SK 37/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
70/6/A/2012
POSTANOWIENIE
z dnia 19 czerwca 2012 r.
Sygn. akt SK 37/08
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Andrzej Rzepliński – przewodniczący
Stanisław Biernat
Zbigniew Cieślak
Maria Gintowt-Jankowicz
Mirosław Granat
Wojciech Hermeliński
Adam Jamróz
Marek Kotlinowski
Teresa Liszcz
Małgorzata Pyziak-Szafnicka
Stanisław Rymar – II sprawozdawca
Piotr Tuleja – I sprawozdawca
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz
Andrzej Wróbel
Marek Zubik,
po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 czerwca 2012 r., wniosków pełnomocników skarżących Adriana Klepacza, Ewy Walczak oraz Aleksandry Dziąćko-Bagińskiej, adwokata Marcina Ciemińskiego i innych, o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym,
p o s t a n a w i a
nie uwzględnić wniosków.
UZASADNIENIE
1. W trzech skargach konstytucyjnych z 16 kwietnia 2008 r. skarżący Adrian Klepacz, Ewa Walczak oraz Aleksandra Dziąćko-Bagińska wnieśli o stwierdzenie, że art. 55 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.), rozumiany w ten sposób, że dopuszcza możliwość niepowołania sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, pomimo wniosku Krajowej Rady Sądownictwa, na podstawie bliżej nieokreślonych kryteriów oraz bez podania żadnego uzasadnienia, jest niezgodny z art. 179, art. 179 w związku z art. 2 i art. 7, z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2, art. 60, art. 32, art. 30, art. 2, art. 7, art. 10 ust. 1, art. 173, art. 178 ust. 1 Konstytucji.
Po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 czerwca 2012 r., połączonych skarg konstytucyjnych Trybunał Konstytucyjny postanowił na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) umorzyć postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.
2. Pełnomocnicy skarżących wraz ze skargami konstytucyjnymi wnieśli o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
3. Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o TK zwrot kosztów postępowania orzekany jest wraz z wyrokiem uwzględniającym skargę konstytucyjną. W razie nieuwzględnienia skargi konstytucyjnej Trybunał Konstytucyjny może orzec zwrot kosztów postępowania tylko „w uzasadnionych przypadkach” (art. 24 ust. 2 zdanie drugie ustawy o TK). Orzeczenie takie ma jednak charakter wyjątkowy jako odstępstwo od zasady ogólnej wyrażonej w art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o TK.
Jeżeli chodzi o pojęcie „uzasadniony przypadek”, to można przyjąć, że dotyczy ono względów słuszności (zob. Z. Czeszjko-Sochacki, L. Garlicki, J. Trzciński, Komentarz do ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, Warszawa 1999). Przy czym określając okoliczności, które można zaliczyć do katalogu „uzasadnionego przypadku”, winno się brać pod uwagę z jednej strony charakter postępowania w sprawie skargi konstytucyjnej, a z drugiej strony casu ad casum konkretną sytuację skarżącego wnoszącego skargę. Może się np. zdarzyć, że mimo wyroku o zgodności z Konstytucją przepisów kwestionowanych w skardze konstytucyjnej (a zatem w razie „nieuwzględnienia skargi”), postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym dowodzi, że wyjaśnienie problemów leżących u podstaw skargi ma znaczenie ogólniejsze dla ochrony wartości konstytucyjnych. Takie sytuacje mogą być porównywalne z przypadkiem, w którym dochodzi w wyniku wyroku Trybunału do uchylenia wadliwego prawa, i dlatego można wtedy zastosować regułę, że wniesienie skargi konstytucyjnej nie powinno wiązać się z ryzykiem, że wykazujący aktywność skarżący ponosi ciężar ekonomiczny związany z postępowaniem skargowym. Tego rodzaju ryzyko mogłoby wpływać hamująco na zaangażowanie jednostek w inicjowanie spraw przed Trybunałem.
Trybunał, rozpoznając wnioski złożone w niniejszej sprawie, nie znalazł podstaw do uznania, że zachodzi „uzasadniony przypadek”, a ponadto ani sami skarżący, ani ich pełnomocnicy nie wykazali zaistnienia takich szczególnych okoliczności, które przemawiałyby za przyznaniem zwrotu kosztów postępowania.
Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 19 czerwca 2012 r.
Sygn. akt SK 37/08
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Andrzej Rzepliński – przewodniczący
Stanisław Biernat
Zbigniew Cieślak
Maria Gintowt-Jankowicz
Mirosław Granat
Wojciech Hermeliński
Adam Jamróz
Marek Kotlinowski
Teresa Liszcz
Małgorzata Pyziak-Szafnicka
Stanisław Rymar – II sprawozdawca
Piotr Tuleja – I sprawozdawca
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz
Andrzej Wróbel
Marek Zubik,
po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 czerwca 2012 r., wniosków pełnomocników skarżących Adriana Klepacza, Ewy Walczak oraz Aleksandry Dziąćko-Bagińskiej, adwokata Marcina Ciemińskiego i innych, o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym,
p o s t a n a w i a
nie uwzględnić wniosków.
UZASADNIENIE
1. W trzech skargach konstytucyjnych z 16 kwietnia 2008 r. skarżący Adrian Klepacz, Ewa Walczak oraz Aleksandra Dziąćko-Bagińska wnieśli o stwierdzenie, że art. 55 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.), rozumiany w ten sposób, że dopuszcza możliwość niepowołania sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, pomimo wniosku Krajowej Rady Sądownictwa, na podstawie bliżej nieokreślonych kryteriów oraz bez podania żadnego uzasadnienia, jest niezgodny z art. 179, art. 179 w związku z art. 2 i art. 7, z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2, art. 60, art. 32, art. 30, art. 2, art. 7, art. 10 ust. 1, art. 173, art. 178 ust. 1 Konstytucji.
Po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 czerwca 2012 r., połączonych skarg konstytucyjnych Trybunał Konstytucyjny postanowił na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) umorzyć postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.
2. Pełnomocnicy skarżących wraz ze skargami konstytucyjnymi wnieśli o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
3. Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o TK zwrot kosztów postępowania orzekany jest wraz z wyrokiem uwzględniającym skargę konstytucyjną. W razie nieuwzględnienia skargi konstytucyjnej Trybunał Konstytucyjny może orzec zwrot kosztów postępowania tylko „w uzasadnionych przypadkach” (art. 24 ust. 2 zdanie drugie ustawy o TK). Orzeczenie takie ma jednak charakter wyjątkowy jako odstępstwo od zasady ogólnej wyrażonej w art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o TK.
Jeżeli chodzi o pojęcie „uzasadniony przypadek”, to można przyjąć, że dotyczy ono względów słuszności (zob. Z. Czeszjko-Sochacki, L. Garlicki, J. Trzciński, Komentarz do ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, Warszawa 1999). Przy czym określając okoliczności, które można zaliczyć do katalogu „uzasadnionego przypadku”, winno się brać pod uwagę z jednej strony charakter postępowania w sprawie skargi konstytucyjnej, a z drugiej strony casu ad casum konkretną sytuację skarżącego wnoszącego skargę. Może się np. zdarzyć, że mimo wyroku o zgodności z Konstytucją przepisów kwestionowanych w skardze konstytucyjnej (a zatem w razie „nieuwzględnienia skargi”), postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym dowodzi, że wyjaśnienie problemów leżących u podstaw skargi ma znaczenie ogólniejsze dla ochrony wartości konstytucyjnych. Takie sytuacje mogą być porównywalne z przypadkiem, w którym dochodzi w wyniku wyroku Trybunału do uchylenia wadliwego prawa, i dlatego można wtedy zastosować regułę, że wniesienie skargi konstytucyjnej nie powinno wiązać się z ryzykiem, że wykazujący aktywność skarżący ponosi ciężar ekonomiczny związany z postępowaniem skargowym. Tego rodzaju ryzyko mogłoby wpływać hamująco na zaangażowanie jednostek w inicjowanie spraw przed Trybunałem.
Trybunał, rozpoznając wnioski złożone w niniejszej sprawie, nie znalazł podstaw do uznania, że zachodzi „uzasadniony przypadek”, a ponadto ani sami skarżący, ani ich pełnomocnicy nie wykazali zaistnienia takich szczególnych okoliczności, które przemawiałyby za przyznaniem zwrotu kosztów postępowania.
Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.