Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2013r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Bożena Szponar - Jarocka

Sędziowie: SO del. Bohdan Bieniek (spr.)

SA Barbara Orechwa-Zawadzka

Protokolant: Barbara Chilimoniuk

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2013 r. w Białymstoku

sprawy z wniosku F. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o wydanie legitymacji osoby represjonowanej

na skutek apelacji wnioskodawcy F. K.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 12 lipca 2012 r. sygn. akt III U 368/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1077/12

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. decyzją z dnia 11 kwietnia 2012r. odmówił F. K. wydania legitymacji osoby represjonowanej.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył F. K., domagając się jej zmiany i wydania legitymacji osoby represjonowanej.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce wyrokiem z dnia 12 lipca 2012r. w sprawie III U 368/12 odwołanie oddalił.

Jednocześnie Sąd I instancji ustalił, iż F. K. od 1 października 1993r. ma przyznane prawo do emerytury na podstawie ustawy z 14.12.1982r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Nie ma natomiast ustalonego świadczenia pieniężnego, jak też innego uprawnienia przewidzianego w przepisach ustawy z dnia 29 maja 1974r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin.

W dniu 8.02.2012 r. F. K. złożył wniosek o wydanie legitymacji osoby represjonowanej. Decyzją z dnia 11 kwietnia 2012 roku pozwany odmówił wydania legitymacji osoby represjonowanej.

W ocenie Sądu I instancji odwołanie wniesione przez F. K. jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy odwołał się do treści art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego ( Dz. U. z 2012r. poz. 400). Zgodnie z przytoczonym przepisem kombatantom będącym inwalidami wojennymi lub wojskowymi przysługują świadczenia pieniężne i inne uprawnienia przewidziane w przepisach ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 648 ze zm.). Art. 12 ust. 5 wyżej cytowanej ustawy stanowi z kolei, że dokumentem potwierdzającym prawo do korzystania z uprawnień, o których mowa w ust. 1, jest legitymacja osoby represjonowanej wystawiona przez organ rentowy.

Zgodnie z art. 1 cytowanej wyżej ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, zaopatrzenie określone tą ustawą przysługuje inwalidom wojennym, wojskowym i członkom rodzin, pozostałym po żołnierzach poległych, zmarłych lub zaginionych w czasie służby wojskowej oraz po inwalidach wojennych i wojskowych. Zgodnie z art. 2 cyt. ustawy zaopatrzenie obejmuje świadczenia pieniężne, świadczenia w naturze oraz inne uprawnienia i przywileje.

Mając powyższe na uwadze Sąd I instancji wywiódł, iż zarówno z akt emerytalnych, jak i twierdzeń samego odwołującego wynika, że oprócz prawa do emerytury i dodatku pielęgnacyjnego z tytułu ukończenia 75 roku życia, skarżący nie ma ustalonego i nie pobiera świadczeń, jak też nie korzysta z uprawnień, o których mowa w ustawie o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin. Odwołujący nie kwestionował też faktu, że nie przysługuje mu status inwalidy wojennego i wojskowego.

Na marginesie wskazać należy, że nieuprawnione jest wywodzenie przez odwołującego uprawnień do wydania mu legitymacji osoby represjonowanej, jedynie z tytułu posiadania statusu kombatanta, co wynika wprost z cyt. wyżej art. 12 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Nieuprawnione jest również wywodzenie uprawnień do wydania mu spornej legitymacji z tytułu prawa do świadczenia pieniężnego przyznanego w oparciu o przepisy ustawy z dnia 31 maja 1996 roku o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich ( Dz.U. 1996.87.359 z późń. zm. ), gdyż nie przewidują tego przepisy tej ustawy.

W konsekwencji Sąd Okręgowy oddalił odwołanie na zasadzie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Od powyższego wyroku apelację wywiódł F. K.. W swym środku zaskarżenia domagał się zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez nakazanie stronie pozwanej wydania legitymacji osoby represjonowanej.

W uzasadnieniu swego stanowiska wywodził, iż Sąd I instancji podzielił pogląd organu rentowego. Tymczasem jest to stanowisko wadliwe i dowodzi o pokrzywdzeniu odwołującego. Nie można zaakceptować stanowiska, iż brak uprawnień inwalidy wojennego wyklucza prawo do uzyskania legitymacji osoby represjonowanej. Tak zaprezentowana wykładnia prawa pomija fakt, jakim jest orzeczenie Wojskowej Komisji Lekarskiej , na które skarżący zwracał już uwagę w swym odwołaniu. W rezultacie dokonana interpretacja ustawy przez Sąd I instancji jest wadliwa, a tym samym apelacja jest zasadna i konieczna.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

W pierwszej kolejności należy podnieść, iż Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny oraz dokonał trafnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Przedmiotowa ocena mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów, o której mowa w art. 233 § 1 kpc. Natomiast skarżący w apelacji ogranicza się do polemiki z rozważaniami Sądu Okręgowego, a na poparcie stawianych rozstrzygnięciu zarzutów nie przedstawia skutecznych argumentów. Tym samym nie może zniweczyć poglądu wyrażonego w zaskarżonym orzeczeniu.

