Ts 17/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
291/3/B/2012
POSTANOWIENIE
z dnia 31 stycznia 2012 r.
Sygn. akt Ts 17/11
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Zubik,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Izabeli L.-M. w sprawie zgodności:
art. 359 pkt 2 i art. 364 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 54 ust. 1 i art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
1) odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w zakresie zbadania zgodności art. 359 pkt 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 2, art. 54 ust. 1 i art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
2) umorzyć postępowanie w zakresie zbadania zgodności art. 359 pkt 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z powodu cofnięcia skargi konstytucyjnej w tym zakresie;
3) umorzyć postępowanie w zakresie zbadania zgodności art. 364 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 54 ust. 1 i art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z powodu cofnięcia skargi konstytucyjnej w tym zakresie.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 11 stycznia 2011 r. skarżąca, profesor nadzwyczajny doktor habilitowany nauk prawnych, wniosła o zbadanie zgodności art. 359 pkt 2 i art. 364 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.; dalej: k.p.k.) z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 54 ust. 1 i art. 61 ust. 1 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna sformułowana została w związku z następującym stanem faktycznym. Skarżąca jest oskarżona o czyn z art. 212 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, ze zm.; dalej: k.k.) w związku z wypowiedziami skarżącej dotyczącymi burmistrza gminy i działania prokuratury. Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie – II Wydział Karny postanowieniem (sygn. akt II K 535/08/S) wydanym na rozprawie głównej 26 listopada 2010 r. wyłączył na podstawie art. 359 pkt 2 k.p.k. jawność rozprawy.
Skarżąca zarzuciła, że kwestionowane przepisy naruszają wolność wypowiedzi (art. 54 ust. 1 Konstytucji), prawo do uzyskiwania informacji (art. 61 ust. 1 Konstytucji) oraz nie są konieczne w demokratycznym państwie prawnym (art. 2 Konstytucji).
Zarządzeniem Trybunału Konstytucyjnego z 14 marca 2011 r. skarżąca została wezwana do uzupełnienia braków formalnych przez: po pierwsze, nadesłanie odpisu i 4 (czterech) kopii protokołu rozprawy głównej z 26 listopada 2010 r. w sprawie rozpoznawanej przez Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie – II Wydział Karny (sygn. akt II K 535/08/S) – ograniczonego do części jawnej rozprawy; po drugie, nadesłanie 4 (czterech) kopii skargi konstytucyjnej; po trzecie, wskazanie ostatecznego orzeczenia wydanego na podstawie art. 364 § 2 k.p.k. oraz nadesłanie odpisu i 4 (czterech) kopii tego orzeczenia.
W piśmie z 25 marca 2011 r. skarżąca uzupełniła braki formalne wskazane w zarządzeniu Trybunału Konstytucyjnego oraz oświadczyła, że ogranicza skargę konstytucyjną do zbadania zgodności art. 359 pkt 2 k.p.k. z art. 2, art. 54 ust. 1 i art. 61 ust. 1 Konstytucji.
Skarżąca w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej podniosła, że niekonstytucyjność zaskarżonych przepisów polega na nadmiernej ochronie czci i dobrego imienia funkcjonariuszy publicznych w związku z prowadzoną przez te podmioty działalnością publiczną. W ocenie skarżącej „możliwość pozyskiwania i rozpowszechniania informacji o ich działalności publicznej, wyrażania w tej mierze swoich poglądów powinna zdecydowanie przeważać nad ochroną ich czci czy dobrego imienia”. Wobec tego, zdaniem skarżącej, „zakaz wypowiadania się, informowania opinii publicznej o toczącym się postępowaniu przed sądem poprzez rzetelne przedstawienie jego przebiegu godzi w wolność słowa oraz zasadę jawności działania organów publicznych. (…) W tej sferze powinna przeważać zdecydowanie możliwość prowadzenia otwartej debaty publicznej w celu umożliwienia prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji, skarga konstytucyjna inicjuje procedurę, której celem jest zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne do stwierdzenia jej dopuszczalności.
Złożona skarga konstytucyjna nie spełnia warunków formalnych stawianych jej przez art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), wobec czego nie może jej zostać nadany dalszy bieg.
