Pełny tekst orzeczenia

183/5/B/2008


POSTANOWIENIE
z dnia 14 października 2008 r.
Sygn. akt Tw 25/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Rzepliński,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Zarządu Krajowego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy w sprawie zgodności:
art. 32j ust. 1, 3 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, ze zm.) z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.

UZASADNIENIE

W dniu 23 czerwca 2008 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek Zarządu Krajowego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy (dalej: OZZL) o zbadanie zgodności art. 32j ust. 1, 3 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, ze zm.; dalej: ustawa o zakładach opieki zdrowotnej) z art. 32 Konstytucji.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 14 lipca 2008 r. wezwano wnioskodawcę do usunięcia, w terminie 7 dni od daty doręczenia zarządzenia, braków formalnych wniosku, poprzez: sprecyzowanie, o kontrolę których jednostek redakcyjnych art. 32j ustawy o zakładach opieki zdrowotnej występuje wnioskodawca; uzasadnienie, w jaki sposób jednostki redakcyjne, o których mowa, naruszają – zdaniem wnioskodawcy – art. 32 Konstytucji; doręczenie oryginału uchwały z 9 maja 2008 r. (nr 1/05/2008 r.) Zarządu Krajowego OZZL w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego; doręczenie pięciu egzemplarzy wyciągu z protokołu pozwalającego stwierdzić, że uchwała została podjęta zgodnie ze statutem OZZL.
W piśmie, które wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego 28 lipca 2008 r., pełnomocnik OZZL odniósł się do stwierdzonych przez Trybunał Konstytucyjny braków formalnych wniosku.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.: dalej: ustawa o TK) wniosek złożony przez ogólnokrajowy organ związku zawodowego podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. W postępowaniu tym Trybunał Konstytucyjny w składzie jednego sędziego bada, czy wniosek odpowiada wymogom formalnym (art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o TK), czy nie jest oczywiście bezzasadny (art. 36 ust. 3 ustawy o TK), a w szczególności, czy pochodzi od uprawnionego podmiotu (art. 191 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 191 ust. 2 Konstytucji oraz art. 31 ust. 1 ustawy o TK).

W myśl art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji kompetencja do inicjowania abstrakcyjnej kontroli norm przysługuje ogólnokrajowym organom związków zawodowych. Wola ogólnokrajowego organu (zazwyczaj kolegialnego), znajduje wyraz w podejmowanych przez niego uchwałach. Tryb podjęcia uchwały regulują właściwe przepisy (np. statutu), zaś treść podjętej uchwały zostaje zapisana w protokole z posiedzenia takiego organu. Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego uchwała ogólnokrajowego organu związku zawodowego, o którym mowa w art. 191 ust. 1 pkt 4 ustawy zasadniczej, w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego stanowi conditio sine qua non wszczęcia postępowania z wniosku tego organu (por. postanowienie TK z 14 listopada 2007 r., Tw 38/07, OTK ZU nr 6/B/2007, poz. 262 i powołane tam orzeczenia). Dla ustalenia, czy złożony wniosek pochodzi od ogólnokrajowego organu związku zawodowego, a nie od osoby fizycznej, która go sporządziła lub podpisała, potrzebny jest dowód, że został on wniesiony na podstawie uchwały uprawnionego organu, stąd wymagane jest dołączenie do wniosku uchwały tego organu. Treść uchwały i wniosku powinna cechować zbieżność, która obejmuje dokładne wskazanie kwestionowanego aktu normatywnego (jego przepisu lub przepisów), wyrażenie woli wyeliminowania tego aktu (przepisu lub przepisów) z porządku prawnego oraz sformułowanie zarzutu niezgodności z aktem normatywnym o wyższej mocy prawnej (jego przepisem lub przepisami).

2. Trybunał Konstytucyjny po wstępnym rozpoznaniu wniosku stwierdza, że Zarząd Krajowy OZZL nie wykonał w ustawowym terminie zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 14 lipca 2008 r., wzywającego do usunięcia braku formalnego wniosku, wskazanego w pkt 4 tego zarządzenia. Na podstawie art. 36 ust. 3 ustawy o TK, okoliczność powyższa uzasadnia wydanie postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Zarządu Krajowego OZZL.

2.1. W celu ustalenia, czy uchwała Zarządu Krajowego OZZL z 9 maja 2008 r. (nr 1/05/2008 r.) w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego została podjęta zgodnie ze statutem OZZL, zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego wezwano wnioskodawcę do doręczenia wyciągu z protokołu posiedzenia, podczas którego przyjęto tę uchwałę (pkt 4).

