Pełny tekst orzeczenia

80/2/B/2010

POSTANOWIENIE
z dnia 24 marca 2010 r.
Sygn. akt Ts 19/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:


Marek Mazurkiewicz – przewodniczący


Stanisław Biernat – sprawozdawca


Maria Gintowt-Jankowicz,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 lipca 2009 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Przemysława S.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W sporządzonej przez pełnomocnika z urzędu skarżącego skardze konstytucyjnej zakwestionowana została zgodność z Konstytucją art. 140 oraz art. 141 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, ze zm., dalej: ustawa o FUS). Zaskarżonym przepisom ustawy o FUS, zezwalającym – zdaniem skarżącego – „na zajęcie w toku prowadzonej egzekucji komorniczej świadczenia emerytalnego lub rentowego przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, w zakresie, w jakim nie wskazują kwoty wolnej od potrąceń zapewniającej środki egzystencji lub niewskazujących możliwości wstrzymania lub wyłączenia egzekucji w sytuacjach szczególnie wyjątkowych”, zarzucono niezgodność z art. 32, art. 67, art. 69, art. 71 ust. 1 oraz art. 75 Konstytucji.
Postanowieniem z 22 lipca 2009 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia wskazano, że przedmiotem skargi konstytucyjnej uczynił skarżący unormowania, które nie spełniały zależności wymaganej w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji. Stanowi ją wydanie na podstawie zaskarżonych przepisów ostatecznego orzeczenia w sprawie, w związku z którą wniesiono skargę konstytucyjną. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, zaskarżone przez skarżącego art. 140 oraz art. 141 ustawy o FUS takiej kwalifikacji nie wykazywały. Podstawą prawną orzeczeń wydanych w sprawie skarżącego były bowiem unormowania Kodeksu postępowania cywilnego, których przedmiotem jest umorzenie postępowania egzekucyjnego.
Zażalenie na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego skierował pełnomocnik skarżącego. Podniósł w nim, że Trybunał wadliwie przyjął, iż zaskarżone unormowania ustawy o FUS nie wykazują kwalifikacji, o której mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji. Na poparcie swojego stanowiska wskazał szereg orzeczeń wydanych w ramach prowadzonego wobec skarżącego postępowania egzekucyjnego. W zażaleniu podkreślono, że gdyby nie brak w przepisach k.p.c. uregulowania kwestii egzekucji ze świadczeń emerytalno-rentowych, to sąd orzekający w jego sprawie miałby podstawę do uwzględnienia skargi na czynności komornika. W związku z tym skarżący uważa, że zakwestionowane przepisy ustawy o FUS znalazły „faktycznie zastosowanie” w sprawie, w związku z którą wniósł skargę konstytucyjną.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie dostarczyło argumentów, które podważałyby prawidłowość i zasadność postanowienia o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
Ponownie należy stwierdzić, że przyjęta w art. 79 ust. 1 Konstytucji konstrukcja przedmiotu skargi konstytucyjnej istotnie ogranicza zakres przepisów, których konstytucyjność kwestionować można za pomocą tego środka prawnego. Obejmuje on wyłącznie takie unormowania, które były podstawą prawną ostatecznego orzeczenia wydanego w sprawie skarżącego, a zarazem w ich treści tkwiła przyczyna niedozwolonej (w świetle przepisów Konstytucji) ingerencji w sferę praw i wolności. Zależność powyższa powoduje więc, że nie każdy przepis prawa kształtujący sytuację faktyczną, w jakiej znajduje się skarżący, może być uznany za podstawę prawną orzeczenia, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji. Ponadto stwierdzić należy, że przedmiotem skargi konstytucyjnej może być tylko unormowanie, które występuje w systemie obowiązującego prawa, nie zaś takie, którego w systemie tym brakuje.
W zaskarżonym postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego prawidłowo przyjęto, że kwestionowane przez skarżącego przepisy ustawy o FUS powyższych wymagań nie spełniają. Ich uwzględnienie przez sądy orzekające w sprawie skargi na czynności komornika sądowego związane było jedynie z koniecznością prawidłowego określenia stanu faktycznego i sytuacji finansowej skarżącego. Podstawą prawną orzeczenia, z którym wiąże skarżący swoją skargę konstytucyjną był natomiast art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. Należy zauważyć, że właśnie na ten przepis powoływał się również skarżący w swojej skardze do sądu. Odniesienie do przepisów ustawy o FUS, które nastąpiło w uzasadnieniu postanowienia sądu II instancji miało względem skarżącego walor jedynie informujący i nie może być potraktowane jako wskazanie przez sąd podstawy prawnej swojego rozstrzygnięcia.
Niezależnie od powyższego należy również zwrócić uwagę na niepoprawność argumentacji skarżącego, mającej potwierdzić zarzut niezgodności z Konstytucją art. 140 oraz art. 141 ustawy o FUS. Sprowadza się ona w ostateczności do wykazania w treści tych przepisów braku stosownego uregulowania, co sytuuje tak ujęty zarzut na płaszczyźnie postulatywnej, związanej z zachodzącą luką w obowiązujących unormowaniach. Tak ujmowany zarzut nie mieści się jednakże w zakresie kontrolnych kompetencji Trybunału Konstytucyjnego, realizowanych w postępowaniu inicjowanym skargą konstytucyjną.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należy stwierdzić, że Trybunał Konstytucyjny zasadnie odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.