Przede wszystkim Sąd I instancji prawidłowo ustalił fakt pobierania przez wnioskodawcę emerytury w oparciu o przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 1982r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Po wtóre ustalił, że skarżący nie posiada prawa do innego świadczenia emerytalno-rentowego wynikającego z przepisów ustawy z dnia 29 maja 1974r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin.

Przedmiotowe ustalenia na gruncie przedmiotowej sprawy są o tyle istotne, iż pierwotnie wykluczają prawo wnioskodawcy do uzyskania legitymacji osoby represjonowanej. Otóż skarżący błędnie utożsamia fakt podlegania represji z jednoznacznym uzyskaniem stosownej legitymacji. Prawa do jej uzyskania nie otwiera legitymacja członkowska Stowarzyszenia (...) przez III Rzeszę. Z powołanego dokumentu wynika, że odwołujący w okresie od kwietnia 1941 do kwietnia 1945r. pracował przymusowo w K.. Z tego tytułu, co też trafnie zaakcentował Sąd I instancji, wynika jedynie prawo do świadczenia pieniężnego w oparciu o przepisy ustawy z dnia 31 maja 1996r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.[Dz.U z 1996r nr 87,poz.395]

Jednakże nie sam fakt represji, czy też sam fakt posiadania statusu kombatanta obliguje pozwanego do wydania legitymacji. W tej kwestii Sąd Okręgowy trafnie przytoczył brzmienie art.12 ust.1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Zgodnie z powołanym przepisem kombatant ubiegający się o wydanie legitymacji osoby represjonowanej powinien być jednocześnie inwalidą wojennym lub wojskowymi. Z kolei do uznania za inwalidę wojennego lub wojskowego nie wystarczy stwierdzenie uszczerbku na zdrowiu wydane w dniu 11 kwietnia 1951r. przez Wojskową Komisję Lekarską. Celem badania tej Komisji było ustalenie procentowego uszczerbku na zdrowiu. Tymczasem status inwalidy wojennego lub wojskowego wymaga ustalenia jednej z grup inwalidztwa wskutek inwalidztwa powstałego w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych [vide art. 6 i następne ustawy z dnia 29.05.1974r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin]

Warto skarżącemu zwrócić uwagę, iż przedmiotowa kwestia stanowiła także przedmiot rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego. I tak w postanowieniu z dnia 5 grudnia 2007r. w sprawie II UZP 5/07 Sąd Najwyższy wskazał, że z art. 12 ust. 5 ustawy o kombatantach nie wynika, by organ rentowy mógł decydować o posiadaniu przez daną osobę uprawnień kombatanckich. Jego obowiązkiem jest jedynie wystawienie legitymacji, która potwierdza prawo do korzystania ze szczególnych uprawnień przez osoby, którym przyznano rentę inwalidy wojennego, o czym stanowi wprost art. 12 ust. 1 ustawy o kombatantach.[ LEX nr 346149]

Zatem konieczność uzyskania przez kombatanta statusu inwalidy wojennego lub wojskowego jest bezsporna. Zresztą także przepisy wykonawcze potwierdzają omówiony uprzednio warunek. Z rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 marca 2003r. w sprawie trybu wydawania i anulowania legitymacji osoby represjonowanej, dokumentów wymaganych do jej wydania oraz wzoru legitymacji osoby represjonowanej Dz.U.2003.61.539 wynika, że organ rentowy po wydaniu decyzji o przyznaniu renty inwalidy wojennego wydaje niezwłocznie legitymację osoby represjonowanej, zwaną dalej "legitymacją".

Tymczasem wnioskodawca nie posiada statusu inwalidy wojennego lub wojskowego, co też prawidłowo ustalił Sąd Okręgowy. W rezultacie nie spełnia obecnie przesłanek do uzyskania legitymacji osoby represjonowanej. Poprawności rozumowania Sądu I instancji nie zmieniają argumenty apelującego, gdyż odnoszą się wybiórczo do fragmentów przepisów prawa.

Mając powyższe na uwadze apelacja skarżącego podlega oddaleniu z mocy art. 385 kpc.