Ts 46/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II AKa 433/10 XXI K 57/09
Pełny tekst orzeczenia
384/4/B/2012
POSTANOWIENIE
z dnia 10 lipca 2012 r.
Sygn. akt Ts 46/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz – przewodnicząca
Stanisław Biernat – sprawozdawca
Małgorzata Pyziak-Szafnicka,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 maja 2012 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej sędzi Moniki T.-S.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 23 lutego 2012 r. sędzia Monika T.-S. (dalej: skarżąca) wniosła o stwierdzenie niezgodności orzeczenia Sądu Okręgowego w Katowicach – Wydział XXI Karny z 17 sierpnia 2010 r. (sygn. akt XXI K 57/09) i orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Katowicach – II Wydział Karny z 20 października 2011 r. (sygn. akt II AKa 433/10) z art. 42 oraz art. 181 Konstytucji.
Razem ze skargą konstytucyjną skarżąca złożyła wniosek o wydanie postanowienia tymczasowego o zawieszeniu wykonania zakwestionowanych w skardze orzeczeń.
Postanowieniem z 17 maja 2012 r. (doręczonym 23 maja 2012 r.) Trybunał odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. W uzasadnieniu wskazał, że skarga nie spełniała wymogów określonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji a doprecyzowanych w przepisach ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Przede wszystkim w piśmie nie określono prawidłowo przedmiotu skargi, w konsekwencji nie sformułowano zarzutu niekonstytucyjności normy prawnej, jak również nie wskazano sposobu naruszenia wolności i praw wywodzonych z art. 42 oraz art. 181 Konstytucji. W skardze konstytucyjnej za niezgodne z Konstytucją uznano orzeczenia zapadłe in concreto.
Na postanowienie Trybunału skarżąca wniosła zażalenie. W piśmie procesowym z 25 maja 2012 r. zaskarżyła postanowienie w całości i wniosła o skierowanie sprawy do rozpoznania na rozprawie. Zarzuciła obrazę art. 36 ust. 1 ustawy o TK przez niewezwanie jej do uzupełnienia braków skargi, jak również obrazę art. 39 ust. 1 ustawy o TK, przez błędne powołanie tego przepisu jako podstawy odmowy.
W zażaleniu skarżąca podkreśliła, że przedmiotem złożonej skargi są: po pierwsze, art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne (Dz. U. z 1999 r. Nr 42, poz. 428, ze zm.; dalej: ustawa lustracyjna z 1997 r.); po drugie, art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425, ze zm.; dalej: ustawa z 2006 r.). Jak zaznaczyła, wskazanie tych przepisów w zażaleniu stanowi uzupełnienie braków formalnych wniesionej skargi konstytucyjnej.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 36 ust. 4 w zw. z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w zw. z art. 36 ust. 6-7 i z art. 49 ustawy o TK). W szczególności bada, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Znaczy to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Trybunał w obecnym składzie stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zarzuty zażalenia nie podważają podstaw jego odmowy.
Skarżąca postawiła zarzut, że odmowa nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej bez wezwania do usunięcia jej braków formalnych, jest rozstrzygnięciem przedwczesnym, a tym samym naruszającym art. 36 ust. 2 ustawy o TK (w petitum określonym jako art. 36 ust. 1 ustawy o TK).
Trybunał stwierdza, że przedstawione w zażaleniu stanowisko skarżącej nie zasługuje na akceptację. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na wadliwy sposób interpretowania przez skarżącą przepisów ustawy o TK dotyczących procedury uzupełniania braków formalnych skargi konstytucyjnej (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 2 ustawy o TK). Z przepisów tych nie da się wyprowadzić – jak czyni skarżąca – swoistego „prawa podmiotowego do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej”. Na etapie wstępnego rozpoznania skargi Trybunał każdorazowo ocenia zasadność wzywania do usuwania braków formalnych. Istnieją bowiem takie uchybienia, które są nieusuwalne i niecelowe jest wzywanie do ich poprawienia. Poza tym inny charakter ma uchybienie polegające na przykład na niedołączeniu do skargi wydanych w sprawie orzeczeń, czy też nawet na nieprecyzyjnym określeniu jej przedmiotu, a inny – tak jak w sprawie skarżącej – uchybienie polegające na zakwestionowaniu zgodności z Konstytucją wydanych w sprawie orzeczeń. Zarzut niekonstytucyjności aktów stosowania prawa świadczy o nieprawidłowym ujmowaniu istoty skargi konstytucyjnej jako środka ochrony konstytucyjnych wolności lub praw. Uczynienie przedmiotem tego zarzutu orzeczeń wydanych w sprawie, nie jest brakiem formalnym, który mógłby być – w myśl art. 36 ust. 2 ustawy o TK – usunięty.
Odmawiając nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, Trybunał uznał, że w sprawie nie zachodzi konieczność wzywania do usunięcia jej braków (m.in. wskazania przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego). Trybunał w obecnym składzie w pełni podziela zajęte stanowisko. Przedmiot skargi konstytucyjnej został wyraźnie określony w jej petitum i potwierdzony w konkluzji wywodów, zaś uzasadnienie pisma procesowego nie daje podstaw do stwierdzenia, że naruszenie art. 42 i art. 182 Konstytucji wynika z wadliwej podstawy zakwestionowanych orzeczeń.
