Ts 235/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I ACa 824/08 III CZP 142/07 V CZ 22/09
Pełny tekst orzeczenia
237/3/B/2010
POSTANOWIENIE
z dnia 13 kwietnia 2010 r.
Sygn. akt Ts 235/09
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Kotlinowski,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Piotra M. w sprawie zgodności:
1) art. 3986 § 2 i art. 387 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.),
2) art. 1, art. 3 ust. 2 oraz art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.),
3) art. 61 § 6 i art. 62 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052, ze zm.) z
art. 2, art. 45 oraz art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 8 października 2009 r. zarzucono, że art. 3986 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) w zakresie, w jakim nakazuje odrzucenie skargi kasacyjnej w sprawie, w której strona korzysta ze zwolnienia z opłat sądowych; art. 387 § 1 k.p.c. w zakresie, w jakim wyklucza obowiązek uzasadnienia postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych wydanego przez sąd drugiej instancji w wyniku rozpoznania wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych; art. 1, art. 3 ust. 2 oraz art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.) w zakresie, w jakim – zdaniem Sądu Najwyższego – wyłączają przyznane przez sąd zwolnienie strony od kosztów sądowych na postępowanie wywołane wniesieniem skargi kasacyjnej oraz art. 61 § 6 i art. 62 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052, ze zm.; dalej: ustawa o SN) w zakresie, w jakim prowadzą do „zmiany” przepisów prawa, w tym w szczególności skutkującej odrzuceniem skargi kasacyjnej, w sprawach, w których strona zwolniona od kosztów sądowych nie uiściła opłaty od skargi kasacyjnej, są niezgodne z art. 2, art. 45 oraz art. 87 ust. 1 Konstytucji.
W ocenie skarżącego, przyjmując sposób interpretacji Sądu Najwyższego wskazany w uchwale, strona – zainteresowana złożeniem skargi kasacyjnej oraz skorzystaniem ze zwolnienia od kosztów sądowych od tego środka zaskarżenia – winna złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów do sądu drugiej instancji. Zaskarżony przepis art. 387 ust. 1 k.p.c. upoważnia sąd do podjęcia postanowienia niezawierającego uzasadnienia oraz niepodlegającego zaskarżeniu, naruszając tym samym konstytucyjne prawo skarżącego do sądu. Ponadto skarżący wyraża pogląd, że przepisy ustawy o SN – stanowiące przedmiot niniejszej skargi – wprowadzają do obrotu prawnego nowe źródło prawa w postaci „zasady prawa”, którego wejście w życie bez vacatio legis pozbawia skarżącego możliwości ochrony swych praw.
Niniejsza skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującą sprawą.
Postanowieniem z 21 maja 2009 r. (sygn. akt V CZ 22/09), doręczonym pełnomocnikowi skarżącego 8 lipca 2009 r., Sąd Najwyższy oddalił zażalenie na postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 5 lutego 2009 r. (sygn. akt I ACa 824/08) w przedmiocie odrzucenia skargi kasacyjnej. W uzasadnieniu – powołując się na uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2008 r. (III CZP 142/07, OSNC z 2008 r., nr 11, poz. 122) – wskazał, że zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu przed sądem powszechnym nie obejmuje postępowania kasacyjnego.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 25 listopada 2009 r. (doręczonym pełnomocnikowi skarżącego 3 grudnia 2009 r.) pełnomocnik skarżącego został wezwany do uzupełnienia braków skargi poprzez: wskazanie – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – ostatecznego orzeczenia, z którym skarżący wiąże naruszenie wolności lub praw oraz daty jego doręczenia wraz z uzasadnieniem; wskazanie konstytucyjnych wolności lub praw podmiotowych, z którymi skarżący wiąże naruszenie art. 2 Konstytucji; wskazanie, jakie wolności lub prawa przysługujące skarżącemu – wywodzone z art. 87 ust. 1 Konstytucji – doznały naruszenia; wskazanie sposobu naruszenia – przez przepisy będące przedmiotem złożonej skargi – konstytucyjnych wolności lub praw oraz wskazanie, w jaki sposób przepisy stanowiące przedmiot złożonej skargi stanowiły podstawę ostatecznego orzeczenia.
W ustawowym terminie do Trybunału Konstytucyjnego nie wpłynęło żadne pismo procesowe.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności lub praw. Jej merytoryczna ocena została uzależniona przez ustawodawcę od spełnienia szeregu przesłanek, których weryfikacja następuje na etapie wstępnej kontroli. Trybunał Konstytucyjny zobligowany jest zatem do oceny dopełnienia wszystkich wymagań, jakie ustawodawca postawił przed wnoszącym ten środek prawny. W świetle art. 36 ust. 2 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.), jeżeli skarga nie odpowiada warunkom formalnym, sędzia Trybunału wzywa do usunięcia jej braków w terminie 7 dni. W sprawie będącej przedmiotem niniejszego rozpoznania, pomimo prawidłowego doręczenia pełnomocnikowi skarżącego 3 grudnia 2009 r. zarządzenia sędziego Trybunału, braki skargi nie zostały uzupełnione, co musi skutkować odmową nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
POSTANOWIENIE
z dnia 13 kwietnia 2010 r.
