Sygn. akt VIII GC 27/12
W I M I E N I U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J
Dnia 8 kwietnia 2013 r.
Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy
w składzie:
Przewodniczący SSO Agnieszka Woźniak
Protokolant sekr.sądowy Monika Dobosz
po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2013 r. na rozprawie
sprawy z powództwa Syndyka Masy Upadłości (...)w S.
przeciwko (...). w W. (H.)
o zapłatę
utrzymuje w mocy w całości wyrok zaoczny wydany przez Sąd Okręgowy w Szczecinie w dniu 9 lutego 2012 roku.
Sygn. akt VIII GC 27/12
W pozwie z dnia 4 sierpnia 2010 r. powód (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. „(...)” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wniósł o zasądzenie od „(...). w W. ((...)) kwoty 28 213,30 Euro wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 21 493,77 Euro od dnia 11 lipca 2008 r. i od kwoty 6 719,53 Euro od dnia 28 sierpnia 2008 r. oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, tłumaczenia dokumentów w kwocie 1 219 zł. W uzasadnieniu powód podał, że (...) w S. (dalej (...)) zawarła z pozwaną umowę na dostawę jednego kompletu materiałów szalunkowych na statek (...) oraz w opcji na dwa komplety przeznaczone na jednostki (...) (umowa (...)), przy czym (...) nigdy nie potwierdziła przystąpienia do realizacji zamówienia na dwie ostatnie jednostki. Powód wskazał, że egzemplarz umowy – mimo próśb - nie został opatrzony podpisem pozwanej jednak fakt jej zawarcia nie budzi wątpliwości choćby z uwagi na fakt przystąpienia przez pozwaną do jej realizacji. Wobec niewywiązywania się przez pozwaną z warunków umowy (nieterminowe i niekompletne dostawy) (...) odstąpiła od umowy w części, w jakiej nie została ona wykonana, realizując tym samym swe uprawnienie wynikające z art. VIII pkt 3 warunków ogólnych kontraktów importowych (...). W związku z odstąpieniem powód żąda kwoty 21 493,77 Euro jako różnicy pomiędzy sumą wpłat dokonanych przez (...)na poczet wynagrodzenia pozwanej a wartością materiałów dostarczonych przez pozwaną. Nadto powód domaga się kwoty 6 719,53 Euro tytułem kary umownej naliczonej przez (...) na podstawie art. IX pkt 1 warunków ogólnych, w związku z odstąpieniem od umowy z przyczyn leżących po stronie pozwanej.
Postanowieniem z dnia 13 grudnia 2011 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie ogłosił upadłość (...)w S. obejmującą likwidację majątku dłużnika. Postanowieniem z dnia 11 stycznia 2012 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie zawiesił postępowanie z urzędu na podstawie art. 174 § 1 pkt 4 kpc. Postanowieniem z dnia 2 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie podjął zawieszone postępowanie w sprawie z udziałem po stronie powodowej Syndyka Masy Upadłości (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S..
Wyrokiem zaocznym z dnia 9 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 28 213,30 Euro wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 21 493,77 Euro od dnia 11 lipca 2008 r. i od kwoty 6 719,53 Euro od dnia 28 sierpnia 2008 r., nadto zasądził w pkt II wyroku od pozwanej na rzecz powoda kwotę 12 772,32 zł i 65 Euro tytułem zwrotu kosztów procesu. Wyrokowi w pkt I i II nadano rygor natychmiastowej wykonalności. W sprzeciwie od powyższego wyroku pozwana wniosła o jego uchylenie i oddalenie powództwa w całości.
W uzasadnieniu pozwana podniosła, że powód nie udowodnił aby strony wiązała załączona do pozwu umowa datowana na dzień 24 stycznia 2008 r. a tym samym nie udowodnił, że stanowiła ona podstawę realizacji przez pozwaną zamówienia na przełomie marca i kwietnia 2008 r. Nadto w ocenie pozwanej powód nie udowodnił aby ogólne warunki umów dla kontraktów importowych (...) zostały pozwanej wraz z umową z dnia 24 stycznia 2008 r. doręczone, tym samym nie udowodnił, że istnieje podstawa do naliczenia kary umownej. Pozwana przyznała, że w grudniu 2007 roku i styczniu 2008 r. były prowadzone rozmowy odnośnie realizacji nowej jednostki (...) jednak z uwagi na brak spełnienia przez powoda warunków przystąpienia do umowy pozwana nie przystąpiła do jej realizacji. Zdaniem pozwanej błędnie wywodził powód, że (...) nigdy nie potwierdziła przystąpienia do realizacji zamówienia na jednostki (...). Pozwana zaprzeczyła także aby kiedykolwiek ustalała z powodem zmianę określonego w umowie z dnia 24 stycznia 2008 r. terminu dostawy na dzień 23 maja 2008 r. Ponadto zaprzeczyła aby strony związane były treścią załączonego do pozwu aneksu z dnia 18 czerwca 2008 roku wyjaśniając, że spotkanie w dniu 28 maja 2008 r. odbyło się z jej inicjatywy, podczas którego ustalono nowe warunki realizacji dostaw mające wychodzić na przeciw aktualnej sytuacji (...). Natomiast w treści aneksu z dnia 18 czerwca 2008 roku znalazły się zapisy niezgodnie z ustnymi ustaleniami. Zarzucono również powodowi, że nie udowodnił by osoby, które podpisały umowę, aneks do tej umowy oraz oświadczenie o odstąpieniu od umowy były członkami organu uprawnionego do reprezentowania (...).
