Pełny tekst orzeczenia

352/5/B/2009

POSTANOWIENIE
z dnia 8 października 2009 r.
Sygn. akt Tw 12/09

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Ewa Łętowska – przewodnicząca
Teresa Liszcz – sprawozdawca
Janusz Niemcewicz,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2009 r. o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, w zakresie określonym w tym postanowieniu,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

1. W dniu 17 kwietnia 2009 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych (dalej: OPZZ) o zbadanie zgodności: po pierwsze, art. 4 pkt 5 w zw. z art. 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656; dalej: ustawa o emeryturach pomostowych) z art. 32 Konstytucji; po drugie, art. 4 pkt 5 w zw. z art. 2 pkt 5 w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych z art. 2 Konstytucji; po trzecie, art. 21 ust. 1 i 2 w zw. z art. 2 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych z art. 2 i art. 32 Konstytucji; po czwarte, art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach pomostowych oraz załącznika nr 1 do tej ustawy z art. 32 Konstytucji; po piąte, art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych oraz załącznika nr 2 do tej ustawy z art. 32 Konstytucji.

2. Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 13 maja 2009 r. wezwano wnioskodawcę do usunięcia, w terminie 7 dni od daty doręczenia zarządzenia, braków formalnych wniosku przez: uzasadnienie, w jaki sposób, zdaniem wnioskodawcy, art. 4 pkt 5 w zw. z art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych narusza art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji; art. 4 pkt 5 w zw. z art. 2 pkt 5 w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych narusza art. 2 Konstytucji; art. 21 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych narusza art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji; art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach pomostowych narusza art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji; doręczenie oryginału (oraz czterech kopii) uchwały Rady OPZZ z 31 marca 2009 r. w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, a także wyciągu z protokołu (oraz jego czterech kopii) z posiedzenia Rady OPZZ (wraz z listą obecności członków Rady), pozwalającego stwierdzić, że powołana wyżej uchwała została podjęta zgodnie ze statutem OPZZ.

3. W piśmie z 25 maja 2009 r. wnioskodawca odniósł się do stwierdzonych przez Trybunał Konstytucyjny braków formalnych wniosku.

4. Postanowieniem z 15 lipca 2009 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wnioskowi OPZZ w zakresie określonym w tym postanowieniu.
4.1. Trybunał Konstytucyjny ustalił, że w rozpatrywanym wniosku nastąpiło rozszerzenie zakresu zaskarżenia, który Rada OPZZ wyznaczyła w swojej uchwale z 31 marca 2009 r. We wniosku wskazano dodatkowo – jako przedmiot kontroli – art. 21 ust. 2 w zw. z art. 2 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych, formułując pod jego adresem zarzut naruszenia art. 2 i art. 32 Konstytucji. Trybunał uznał zatem, że „wniosek” – w zakresie, w jakim przekracza granice zaskarżenia wyznaczone w powołanej wyżej uchwale Rady OPZZ – pochodzi od podmiotu nieuprawnionego w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji. Okoliczność ta stanowiła, zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), podstawę odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu w zakresie wyżej wskazanym.
4.2. Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez art. 4 pkt 5 w zw. z art. 2 pkt 5 w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych art. 2 Konstytucji, Trybunał odmówił nadania wnioskowi dalszego biegu w tym zakresie z uwagi na oczywistą bezzasadność stawianego zarzutu (art. 36 ust. 3 ustawy o TK).
4.3. Po zbadaniu zarzutu naruszenia przez art. 4 pkt 5 w zw. z art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych art. 32 Konstytucji, Trybunał odmówił nadania wnioskowi dalszego biegu w tym zakresie ze względu na zbędność wydania orzeczenia (w odniesieniu do art. 3 ust. 1-3 tej ustawy), a także z powodu nieusunięcia w wyznaczonym terminie braków formalnych wniosku (związanych z art. 3 ust. 4-7 tej ustawy).

5. W zażaleniu z 23 lipca 2009 r. OPZZ wniosło „o uchylenie zaskarżonego postanowienia w zaskarżonej części”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:


1. Zgodnie z art. 36 ust. 4 ustawy o TK, wnioskodawcy przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania wnioskowi dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 3 lit. b w zw. z art. 36 ust. 6-7 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.


2. Rozpatrywane zażalenie kwestionuje postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 15 lipca 2009 r. wyłącznie w odniesieniu do odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu w zakresie kontroli zgodności art. 4 pkt 5 w zw. z art. 2 pkt 5 w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych z art. 2 Konstytucji.
Zaskarżonemu postanowieniu OPZZ zarzuca: „bezpodstawne uznanie, że z uzasadnienia wniosku o zbadanie zgodności art. 4 pkt 5 w zw. z art. 2 pkt 5 w zw. z art. 21 ust. 1 z wyprowadzoną z art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej zasadą zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa wynika, że wnioskodawca domaga się stwierdzenia niezgodności z art. 2 Konstytucji art. 57 ustawy o emeryturach pomostowych”. Wnioskodawca twierdzi ponadto, że „nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem, jakoby naruszenie zasady zaufania obywateli do państwa, wynikającej z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w ramach kwestionowanego zarzutu polegać mogło tylko na wprowadzeniu krótkiego okresu vacatio legis ustawy”.

3. Trybunał Konstytucyjny przypomina na wstępie, że OPZZ zarzuciło we wniosku niezgodność art. 4 pkt 5 w zw. z art. 2 pkt 5 w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych z wyprowadzoną z art. 2 Konstytucji zasadą ochrony zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa w zakresie, w jakim narusza, po pierwsze, zasadę ochrony praw słusznie nabytych, po drugie zaś, zasadę zachowania odpowiedniej vacatio legis.
3.1. Analiza zarzutów zażalenia pozwala stwierdzić, że ich źródłem jest niezrozumienie argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. Dlatego Trybunał Konstytucyjny postanowił wyjaśnić, że wnioskowi OPZZ w zakresie dotyczącym badania zgodności art. 4 pkt 5 w zw. z art. 2 pkt 5 w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych z wywodzoną z art. 2 Konstytucji zasadą ochrony praw słusznie nabytych został nadany dalszy bieg (zostanie merytorycznie rozpoznany).
3.2. Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie podtrzymuje natomiast stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu, zgodnie z którym zarzut naruszenia art. 2 Konstytucji (tzn. zasady zachowania odpowiedniej vacatio legis) przez art. 4 pkt 5 w zw. z art. 2 pkt 5 w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, rozpatrywany z pominięciem art. 57 tej ustawy w brzmieniu: „ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r. (…)”, cechuje oczywista bezzasadność. Okoliczność powyższa została tym samym prawidłowo wskazana w zaskarżonym postanowieniu jako przesłanka odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi OPZZ we wskazanym zakresie.

Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.