Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE
z dnia 13 października 2011 r.
Sygn. akt Ts 308/10

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wojciech Hermeliński – przewodniczący
Maria Gintowt-Jankowicz – sprawozdawca
Stanisław Biernat,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 maja 2011 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Pawła K.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 22 listopada 2010 r. zakwestionowana została zgodność z Konstytucją przepisów § 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 maja 2004 r. w sprawie kierowania i udzielania pomocy żołnierzom zawodowym w związku z pobieraniem przez nich nauki oraz ustalania równowartości kosztów poniesionych w związku z nauką (Dz. U. Nr 135, poz. 1451; dalej: rozporządzenie z 2004 r.) oraz art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 179, poz. 1750, ze zm.; dalej: ustawa o służbie wojskowej) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2007 r. Pierwszemu z wymienionych przepisów skarżący zarzuca niegodność z art. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji, drugiemu natomiast z art. 32 ust. 1 oraz art. 70 ust. 2 Konstytucji.
Postanowieniem z 9 maja 2011 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego skarżący niewłaściwie określił przedmiot skargi oraz wzorce kontroli, a także nie wskazał sposobu naruszenia przysługujących mu konstytucyjnych wolności lub praw.
Na powyższe postanowienie pełnomocnik skarżącego wniósł w ustawowym terminie zażalenie. W złożonym środku odwoławczym skarżący podniósł, że Trybunał dopuścił się naruszenia art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) przez odmowę nadania biegu „skardze konstytucyjnej, która w ocenie strony skarżącej nie była skargą oczywiście bezzasadną, zaś skarżący uzupełnił braki formalne skargi”. Zdaniem skarżącego, jedynie nieusunięcie braków formalnych skargi lub jej oczywista bezzasadność mogły skutkować nienadaniem skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Skarżący uznał, że w jego przypadku nie zachodziła żadna z powyższych przesłanek, gdyż braki formalne skargi zostały usunięte, a jego skarga nie mogła być uznana za oczywiście bezzasadną.
W dalszej części zażalenia skarżący podkreślił, że wskazał przepisy Konstytucji, które powinny stać się wzorcami kontroli, określił także wynikające z nich prawa podmiotowe.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6-7 i z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że postanowienie o odmowie nadania rozpatrywanej skardze konstytucyjnej dalszego biegu jest prawidłowe, zaś zarzuty podniesione w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności należy podkreślić, że zażalenie sprowadza się do negacji niektórych ocen zawartych w zakwestionowanym postanowieniu, mimo że powinno ono dotyczyć podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Przedmiotem postępowania zażaleniowego jest bowiem ustalenie ich prawidłowości. Brak ustosunkowania się do niektórych przyczyn podjętego postanowienia albo poprzestanie na zanegowaniu argumentacji prawnej TK powoduje, że zażalenie w części dotyczącej nieprawidłowego określenia przedmiotu skargi nie może zostać uwzględnione.
Przechodząc do zarzutu zażalenia odnoszącego się do ustawowych podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, co następuje.
Literalne brzmienie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym może prima facie prowadzić do wniosku, że wyłączną podstawą wydania postanowienia, o którym mowa w art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, jest nieusunięcie braków formalnych skargi lub jej oczywista bezzasadność. Wniosek taki nie uwzględnia jednak pozostałych przepisów tej ustawy, a w szczególności art. 46 i art. 47, z których wynika szereg obowiązków skarżącego. Przykładowo wskazać należy, że skarżący jest zobowiązany precyzyjnie określić przedmiot skargi, którym mogą być jedynie przepisy wykorzystane przez organ władzy publicznej do ukształtowania sytuacji prawnej skarżącego (art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK). Wadliwe jest przy tym zaskarżenie przepisów niebędących podstawą prawną tego orzeczenia, jak również niewskazanie wszystkich przepisów niezbędnych do dekodowania normy prawnej. Podobnie należy uznać, że powołanie nieadekwatnych treściowo przepisów Konstytucji albo niewłaściwe wskazanie podmiotów wyposażonych w cechę prawnie istotną, względem których dochodzi do naruszenia zasady równości, muszą zostać ocenione jako niespełnienie wymogu wskazania sposobu naruszenia praw podmiotowych skarżącego wynikającego z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK. Każdy skarżący wzywany do uzupełnienia braków formalnych skargi, który nie usuwa tych uchybień, nie spełnia wymogów wynikających z powołanych przepisów ustawy o TK, co jest podstawą odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Gdyby przyjąć za skarżącym, że wskazane w art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o TK podstawy odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu są jedynymi przewidzianymi w ustawie, to w sytuacji, gdyby skarga była dotknięta brakami formalnymi niemożliwymi do usunięcia i jednocześnie niemożliwe byłoby uznanie jej za oczywiście bezzasadną, Trybunał Konstytucyjny musiałby przekazać skargę do merytorycznego rozpoznania, mimo że nie spełniałaby ona warunków przewidzianych w ustawie.
Skarżący nie zgadza się ze stanowiskiem Trybunału, zgodnie z którym w rozpatrywanej skardze wzorce kontroli zostały wskazane niewłaściwie. Pogląd ten nie został jednak bliżej uzasadniony, skarżący poprzestał na zanegowaniu argumentacji Trybunału. Już sama ta okoliczność przesądza o nieuwzględnieniu zażalenia. Dodatkowo jednak Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zaskarżone postanowienie w tym zakresie było trafne. Prawidłowo uznano, że art. 2 Konstytucji nie może stanowić samoistnego wzorca kontroli w postępowaniu skargowym. Należy także zgodzić się z poglądem wyrażonym w postanowieniu, w myśl którego nie istnieje związek treściowy między art. 70 ust. 2 Konstytucji, stanowiącym o bezpłatności nauki, a zaskarżonymi przepisami ustawy o służbie wojskowej i rozporządzenia, regulującymi zasady zwrotu kosztów nauki poniesionych na rzecz skarżącego ze środków publicznych. Trybunał Konstytucyjny podziela także wywody zakwestionowanego postanowienia w części dotyczącej konieczności uczynienia art. 64 i art. 78 Konstytucji wzorcami kontroli. Wreszcie na pełną aprobatę zasługuje ocena nieprawidłowego wypełnienia przez skarżącego obowiązku określenia sposobu naruszenia praw i wolności w kontekście naruszenia art. 32 Konstytucji.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny zażalenia nie uwzględnił.