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
(...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. (dalej zwana (...) złożyła u pozwanej „(...). w W. datowane na dzień 24 stycznia 2008 r. zamówienie nr (...) którego przedmiotem była dostawa 1 kompletu materiałów szalunkowych na statek (...) i 2 kompletów na statki (...) w opcji. Zamówienie na 2 komplety w opcji zależne było od potwierdzenia przez (...) które powinno było dotrzeć do pozwanej najpóźniej do 31 marca 2008 r. Jeśli pozwana nie otrzymałaby potwierdzenia do wyżej wymienionego dnia zamówienie na 2 komplety miało być uważane za nieważne i nieaktualne. Na komplet szalunków składały się panele ścienne, panele sufitowe i profile oraz listwa przypodłogowa. Strony ustaliły, że termin dostawy dotyczący statku (...) miał nastąpić w dniu 25 kwietnia 2008 r., zaś odnośnie statków w opcji (...) odpowiednio w dniach 24 lipca 2008 r. i 1 listopada 2008 r. Cena kompletu szalunków na każdy z wskazanych wyżej statków wynosiła 93 213,64 Euro, całkowita wartość zamówienia określona została na kwotę 279 640,92 Euro.
Zapłata wynagrodzenia na rzecz pozwanego nastąpić miała w 3 ratach. I rata wynosząca 50% całkowitej wartości kompletu szalunków miała zostać zapłacona na 30 dni przed zakończeniem dostawy, II rata w wysokości 25% wartości kompletu szalunków miała być dokonana w chwili gotowości do wysyłki ostatniej partii materiałów, po dołączeniu specyfikacji wysyłkowej, III rata również w wysokości 25% wartości kompletu miała nastąpić w ciągu 30 dni po zakończeniu dostawy. Płatność I i II raty miała nastąpić w formie przedpłaty na podstawie oryginału faktury pro – forma. Płatność III raty miała nastąpić na podstawie oryginalnej faktury handlowej.
(...) zastrzegła sobie prawo do zmiany terminu dostawy i prawo modyfikacji ilościowych każdego kompletu nie później niż miesiąc od uzgodnionych wyżej terminów dostaw bez żadnych dodatkowych kosztów.
Załącznik nr 3 do umowy stanowiło zestawienie cen na szalunki na statki (...) Integralną część umowy stanowił również załącznik nr 4 „Warunki ogólne dla kontraktów importowych (...)sp. z o.o.” Zgodnie z art. VIII pkt 3 warunków ogólnych (...) mogła wycofać się z kontraktu bez uprzedniego okresu i terminu wypowiedzenia jeśli: a) pozwana nie dopełni spoczywających na niej obowiązków, co stanowić miało fundamentalne naruszenie warunków kontraktu; b) pozwana nie dostarczy przedmiotu sprzedaży pomimo upływu 4 tygodni od daty dostawy określonej w kontrakcie. Nadto zgodnie z art. IX pkt 1 warunków ogólnych pozwana była zobowiązana do zapłacenia kar umownych na rzecz (...) w przypadku, gdy (...) wycofała się z kontraktu w wyniku okoliczności, za które winę ponosi pozwana, w kwocie 15% ceny określonej w kontrakcie.
Z treści art. X pkt 1 warunków ogólnych wynika, że kontrakt podlega prawu polskiemu, a w szczególności Konwencji Wiedeńskiej na temat kontraktów obejmujących międzynarodowy handel towarami. Zmiany i poprawki kontraktu miały być sporządzane w formie pisemnej pod rygorem nieważności (art. X pkt 2). Wszelkie oświadczenia napisane i wysłane za pomocą telefaksu powinny być wysyłane na adresy lub numery telefonów podane w kontrakcie (art. X pkt 3). Powyższe zamówienie w imieniu (...) podpisali J. M. oraz W. M..
Dowody: - zamówienie z dnia 24 stycznia 2008 r. wraz z załącznikiem (...) oraz tłumaczeniami (k. 23 – 43),
- pismo z dnia 7 marca 2008 r. wraz z tłumaczeniem i dowodem nadania(k. 20 – 22),
- zeznania świadka W. M. (k. 494 – 498),
- zeznania świadka T. S. (k. 498 – 500),
- zeznania świadka R. N. (k. 501 – 505).
Złożenie powyższego zamówienia poprzedzone było negocjacjami stron obejmującymi zakres dostawy, termin, cenę i warunki płatności. W ramach tych negocjacji w styczniu 2008 r. odbyło się spotkanie w siedzibie (...), w których uczestniczył reprezentant pozwanej R. S.. W tym okresie kiedy (...) przygotowywała zamówienie dla pozwanej zawarła już umowę z armatorem na budowę jednostki (...).
Dowody: - zeznania świadka W. M. (k. 494 – 498),
- zeznania świadka R. N. (k. 501 – 505).
- zeznania świadka J. J. (k. 621 – 624),
- przesłuchanie R. S. w charakterze strony (k. 617 – 620)
Zmówienie datowane na dzień 24 stycznia 2008 r. zostało przesłane do podpisu pozwanej przesyłką poleconą w dniu 10 marca 2008 r. wraz z pismem przewodnim z dnia 7 marca 2008 r., w którym (...) zwróciła się jednocześnie z prośbą o zaakceptowanie nowego terminu dostawy kompletu szalunków na jednostkę (...) na dzień 23 maja 2008 r. jak i potwierdzenie przyjęcia zamówienia.
Dowody: - pismo z dnia 7 marca 2008 r. wraz z tłumaczeniem i dowodem nadania(k. 20 – 22),
- zeznania świadka R. N. (k. 501 – 505).