W tym stanie rzeczy odmowa nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej była w pełni zasadna.
Na uwzględnienie nie zasługuje także zarzut naruszenia art. 39 ust. 1 ustawy o TK przez błędne powołanie go jako podstawy odmowy.
Powyższy przepis znajduje zastosowanie nie tylko w merytorycznym postępowaniu przed Trybunałem, ale także na etapie wstępnego rozpoznania, gdy Trybunał stwierdzi wystąpienie którejś z przesłanek umorzenia postępowania. Odpowiednie stosowanie art. 36 ustawy o TK do wstępnego rozpoznania skarg konstytucyjnych oznacza natomiast, że w razie stwierdzenia wystąpienia takiej przesłanki, Trybunał nie wydaje postanowienia o umorzeniu postępowania, lecz postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Dzięki temu skarżący zachowuje – tak jak w rozpatrywanej sprawie – możliwość złożenia zażalenia na postanowienie stwierdzające niedopuszczalność rozpoznania skargi konstytucyjnej ze względu na wystąpienie przesłanki określonej w art. 39 ust. 1 ustawy o TK.
Jednocześnie na marginesie Trybunał zauważa, że pomimo deklaracji uzupełnienia w zażaleniu braków skargi, nie można przyjąć, że spełnia ona obecnie wszystkie przesłanki przekazania jej do rozpoznania na rozprawie. Skarżąca nie wskazała bowiem, które z orzeczeń jest ostatecznym w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji, tj. wydanym na podstawie wskazanych przepisów. Nie uwzględniła również okoliczności, że art. 18a ust. 1 ustawy lustracyjnej z 1997 r. został z dniem 15 marca 2007 r. uchylony przez art. 66 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2006 r. Nr 218, poz. 1592, ze zm.). Ponadto uzasadnieniu zarzutów niekonstytucyjności nie towarzyszy wskazanie naruszonych wolności lub praw oraz sposobu ich naruszenia.
Mając zatem na względzie, że zażalenie nie podważa podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 7 ustawy o TK orzekł jak w sentencji.
Nieuwzględnienie zażalenia kończy postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym, co tym samym czyni bezprzedmiotowym wydanie postanowienia tymczasowego na podstawie art. 50 § 1 ustawy o TK. Postanowienie to może bowiem być wydane wyłącznie w czasie trwania postępowania zainicjowanego złożeniem skargi konstytucyjnej.
POSTANOWIENIE
z dnia 10 lipca 2012 r.
Sygn. akt Ts 46/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz – przewodnicząca
Stanisław Biernat – sprawozdawca
Małgorzata Pyziak-Szafnicka,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 maja 2012 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej sędzi Moniki T.-S.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 23 lutego 2012 r. sędzia Monika T.-S. (dalej: skarżąca) wniosła o stwierdzenie niezgodności orzeczenia Sądu Okręgowego w Katowicach – Wydział XXI Karny z 17 sierpnia 2010 r. (sygn. akt XXI K 57/09) i orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Katowicach – II Wydział Karny z 20 października 2011 r. (sygn. akt II AKa 433/10) z art. 42 oraz art. 181 Konstytucji.
Razem ze skargą konstytucyjną skarżąca złożyła wniosek o wydanie postanowienia tymczasowego o zawieszeniu wykonania zakwestionowanych w skardze orzeczeń.
Postanowieniem z 17 maja 2012 r. (doręczonym 23 maja 2012 r.) Trybunał odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. W uzasadnieniu wskazał, że skarga nie spełniała wymogów określonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji a doprecyzowanych w przepisach ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Przede wszystkim w piśmie nie określono prawidłowo przedmiotu skargi, w konsekwencji nie sformułowano zarzutu niekonstytucyjności normy prawnej, jak również nie wskazano sposobu naruszenia wolności i praw wywodzonych z art. 42 oraz art. 181 Konstytucji. W skardze konstytucyjnej za niezgodne z Konstytucją uznano orzeczenia zapadłe in concreto.
Na postanowienie Trybunału skarżąca wniosła zażalenie. W piśmie procesowym z 25 maja 2012 r. zaskarżyła postanowienie w całości i wniosła o skierowanie sprawy do rozpoznania na rozprawie. Zarzuciła obrazę art. 36 ust. 1 ustawy o TK przez niewezwanie jej do uzupełnienia braków skargi, jak również obrazę art. 39 ust. 1 ustawy o TK, przez błędne powołanie tego przepisu jako podstawy odmowy.
W zażaleniu skarżąca podkreśliła, że przedmiotem złożonej skargi są: po pierwsze, art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne (Dz. U. z 1999 r. Nr 42, poz. 428, ze zm.; dalej: ustawa lustracyjna z 1997 r.); po drugie, art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425, ze zm.; dalej: ustawa z 2006 r.). Jak zaznaczyła, wskazanie tych przepisów w zażaleniu stanowi uzupełnienie braków formalnych wniesionej skargi konstytucyjnej.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 36 ust. 4 w zw. z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w zw. z art. 36 ust. 6-7 i z art. 49 ustawy o TK). W szczególności bada, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Znaczy to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Trybunał w obecnym składzie stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zarzuty zażalenia nie podważają podstaw jego odmowy.
