Pełny tekst orzeczenia

305/4/B/2010


POSTANOWIENIE

z dnia 14 czerwca 2010 r.
Sygn. akt Ts 305/09

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Teresa Liszcz,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Radosława M. w sprawie zgodności:
art. 111 pkt 6b ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 141, poz. 892, ze zm.) z art. 31 ust. 3 i art. 65 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 15 grudnia 2009 r. skarżący zarzucił art. 111 pkt 6b ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 141, poz. 892, ze zm.) sprzeczność z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Działając na podstawie zaskarżonego przepisu rozkazem personalnym Dyrektora Departamentu Kadr MON nr 239 (pkt 3) z 16 lutego 2009 r. zwolniono skarżącego z zawodowej służby wojskowej z dniem 31 marca 2009 r. ze względu na złożenie oświadczenia majątkowego po upływie przepisanego ustawą terminu. Po rozpoznaniu odwołania złożonego od powyższego rozkazu decyzją Ministra Obrony Narodowej z 22 kwietnia 2009 r. (nr 336/Kadr) uchylono zaskarżone rozstrzygnięcie w części, ustalając nowa datę zwolnienia z zawodowej służby na dzień 31 maja 2009 r. Skarga złożona na powyższe rozstrzygnięcie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie została oddalona wyrokiem z 19 października 2009 r. (sygn. akt II SA/Wa 1020/09).
Naruszenie zasady równości skarżący upatruje w fakcie rzeczywistego posiadania tylko jednego terminu do złożenia oświadczenia majątkowego, który to termin biegł od daty doręczenia mu upomnienia wzywającego go do złożenia tego oświadczenia. Na skutek wcześniejszego niepoinformowania o obowiązku składania oświadczenia majątkowego, nie mógł wnieść go w pierwszym przewidzianym w ustawie terminie. Skarżący dokładnie opisuje także zaniedbania przełożonych, jakich dopuścili się przy informowaniu żołnierzy o obowiązku złożenia oświadczenia.
Niekonstytucyjność zaskarżonej regulacji upatruje skarżący w nadmiernym rygoryzmie wymierzonej mu sankcji dyscyplinarnej – obligatoryjnym zwolnieniu ze służby wojskowej – przewidzianej za niespełnienie obowiązku polegającego na złożeniu oświadczenia majątkowego. Tak surowa sankcja za przewinienie polegające de facto na spóźnieniu się ze złożeniem oświadczenia majątkowego narusza – zdaniem skarżącego – zasadę proporcjonalności. Skarżący wykazuje także niespełnienie przesłanki „konieczności”, o której mowa w art. 31 ust. 3 Konstytucji. Wskazując na inne przewinienia, których popełnienie skutkuje karą obligatoryjnego zwolnienia ze służby wojskowej, uznaje, że są one nieporównywalne do popełnionego przez niego deliktu, będącego nieznacznym uchybieniem w zakresie realizacji nałożonego przez ustawę obowiązku.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 25 stycznia 2010 r. wezwano pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia w terminie 7 dni braków skargi konstytucyjnej, m.in. przez wskazanie, jakie konstytucyjne prawa lub wolności skarżącego zostały naruszone na skutek wydania rozstrzygnięcia na podstawie kwestionowanego przepisu oraz określenie sposobu, w jaki zaskarżony przepis narusza te prawa lub wolności; nadesłanie decyzji Ministra Obrony Narodowej z 22 kwietnia 2009 r. (nr 336/Kadr), a także wyjaśnienie, czy od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 19 października 2009 r. (sygn. akt II SA/Wa 1020/09) wyczerpano drogę prawną oraz – w przypadku pozytywnej odpowiedzi – nadesłanie wydanych w ramach tej drogi prawnej rozstrzygnięć.

W piśmie procesowym nadesłanym w celu uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej wskazano, że nałożenie zbyt surowej sankcji, nieadekwatnej zarówno do popełnionego przewinienia dyscyplinarnego, jak i do wykonywanego zawodu lub stanowiska, narusza określoną w art. 65 ust. 1 Konstytucji wolność pracy. Jak podniósł skarżący, Trybunał Konstytucyjny, interpretując wolność wykonywania zawodu i wyboru miejsca pracy, wskazywał, że oznacza ona także brak prawnych ograniczeń, polegających na uniemożliwieniu podmiotom prawnym wykonywania określonego zawodu czy zatrudnienia.

Skarżący wyjaśnił także, że od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 19 października 2009 r. (sygn. akt II SA/Wa 1020/09) nie składał skargi kasacyjnej.


Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna stanowi środek prawny służący ochronie konstytucyjnych wolności oraz konstytucyjnych praw, o charakterze podmiotowym, do których naruszenia doszło na skutek wydania rozstrzygnięcia w oparciu o przepis, którego konstytucyjność się kwestionuje. Przesłanki, których spełnienie warunkuje merytoryczne rozpoznanie skargi konstytucyjnej, zostały określone w art. 79 ust. 1 Konstytucji i doprecyzowane w przepisach ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Z przepisów tych wynika obowiązek wniesienia skargi w terminie trzech miesięcy od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia przesądzającego o wyczerpaniu drogi prawnej. Przy czym w orzecznictwie Trybunału przyjmuje się powszechnie, że do wyczerpania drogi prawnej dochodzi w momencie uzyskania przez skarżącego prawomocnego orzeczenia w konsekwencji skorzystania z przysługujących mu zwyczajnych środków odwoławczych.
W sprawach rozpatrywanych w trybie postępowania sądowo-administracyjnego dla przyjęcia, że został spełniony warunek wyczerpania drogi prawnej konieczne jest uzyskanie merytorycznego orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, wydanego na skutek wniesienia środka odwoławczego od rozstrzygnięcia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Przenosząc powyższą tezę na grunt sprawy, w związku z którą wniesiono skargę konstytucyjną, należy stwierdzić, że dla spełnienia ustawowej przesłanki skargi konstytucyjnej, jaką stanowi wymóg wyczerpania drogi prawnej od rozstrzygnięcia, z którego wydaniem skarżący wiąże naruszenie jego praw konstytucyjnych lub konstytucyjnych wolności, należało skorzystać z przysługujących skarżącemu zwyczajnych środków odwoławczych od rozkazu personalnego Dyrektora Departamentu Kadr MON nr 239 (pkt 3) z 16 lutego 2009 r. Oznacza to konieczność wyczerpania toku instancyjnego nie tylko na płaszczyźnie postępowania administracyjnego, ale także sądowo-administracyjnego, a więc uzyskania orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego wydanego na skutek rozpatrzenia skargi kasacyjnej wniesionej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 19 października 2009 r. (sygn. akt II SA/Wa 1020/09). Skarżący nie wniósł skargi kasacyjnej od wskazanego powyżej rozstrzygnięcia, a zatem stwierdzić należy, że nie wyczerpał drogi prawnej przysługującej mu od rozkazu personalnego Dyrektora Departamentu Kadr MON nr 239 (pkt 3) z 16 lutego 2009 r.

Mając powyższe na względzie, należało, na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 i art. 46 ust. 1 ustawy o TK, odmówić skardze konstytucyjnej nadania dalszego biegu.