Ts 189/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III AUa 3119/09 III AUa 3770/02 IV U 158/01 IV U 2115/02 IV U 2806/03 IV U 662/09 IV U 768/06
Pełny tekst orzeczenia
278/3/B/2012
POSTANOWIENIE
z dnia 30 marca 2012 r.
Sygn. akt Ts 189/10
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Wojciech Hermeliński,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Jana P. w sprawie zgodności:
art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450, ze zm.) z art. 67 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 10 sierpnia 2010 r. skarżący zarzucił art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450, ze zm.; dalej: ustawa o rewaloryzacji emerytur i rent) sprzeczność z art. 67 Konstytucji.
Naruszenie prawa do zabezpieczenia społecznego skarżący upatruje w pozbawieniu go prawa do pobierania świadczenia emerytalnego według podstawy wymiaru emerytury stanowiącej przeciętną zwaloryzowaną kwotę wynagrodzenia, która stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, obliczonej – tylko ze względu na zgłoszenie wniosku o świadczenie po 31 grudnia 1992 r., a przed 31 grudnia 1993 r. – przy wzięciu pod uwagę kolejnych 3 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 12 lat kalendarzowych.
Decyzją z 1 marca 2009 r. (znak E 0353316/01) Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w Częstochowie dokonał ponownego ustalenia wysokości świadczenia emerytalnego skarżącego przez pomnożenie wysokości tego świadczenia przez wskaźnik waloryzacji. Organ emerytalny dokonał także waloryzacji podstawy wymiaru emerytury. W odwołaniu złożonym od powyższej decyzji skarżący domagał się jej uchylenia oraz wyliczenia świadczenia emerytalnego na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent. Sąd Okręgowy w Częstochowie – IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 17 czerwca 2009 r. (sygn. akt IV U 662/09) oddalił odwołanie skarżącego od decyzji z 1 marca 2009 r. oraz odrzucił odwołanie w pozostałym zakresie, stwierdzając, że kwestie dotyczące przeliczenia świadczenia emerytalnego zostały już prawomocnie rozstrzygnięte w toczących się przed Sądem Okręgowym w Częstochowie postępowaniach sądowych o sygn. akt IV U 158/01, IV U 2115/02, IV U 2806/03 oraz IV U 768/06. Apelacja wniesiona od powyższego orzeczenia została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 25 marca 2010 r. (sygn. akt III AUa 3119/09).
Zdaniem skarżącego zakwestionowane przepisy stanowiły podstawę orzeczenia, z którego wydaniem wiąże on naruszenie prawa do zabezpieczenia społecznego, ponieważ sąd II instancji „przyjął jako pewnik podstawę wymiaru emerytury skarżącego, podstawę stanowiącą przeciętną zwaloryzowaną kwotę jego wynagrodzenia i dochodu, która stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w okresie kolejnych 4 lat kalendarzowych wybranych z ostatnich 13 lat kalendarzowych, to jest z lat 1980-1983, to jest zgodnie z brzmieniem art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent”. W ocenie skarżącego zaskarżony przepis „bezzasadnie, niecelowo i niedemokratycznie różnicuje wymogi, jakie mają spełnić osoby, które ubiegały lub ubiegają się o świadczenie emerytalne lub rentę inwalidzką w zależności od tego, czy wniosek o świadczenie emerytalne lub rentowe był zgłoszony do dnia 31 grudnia 1992 r., czy był zgłoszony do dnia 31 grudnia 1993 r., a tym samym bezzasadnie różnicują sytuację prawną tych osób”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skarga konstytucyjna stanowi środek ochrony konstytucyjnych praw i wolności. W trybie skargi konstytucyjnej dopuszczalne jest kwestionowanie zgodności z Konstytucją tylko tych przepisów, które stanowiąc podstawę wskazanego w skardze jako ostateczne rozstrzygnięcia, doprowadziły do naruszenia przysługujących skarżącemu konstytucyjnych praw lub wolności.
Przedmiotem powołanych w skardze rozstrzygnięć, z których wydaniem wiąże skarżący naruszenie konstytucyjnych praw, była waloryzacja przysługującego skarżącemu świadczenia emerytalnego na podstawie art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, ze zm.; dalej: ustawa o emeryturach i rentach z FUS). Organy orzekające w sprawie ponownie ustaliły wysokość świadczenia emerytalnego przez pomnożenie zwaloryzowanej wysokości emerytur przez wskaźnik waloryzacji wynoszący 106,10%. Skarżący nie zakwestionował tego mechanizmu waloryzacji.
