Pełny tekst orzeczenia

183/3/B/2009





POSTANOWIENIE


z dnia 22 czerwca 2009 r.


Sygn. akt Ts 268/07



Trybunał Konstytucyjny w składzie:





Maria Gintowt-Jankowicz – przewodnicząca


Wojciech Hermeliński – sprawozdawca


Stanisław Biernat,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 września 2008 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Andrzeja Trzeciaka,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 7 listopada 2007 r. skarżący zakwestionował zgodność z art. 2 i art. 32 Konstytucji następujących przepisów: art. 22 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153, ze zm.), art. 24 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391, ze zm.) oraz art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, ze zm.).
Decyzją Dyrektora Podlaskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia z 21 lutego 2006 r. (Nr 10/3/03/00015/2006) stwierdzono, że skarżący od 6 grudnia 2001 r. podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej jako wspólnik spółki jawnej. Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia utrzymał w mocy powyższe rozstrzygnięcie decyzją z 6 kwietnia 2006 r. (Nr 145/2006/Ub). Skarga wniesiona na powyższą decyzję została oddalona wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 10 października 2006 r. (sygn. akt VII SA/Wa 983/06). Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę kasacyjną wniesioną od wskazanego powyżej rozstrzygnięcia WSA wyrokiem z 21 czerwca 2007 r. (sygn. akt II GSK 73/07) doręczonym skarżącemu 10 sierpnia 2007 r.
Zdaniem skarżącego, konieczność opłacania przez niego składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (jako wspólnika spółki jawnej „Sandra”), pomimo zaprzestania przez nią prowadzenia działalności statutowej od lutego 2002 r., oraz jednoczesnego opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę w innej firmie, narusza art. 2 i art. 32 Konstytucji. Skarżący wskazuje na naruszenie: prawa równego traktowania w życiu społecznym przez zobowiązanie skarżącego do uiszczania składek na ubezpieczenie z różnych tytułów bez zagwarantowania mu świadczeń zdrowotnych na odpowiednio wyższym poziomie; prawa i wolności w wyborze źródła dochodów, z jakiego należy uiszczać składkę zdrowotną poprzez zobowiązanie skarżącego do uiszczania składki zarówno ze stosunku pracy, jak i prowadzonej działalności gospodarczej, przy braku dodatkowych świadczeń zdrowotnych z tego tytułu, oraz prawa do rezygnacji z opłacania składki zdrowotnej w przypadku faktycznego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej. W konsekwencji – zdaniem skarżącego – zakwestionowane przepisy naruszają art. 2 i art. 32 Konstytucji oraz ograniczają wolność jednostki w podejmowaniu dodatkowych inicjatyw gospodarczych przez nakładanie nieracjonalnych i niczym nieuzasadnionych obciążeń finansowych.
Postanowieniem z 19 września 2008 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wniesionej skardze konstytucyjnej, wskazując w uzasadnieniu na niewykazanie przez skarżącego, że w jego sprawie doszło do naruszenia konstytucyjnej wolności lub prawa konstytucyjnego o charakterze podmiotowym.
Trybunał podkreślił przy tym, że ani zasada równości, ani zasady wynikające z art. 2 Konstytucji nie mają charakteru konstytucyjnego prawa podmiotowego, którego ochrony można by dochodzić w trybie skargi konstytucyjnej. Skarżący nie uzasadnił natomiast, że wskazane przez niego w piśmie uzupełniającym braki skargi konstytucyjnej prawa mają charakter konstytucyjnych praw podmiotowych ani nie wskazał przepisu Konstytucji, w którym upatruje źródeł tych praw.
W zażaleniu złożonym na powyższe postanowienie skarżący wnosi o uchylenie zaskarżonego postanowienia wskazując, że „odmowa nadania dalszego biegu wniesionej skardze jest całkowicie bezzasadna”. W uzasadnieniu tezy wskazuje na motyw złożenia skargi, jakim było jego odczucie, że jako przedsiębiorca prowadzący samodzielnie działalność na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej jest dyskryminowany ze względu na ciążący na nim obowiązek opłacania dodatkowej składki bez możliwości uzyskania ekwiwalentów tego świadczenia. Zdaniem skarżącego we wniesionej skardze został w pełni przeprowadzony dowód potwierdzający fakt dyskryminacji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś wniesione zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Skarga konstytucyjna jest środkiem prawnym służącym ochronie konstytucyjnych praw podmiotowych lub konstytucyjnych wolności, do których naruszenia doszło na skutek wydania rozstrzygnięcia opartego na przepisie, którego konstytucyjność się kwestionuje. W tym kontekście nie budzi najmniejszej wątpliwości zasadność domagania się przez ustawodawcę, aby skarżący we wniesionej skardze wskazał na prawo konstytucyjne lub wolność, których ochrony chce dochodzić w trybie skargi konstytucyjnej oraz określił sposób ich naruszenia (art. 47 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.).
W skardze konstytucyjnej stanowiącej przedmiot wstępnego rozpoznania skarżący powołał się na naruszenie zasad wynikających z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji oraz prawa i wolności w wyborze źródła dochodów, z jakiego należy uiszczać składkę zdrowotną, a także prawa do rezygnacji z opłacania składki zdrowotnej w przypadku faktycznego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej.
Trybunał w zaskarżonym postanowieniu odmawiającym nadania dalszego biegu wniesionej skardze konstytucyjnej wykazał, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem samoistne powołanie się na naruszenie zasad wynikających z art. 2 i art. 32 Konstytucji, bez wskazania konkretnego prawa podmiotowego o charakterze konstytucyjnym, które doznało uszczerbku na skutek ich naruszenia, nie spełnia wskazanych powyżej przesłanek skargi konstytucyjnej, co uniemożliwia tym samym merytoryczne rozpoznanie wniesionego środka prawnego.
Podkreślić należy, że w zażaleniu wniesionym na powyższe postanowienie skarżący nie ustosunkował się w żaden sposób do przytoczonego powyżej stanowiska Trybunału Konstytucyjnego. Nie zakwestionował także zasadności drugiej z tez wyrażonych w zaskarżonym postanowieniu, zgodnie z którą we wniesionej skardze nie zostało uzasadnione, że wskazane w niej prawa (tj. prawo w wyborze źródła dochodów, z jakiego należy uiszczać składkę zdrowotną oraz prawo do rezygnacji z opłacania składki zdrowotnej w przypadku faktycznego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej) mają charakter konstytucyjnych praw podmiotowych. Uzasadnienie zażalenia sprowadza się faktycznie do wyrażenia przekonania skarżącego o zasadności wniesionego środka prawnego i o fakcie jego dyskryminacji, bez jakiegokolwiek odwołania do przesłanek skargi konstytucyjnej, których niespełnienie stanowiło podstawę odmowy nadania skardze dalszego biegu.

Trybunał Konstytucyjny orzekający w niniejszym składzie podziela w całości stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu z 19 września 2008 r., zarówno co do podstaw odmowy nadania skardze dalszego biegu, jak i ich uzasadnienia i nie uwzględnia zażalenia złożonego na powyższe postanowienie.