Kwestionowany art. 359 pkt 2 k.p.k. stanowi: „niejawna jest rozprawa, która dotyczy sprawy o pomówienie lub znieważenie; na wniosek pokrzywdzonego rozprawa odbywa się jednak jawnie”. Zawarte w skardze konstytucyjnej zarzuty dotyczą naruszenia przez powyższy przepis wolności słowa i prawa do informacji.
Zasadniczą podstawą odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej jest oczywista bezzasadność zarzutów niezgodności kwestionowanego przepisu z art. 2, art. 54 ust. 1 i i art. 61 ust. 1 Konstytucji.
Trafnie w wyroku z 5 maja 2004 r., w sprawie o sygn. P 2/03 (OTK ZU nr 5/A/2004, poz. 39), Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że zasadę wolności wypowiedzi normuje art. 54 ust. 1 Konstytucji, w którym wyrażone zostały trzy odrębne, acz powiązane i uzależnione od siebie wolności jednostki. Są to: wolność wyrażania swoich poglądów, wolność pozyskiwania informacji oraz wolność rozpowszechniania informacji.
Gwarantowana w art. 54 ust. 1 Konstytucji wolność wypowiedzi nie jest jednak bezwzględna. W wyroku z 12 maja 2008 r., w sprawie o sygn. SK 43/05 (OTK ZU nr 4/A/2008, poz. 57), Trybunał Konstytucyjny podzielił ustalenie z orzeczenia z 30 października 2006 r. (P 10/06, OTK ZU nr 9/A/2006, poz. 128), że „odpowiedzialność karna za zniesławienie jest dopuszczalna w państwie demokratycznym. Penalizacja korzystania z wolności słowa w zakresie, w jakim może prowadzić do naruszenia czci i dobrego imienia osób trzecich, uznana została – nawet wobec istnienia alternatywnego, cywilnego reżimu ochrony dóbr osobistych – przy obecnym stanie wymiaru sprawiedliwości oraz obowiązującym w Polsce systemie prawnym za konstytucyjną”. Co więcej, w wyroku z 12 maja 2008 r. (SK 43/05) Trybunał podkreślił, że „ochrona wolności wypowiedzi jako zasada ustrojowa postrzegana przez pryzmat zakresu regulacji art. 213 k.k. jest konfrontowana zatem bezpośrednio nie z wartościami art. 30 Konstytucji, ale z ochroną dóbr osobistych, będącą emanacją godności osób dotkniętych zniesławieniem”.
Trybunał Konstytucyjny podziela pogląd, że „wolność pozyskiwania informacji, o której mowa w art. 54 ust. 1 Konstytucji, jest pojęciem szerszym niż prawo do uzyskiwania informacji (art. 61 Konstytucji)” (wyrok TK z 20 lutego 2007 r., P 1/06, OTK ZU nr 2/A/2007, poz. 11). W doktrynie podkreśla się, że „wolności do pozyskiwania informacji [wyrażonej w art. 61 Konstytucji] nie odpowiadają bowiem żadne obowiązki innych podmiotów do dostarczania informacji, jest to więc wolność poszukiwania informacji na własną rękę, tak ważna dla dysponentów środków społecznego przekazu i dziennikarzy” (P. Sarnecki, nota 9 do art. 54 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2001-2007).
Odnosząc powyższe ustalenia do stanu faktycznego niniejszej sprawy, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skarżąca nie wykazała związku pomiędzy zaskarżonym przepisem a naruszonymi – w jej ocenie – prawami konstytucyjnymi, które wynikają z art. 54 ust. 1 Konstytucji. Jako oskarżona ma prawo czynnego udziału w postępowaniu karnym – zarówno przez udział w rozprawie, jak i wgląd do akt, może również korzystać ze wszystkich aspektów wolności wypowiedzi. Wobec tego za oczywiście bezzasadne należało uznać zarzuty dotyczące braku możliwości pozyskiwania i rozpowszechniania informacji o działalności funkcjonariuszy publicznych w związku z prowadzoną przez te podmioty działalnością publiczną, a także wyrażania w tej mierze swoich poglądów (art. 54 ust. 1 i art. 61 Konstytucji).