W uzasadnieniach postanowień zarówno sądu okręgowego, jak i sądu apelacyjnego wskazano jednoznacznie, że kwestia stosowania przepisów ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent w sprawie ustalenia wysokości przysługującego skarżącemu świadczenia emerytalnego została już wcześniej prawomocnie rozstrzygnięta. Jak podano w uzasadnieniu wyroku sądu apelacyjnego, decyzją z 5 sierpnia 2002 r. organ rentowy odmówił przeliczenia świadczenia skarżącego w oparciu o wynagrodzenie z lat 1980-1982. Wyrokiem z 21 października 2002 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie (sygn. akt IV U 2115/02) oddalił odwołanie wniesione od powyższej decyzji Powyższe orzeczenie utrzymane zostało w mocy przez Sąd Apelacyjny w Katowicach, który wyrokiem z 21 kwietnia 2004 r. oddalił apelację skarżącego (sygn. akt III AUa 3770/02). Z tego powodu Sąd Okręgowy w Częstochowie – IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odrzucił odwołanie skarżącego w części dotyczącej przeliczenia świadczenia emerytalnego, uznawszy, że w tym zakresie sprawa została już prawomocnie rozstrzygnięta.
Ze względu na powyższe ustalenia, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że wskazane w skardze rozstrzygnięcia, z których wydaniem skarżący wiąże naruszenie konstytucyjnych praw, nie zostały wydane na podstawie zaskarżonych przepisów ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent. Przedmiotem tych orzeczeń nie było dokonanie przeliczenia świadczenia emerytalnego, lecz jego waloryzacja, dokonywana na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Innymi słowy, wskazane w skardze orzeczenia nie rozstrzygały o sposobie liczenia podstawy wymiaru emerytury skarżącego; nie można zatem wiązać z ich wydaniem naruszenia prawa do zabezpieczania społecznego, wynikającego z nieprawidłowego sposobu liczenia tej podstawy.
Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu w oparciu o art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 oraz art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.).
POSTANOWIENIE
z dnia 30 marca 2012 r.
Sygn. akt Ts 189/10
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Wojciech Hermeliński,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Jana P. w sprawie zgodności:
art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450, ze zm.) z art. 67 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 10 sierpnia 2010 r. skarżący zarzucił art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450, ze zm.; dalej: ustawa o rewaloryzacji emerytur i rent) sprzeczność z art. 67 Konstytucji.
Naruszenie prawa do zabezpieczenia społecznego skarżący upatruje w pozbawieniu go prawa do pobierania świadczenia emerytalnego według podstawy wymiaru emerytury stanowiącej przeciętną zwaloryzowaną kwotę wynagrodzenia, która stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, obliczonej – tylko ze względu na zgłoszenie wniosku o świadczenie po 31 grudnia 1992 r., a przed 31 grudnia 1993 r. – przy wzięciu pod uwagę kolejnych 3 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 12 lat kalendarzowych.
Decyzją z 1 marca 2009 r. (znak E 0353316/01) Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w Częstochowie dokonał ponownego ustalenia wysokości świadczenia emerytalnego skarżącego przez pomnożenie wysokości tego świadczenia przez wskaźnik waloryzacji. Organ emerytalny dokonał także waloryzacji podstawy wymiaru emerytury. W odwołaniu złożonym od powyższej decyzji skarżący domagał się jej uchylenia oraz wyliczenia świadczenia emerytalnego na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent. Sąd Okręgowy w Częstochowie – IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 17 czerwca 2009 r. (sygn. akt IV U 662/09) oddalił odwołanie skarżącego od decyzji z 1 marca 2009 r. oraz odrzucił odwołanie w pozostałym zakresie, stwierdzając, że kwestie dotyczące przeliczenia świadczenia emerytalnego zostały już prawomocnie rozstrzygnięte w toczących się przed Sądem Okręgowym w Częstochowie postępowaniach sądowych o sygn. akt IV U 158/01, IV U 2115/02, IV U 2806/03 oraz IV U 768/06. Apelacja wniesiona od powyższego orzeczenia została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 25 marca 2010 r. (sygn. akt III AUa 3119/09).
