Pełny tekst orzeczenia

164/2/B/2011

POSTANOWIENIE
z dnia 27 października 2010 r.
Sygn. akt Ts 205/10

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Rzepliński,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Ewy M. w sprawie zgodności:
art. 26 ust. 3 ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2702, ze zm.) z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 21 sierpnia 2010 r. skarżąca zakwestionowała zgodność art. 26 ust. 3 ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2702, ze zm.; dalej: u.z.t.) w zakresie, w jakim „wyłącza uprawnienie osoby obwinionej do zaskarżenia wyroku Sądu Apelacyjnego rozpoznającego odwołanie od uchwały Komisji Odpowiedzialności Zawodowej Tłumaczy Przysięgłych”, z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Zdaniem skarżącej, zakwestionowany przepis narusza szereg przysługujących jej praw. I tak, w skardze wskazano, że niezawisły sąd w sprawach dyscyplinarnych orzeka tylko jeden raz w toku postępowania. W ten sposób dochodzi do „ograniczania w przepisach proceduralnych możliwości ochrony uprawnień jednostki” (art. 45 ust. 1 Konstytucji). Ponadto, zdaniem skarżącej, ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego wyłącza możliwość pełnej kontroli, w tym weryfikacji co do zgodności z prawem orzeczenia Sądu Apelacyjnego, co skutkuje niezgodnością art. 26 ust. 3 u.z.t. z art. 77 ust. 2 Konstytucji. Z tych samych powodów skarżąca dopatruje się niezgodności z art. 78 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została skierowana w oparciu o następujący stan faktyczny i prawny.
Uchwałą Komisji Odpowiedzialności Zawodowej Tłumaczy Przysięgłych w Ministerstwie Sprawiedliwości z 22 stycznia 2010 r. (sygn. akt KOZ 55/09) skarżąca została uznana za winną nienależytego wykonywania obowiązków tłumacza przysięgłego. Wyrokiem z 8 czerwca 2010 r. (sygn. akt III APo 5/10) Sąd Apelacyjny w Krakowie oddalił odwołanie od uchwały Komisji.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 2 września 2010 r. skarżąca została wezwana do usunięcia braków formalnych skargi – między innymi – przez wyjaśnienie, w jaki sposób art. 26 ust. 3 u.z.t. stanowił podstawę ostatecznego, w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji, orzeczenia organu władzy publicznej. W piśmie procesowym wykonującym przedmiotowe zarządzenie skarżąca zwróciła uwagę na „oczywiste oddziaływanie” art. 26 ust. 3 u.z.t. na „zaistniałe możliwości dalszego dochodzenia swoich praw, w tym prawa do rzetelnego, sprawiedliwego procesu”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. W systemie badania zgodności ustaw i innych aktów normatywnych z Konstytucją przez Trybunał Konstytucyjny skarga konstytucyjna zajmuje miejsce szczególne. Stanowi ona bowiem szczególny środek ochrony konstytucyjnych praw i wolności o charakterze subsydiarnym. Oznacza to, że do merytorycznego rozpoznania zarzutów stawianych przez skarżącego może dojść jedynie wówczas, gdy spełnione są przesłanki zawarte w art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz ustawie z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Wynikająca z tych przepisów subsydiarność skargi konstytucyjnej charakteryzuje się tym, że skarżący zobowiązany jest wyczerpać uprzednio przysługującą w sprawie drogę prawną (art. 46 ust. 1 ustawy o TK) w tym sensie, że orzeczenie sądu lub organu administracji winno być wydane na podstawie zaskarżonego przepisu oraz nie mogą w stosunku do niego przysługiwać żadne zwyczajne środki zaskarżenia. Jednocześnie, jego wydanie wywołuje efekt w postaci naruszenia prawa podmiotowego lub wolności gwarantowanych Konstytucją. Okoliczność, że skarżący takiego orzeczenia nie uzyskał, stanowi zaś brak formalny skargi konstytucyjnej, uzasadniający odmowę nadania jej dalszego biegu zgodnie z art. 49 w związku z art. 39 ust. 3 ustawy o TK.

2. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego sytuacja taka ma miejsce w rozpatrywanej sprawie.

3. Zgodnie z zakwestionowanym przepisem ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego „od prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie sądowe nie przysługuje kasacja”. Skarżąca niezgodność zaskarżonego przepisu z Konstytucją upatruje w braku możliwości zaskarżenia orzeczenia sądu apelacyjnego, uznając, że dochodzi w ten sposób do naruszenia zasady sprawiedliwości proceduralnej oraz do uniemożliwienia zaskarżenia orzeczenia wydanego przez ten sąd. Artykuł 26 ust. 3 u.z.t. nie mógł jednak stanowić podstawy orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Krakowie, gdyż przedmiotem rozstrzygnięcia tego sądu była ocena prawidłowości i legalności uchwały Komisji Odpowiedzialności Zawodowej Tłumaczy Przysięgłych w Ministerstwie Sprawiedliwości nie zaś dopuszczalność występowania ze skargą kasacyjną do Sądu Najwyższego.

4. Skarżąca powołała się jedynie abstrakcyjnie na treść zaskarżonego art. 26 ust. 3 u.z.t., którego regulacja w jej ocenie czyniła bezprzedmiotowym wnoszenie skargi kasacyjnej. Z tego względu nie przedstawiła również orzeczenia opartego na tymże przepisie. Merytoryczne rozpoznanie zarzutów przedstawianych w skardze konstytucyjnej dopuszczalne jest zaś jedynie wówczas, gdy skarżąca dochowała wszystkich wymogów określonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46-48 ustawy o TK. Brak ostatecznego orzeczenia opartego na zaskarżonym art. 26 ust. 3 u.z.t., wynikający z zaniechania złożenia przez skarżącą skargi kasacyjnej, uniemożliwia rozpoznanie niniejszej skargi w zakreślonym w petitum zakresie. Warunkiem wniesienia skargi konstytucyjnej jest bowiem – jak wskazał Trybunał Konstytucyjny – naruszenie praw lub wolności skarżącego, które zaistniało „w wyniku orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, podjętego na podstawie aktu normatywnego, którego dotyczy zarzut niezgodności z Konstytucją stanowiący przedmiot skargi. Zawsze więc wcześniej musi toczyć się przed jednym z wymienionych organów postępowanie w indywidualnej sprawie skarżącego, zakończone wydaniem orzeczenia, mającego charakter orzeczenia ostatecznego, tzn. takiego, w stosunku do którego nie będzie przysługiwał już żaden środek prawny pozwalający na uruchomienie innego postępowania, którego przedmiotem byłoby zweryfikowanie tego orzeczenia (...). Skarga przysługuje więc po wyczerpaniu wszystkich środków prawnych przewidzianych w procedurze sądowej lub administracyjnej, na orzeczenie mające charakter ostateczny” (por. postanowienie TK z 28 listopada 2001 r., SK 12/00, OTK ZU nr 8/2001, poz. 267).

5. Skoro skarga konstytucyjna nie spełnia warunków formalnych, Trybunał Konstytucyjny, na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy o TK, odmawia nadania jej dalszego biegu.