Skarżąca kwestionuje w istocie brak jawności zewnętrznej, będącej elementem prawa do sądu. W wyroku z 2 października 2006 r., o sygn. SK 34/06 (OTK ZU nr 9/A/2006, poz. 118), Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę, że wymaganie jawności rozprawy (w obu aspektach – zewnętrznym i wewnętrznym) wynika wprost z art. 45 ust. 1 Konstytucji, jednak nie ma ona charakteru absolutnego, bowiem już art. 45 ust. 2 Konstytucji pozwala wyłączyć jawność zewnętrzną rozprawy „ze względu na moralność, bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny”. Należy stwierdzić, że w demokratycznym państwie prawnym ochrona wartości innych niż jawność zewnętrzna posiedzeń sądowych – i w tym sensie ich prymat nad tym elementem prawa do sądu – znajduje umocowanie wprost w Konstytucji (art. 45 ust. 2 ustawy zasadniczej).
W zakresie braku jawności zewnętrznej właściwymi wzorcami konstytucyjnymi byłyby zatem art. 45 ust. 1 i 2 Konstytucji. Jednak skarżąca nie powołała tych wzorców, co – w myśl zasady skargowości i związania Trybunału zakresem zaskarżenia – wyłącza możliwość kontroli kwestionowanego przepisu.
Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że „skarga konstytucyjna wedle Konstytucji nie jest skargą »na rozstrzygnięcie«, lecz skargą »na przepis«. Kształtuje to w szczególny sposób dowodowe powinności skarżącego: nawet bowiem wykazanie istnienia związku koniecznego (typu conditio sine qua non) między zarzucanym naruszeniem wolności (praw) konstytucyjnych a rozstrzygnięciem, które ów skutek spowodowało, nie jest tożsame z dowodem, że przyczyną zarzucanego naruszenia jest niekonstytucyjność samego przepisu będącego prawną podstawą rozstrzygnięcia. Niezbędne jest bowiem wykazanie, że związek ten istnieje między brakiem konstytucyjności przepisu a naruszeniem prawa lub wolności” (wyrok TK z 15 października 2002 r., SK 6/02, OTK ZU nr 5/A/2002, poz. 65). Skarżąca ani nie wykazała istnienia związku koniecznego między zarzucanym naruszeniem wolności wypowiedzi (art. 54 ust. 1 Konstytucji) i prawa do uzyskiwania informacji (art. 61 ust. 1 Konstytucji) a postanowieniem Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie – II Wydział Karny z 26 listopada 2010 r. (sygn. akt II K 535/08/S), które według niej ów skutek spowodowało, ani nie udowodniła takiego związku między brakiem konstytucyjności przepisu a naruszeniem prawa lub wolności.
Natomiast powołana przez skarżącą zasada demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji), może być wzorcem w postępowaniu zainicjowanym skargą konstytucyjną jedynie wyjątkowo. Stanowi źródło praw podmiotowych, jeżeli nie wynikają one z innych norm konstytucyjnych. To na skarżącym spoczywa ciężar dokładnego określenia naruszonych praw lub wolności konstytucyjnych oraz wskazania sposobu tego naruszenia (por. postanowienie TK z 16 lipca 2007 r., Ts 70/07, OTK ZU nr 5/B/2007, poz. 249). Tymczasem w przedmiotowej skardze konstytucyjnej jedynie posiłkowo powołany został art. 2 Konstytucji, a niezgodność z tym wzorcem polegać ma na uniemożliwieniu prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego.
Trybunał Konstytucyjny, mając powyższe na względzie, na podstawie art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK, odmówił nadania dalszego biegu niniejszej skardze konstytucyjnej w zakresie dotyczącym art. 359 pkt 2 k.p.k.
Skarżąca, w piśmie z 25 marca 2011 r., złożyła oświadczenie o cofnięciu skargi konstytucyjnej w zakresie zbadania konstytucyjności art. 364 § 2 k.p.k. oraz odnośnie do kontroli zgodności art. 359 pkt 2 k.p.k. z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Wobec powyższego wyczerpana została przesłanka, o której mowa w art. 39 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 36 ust. 6 ustawy o TK, co stanowi podstawę umorzenia postępowania w zakresie określonym w pkt 2 i 3 sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 31 stycznia 2012 r.