Zamówienie zostało pozwanej doręczone w marcu 2008 r. jednak nie odesłano (...) egzemplarza opatrzonego podpisem osoby uprawnionej do reprezentacji pozwanej. Mimo, że kontrakt nie został podpisany przez pozwaną, nie zgłosiła ona co do jego treści sprzeciwu a zamówione dostawy były realizowane.
Bezsporne.
(...) miała problemy finansowe, co skutkowało z kolei problemami z dotrzymywaniem terminów płatności i w związku z tym zmieniała ona terminy dostaw poszczególnych laminatów.
W maju 2008 r. odbyło się spotkanie przedstawicieli (...) z reprezentantem pozwanej R. S. celem ustalenia nowych terminów dostaw i określenia zasad płatności. Rezultatem tych rozmów było sporządzenie przez (...) w dniu 18 czerwca 2008 r. aneksu nr (...) do zamówienia nr PL(...)- (...)-416. Zgodnie z postanowieniami aneksu szalunki na statek (...) miały zostać dostarczone w dwóch etapach. I etap o wartości minimum 35% kompletu w ciągu 7 dni po otrzymaniu I raty przedpłaty w wysokości 35 % wartości dostawy na statek. II etap – pozostałe 65% kompletu miało zostać dostarczone w ciągu 3 dni po otrzymaniu II raty przedpłaty w wysokości 40% wartości dostawy na statek. Terminy dostaw ustalono: dla statku (...) na dzień 2 lipca 2008 r., dla statku (...) na dzień 5 września 2008 r., (...) na dzień 27 listopada 2008 r. Płatność miała nastąpić w 3 ratach. I rata w wysokości 35% wartości kompletu szalunków na statek (...) płatna 1 dzień po otrzymaniu specyfikacji zakupionych laminatów. Za jednostki (...) płatna 14 dni przed ustalonym zakończeniem dostaw. II rata w wysokości 40% wartości kompletu płatna po otrzymaniu specyfikacji wysyłkowej. III rata w wysokości 25% płatna 30 dni po zakończeniu dostawy.
Powyższy aneks w imieniu (...) podpisała G. G. (zastępca dyrektora handlowego).
Aneks ten wysłany faksem w dniu 14 lipca 2008 r. został odebrany przez stronę pozwaną. (...) zwróciła się jednocześnie z prośbą o potwierdzenie przyjęcia zamówienia jak i o wysłanie faksem kopii zamówienia z podpisem.
Pozwana mimo tej prośby nie odesłała podpisanego aneksu.
Pozwana zgodziła się na przedstawione przez (...) warunki dostaw i na jej prośbę rozpoczęła przygotowania do produkcji, mimo posiadania informacji o problemach finansowych (...). Pozwana zamówiła laminaty potrzebne do produkcji jednostki (...) u producenta włoskiego firmy (...) w maju 2008 r.
Dowody: - aneks nr (...) (k. 48 -49,
- pismo z dnia 14 lipca 2008 r. wraz z tłumaczeniem (k. 45 – 46),
- raport wysłania korespondencji faksem (k. 47),
- zeznania świadka W. M. (k. 494 – 498),
- zeznania świadka T. S. (k. 498 – 500),
- zeznania świadka R. N. (k. 501 – 505),
- zeznania J. J. (k. 621 – 624),
- przesłuchanie R. S. w charakterze strony (k. 617 – 620)
W mailu z dnia 12 czerwca 2008 r. (...) zwróciła się do pozwanej z prośbą o przesłanie listy wysyłkowej i potwierdzenie terminu dostawy laminatów. W odpowiedzi na powyższe pozwana wskazała, że nie posiada laminatów w wymaganym kolorze a dostawa potrwa 3-4 tygodnie. Odnośnie laminatów na statek (...) to pozwana podała, że prześle listę wysyłkową dopiero po otrzymaniu dostawy z A.. Firma ta realizowała dostawy na rzecz pozwanej partiami.
Pozwana w mailu z dnia 16 czerwca 2008 r. poinformowała (...) o tym, że nie będzie mogła dostarczyć laminatów do dnia 20 czerwca 2008 r. bowiem jeszcze nie otrzymała ich od producenta wskazując, że nie ponosi za tą sytuacje winy. (...) monitowała wiele razy u pozwanej w sprawie specyfikacji laminatów, informując, że jest ona potrzeba do zapłaty faktury. Ostatecznie otrzymała ją w dniu 26 czerwca 2008 r. bowiem w tym dniu pozwana otrzymała laminaty z firmy (...).
Pozwana poinformowała (...) o tym że termin wysyłki pierwszej partii materiałów planowany jest na dzień 3 lipca 2008 r. Jednocześnie uzależniła dostawę reszty materiałów przed wakacyjną przerwą w pracy zakładu tj. do końca lipca 2008 roku od dokonania płatności całkowitej. Dostawa ta nie została zrealizowana. W dniu 8 lipca 2008 r. (...) zwróciła się do pozwanej o potwierdzenie pierwszej dostawy w dniu 11 lipca 2008 r. informując, że druga rata przedpłaty zostanie zrealizowana na gotowość wszystkich paneli do wysyłki. Zwróciła się nadto o przesłanie listy wysyłkowej dla reszty materiałów szalunkowych oraz potwierdzenie, że 3 dni po otrzymaniu zapłaty całość materiału zostanie wysłana do (...). W odpowiedzi pozwana w dniu 9 lipca 2008 r. przesłała listę palet i listę wysyłkową pierwszego transportu. W dniu 10 lipca 2008 r. pozwana ponownie oznajmiła, że dostarczy wszystkie towary do końca lipca 2008 r. pod warunkiem bezzwłocznego dokonania reszty płatności wynagrodzenia. (...) otrzymała wykaz materiałów objętych drugą dostawą w dniu 22 lipca 2008 r. a dostawa pierwszej partii odbyła się w dniu 24 lipca 2008 r. W sprawie tej dostawy wizytę w zakładzie pozwanej w H. odbył A. B., który był obecny przy załadunku i pakowaniu materiałów. Podczas rozładunku okazało się, że dostawa jest niekompletna.