Sygn. akt Ts 235/09
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Kotlinowski,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Piotra M. w sprawie zgodności:
1) art. 3986 § 2 i art. 387 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.),
2) art. 1, art. 3 ust. 2 oraz art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.),
3) art. 61 § 6 i art. 62 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052, ze zm.) z
art. 2, art. 45 oraz art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 8 października 2009 r. zarzucono, że art. 3986 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) w zakresie, w jakim nakazuje odrzucenie skargi kasacyjnej w sprawie, w której strona korzysta ze zwolnienia z opłat sądowych; art. 387 § 1 k.p.c. w zakresie, w jakim wyklucza obowiązek uzasadnienia postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych wydanego przez sąd drugiej instancji w wyniku rozpoznania wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych; art. 1, art. 3 ust. 2 oraz art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.) w zakresie, w jakim – zdaniem Sądu Najwyższego – wyłączają przyznane przez sąd zwolnienie strony od kosztów sądowych na postępowanie wywołane wniesieniem skargi kasacyjnej oraz art. 61 § 6 i art. 62 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052, ze zm.; dalej: ustawa o SN) w zakresie, w jakim prowadzą do „zmiany” przepisów prawa, w tym w szczególności skutkującej odrzuceniem skargi kasacyjnej, w sprawach, w których strona zwolniona od kosztów sądowych nie uiściła opłaty od skargi kasacyjnej, są niezgodne z art. 2, art. 45 oraz art. 87 ust. 1 Konstytucji.
W ocenie skarżącego, przyjmując sposób interpretacji Sądu Najwyższego wskazany w uchwale, strona – zainteresowana złożeniem skargi kasacyjnej oraz skorzystaniem ze zwolnienia od kosztów sądowych od tego środka zaskarżenia – winna złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów do sądu drugiej instancji. Zaskarżony przepis art. 387 ust. 1 k.p.c. upoważnia sąd do podjęcia postanowienia niezawierającego uzasadnienia oraz niepodlegającego zaskarżeniu, naruszając tym samym konstytucyjne prawo skarżącego do sądu. Ponadto skarżący wyraża pogląd, że przepisy ustawy o SN – stanowiące przedmiot niniejszej skargi – wprowadzają do obrotu prawnego nowe źródło prawa w postaci „zasady prawa”, którego wejście w życie bez vacatio legis pozbawia skarżącego możliwości ochrony swych praw.
Niniejsza skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującą sprawą.
Postanowieniem z 21 maja 2009 r. (sygn. akt V CZ 22/09), doręczonym pełnomocnikowi skarżącego 8 lipca 2009 r., Sąd Najwyższy oddalił zażalenie na postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 5 lutego 2009 r. (sygn. akt I ACa 824/08) w przedmiocie odrzucenia skargi kasacyjnej. W uzasadnieniu – powołując się na uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2008 r. (III CZP 142/07, OSNC z 2008 r., nr 11, poz. 122) – wskazał, że zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu przed sądem powszechnym nie obejmuje postępowania kasacyjnego.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 25 listopada 2009 r. (doręczonym pełnomocnikowi skarżącego 3 grudnia 2009 r.) pełnomocnik skarżącego został wezwany do uzupełnienia braków skargi poprzez: wskazanie – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – ostatecznego orzeczenia, z którym skarżący wiąże naruszenie wolności lub praw oraz daty jego doręczenia wraz z uzasadnieniem; wskazanie konstytucyjnych wolności lub praw podmiotowych, z którymi skarżący wiąże naruszenie art. 2 Konstytucji; wskazanie, jakie wolności lub prawa przysługujące skarżącemu – wywodzone z art. 87 ust. 1 Konstytucji – doznały naruszenia; wskazanie sposobu naruszenia – przez przepisy będące przedmiotem złożonej skargi – konstytucyjnych wolności lub praw oraz wskazanie, w jaki sposób przepisy stanowiące przedmiot złożonej skargi stanowiły podstawę ostatecznego orzeczenia.
W ustawowym terminie do Trybunału Konstytucyjnego nie wpłynęło żadne pismo procesowe.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności lub praw. Jej merytoryczna ocena została uzależniona przez ustawodawcę od spełnienia szeregu przesłanek, których weryfikacja następuje na etapie wstępnej kontroli. Trybunał Konstytucyjny zobligowany jest zatem do oceny dopełnienia wszystkich wymagań, jakie ustawodawca postawił przed wnoszącym ten środek prawny. W świetle art. 36 ust. 2 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.), jeżeli skarga nie odpowiada warunkom formalnym, sędzia Trybunału wzywa do usunięcia jej braków w terminie 7 dni. W sprawie będącej przedmiotem niniejszego rozpoznania, pomimo prawidłowego doręczenia pełnomocnikowi skarżącego 3 grudnia 2009 r. zarządzenia sędziego Trybunału, braki skargi nie zostały uzupełnione, co musi skutkować odmową nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.