Sygn. akt Ts 17/11
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Zubik,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Izabeli L.-M. w sprawie zgodności:
art. 359 pkt 2 i art. 364 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 54 ust. 1 i art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
1) odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w zakresie zbadania zgodności art. 359 pkt 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 2, art. 54 ust. 1 i art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
2) umorzyć postępowanie w zakresie zbadania zgodności art. 359 pkt 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z powodu cofnięcia skargi konstytucyjnej w tym zakresie;
3) umorzyć postępowanie w zakresie zbadania zgodności art. 364 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 54 ust. 1 i art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z powodu cofnięcia skargi konstytucyjnej w tym zakresie.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 11 stycznia 2011 r. skarżąca, profesor nadzwyczajny doktor habilitowany nauk prawnych, wniosła o zbadanie zgodności art. 359 pkt 2 i art. 364 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.; dalej: k.p.k.) z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 54 ust. 1 i art. 61 ust. 1 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna sformułowana została w związku z następującym stanem faktycznym. Skarżąca jest oskarżona o czyn z art. 212 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, ze zm.; dalej: k.k.) w związku z wypowiedziami skarżącej dotyczącymi burmistrza gminy i działania prokuratury. Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie – II Wydział Karny postanowieniem (sygn. akt II K 535/08/S) wydanym na rozprawie głównej 26 listopada 2010 r. wyłączył na podstawie art. 359 pkt 2 k.p.k. jawność rozprawy.
Skarżąca zarzuciła, że kwestionowane przepisy naruszają wolność wypowiedzi (art. 54 ust. 1 Konstytucji), prawo do uzyskiwania informacji (art. 61 ust. 1 Konstytucji) oraz nie są konieczne w demokratycznym państwie prawnym (art. 2 Konstytucji).
Zarządzeniem Trybunału Konstytucyjnego z 14 marca 2011 r. skarżąca została wezwana do uzupełnienia braków formalnych przez: po pierwsze, nadesłanie odpisu i 4 (czterech) kopii protokołu rozprawy głównej z 26 listopada 2010 r. w sprawie rozpoznawanej przez Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie – II Wydział Karny (sygn. akt II K 535/08/S) – ograniczonego do części jawnej rozprawy; po drugie, nadesłanie 4 (czterech) kopii skargi konstytucyjnej; po trzecie, wskazanie ostatecznego orzeczenia wydanego na podstawie art. 364 § 2 k.p.k. oraz nadesłanie odpisu i 4 (czterech) kopii tego orzeczenia.
W piśmie z 25 marca 2011 r. skarżąca uzupełniła braki formalne wskazane w zarządzeniu Trybunału Konstytucyjnego oraz oświadczyła, że ogranicza skargę konstytucyjną do zbadania zgodności art. 359 pkt 2 k.p.k. z art. 2, art. 54 ust. 1 i art. 61 ust. 1 Konstytucji.
Skarżąca w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej podniosła, że niekonstytucyjność zaskarżonych przepisów polega na nadmiernej ochronie czci i dobrego imienia funkcjonariuszy publicznych w związku z prowadzoną przez te podmioty działalnością publiczną. W ocenie skarżącej „możliwość pozyskiwania i rozpowszechniania informacji o ich działalności publicznej, wyrażania w tej mierze swoich poglądów powinna zdecydowanie przeważać nad ochroną ich czci czy dobrego imienia”. Wobec tego, zdaniem skarżącej, „zakaz wypowiadania się, informowania opinii publicznej o toczącym się postępowaniu przed sądem poprzez rzetelne przedstawienie jego przebiegu godzi w wolność słowa oraz zasadę jawności działania organów publicznych. (…) W tej sferze powinna przeważać zdecydowanie możliwość prowadzenia otwartej debaty publicznej w celu umożliwienia prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji, skarga konstytucyjna inicjuje procedurę, której celem jest zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne do stwierdzenia jej dopuszczalności.
Złożona skarga konstytucyjna nie spełnia warunków formalnych stawianych jej przez art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), wobec czego nie może jej zostać nadany dalszy bieg.