A. B. pojechał ponownie do H. po drugą partię laminatów celem sprawdzenia kompletności materiału. Wówczas już był okres urlopowy i zakład produkcyjny pozwanej był zamknięty. Na prośbę A. B., po rozmowie z R. S., pracownik pozwanej wydał z magazynu półfabrykaty do płyt laminowanych wykonane z materiałów dostarczonych przez firmę (...). (...) zdecydowała się odebrać te półfabrykaty, czyli same laminaty bez środków. Materiały te zostały przewiezione do Polski przez firmę wynajętą przez (...). Po rozładunku okazało się, że dostawa jest niekompletna, brakowało bowiem wielu laminatów. Pozwana została poinformowana o tym fakcie i szczegółach brakującego towaru mailem z dnia 28 lipca 2008 r. W odpowiedzi pozwana poinformowała (...) że dostawa brakujących laminatów nastąpi w dniu 30 lipca 2008 r. Przedstawiony w mailu z tego samego dnia wykaz materiałów nie pokrywał w całości zgłoszonego przez (...) zapotrzebowania.
Półfabrykaty tj. same laminaty dostarczone przez pozwaną zostały wykorzystane do produkcji całych elementów szalunkowych przez inną firmę w Polsce, z którą (...) porozumiała się w kwestii wykonania brakujących elementów szalunków.
Dowody: - korespondencja mailowa z 11, 12 i 16 czerwca 2008 r. wraz z tłumaczeniem (k. 50 – 55), - korespondencja mailowa z 25 i 26 czerwca 2008 r. wraz z tłumaczeniem (k. 56 – 58),
- korespondencja mailowa z dnia 4, 8 , 9, 10 lipca 2008 r. wraz z tłumaczeniem (k. 59 – 67),
- korespondencja mailowa z dnia 16,22,28,30 lipca 2008 r. wraz z tłumaczeniem (k. 68 - 75),
- pismo z dnia 6 sierpnia 2008 r. wraz ztłumaczeniem (k. 83 -86)
- zeznania świadka W. M. (k. 494 – 498),
- zeznania świadka R. N. (k. 501 – 505), - zeznania świadka A. B. (k.505 -507)
Pozwana wystawiła w dniu 14 kwietnia 2008 r. na rzecz (...) fakturę pro – forma nr (...) na kwotę 93 212,38 Euro. Na podstawie tej faktury pozwana otrzymała od (...) zaliczki na poczet realizacji statku (...). W dniu 1 lipca 2008 r. (...) uiściła pozwanej kwotę 32 624,33 Euro a w dniu 11 lipca 2008 r. kwotę 37 284,95 Euro. Natomiast w dniu 1 września 2008 r. pozwana wystawiła na rzecz (...) fakturę końcową nr (...) z uwzględnieniem kwoty 69 909,28 Euro uiszczonej na podstawie faktury pro – forma.
Dowody: - faktura pro – forma (k. 44),
- potwierdzenia przelewów (k. 76 – 77),
- faktura nr (...) z dnia 1 września 2008 r. (k. 383),
- zeznania świadka R. N. (k. 501 – 505),
- przesłuchanie R. S. w charakterze strony (k. 617 – 620)
W piśmie z dnia 5 sierpnia 2008 r. (...) odstąpiła od zamówienia nr PL(...)- (...)-416 z uwagi na niedotrzymanie przez pozwaną terminów dostaw laminatów. W związku z powyższym zażądała zwrotu pozostałej kwoty przedpłat w wysokości 42 408,23 Euro oraz obciążyła pozwaną kara umowa w kwocie 9 865,70 Euro.
W odpowiedzi pozwana nie zgodziła się ze stanowiskiem (...) wskazując, że nie ponosi odpowiedzialności za zaistniały stan rzeczy. Nie miała bowiem wpływu na niespodziewanie długi okres oczekiwania na dostawę laminatów, nadto powoływała się na okres urlopowy w jej firmie. Zaproponowała jednocześnie, że w dniu 11 sierpnia 2008 r. dostarczy (...) resztę towarów na pokrycie kwoty, która została przekazana na rachunek pozwanej.
Odpowiadając na powyższe pismo (...) podtrzymała swoje stanowisko w zakresie wycofania się z kontraktu wskazując, że w związku z tym nie oczekuje od pozwanej żadnych dostaw. Ponowiła żądanie zwrotu przedpłat oraz zapłaty kary umownej. Pozwana zaproponowała wobec tego spotkanie celem omówienia zaistniałych problemów. Pismem z dnia 22 listopada 2008 r. (...) ponownie wezwała pozwaną do rozliczenia się z dostaw na statek (...) oraz zwrotu nadpłaconego wynagrodzenia lub dostawy już opłaconych materiałów.