Skarżąca postawiła zarzut, że odmowa nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej bez wezwania do usunięcia jej braków formalnych, jest rozstrzygnięciem przedwczesnym, a tym samym naruszającym art. 36 ust. 2 ustawy o TK (w petitum określonym jako art. 36 ust. 1 ustawy o TK).
Trybunał stwierdza, że przedstawione w zażaleniu stanowisko skarżącej nie zasługuje na akceptację. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na wadliwy sposób interpretowania przez skarżącą przepisów ustawy o TK dotyczących procedury uzupełniania braków formalnych skargi konstytucyjnej (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 2 ustawy o TK). Z przepisów tych nie da się wyprowadzić – jak czyni skarżąca – swoistego „prawa podmiotowego do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej”. Na etapie wstępnego rozpoznania skargi Trybunał każdorazowo ocenia zasadność wzywania do usuwania braków formalnych. Istnieją bowiem takie uchybienia, które są nieusuwalne i niecelowe jest wzywanie do ich poprawienia. Poza tym inny charakter ma uchybienie polegające na przykład na niedołączeniu do skargi wydanych w sprawie orzeczeń, czy też nawet na nieprecyzyjnym określeniu jej przedmiotu, a inny – tak jak w sprawie skarżącej – uchybienie polegające na zakwestionowaniu zgodności z Konstytucją wydanych w sprawie orzeczeń. Zarzut niekonstytucyjności aktów stosowania prawa świadczy o nieprawidłowym ujmowaniu istoty skargi konstytucyjnej jako środka ochrony konstytucyjnych wolności lub praw. Uczynienie przedmiotem tego zarzutu orzeczeń wydanych w sprawie, nie jest brakiem formalnym, który mógłby być – w myśl art. 36 ust. 2 ustawy o TK – usunięty.
Odmawiając nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, Trybunał uznał, że w sprawie nie zachodzi konieczność wzywania do usunięcia jej braków (m.in. wskazania przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego). Trybunał w obecnym składzie w pełni podziela zajęte stanowisko. Przedmiot skargi konstytucyjnej został wyraźnie określony w jej petitum i potwierdzony w konkluzji wywodów, zaś uzasadnienie pisma procesowego nie daje podstaw do stwierdzenia, że naruszenie art. 42 i art. 182 Konstytucji wynika z wadliwej podstawy zakwestionowanych orzeczeń.
W tym stanie rzeczy odmowa nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej była w pełni zasadna.
Na uwzględnienie nie zasługuje także zarzut naruszenia art. 39 ust. 1 ustawy o TK przez błędne powołanie go jako podstawy odmowy.
Powyższy przepis znajduje zastosowanie nie tylko w merytorycznym postępowaniu przed Trybunałem, ale także na etapie wstępnego rozpoznania, gdy Trybunał stwierdzi wystąpienie którejś z przesłanek umorzenia postępowania. Odpowiednie stosowanie art. 36 ustawy o TK do wstępnego rozpoznania skarg konstytucyjnych oznacza natomiast, że w razie stwierdzenia wystąpienia takiej przesłanki, Trybunał nie wydaje postanowienia o umorzeniu postępowania, lecz postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Dzięki temu skarżący zachowuje – tak jak w rozpatrywanej sprawie – możliwość złożenia zażalenia na postanowienie stwierdzające niedopuszczalność rozpoznania skargi konstytucyjnej ze względu na wystąpienie przesłanki określonej w art. 39 ust. 1 ustawy o TK.
Jednocześnie na marginesie Trybunał zauważa, że pomimo deklaracji uzupełnienia w zażaleniu braków skargi, nie można przyjąć, że spełnia ona obecnie wszystkie przesłanki przekazania jej do rozpoznania na rozprawie. Skarżąca nie wskazała bowiem, które z orzeczeń jest ostatecznym w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji, tj. wydanym na podstawie wskazanych przepisów. Nie uwzględniła również okoliczności, że art. 18a ust. 1 ustawy lustracyjnej z 1997 r. został z dniem 15 marca 2007 r. uchylony przez art. 66 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2006 r. Nr 218, poz. 1592, ze zm.). Ponadto uzasadnieniu zarzutów niekonstytucyjności nie towarzyszy wskazanie naruszonych wolności lub praw oraz sposobu ich naruszenia.
Mając zatem na względzie, że zażalenie nie podważa podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 7 ustawy o TK orzekł jak w sentencji.
Nieuwzględnienie zażalenia kończy postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym, co tym samym czyni bezprzedmiotowym wydanie postanowienia tymczasowego na podstawie art. 50 § 1 ustawy o TK. Postanowienie to może bowiem być wydane wyłącznie w czasie trwania postępowania zainicjowanego złożeniem skargi konstytucyjnej.