Kwestionowany art. 359 pkt 2 k.p.k. stanowi: „niejawna jest rozprawa, która dotyczy sprawy o pomówienie lub znieważenie; na wniosek pokrzywdzonego rozprawa odbywa się jednak jawnie”. Zawarte w skardze konstytucyjnej zarzuty dotyczą naruszenia przez powyższy przepis wolności słowa i prawa do informacji.
Zasadniczą podstawą odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej jest oczywista bezzasadność zarzutów niezgodności kwestionowanego przepisu z art. 2, art. 54 ust. 1 i i art. 61 ust. 1 Konstytucji.
Trafnie w wyroku z 5 maja 2004 r., w sprawie o sygn. P 2/03 (OTK ZU nr 5/A/2004, poz. 39), Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że zasadę wolności wypowiedzi normuje art. 54 ust. 1 Konstytucji, w którym wyrażone zostały trzy odrębne, acz powiązane i uzależnione od siebie wolności jednostki. Są to: wolność wyrażania swoich poglądów, wolność pozyskiwania informacji oraz wolność rozpowszechniania informacji.
Gwarantowana w art. 54 ust. 1 Konstytucji wolność wypowiedzi nie jest jednak bezwzględna. W wyroku z 12 maja 2008 r., w sprawie o sygn. SK 43/05 (OTK ZU nr 4/A/2008, poz. 57), Trybunał Konstytucyjny podzielił ustalenie z orzeczenia z 30 października 2006 r. (P 10/06, OTK ZU nr 9/A/2006, poz. 128), że „odpowiedzialność karna za zniesławienie jest dopuszczalna w państwie demokratycznym. Penalizacja korzystania z wolności słowa w zakresie, w jakim może prowadzić do naruszenia czci i dobrego imienia osób trzecich, uznana została – nawet wobec istnienia alternatywnego, cywilnego reżimu ochrony dóbr osobistych – przy obecnym stanie wymiaru sprawiedliwości oraz obowiązującym w Polsce systemie prawnym za konstytucyjną”. Co więcej, w wyroku z 12 maja 2008 r. (SK 43/05) Trybunał podkreślił, że „ochrona wolności wypowiedzi jako zasada ustrojowa postrzegana przez pryzmat zakresu regulacji art. 213 k.k. jest konfrontowana zatem bezpośrednio nie z wartościami art. 30 Konstytucji, ale z ochroną dóbr osobistych, będącą emanacją godności osób dotkniętych zniesławieniem”.
Trybunał Konstytucyjny podziela pogląd, że „wolność pozyskiwania informacji, o której mowa w art. 54 ust. 1 Konstytucji, jest pojęciem szerszym niż prawo do uzyskiwania informacji (art. 61 Konstytucji)” (wyrok TK z 20 lutego 2007 r., P 1/06, OTK ZU nr 2/A/2007, poz. 11). W doktrynie podkreśla się, że „wolności do pozyskiwania informacji [wyrażonej w art. 61 Konstytucji] nie odpowiadają bowiem żadne obowiązki innych podmiotów do dostarczania informacji, jest to więc wolność poszukiwania informacji na własną rękę, tak ważna dla dysponentów środków społecznego przekazu i dziennikarzy” (P. Sarnecki, nota 9 do art. 54 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2001-2007).
Odnosząc powyższe ustalenia do stanu faktycznego niniejszej sprawy, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skarżąca nie wykazała związku pomiędzy zaskarżonym przepisem a naruszonymi – w jej ocenie – prawami konstytucyjnymi, które wynikają z art. 54 ust. 1 Konstytucji. Jako oskarżona ma prawo czynnego udziału w postępowaniu karnym – zarówno przez udział w rozprawie, jak i wgląd do akt, może również korzystać ze wszystkich aspektów wolności wypowiedzi. Wobec tego za oczywiście bezzasadne należało uznać zarzuty dotyczące braku możliwości pozyskiwania i rozpowszechniania informacji o działalności funkcjonariuszy publicznych w związku z prowadzoną przez te podmioty działalnością publiczną, a także wyrażania w tej mierze swoich poglądów (art. 54 ust. 1 i art. 61 Konstytucji).