Dowody: - pismo z dnia 5 sierpnia 2008 r. wraz z tłumaczeniem (k. 78 – 80),
- nota obciążeniowa (k. 81 - 82),
- pismo z dnia 6 sierpnia 2008 r. wraz z tłumaczeniem (k. 83-86),
- korespondencja mailowa wraz z tłumaczeniem (k. 87 – 89), - pismo z dnia 22 listopada 2008 r. wraz z tłumaczeniem (k. 90 – 91).
Postanowieniem z dnia 7 stycznia 2009 r. zostało wszczęte postępowanie kompensacyjne w stosunku do Stoczni (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
W toku postępowania kompensacyjnego dokonano analizy stanu zadłużenia pozwanej na tle realizacji zamówienia nr PL(...)- (...)-416. W wyniku powyższego dokonano korekty zobowiązań wzywając pozwaną do zapłaty 21 493,77 Euro z tytułu nadpłaty za dostawę laminatu oraz 6 719,53 Euro tytułem kary umownej naliczonej w związku z odstąpieniem od kontraktu.
Dowody: - odpis z KRS (k. 13 – 16),
- postanowienie z dnia 7 stycznia 2009 r. (k. 17 – 18), - uchwała wstępnego zgromadzenia wierzycieli (k. 19),
- noty uznaniowe (k. 92, 95),
- ostateczne wezwanie do zapłaty z dnia 21 lipca 2010 r. wraz z tłumaczeniem (k. 93 – 94, 96 – 97)
Pozwana była wieloletnim dostawcą laminatów dla (...). Oprócz zamówienia objętego niniejszym pozwem (...) miała zawarte również inne umowy z pozwaną na dostawy szalunków m.in. na statek (...). (...) wielokrotnie opóźniała się z płatnościami w ramach dostaw na powyższą jednostkę. Praktyką jednak było zawieranie kolejnych umów na inne statki z tymi samymi dostawcami mimo, że istniały zaległości płatnicze ze strony (...) z danym dostawcą w tytułu wcześniejszych zobowiązań.
Dowody: - pismo z dnia 14 stycznia 2008 r. wraz z tłumaczeniem oraz dowodem wysłania faksem (k. 342 – 345),
- pismo z dnia 4 lutego 2008 r. wraz z tłumaczeniem oraz dowodem wysłania faksem (k. 347 – 349),
- pismo z dnia 11 lutego 2008 r. wraz z tłumaczeniem oraz dowodem wysłania faksem (k. 350 – 352),
- pismo z dnia 18 lutego 2008 r. wraz z tłumaczeniem oraz dowodem wysłania faksem (k. 353 – 356),
- pism z dnia 21 lutego 2008 r. wraz z tłumaczeniem oraz dowodem wysłania faksem (k. 357 – 366),
- pisma z dnia 26 marca 2008 r. wraz z tłumaczeniem oraz dowodem wysłania faksem (k. 367 – 370),
- pisma z dnia 16 kwietnia 2008 r. wraz z tłumaczeniem oraz dowodem wysłania faksem (k. 371 – 373),
- pisma z dnia 18 kwietnia 2008 r. wraz z tłumaczeniem
(k. 374 – 375),
- zeznania świadka W. M. (k. 494 – 498),
- zeznania świadka T. S. (k. 498 – 500),
Ostatecznie jednostka (...) została przez (...) zbudowana i wydana armatorowi.
Dowód: - zeznania świadka T. S. (k. 498 – 500),
Sąd Okręgowy zważył:
Powództwo okazało się uzasadnione. Strona powodowa domagała się kwoty 21 493,77 EURO z tytułu różnicy pomiędzy uiszczonymi przez (...) zaliczkami a zrealizowanymi dostawami, oraz kwotę 6719,53 EURO z tytułu kary umownej ustalonej w art. IX pkt 1 warunków ogólnych za odstąpienie od umowy z przyczyn zaistniałych po stronie pozwanej. Strona pozwana we wniesionym sprzeciwie od wyroku zaocznego zaprzeczyła aby strony wiązał stosunek umowny, i aby pozwana otrzymała od powoda ogólne warunki kontraktu.
