Pełny tekst orzeczenia

33/1/B/2010

POSTANOWIENIE
z dnia 27 stycznia 2010 r.
Sygn. akt Ts 263/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:




Marek Mazurkiewicz – przewodniczący


Stanisław Biernat – sprawozdawca


Andrzej Rzepliński,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2009 r. o umorzeniu postępowania oraz o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Antoniego S.,

p o s t a n a w i a:

1) pozostawić bez rozpoznania zażalenie w części dotyczącej umorzenia postępowania w odniesieniu do § 15 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 14 marca 2007 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego wobec nauczycieli akademickich (Dz. U. Nr 58, poz. 391);

2) nie uwzględnić zażalenia w pozostałej części.

UZASADNIENIE

W sporządzonej 25 sierpnia 2008 r., przez pełnomocnika skarżącego, skardze konstytucyjnej zakwestionowana została zgodność z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej przepisów rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 14 marca 2007 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego wobec nauczycieli akademickich (Dz. U. Nr 58, poz. 391; dalej: rozporządzenie). W szczególności skarżący zarzucił, że § 15, § 38 oraz § 39 rozporządzenia są niezgodne z art. 31 ust. 3, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 92 ust. 1 Konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu z 11 września 2009 r. - w odniesieniu do § 15 rozporządzenia - umorzył postępowanie z powodu cofnięcia skargi konstytucyjnej w tym zakresie. Natomiast w odniesieniu do § 38 i § 39 rozporządzenia Trybunał odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie w części dotyczącej umorzenia postępowania, Trybunał wskazał na okoliczność cofnięcia przez skarżącego skargi konstytucyjnej w odniesieniu do § 15 rozporządzenia w sytuacji uznania, że nie doszło do prawidłowego uzupełnienia braków skargi. Z kolei w odniesieniu do odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu w części dotyczącej § 38 i § 39 rozporządzenia Trybunał stwierdził niespełnienie wymogu oparcia skargi na ostatecznym orzeczeniu, spełniającym wymagania z art. 79 ust. 1 Konstytucji, a ponadto za oczywiście bezzasadne uznał sformułowane w niej uzasadnienie zarzutów niekonstytucyjności tych przepisów.
Skarżący wniósł zażalenie na opisane wyżej postanowienie Trybunału Konstytucyjnego. W pierwszej kolejności, zakwestionował w nim negatywne stanowisko Trybunału odnośnie do uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej w części dotyczącej § 15 rozporządzenia. Zdaniem skarżącego, zarówno w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej, jak i w treści pisma z 11 maja 2009 r. wyjaśniono sposób naruszenia praw wynikających z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Ponadto skarżący wytknął pominięcie przez Trybunał w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia zarzutu niezgodności § 15 rozporządzenia z art. 92 ust. 1 Konstytucji. W odniesieniu do odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu w części dotyczącej § 38 i § 39 rozporządzenia skarżący podniósł, że wbrew stanowisku Trybunału od postanowienia wydanego przez Komisję Dyscyplinarną przy Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego nie przysługuje zażalenie, dlatego też dołączone do skargi konstytucyjnej orzeczenie tego organu ma charakter ostateczny i nie jest dopuszczalne jego zaskarżenie. Skarżący zaznacza przy tym, że nie do zaakceptowania jest pogląd, iż powinien był on jeszcze złożyć zażalenie na decyzję mającą charakter ostateczny i dążyć do wydania postanowienia o odrzuceniu zażalenia, jako niedopuszczalnego z mocy prawa. Ponadto, w zażaleniu powtórnie przytoczono argumenty wskazujące na konieczność oparcia przepisów normujących postępowanie dyscyplinarne na zasadach wynikających z przepisów kodeksu postępowania karnego.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zażalenie skarżącego nie dostarcza argumentów, które podważałyby prawidłowość i zasadność zaskarżonego postanowienia.