Zdaniem skarżącego zakwestionowane przepisy stanowiły podstawę orzeczenia, z którego wydaniem wiąże on naruszenie prawa do zabezpieczenia społecznego, ponieważ sąd II instancji „przyjął jako pewnik podstawę wymiaru emerytury skarżącego, podstawę stanowiącą przeciętną zwaloryzowaną kwotę jego wynagrodzenia i dochodu, która stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w okresie kolejnych 4 lat kalendarzowych wybranych z ostatnich 13 lat kalendarzowych, to jest z lat 1980-1983, to jest zgodnie z brzmieniem art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent”. W ocenie skarżącego zaskarżony przepis „bezzasadnie, niecelowo i niedemokratycznie różnicuje wymogi, jakie mają spełnić osoby, które ubiegały lub ubiegają się o świadczenie emerytalne lub rentę inwalidzką w zależności od tego, czy wniosek o świadczenie emerytalne lub rentowe był zgłoszony do dnia 31 grudnia 1992 r., czy był zgłoszony do dnia 31 grudnia 1993 r., a tym samym bezzasadnie różnicują sytuację prawną tych osób”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skarga konstytucyjna stanowi środek ochrony konstytucyjnych praw i wolności. W trybie skargi konstytucyjnej dopuszczalne jest kwestionowanie zgodności z Konstytucją tylko tych przepisów, które stanowiąc podstawę wskazanego w skardze jako ostateczne rozstrzygnięcia, doprowadziły do naruszenia przysługujących skarżącemu konstytucyjnych praw lub wolności.
Przedmiotem powołanych w skardze rozstrzygnięć, z których wydaniem wiąże skarżący naruszenie konstytucyjnych praw, była waloryzacja przysługującego skarżącemu świadczenia emerytalnego na podstawie art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, ze zm.; dalej: ustawa o emeryturach i rentach z FUS). Organy orzekające w sprawie ponownie ustaliły wysokość świadczenia emerytalnego przez pomnożenie zwaloryzowanej wysokości emerytur przez wskaźnik waloryzacji wynoszący 106,10%. Skarżący nie zakwestionował tego mechanizmu waloryzacji.
W uzasadnieniach postanowień zarówno sądu okręgowego, jak i sądu apelacyjnego wskazano jednoznacznie, że kwestia stosowania przepisów ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent w sprawie ustalenia wysokości przysługującego skarżącemu świadczenia emerytalnego została już wcześniej prawomocnie rozstrzygnięta. Jak podano w uzasadnieniu wyroku sądu apelacyjnego, decyzją z 5 sierpnia 2002 r. organ rentowy odmówił przeliczenia świadczenia skarżącego w oparciu o wynagrodzenie z lat 1980-1982. Wyrokiem z 21 października 2002 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie (sygn. akt IV U 2115/02) oddalił odwołanie wniesione od powyższej decyzji Powyższe orzeczenie utrzymane zostało w mocy przez Sąd Apelacyjny w Katowicach, który wyrokiem z 21 kwietnia 2004 r. oddalił apelację skarżącego (sygn. akt III AUa 3770/02). Z tego powodu Sąd Okręgowy w Częstochowie – IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odrzucił odwołanie skarżącego w części dotyczącej przeliczenia świadczenia emerytalnego, uznawszy, że w tym zakresie sprawa została już prawomocnie rozstrzygnięta.
Ze względu na powyższe ustalenia, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że wskazane w skardze rozstrzygnięcia, z których wydaniem skarżący wiąże naruszenie konstytucyjnych praw, nie zostały wydane na podstawie zaskarżonych przepisów ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent. Przedmiotem tych orzeczeń nie było dokonanie przeliczenia świadczenia emerytalnego, lecz jego waloryzacja, dokonywana na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Innymi słowy, wskazane w skardze orzeczenia nie rozstrzygały o sposobie liczenia podstawy wymiaru emerytury skarżącego; nie można zatem wiązać z ich wydaniem naruszenia prawa do zabezpieczania społecznego, wynikającego z nieprawidłowego sposobu liczenia tej podstawy.
Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu w oparciu o art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 oraz art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.).