Jednocześnie strona pozwana nie zaprzeczyła aby otrzymała od (...) kwotę 69909,28 Euro z tytułu zaliczki, kwestionując jednocześnie, że strony łączyła umowa opisana w pozwie. Pozwany kwestionuje zawarcie umowy, jednocześnie nie odnosi się w żaden sposób z jakiego tytułu otrzymał wpłaty od pozwanego w dniach 1 lipca 2008 oraz 11 lipca 2008 roku, a dowody wpłat zostały dołączone do pozwu. Postępowania dowodowe wykazało, że strony zawarły umowę, w ten sposób, że podpisana umowa wraz z załącznikami została przesłana do pozwanej. W taki sposób przesłano też aneks zawarty w dniu 18 czerwca 2008. Z zeznań świadka R. N. wynika, ze zarówno pisemna umowa z dnia 24 stycznia 2008 roku wraz z ogólnymi warunkami kontraktu jak i aneks z dnia 18 czerwca 2008 roku zostały przesłane stronie pozwanej. Świadek podkreśliła, że zawsze zwyczajowo ogólne warunki kontraktu przesyłane są stronom przy zawarciu umowy. Zeznania świadka pokrywają się z pismem świadka z dnia 14 lipca 2008 roku, oraz z dnia 7 marca 2008 roku. O tym , ze strony procesu związane były umową z dnia 24 stycznia 2008 roku zmienioną aneksem z dnia 18 czerwca 2008 roku świadczy także treść korespondencji mailowej w szczególności z dnia 16 czerwca 2008 roku, z dnia 26 czerwca 2008 roku oraz z dnia 4 lipca 2008 roku gdzie reprezentant pozwanej potwierdza i ustala szczegóły dostaw, co dowodzi, że strony związane są stosunkiem umownym. O tym, ze strony związane były stosunkiem umownym świadczą także zeznania świadków: W. M., oraz A. B.. Sąd nie znalazł podstaw aby kwestionować zeznania powyższych świadków, które dodatkowo znajdują odzwierciedlenie w dowodach z dokumentów, które nie były kwestionowana przez żadną ze stron procesu. Także zeznania reprezentanta pozwanej R. S. , potwierdzają, że została zawarta umowa z dnia 24 stycznia 2008 roku, choć nie została ona podpisana przez reprezentanta pozwanej. Reprezentant pozwanej potwierdził, że umowa z dnia 24 stycznia 2008 roku została mu przesłana w marcu 2008 roku, choć zaprzeczył aby przesłane mu były ogólne warunki kontraktów realizowanych przez (...). Należy podkreślić, że pozwana wcześniej związana była kilkoma kontraktami ze (...), zatem pozwana miała świadomość, że stosowane są przez (...) ogólne warunku dla kontraktów importowych. R. S. potwierdził, także, że otrzymał aneks do umowy w korespondencji z 14 lipca 2008 roku, zaakceptował go i podpisał i odesłał (...). Reprezentant wskazał ponadto, że nie podpisał umowy z dnia 24 stycznia 2008 roku, gdyż uzależniał realizację tego kontraktu od uiszczenia przez (...) wcześniejszych płatności za poprzednie kontrakty. Wskazał także, że podpisał aneks przesłany mu w lipcu 2008 roku, gdyż wówczas były uregulowane przez (...) płatności za poprzednie umowy, oraz, że owe płatności były zrealizowane prawdopodobnie w maju 2008 roku. Również świadek strony pozwanej J. J. potwierdził, że strony związane były umową.
Z zapisu pkt VI. Ust. 2 umowy z dnia 24 stycznia 2008 roku, które pozwana jak sama przyznała otrzymała w marcu 2008 roku wynika, że integralna częścią zamówienia stanowią ogólne warunki kontraktów importowych.
Ogólne warunki dla kontraktów importowych (...) stanowią wzorzec umowy określony w art. 384 kodeksu cywilnego. Poza sporem w niniejszej sprawie pozostawał fakt, że strony wcześniej były związane stosunkiem umownym. Zatem dla strony pozwanej fakt posługiwania się przez (...) wzorcami umów jest wiadomym. Praktyka posługiwania się wzorcami umownymi w stosunkach handlowych jest konsekwencją dynamicznego rozwoju produkcji towarów i świadczenia usług oraz pojawienia się ich masowego odbiorcy. Zjawisko standaryzacji poza ułatwieniami w procedurze zawierania umowy wywołuje wiele innych skutków. Niektóre z nich można zaliczyć do korzystnych, jak usprawnienie zarządzania, ułatwienia w kontroli i kalkulacji ryzyka, obniżenie kosztów, upowszechnienie nowych typów umów, poprawa jakości kontraktu, zmniejszenie ryzyka sporów, lepsze dostosowanie umowy do specyfiki danej dziedziny obrotu.
Przepis art. 384 § 1 k.c. stanowi, że wzorzec ma być ustalony przez jedną ze stron, co należy rozumieć w ten sposób, że służy tej właśnie stronie (proponentowi) do ukształtowania treści stosunku obligacyjnego jako instrument prawny związania adherentów postanowieniami, które chce im narzucić. Cechą wzorca jest możliwość posłużenia się nim wielokrotnie, nie zawiera on bowiem oznaczeń indywidualizujących drugą stronę umowy, lecz powtarzalne klauzule, które będą uzupełniać treść zobowiązań powstałych z umów. Ogólne warunki umów są tzw. wzorcem kwalifikowanym i wiążą strony dlatego, że stały się składnikiem umowy przez odwołanie się do nich (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 2001 roku V CKN 247/00, LEX nr 52407). Przepis art. 384 k.c. wskazuje jako regułę, że dla nadania wzorcowi mocy wiążącej dla kontrahentów wzorzec umowy powinien zostać doręczony drugiej stronie ( art. 384 § 1 k.c.), jednak w pewnych sytuacjach można poprzestać na stworzeniu warunków do łatwego dowiedzenia się o treści wzorca ( art. 384 § 2 k.c.),
Celem ułatwienia obrotu cywilnoprawnego, w sytuacji określonej w art. 384 § 2 k.c. ustawodawca rezygnuje z wymogu doręczenia wzorca. W ten sposób strony umowy wiążą także wzorce niedoręczone, o ile spełnione są (łącznie) szczególne warunki, określone tym przepisem: posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte; adherent mógł z łatwością dowiedzieć się o treści wzorca; adherent nie jest konsumentem, chyba że zawarta umowa jest umową powszechnie zawieraną w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego.
W niniejszej sprawie, nawet gdyby strona pozwana jak twierdzi nie otrzymała ogólnych warunków kontraktowych, co w świetle brzmienia treści punktu VI . 2 umowy oraz zeznań świadka R. N. nie jest wiarygodne, to fakt, że strony współpracowały ze sobą wcześniej, oraz okoliczność posługiwania się przez (...) ogólnymi warunkami kontraktowymi wobec dostawców materiałów niezbędnych do zbudowania jednostki wypełnia dyspozycję art. 384 § 1 kc. Należy także zaakcentować, że świadek strony pozwanej J. J. wskazał, że przy związaniu stron wcześniejszymi kontraktami do kontraktów były załączane ogólne warunki.