2.2. W myśl § 18 ust. 5 statutu OZZL, „w skład Zarządu Krajowego OZZL wchodzą członkowie wybrani przez Zjazd Krajowy oraz przewodniczący każdego Zarządu Regionu. [...] Liczbę członków Zarządu Krajowego wybieranych przez Krajowy Zjazd Delegatów ustala Zjazd”.
Z nadesłanego wyciągu z protokołu nr 25/05/2008 r. posiedzenia Zarządu Krajowego OZZL, odbytego w dniu 9 maja 2008 r. w Bydgoszczy, wynika, że „na posiedzenie wg listy obecności przybyły 23 osoby, w tym uprawnionych do głosowania 20 osób, co stanowi 57% składu Zarządu Krajowego OZZL”.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że powyższe wyjaśnienie nie może stanowić wystarczającej podstawy dla uznania, iż uchwała została podjęta zgodnie ze statutem wnioskodawcy. OZZL nie doręczył bowiem uchwały Krajowego Zjazdu Delegatów w sprawie ustalenia liczby członków Zarządu Krajowego, a także nie przedstawił informacji, ile Regionów istnieje w praktyce, co wiąże się z członkostwem przewodniczących Zarządów Regionów w Zarządzie Krajowym. Nie doręczono także listy członków Zarządu Krajowego, którzy swoimi podpisami potwierdziliby obecność na posiedzeniu. Trybunał Konstytucyjny nie mógł również ustalić liczby członków Zarządu Krajowego na gruncie odpisu aktualnego z KRS, bowiem ujawniony w nim skład osobowy dotyczy Prezydium Zarządu Krajowego, nie zaś Zarządu Krajowego.

2.3. W wyciągu z protokołu posiedzenia Zarządu Krajowego OZZL znajduje się wzmianka „podejmowane uchwały są ważne”.
Trybunał Konstytucyjny po zbadaniu statutu OZZL stwierdza, że w żadnym przepisie tego aktu nie zostało określone quorum (minimalna liczba członków Zarządu Krajowego OZZL obecnych na posiedzeniu, od której zależy ważność podejmowanych uchwał), a także – co szczególnie znamienne – żaden przepis statutu OZZL nie określa wymaganej większości głosów dla skutecznego podjęcia uchwały przez Zarząd Krajowy.

2.4. Trybunał Konstytucyjny podkreśla również, że z wyciągu z protokołu posiedzenia Zarządu Krajowego OZZL nie wynika jednoznacznie, czego dotyczyło przeprowadzone głosowanie.
Zgodnie z protokołem, po wypowiedzi przewodniczącego OZZL: „wnioskuję by podjąć uchwałę o skierowanie sprawy do Trybunału Konstytucyjnego” oraz dyskusji, „zebrani jednogłośnie przegłosowali poparcie dla przedstawionego wniosku podjęcia uchwały i skierowania sprawy do Trybunału Konstytucyjnego bez głosów przeciwnych i głosów wstrzymujących się”. Z protokołu wynika zatem, że zgromadzeni wyrazili jedynie poparcie dla propozycji podjęcia stosownej uchwały, natomiast nie głosowali nad treścią uchwały w sprawie wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego. Powyższy tok rozumowania potwierdza tekst samego protokołu, w którym nie odnotowano treści uchwały lub przynajmniej numeru pozwalającego na jej identyfikację. W tym stanie rzeczy wyciąg z protokołu stwarza uzasadnianą wątpliwość, czy Zarząd Krajowy OZZL w ogóle podjął uchwałę nr 1/05/2008 r. na posiedzeniu w dniu 9 maja 2008 r.

2.5. Zrealizowanie zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego poprzez doręczenie wyciągu z protokołu posiedzenia Zarządu Krajowego OZZL należy utożsamić z formalnym wykonaniem obowiązku nałożonego na wnioskodawcę. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego pozostaje natomiast bezsporne, że treść przekazanego dokumentu oraz cechująca go niekompletność, nie usunęła, a wręcz pogłębiła niepewność związaną z rozstrzygnięciem, czy uchwała Zarządu Krajowego OZZL stanowiąca podstawę prawną rozpatrywanego wniosku została podjęta zgodnie z postanowieniami statutu OZZL.
Skoro „usunięcie” braków formalnych nie doprowadziło do wyjaśnienia przez Zarząd Krajowy OZZL stwierdzonych wyżej wątpliwości, Trybunał Konstytucyjny postanowił odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.

3. Na marginesie Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę na dwie kwestie.

3.1. Trybunał ustalił, że pod uchwałą Zarządu Krajowego OZZL nr 1/05/2008 r. w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego (także pod samym wnioskiem) znajduje się podpis „Przewodniczącego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy”. Tymczasem żaden przepis statutu OZZL nie kreuje tak nazwanego organu czy władzy.

3.2. Należy także zasygnalizować, że treść oryginału uchwały Zarządu Krajowego OZZL (doręczonego w wykonaniu zarządzenia wzywającego do uzupełnienia braków formalnych) różni się od treści odpisu uchwały, za której zgodność z oryginałem poświadczył pełnomocnik. W odpisie brakuje zdania: „głosowano jednogłośnie za, bez głosów przeciwnych i głosów wstrzymujących się”.

Z powyższych względów Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.