Pełny tekst orzeczenia

208/3/B/2010

POSTANOWIENIE
z dnia 20 kwietnia 2010 r.
Sygn. akt Ts 30/09

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Mazurkiewicz,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Andrzeja B. w sprawie zgodności:
art. 3982 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 4 lutego 2009 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 3982 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna sformułowana została w związku z następującym stanem faktycznym. Wyrokiem z 25 stycznia 2007 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – VI Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy (sygn. akt VI C 422/03) orzekł rozwód związku małżeńskiego skarżącego z winy obu stron. Wyrokiem z 30 stycznia 2008 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie – VI Wydział Cywilny (sygn. akt VI ACa 781/07) zmienił zaskarżony wyrok, orzekając rozwód związku małżeńskiego z winy skarżącego.
Skarżący wskazał, że art. 3982 § 2 pkt 1 k.p.c. w zakresie, w jakim wyłącza dopuszczalność wniesienia skargi kasacyjnej w sprawie o rozwód, w sytuacji gdy zapadły w postępowaniu apelacyjnym wyrok jest wyrokiem zmieniającym orzeczenie sądu I instancji, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji. Zdaniem skarżącego wyrok sądu II instancji narusza konstytucyjne prawo do sądu, pozbawia bowiem skarżącego możliwości wniesienia środka odwoławczego od rozstrzygnięć, z którymi skarżący w jego indywidualnej sprawie się nie zgadza.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej może być ustawa lub inny akt normatywny, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach skarżącego albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Oznacza to, że przesłanką rozpoznania skargi konstytucyjnej nie może być wskazanie dowolnego przepisu ustawy lub innego aktu normatywnego, ale tylko takiego, który w konkretnej sprawie stanowił podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia. Warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, że w związku z wydaniem przez organ władzy publicznej ostatecznego orzeczenia na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego doszło do naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym. Uprawdopodobnienie przez skarżącego naruszenia jego praw lub wolności jest zatem przesłanką konieczną dla uznania dopuszczalności skargi konstytucyjnej. W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny zobowiązany był zbadać, czy istotnie w niniejszej sprawie doszło do naruszenia wskazanych przez skarżącego praw konstytucyjnych, w szczególności zaś – czy doszło do zamknięcia drogi odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej do i wolności skarżącego.
Zasadniczym powodem dochodzenia praw w zakresie art. 3982 § 2 pkt 1 k.p.c. jest stwierdzenie, że przepis ten nie był podstawą wydania ostatecznego orzeczenia w niniejszej sprawie. Zgodnie z zaskarżonym art. 3982 § 2 pkt 1 k.p.c. skarga kasacyjna jest niedopuszczalna także w sprawach o rozwód, o separację, o alimenty, o czynsz najmu lub dzierżawy oraz o naruszenie posiadania. Przepis ten określa zatem zakres spraw rozpoznawanych w postępowaniu cywilnym, w odniesieniu do których wyłączona jest możliwość wykorzystania nadzwyczajnego środka odwoławczego w postaci skargi kasacyjnej. Orzeczeniem, które wskazuje skarżący jako ostateczne orzeczenie o jego prawach i wolnościach jest wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie – VI Wydział Cywilny (sygn. akt VI ACa 781/07), w którym sąd ten orzekł jako sąd II instancji, zmieniając wyrok sądu I instancji i orzekając rozwód związku małżeńskiego z winy skarżącego. W sprawie skarżącego nie zapadło żadne inne orzeczenie, w szczególności związane z uruchomieniem nadzwyczajnego środka odwoławczego w postaci skargi kasacyjnej. Z tego też powodu podstawą orzeczenia wskazanego jako ostateczne orzeczenie o prawach i wolnościach skarżącego nie mógł być zaskarżony przepis art. 3982 § 2 pkt 1 k.p.c. Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu z 1 kwietnia 2008 r., Ts 134/07 (OTK ZU nr 3/B/2008, poz. 110), nawet jeżeli w opinii skarżącego zakwestionowane przepisy uniemożliwiają mu wniesienie środka odwoławczego, to okoliczność ta wynika jedynie z ich brzmienia i nie jest poparta treścią ostatecznego orzeczenia. Zgodnie z przepisem art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) w związku z art. 79 ust. 1 Konstytucji, przesądza to jednoznacznie o niedopuszczalności nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w tym zakresie.

W tym stanie rzeczy, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.