Umowa w świetle brzmienia art. X ogólnych warunków kontraktu podlegała prawu polskiemu, oraz Konwencji Wiedeńskiej o umowach międzynarodowych sprzedaży towarów. Przepis art. 11 konwencji wiedeńskiej nie wymaga dla ważności zawarcia umów sprzedaży formy pisemnej, umowa może być zawarta w dowolnej formie.
Strona pozwana nie kwestionowała, że otrzymała od (...) zaliczki w po dniu 26 czerwca 2008 roku w kwocie 32624,33 EURO, oraz w dniu 11 lipca dalszą kwotę 37284,95 złotych, łącznie na kwotę 69909,28 EURO. Powyższe wynika także z dołączonych do pozwu przelewów bankowych. Podkreślić należy, że w dniu 1 września 2008 r. pozwana wystawiła na rzecz (...) fakturę końcową nr (...) z uwzględnieniem kwoty 69 909,28, co także potwierdza, że pozwana otrzymała powyższą kwotę.
W sprzeciwie strona pozwana wskazała, że na poczet umowy zawartej w dniu 24 stycznia 2008 roku zrealizowała cztery dostawy w łącznej kwocie 67438,75 EURO. Pozwana zakwestionował także, aby została nadpłacona przez powoda kwota 21 493,77 EURO z tytułu niezrealizowanych dostaw. Przy czym do sprzeciwu została dołączona korespondencja dotycząca wcześniejszych kontraktów dot. wezwań pozwanej kierowanych do (...) o zaległe płatności z tytułu zrealizowanych dostaw z innych umów. Należy wskazać, że roszczenie dochodzone niniejszym pozwem dotyczy kontraktu na jednostkę (...), zaś dołączona do sprzeciwu dokumentacja odnosi się do innych statków : (...) seria III. Z załączonych listów przewozowych oraz faktury VAT nie wynika, aby pozwana dostarczyła powodowi materiały objęte kontraktem z dnia 24 stycznia 2008 roku w większej ilości aniżeli wskazuje na to strona powodowa.
Należy także podkreślić, że pozwana poinformowała (...) o planowanej pierwszej dostawie na dzień 3 lipca 2008 r. Jednocześnie uzależniła dostawę reszty materiałów przed wakacyjną przerwą w pracy zakładu tj. do końca lipca 2008 roku od dokonania płatności całkowitej. Dostawa w dniu 3 lipca 2008 roku nie doszła do skutku. W dniu 8 lipca 2008 r. (...) zwróciła się do pozwanej o potwierdzenie pierwszej dostawy w dniu 11 lipca 2008 r. informując, że druga rata przedpłaty zostanie zrealizowana na gotowość wszystkich paneli do wysyłki. Zwróciła się nadto o przesłanie listy wysyłkowej dla reszty materiałów szalunkowych oraz potwierdzenie, że 3 dni po otrzymaniu zapłaty całość materiału zostanie wysłana do (...). W odpowiedzi pozwana w dniu 9 lipca 2008 r. przesłała listę palet i listę wysyłkową pierwszego transportu. W dniu 10 lipca 2008 r. pozwana ponownie oznajmiła, że dostarczy wszystkie towary do końca lipca 2008 r. pod warunkiem bezzwłocznego dokonania reszty płatności wynagrodzenia. (...) otrzymała wykaz materiałów objętych drugą dostawą w dniu 22 lipca 2008 r. a dostawa pierwszej partii odbyła się w dniu 24 lipca 2008 r. Z zeznań świadka A. B., oraz korespondencji mailowej prowadzonej przez świadka z pracownikiem pozwanej wynika, że dostawa była niekompletna już przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego u pozwanej. W szczególności z korespondencji mailowej z dnia 28 lipca 2008 roku wynika, że A. B. poinformował pracownika pozwanej, że dostawa jest niekompletna, oraz wskazał w treści maila, jakich konkretnie komponentów brakuje. A. B. pojechał także, co wynika z jego zeznań ponownie do H. podczas urlopu pozwanej, kiedy to fabryka była zamknięta po drugą partię laminatów. Wówczas na prośbę A. B., po rozmowie z R. S., pracownik pozwanej wydał z magazynu półfabrykaty do płyt laminowanych wykonane z materiałów dostarczonych przez firmę (...). Po przewiezieniu tych komponentów do (...), po rozładunku okazało się, że dostawa jest niekompletna, brakowało bowiem wielu laminatów. Pozwana została poinformowana o tym fakcie i szczegółach brakującego towaru mailem z dnia 28 lipca 2008 r. W odpowiedzi pozwana poinformowała (...) że dostawa brakujących laminatów nastąpi w dniu 30 lipca 2008 r. Przedstawiony w mailu z tego samego dnia wykaz materiałów nie pokrywał w całości zgłoszonego przez (...) zapotrzebowania. Jednocześnie brak jest jakichkolwiek dowodów strony pozwanej, że zrealizowała w całości zamówienie.
W piśmie z dnia 5 sierpnia 2008 r. (...) odstąpiła od zamówienia nr (...)z uwagi na niedotrzymanie przez pozwaną terminów dostaw laminatów.