W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu skarżącego dotyczącego § 15 rozporządzenia. W tym zakresie przedmiotu skargi konstytucyjnej postępowanie podlegało umorzeniu z uwagi na oświadczenie skarżącego, zawarte w piśmie z 11 maja 2009 r., o cofnięciu skargi konstytucyjnej w odniesieniu do tego przepisu. Cofnięcie to zostało uzależnione przez skarżącego od negatywnej oceny skutecznego uzupełnienia braku skargi konstytucyjnej, polegającego na niewyjaśnieniu sposobu naruszenia przez § 15 rozporządzenia konstytucyjnych praw skarżącego, wskazanych jako podstawa wniesionej skargi konstytucyjnej. Wbrew twierdzeniom zażalenia, w piśmie skarżącego z 11 maja 2009 r. nie przedstawiono argumentów tłumaczących istotę niezgodności kwestionowanej regulacji rozporządzenia z konkretnymi elementami normatywnymi prawa statuowanego w art. 45 ust. 1 Konstytucji. Trybunał był zatem w pełni upoważniony do stwierdzenia, że w tym zakresie przedmiotu skargi konstytucyjnej nie doszło do uzupełnienia jej braku. Konsekwencją takiej konstatacji było zaś przyjęcie skuteczności oświadczenia skarżącego o cofnięciu skargi konstytucyjnej w odniesieniu do § 15 rozporządzenia.
Zgodnie z treścią art. 39 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), Trybunał umarza na posiedzeniu niejawnym postępowanie na skutek cofnięcia skargi konstytucyjnej. Należy w związku z tym zauważyć, że na postanowienie w przedmiocie umorzenia postępowania skarżącemu nie przysługuje zażalenie, które jest środkiem zaskarżenia przewidzianym jedynie w przypadku wydania postanowienia o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu (art. 36 ust. 4 w zw. z art. 49 ustawy o TK). Tym samym, zażalenie skarżącego na postanowienie Trybunału, w części dotyczącej umorzenia postępowania w odniesieniu do § 15 rozporządzenia, należało pozostawić bez rozpoznania.
Ponadto należy stwierdzić, że wbrew twierdzeniom skarżącego, Trybunał ustosunkował się w treści uzasadnienia także do zarzutu niezgodności § 15 rozporządzenia z art. 92 ust. 1 Konstytucji. Pomimo pomyłki pisarskiej dotyczącej numerycznego oznaczenia omawianego przepisu (art. 91 zamiast art. 92), bez trudności można rozpoznać, że następujące po niej stwierdzenia Trybunału odnoszą się właśnie do normatywnej treści art. 92 ust. 1 Konstytucji.
W odniesieniu do pozostałej części zażalenia skarżącego stwierdzić należy, co następuje. Podstawową przesłanką niedopuszczalności nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu było stwierdzenie, że skarga nie została powiązana z ostatecznym orzeczeniem, wydanym w sprawie skarżącego, które spełniałoby wszystkie wymogi wynikające z art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Do wymogów tych należy zaś wykazanie związku między wydaniem tego orzeczenia a naruszeniem konstytucyjnych praw i wolności skarżącego, wskazanych jako podstawa skargi konstytucyjnej. Skarżący podstawę tę skonstruował w oparciu o przepisy Konstytucji wyrażające prawo do sądu (art. 45 ust. 1) oraz zakaz ustawowego zamykania drogi sądowej (art. 77 ust. 2). O ile jednak przyjąć można, że § 38 i § 39 rozporządzenia były podstawą prawną wydanych w sprawie skarżącego orzeczeń w przedmiocie wznowienia postępowania dyscyplinarnego, o tyle żadne z nich nie doprowadziło jeszcze do władczej ingerencji w treść praw podmiotowych wynikających z wymienionych wyżej przepisów Konstytucji. Skutku takiego nie wywołało zwłaszcza postanowienie Komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego z 15 maja 2008 r. Podnoszony przez skarżącego argument niecelowości podejmowania kroków zmierzających do uzyskania postanowienia, które w świetle obowiązującego prawa nie jest dopuszczalne, nie jest uprawniony. Pomija on bowiem podstawową dla konstrukcji skargi konstytucyjnej okoliczność – jest nią właśnie powiązanie skargi konstytucyjnej wyłącznie z takim orzeczeniem, które nie tylko jest wydane na podstawie kwestionowanych w niej przepisów, ale jednocześnie rzeczywiście prowadzi do naruszenia konstytucyjnych wolności i praw skarżącego. Tym samym, nieuzyskanie przez skarżącego orzeczenia , które było wydane na podstawie § 38 i § 39 rozporządzenia, a jednocześnie naruszało konstytucyjny zakaz zamykania drogi sądowej, czy też pozbawiało skarżącego prawa do sądu, powoduje, że zarzuty skarżącego miały w tym zakresie walor wyłącznie potencjalny, sama zaś skarga zmierzała do zainicjowania – niedozwolonej w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji – abstrakcyjnej kontroli konstytucyjności tych przepisów. Stwierdzając zatem w zaskarżonym postanowieniu, że skarga konstytucyjna nie została sformułowana w związku z ostatecznym orzeczeniem, które spełniałoby opisane wyżej wymogi, słusznie odmówiono nadania dalszego biegu analizowanej skardze konstytucyjnej w pozostałej części jej przedmiotu, tj. § 38 i § 39 rozporządzenia.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny postanowił, jak na wstępie.