Skarżąca kwestionuje w istocie brak jawności zewnętrznej, będącej elementem prawa do sądu. W wyroku z 2 października 2006 r., o sygn. SK 34/06 (OTK ZU nr 9/A/2006, poz. 118), Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę, że wymaganie jawności rozprawy (w obu aspektach – zewnętrznym i wewnętrznym) wynika wprost z art. 45 ust. 1 Konstytucji, jednak nie ma ona charakteru absolutnego, bowiem już art. 45 ust. 2 Konstytucji pozwala wyłączyć jawność zewnętrzną rozprawy „ze względu na moralność, bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny”. Należy stwierdzić, że w demokratycznym państwie prawnym ochrona wartości innych niż jawność zewnętrzna posiedzeń sądowych – i w tym sensie ich prymat nad tym elementem prawa do sądu – znajduje umocowanie wprost w Konstytucji (art. 45 ust. 2 ustawy zasadniczej).
W zakresie braku jawności zewnętrznej właściwymi wzorcami konstytucyjnymi byłyby zatem art. 45 ust. 1 i 2 Konstytucji. Jednak skarżąca nie powołała tych wzorców, co – w myśl zasady skargowości i związania Trybunału zakresem zaskarżenia – wyłącza możliwość kontroli kwestionowanego przepisu.
Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że „skarga konstytucyjna wedle Konstytucji nie jest skargą »na rozstrzygnięcie«, lecz skargą »na przepis«. Kształtuje to w szczególny sposób dowodowe powinności skarżącego: nawet bowiem wykazanie istnienia związku koniecznego (typu conditio sine qua non) między zarzucanym naruszeniem wolności (praw) konstytucyjnych a rozstrzygnięciem, które ów skutek spowodowało, nie jest tożsame z dowodem, że przyczyną zarzucanego naruszenia jest niekonstytucyjność samego przepisu będącego prawną podstawą rozstrzygnięcia. Niezbędne jest bowiem wykazanie, że związek ten istnieje między brakiem konstytucyjności przepisu a naruszeniem prawa lub wolności” (wyrok TK z 15 października 2002 r., SK 6/02, OTK ZU nr 5/A/2002, poz. 65). Skarżąca ani nie wykazała istnienia związku koniecznego między zarzucanym naruszeniem wolności wypowiedzi (art. 54 ust. 1 Konstytucji) i prawa do uzyskiwania informacji (art. 61 ust. 1 Konstytucji) a postanowieniem Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie – II Wydział Karny z 26 listopada 2010 r. (sygn. akt II K 535/08/S), które według niej ów skutek spowodowało, ani nie udowodniła takiego związku między brakiem konstytucyjności przepisu a naruszeniem prawa lub wolności.
Natomiast powołana przez skarżącą zasada demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji), może być wzorcem w postępowaniu zainicjowanym skargą konstytucyjną jedynie wyjątkowo. Stanowi źródło praw podmiotowych, jeżeli nie wynikają one z innych norm konstytucyjnych. To na skarżącym spoczywa ciężar dokładnego określenia naruszonych praw lub wolności konstytucyjnych oraz wskazania sposobu tego naruszenia (por. postanowienie TK z 16 lipca 2007 r., Ts 70/07, OTK ZU nr 5/B/2007, poz. 249). Tymczasem w przedmiotowej skardze konstytucyjnej jedynie posiłkowo powołany został art. 2 Konstytucji, a niezgodność z tym wzorcem polegać ma na uniemożliwieniu prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego.
Trybunał Konstytucyjny, mając powyższe na względzie, na podstawie art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK, odmówił nadania dalszego biegu niniejszej skardze konstytucyjnej w zakresie dotyczącym art. 359 pkt 2 k.p.k.
Skarżąca, w piśmie z 25 marca 2011 r., złożyła oświadczenie o cofnięciu skargi konstytucyjnej w zakresie zbadania konstytucyjności art. 364 § 2 k.p.k. oraz odnośnie do kontroli zgodności art. 359 pkt 2 k.p.k. z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Wobec powyższego wyczerpana została przesłanka, o której mowa w art. 39 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 36 ust. 6 ustawy o TK, co stanowi podstawę umorzenia postępowania w zakresie określonym w pkt 2 i 3 sentencji.