W odpowiedzi pozwana nie zgodziła się ze stanowiskiem (...) wskazując, że nie ponosi odpowiedzialności za zaistniały stan rzeczy. Nie miała bowiem wpływu na niespodziewanie długi okres oczekiwania na dostawę laminatów, nadto powoływała się na okres urlopowy w jej firmie. Należy zwrócić uwagę, że z korespondencji mailowej prowadzonej przez strony kontraktu, wynika, że w dniu 16 czerwca 2008 roku R. S. poinformował pracownika (...), że dostawę laminatów z firmy (...) pozwana otrzyma około 20 czerwca 2008 roku, zaś z maila z dnia 4 lipca 2008 roku, wynika, że pozwana uzależniła dostawy od otrzymania przedpłaty za laminaty, a cała dostawę miała być zrealizowana do końca lipca 2008 roku. Pozwana pomimo otrzymania zaliczek na dostawę na statek (...) w dniu 11 lipca 2008 roku, nie zrealizowała w terminie całej dostawy na wskazana jednostkę.
Bezsprzecznie strona pozwana nie zrealizowała dostaw. Strona pozwana zaaprobowała terminy dostaw wskazane w aneksie numer (...) do umowy z dnia 18 czerwca 2018 roku, dostawa na statek (...) bezspornie nie została zrealizowana do dnia 2 lipca 2008 roku. (...) jeszcze w dniu 28 lipca 2008 roku, oczekiwała na kompletność dostawy co nie zostało zrealizowane. Strona pozwana wskazywała także, że wobec kłopotów finansowych (...) miała prawo wstrzymać się z dostawami do czasu zrealizowania płatności. Poza sporem pozostaje fakt, że pozwana otrzymała od (...) zaliczki w dwóch ratach 1 i 11 lipca 2008 roku, a pozwana co wykazało postępowanie dowodowe nie wykonała świadczenia nawet do wysokości otrzymanych zaliczek. Uzależnianie dostaw od otrzymania przez pozwaną płatności za inne zrealizowane dostawy na podstawie odrębnych kontraktów na statek (...) nie może usprawiedliwiać braku dostaw w ramach umowy objętej niniejszym pozwem. Również zeznania świadków w szczególności T. S. potwierdzają, że finansowanie na budowę jednostki (...) było zapewnione przez zaliczki armatorskie, oraz, że stocznia wyprodukowała statek. (...) zasadnie w oparciu o artykuł VIII pkt 3 lit b) ogólnych warunków kontraktu, odstąpiła od umowy w piśmie z dnia 5 sierpnia 2008 roku, skoro pozwany nie dostarczył w terminie 4 tygodni od wskazanej w kontrakcie (aneksie numer (...) do umowy ) daty dostawy, która określona została na dzień 2 lipca 2008 roku. Niezasadne są zarzuty strony pozwanej, że oświadczenie o odstąpieniu jest nieważne, gdyż brakuje na nim podpisów członków zarządu (...). Oświadczenie zostało opatrzone podpisem W. M.- zastępcy dyrektora handlowego (...), który podpisał umowę z dnia 24 stycznia 2008 roku, ponadto nigdy nie były kwestionowane kompetencje W. M. do działania w imieniu (...).
W świetle powyższego zasadnie stocznia obciążyła pozwaną karą umowną w wysokości 15% wartości niezrealizowanego zamówienia stosownie do zapisów artykułu IX ust. 1 lit a) ogólnych warunków kontraktu. Całkowita wartość kontraktu zgodnie z zapisem art. IV umowy z dnia 24 stycznia 2008 roku wyniosła kwotę 9323,64 EURO. Pozwana zrealizowała dostawy na kwotę 48415,51 EURO, wartość niezrealizowanego kontraktu wyniosła kwotę 44796,87 EURO i od tej kwoty naliczono żądaną karę (44796,87 EURO x 15%= 6719,53 EURO.)
Zasadne okazały się dochodzone pozwem kwoty: 21493,77 EURO- stanowiąca różnicę pomiędzy sumą wpłat dokonanych przez (...) na poczet wynagrodzenia a wartością materiałów dostarczonych przez pozwaną w związku z realizacją umowy z dnia 24 stycznia 2008 roku, oraz kwota w wysokości 6719,53 EURO z tytułu naliczonej kary umownej w związku z odstąpieniem od umowy przez (...) z przyczyn leżących po stronie pozwanej. O odsetkach za opóźnienie orzeczono od kwoty 21493,77 EURO orzeczono na podstawie art. 84 pkt 1 Konwencji wiedeńskiej od dnia 11 lipca 2008 roku, od kwoty 6719,53 EURO od dnia następnego po upływie terminu płatności wskazanego w nocie obciążeniowej to jest od dnia 6 sierpnia 2008 roku.
Ustalając stan faktyczny sąd oparł się na kwestionowanych przez strony dowodach z dokumentów, oraz zeznaniach świadków, które zostały omówione we wcześniejszej części uzasadnienia.
O kosztach procesu orzeczono w oparciu o normę art. 98 kpc. Na zasądzona kwotę składa się uiszczona opłata od pozwu w wysokości 5644 zł , wynagrodzenie pełnomocnika powoda wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 3617 złotych, koszty tłumaczenia dokumentów dołączonych do pozwu w wysokości 1219 złotych oraz uiszczonych zaliczek przez powoda na koszty tłumaczeń dokumentów sądowych do doręczeń w obrocie zagranicznym w wysokości 2264,32 złotych łącznie kwotę 12772,32 złotych. Zasądzono także kwotę 65 EURO, uiszczoną przez powoda na żądanie sądu zaliczkę na wynagrodzenia komornika doręczającego pozwanej odpis pozwu.
Biorąc powyższe pod uwagę na podstawie art. 347 kpc utrzymano w mocy wyrok zaoczny.