Pełny tekst orzeczenia

181/2/B/2012


POSTANOWIENIE

z dnia 22 lutego 2012 r.
Sygn. akt Ts 62/10

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Stanisław Biernat,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Jana P. o zbadanie zgodności:
1) art. 5 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1692, ze zm.) z art. 2, art. 32 ust. 1, art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
2) art. 442 § 1 zdanie drugie ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 77 ust. 1 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

1) podjąć zawieszone postępowanie,

2) odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 11 marca 2010 r. Jan P. (dalej: skarżący) domaga się zbadania zgodności art. 5 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1692, ze zm.; dalej: ustawa nowelizująca) z art. 2, art. 32 ust. 1, art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 77 ust. 1 Konstytucji, ponadto art. 442 § 1 zdanie drugie ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.; dalej: k.c.) z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 77 ust. 1 Konstytucji.
W świetle art. 5 ustawy nowelizującej w brzmieniu obowiązującym do 1 września 2004 r. do zdarzeń i stanów prawnych powstałych przed 1 września 2004 r. stosuje się przepisy art. 417, art. 419, art. 420, art. 4201, art. 4202 i art. 421 k.c. oraz art. 153, art. 160 i art. 161 § 5 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze zm.; dalej: k.p.a.). Zgodnie zaś z art. 442 § 1 zdanie drugie k.c. w każdym wypadku roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Przepis ten, choć został uchylony ustawą z dnia 16 lutego 2007 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 80, poz. 538), która weszła w życie 10 sierpnia 2007 r., nadal znajduje zastosowanie do roszczeń powstałych przed 10 sierpnia 2007 r., a przedawnionych najpóźniej w tym dniu.
Skarżący podnosi, że art. 5 ustawy nowelizującej naruszył przysługujące mu prawo do uzyskania odszkodowania za niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej (art. 77 ust. 1 Konstytucji), będącego prawem majątkowym (art. 64 ust. 1 Konstytucji), a także „prawo do ochrony interesów w toku” (art. 2 Konstytucji). Co więcej, naruszenie to – zdaniem skarżącego – jest nieproporcjonalne (art. 31 ust. 3 Konstytucji), a art. 5 ustawy nowelizującej jest sprzeczny z zasadą równości (art. 32 ust. 1 w zw. z art. 64 ust. 2 Konstytucji). W ocenie skarżącego kwestionowany przepis uniemożliwił mu dochodzenie roszczenia odszkodowawczego względem Skarbu Państwa. Z uwagi bowiem na jego brzmienie ocena prawna roszczenia skarżącego została dokonana nie na podstawie przepisów k.p.a., lecz na podstawie przepisów k.c. Okoliczność ta umożliwiła zaś Skarbowi Państwa podniesienie zarzutu przedawnienia, a zatem pozbawiła skarżącego możliwości zaspokojenia swojego roszczenia.
Skarżący zarzuca nadto, że art. 442 § 1 zdanie drugie k.c., wiążąc początek biegu przedawnienia z datą wydania decyzji wyrządzającej szkodę, w sposób nieproporcjonalny ogranicza prawo do odszkodowania za uszczerbek spowodowany wadliwą decyzją administracyjną. Prowadzi to, jego zdaniem, do nieuzasadnionego uprzywilejowania władzy publicznej i pozbawienia pewnej grupy osób możliwości uzyskania kompensaty szkody. Dodatkowo, skarżący twierdzi, że art. 442 § 1 zdanie drugie k.c. narusza prawo do równej ochrony praw majątkowych w ten sposób, że pozbawia kompensaty te osoby, które uzyskały decyzję nadzorczą po upływie dziesięciu lat od daty wydania decyzji wyrządzającej szkodę (art. 64 ust. 2 w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji).
Skargę konstytucyjną skarżący wniósł w związku z następującym stanem faktycznym. Wyrokiem z 10 października 2008 r. Sąd Okręgowy w Warszawie (sygn. akt II C 567/07) oddalił powództwo skarżącego przeciwko Skarbowi Państwa o naprawienie szkody wyrządzonej przez wydanie decyzji administracyjnej z naruszeniem prawa. Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z 13 października 2009 r. (sygn. akt I ACa 649/09) oddalił apelację skarżącego.
Zarządzeniem sędziego Trybunału z 12 kwietnia 2010 r. skarżący został wezwany do oświadczenia, czy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 13 października 2009 r. (sygn. akt I ACa 649/09) została wniesiona skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego. W wykonaniu tego zarządzenia skarżący oświadczył, że skarga kasacyjna została złożona.
Trybunał Konstytucyjny ustalił z urzędu, że Sąd Najwyższy wyrokiem z 11 maja 2011 r. (sygn. akt I CSK 289/10) uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 13 października 2009 r. (sygn. akt I ACa 649/09) i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.
Skarżący wiąże zatem naruszenie przysługujących mu konstytucyjnych praw z uchylonym wyrokiem sądu apelacyjnego.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna jest kwalifikowanym środkiem ochrony wolności lub praw, który musi spełniać szereg przesłanek warunkujących jego dopuszczalność. Zasadniczo zostały one uregulowane w art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz uszczegółowione w art. 4648 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK).
Zgodnie z przywołanymi regulacjami skarga, poza realizacją wymagań stawianych pismu procesowemu, powinna zawierać: dokładne określenie ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach określonych w Konstytucji i w stosunku do którego skarżący domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją; wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone; uzasadnienie skargi, z podaniem dokładnego opisu stanu faktycznego.
Ponadto, przedmiotem skargi może stać się wyłącznie przepis stanowiący podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego wobec skarżącego. Zarzuty skargi muszą zaś uprawdopodabniać niekonstytucyjność kwestionowanej regulacji, co oznacza konieczność wywiedzenia z zaskarżonych przepisów określonej normy, powołanie właściwych wzorców konstytucyjnych, zawierających podmiotowe prawa przysługujące osobom fizycznym, i – przez porównanie treści płynących z obu regulacji – wykazanie ich wzajemnej sprzeczności.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego rozpatrywana skarga konstytucyjna nie spełnia powyższych wymagań.
Skarżący wiąże naruszenie konstytucyjnych praw podmiotowych wskazanych w skardze z wydaniem wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 13 października 2009 r. (sygn. akt I ACa 649/09). Orzeczenie to zostało jednak uchylone przez Sąd Najwyższy wyrokiem z 11 maja 2011 r. (sygn. akt I CSK 289/10).
W tym stanie rzeczy Trybunał stwierdza, że skarżący nie przedstawił orzeczenia, na podstawie którego sąd orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach. Prawomocny wyrok sądu apelacyjnego, z wydaniem którego skarżący wiąże naruszenie swoich praw, został bowiem uchylony.
Okoliczność powyższa stanowi, zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji w zw. z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, podstawę odmowy nadania rozpatrywanej skardze dalszego biegu.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.