca wystąpiła z wnioskiem do Sądu Okręgowego o zobowiązanie ZUS – Oddział w Łodzi z siedzibą w Zduńskiej Woli do wydania decyzji w przedmiocie przywrócenia zawartego z organem rentowym układu ratalnego. Wyrokiem z 23 kwietnia 2007 r. (sygn. akt IV U 101/07) Sąd Okręgowy odrzucił wniosek (odwołanie), powołując się w uzasadnieniu rozstrzygnięcia na okoliczność, że zgłoszone żądanie zawarcia układu ratalnego nie może być przedmiotem decyzji organu rentowego, ale następstwem dwustronnej umowy stron i – jako takie – nie jest sprawą z zakresu ubezpieczeń społecznych w rozumieniu art. 476 k.p.c., stąd też nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu sądowym. Sąd Apelacyjny w Łodzi – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych postanowieniem z 15 czerwca 2007 r. (sygn. akt III AUz 80/07) oddalił wniesione zażalenie. Od wskazanego postanowienia skarżąca wniosła skargę kasacyjną.
Z wydaniem wskazanych w skardze rozstrzygnięć skarżąca wiąże naruszenie zasady państwa prawnego i nakazu urzeczywistniania sprawiedliwości społecznej; prawa do godności oraz jej poszanowania przez organy władzy publicznej (art. 30 Konstytucji), równości wobec prawa i równego traktowania przez organy władzy publicznej oraz zakazu dyskryminacji (art. 32 Konstytucji), prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji) oraz prawa do skutecznego środka odwoławczego w każdym przypadku, wywodzonego przez skarżącą z art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Skarżąca naruszenia powyższych praw i zasad upatruje w fakcie niemożności złożenia odwołania do sądu od zawartego z zakładem rentowym układu ratalnego.
Trybunał Konstytucyjny, mając na względzie fakt wystąpienia przez skarżącą ze skargą kasacyjną do Sądu Najwyższego, działając na podstawie art. 20 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) oraz art. 177 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.), postanowieniem z 23 stycznia 2008 r. zawiesił postępowanie do czasu zakończenia postępowania przed Sądem Najwyższym.
W zażaleniu wniesionym na powyższe postanowienie 11 lutego 2008 r. skarżąca wniosła o uchylenie ww. postanowienia i podjęcie zawieszonego postępowania. W uzasadnieniu podniesiono m.in., iż wniesienie skargi kasacyjnej przed wystąpieniem ze skargą konstytucyjną jest obligatoryjne, gdyż skarga ta stanowi nadzwyczajny środek zaskarżenia. Nie można zatem twierdzić, iż skarga konstytucyjna jest środkiem alternatywnym w stosunku do skargi kasacyjnej. Zdaniem skarżącej to rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego zapadłe w niniejszej sprawie będzie miało wpływ na postępowanie kasacyjne, zatem to postępowanie kasacyjne winno być zawieszone.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Charakter postępowań prowadzonych przed Trybunałem Konstytucyjnym wskazuje jednoznacznie, że są one jednoinstancyjne, chyba że ustawa o TK wyraźnie przewiduje możliwość wniesienia środka zaskarżenia od wydanego przez Trybunał Konstytucyjny orzeczenia.
Jedynym przepisem, który taką możliwość przewiduje jest art. 36 ust. 4 ustawy, zgodnie z którym na postanowienie sędziego Trybunału Konstytucyjnego w sprawie nienadania wnioskowi dalszego biegu wnioskodawcy przysługuje zażalenie do Trybunału w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia. Przepis ten na podstawie art. 49 ustawy znajduje zastosowanie w sprawach wszczętych w wyniku wniesienia skargi konstytucyjnej. Artykuł 23 ust. 1 pkt 3b ustawy przewiduje też wyraźnie tylko w przypadku wskazanych powyżej kategorii zażaleń rozpoznanie ich w składzie trzech sędziów („Trybunał orzeka w składzie trzech sędziów Trybunału w sprawach: b. zażaleń na odmowę nadania biegu wnioskom o stwierdzenie zgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawami oraz skargom konstytucyjnym”). Powyższe ustalenia oznaczają, że polskie prawodawstwo nie przewiduje środka zaskarżenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego zawieszające postępowanie w sprawie skargi konstytucyjnej.

Mając powyższe na względzie, należało wniesione zażalenie pozostawić bez rozpoznania.