Pełny tekst orzeczenia

226/2/B/2012

POSTANOWIENIE
z dnia 13 marca 2012 r.
Sygn. akt Ts 199/11

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Wróbel – przewodniczący
Stanisław Rymar – sprawozdawca
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 października 2011 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Roberta S.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej, skierowanej do Trybunału Konstytucyjnego 21 czerwca 2011 r., Robert S. (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność art. 63 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 19 lutego 2004 r. o rybołówstwie (Dz. U. Nr 62, poz. 574, ze zm.; dalej: ustawa o rybołówstwie) z art. 20 i art. 32 ust. 2 w związku z art. 2, art. 22 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji; art. 63 ust. 2 i 3 w związku z art. 63 ust. 4 ustawy o rybołówstwie z art. 2 i art. 31 ust. 3 oraz art. 32 ust. 2 w związku z art. 92 Konstytucji i w związku z art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, ze zm.; dalej: Konwencja); art. 63 ust. 4 ustawy o rybołówstwie z art. 2 i art. 31 ust. 3 w związku z art. 92 ust. 1 oraz z art. 32 ust. 2 w związku z art. 92 Konstytucji; § 3 pkt 20 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wysokości kar pieniężnych za naruszenie przepisów o rybołówstwie z dnia 21 kwietnia 2005 r. (Dz. U. Nr 76, poz. 671, ze zm.; dalej: rozporządzenie) z art. 2 i art. 31 ust. 3 w związku z art. 42 ust. 1 Konstytucji w związku z art. 6 i art. 7 Konwencji oraz równolegle z art. 31 ust. 3, art. 42 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 92 ust. 1 Konstytucji w związku z art. 7 Konwencji oraz w związku z art. 9 Konstytucji; § 2-5 rozporządzenia z art. 31 ust. 3, art. 42 ust. 1 w związku z art. 92 ust. 1 i art. 2 Konstytucji oraz art. 7 Konwencji w związku z art. 9 Konstytucji oraz równolegle z art. 63 ust. 2 i 3 ustawy o rybołówstwie w związku z art. 92 Konstytucji.
Skarga zawiera także wniosek o „rozważenie przez Trybunał Konstytucyjny możliwości samodzielnego skontrolowania konstytucyjności rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 804/2007 z 9 lipca 2007 r. ustanawiającego zakaz połowów dorsza w Morzu Bałtyckim (podobszary 25-32, wody WE) przez statki pływające pod banderą Polski” (Dz. Urz. UE L 180 z 10.07.2007, s. 3; dalej: rozporządzenie Komisji). W uzasadnieniu wniosku skarżący przedstawił rozważania doktrynalne dotyczące możliwości badania prawa wtórnego przez Trybunał Konstytucyjny i odniósł się do współpracy między Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu i Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu. Skarżący oczekuje, że Trybunał Konstytucyjny podda kontroli rozporządzenie Komisji z perspektywy „konstytucyjnych standardów w postaci rządów prawa, swobody prowadzenia działalności gospodarczej, proporcjonalności, niedyskryminacji i prawa do rzetelnego postępowania, w którym beneficjent prawa musi mieć proceduralną możliwość przedstawienia swojego stanowiska”.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 13 lipca 2011 r. pełnomocnik został wezwany do usunięcia braków formalnych skargi przez wyjaśnienie, w jaki sposób zakwestionowane art. 63 ust. 1 pkt 1, art. 63 ust. 2 i 3 ustawy o rybołówstwie oraz § 2, § 3 pkt 1-19 oraz pkt 21-49, § 4 i § 5 rozporządzenia stanowiły podstawę ostatecznego – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – orzeczenia, z wydaniem którego skarżący łączy zarzut naruszenia przysługujących mu konstytucyjnych praw podmiotowych; wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa przysługujące skarżącemu, wynikające z art. 2, art. 9, art. 20, art. 22, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2, art. 42 ust. 1 oraz art. 92 ust. 1 Konstytucji, zostały naruszone przepisem będącym – zdaniem skarżącego – podstawą ostatecznego rozstrzygnięcia w jego sprawie; wyjaśnienie, w jaki sposób przepisy stanowiące przedmiot skargi prowadzą do naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw skarżącego.
Postanowieniem z 26 października 2011 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego skarżący zakwestionował przepisy, które nie były podstawą ostatecznego orzeczenia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji. Nadto, w skardze nie wskazano sposobu naruszenia konstytucyjnych wolności i wadliwe określono konstytucyjne wzorce kontroli.
Na powyższe postanowienie pełnomocnik skarżącego wniósł w ustawowym terminie zażalenie. W złożonym środku odwoławczym skarżący polemizuje z zakwestionowanym postanowieniem, wielokrotnie wyraża przekonanie, że rozpatrywana skarga konstytucyjna spełniała wymogi formalne, stwierdzając: „przedmiot skargi został zakreślony (...) w sposób wystarczający do uznania jej dopuszczalności”, „wzorce kontroli konstytucyjności (…) zostały w skardze przedstawione w sposób bardzo precyzyjny i wyczerpujący”, „z treści skargi wynika w sposób niebudzący wątpliwości, że wyrok NSA wydany w sprawie skarżącego został oparty na przepisach niezgodnych z przepisami Konstytucji regulującymi prawa i wolności konstytucyjne”. Skarżący zarzucił również Trybunałowi nieodniesienie się do podnoszonego w skardze zarzutu naruszenia zasady wyłączności ustawy konstytucyjnych ograniczeń praw jednostki.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 49 w związku z art. 36 ust. 4 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6-7 i z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że postanowienie o odmowie nadania rozpatrywanej skardze konstytucyjnej dalszego biegu jest prawidłowe, a zarzuty podniesione w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności należy podkreślić, że zażalenie na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej powinno dotyczyć podstaw, na których odmowa była oparta. Przedmiotem postępowania zażaleniowego jest bowiem ustalenie prawidłowości tej odmowy. Rozpatrywane zażalenie ogranicza się do negacji stanowiska Trybunału Konstytucyjnego zawartego w zakwestionowanym postanowieniu o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, nie dostarcza argumentów podważających przesłanki tego orzeczenia i nie wykazuje tym samym, na czym polega nietrafność zaskarżonego postanowienia.

Skoro złożony środek odwoławczy nie odpowiada wymogom ustawy o TK, to – jako nieskuteczny – nie mógł zostać uwzględniony.


Niezależnie od powyższego, Trybunał Konstytucyjny, kierując się tym, że postanowienia wydawane w ramach wstępnej kontroli służą przejrzystości jego działania (por. mutatis mutandis wyrok TK z 16 stycznia 2006 r., SK 30/05, OTK ZU nr 1/A/2006, poz. 2), ponownie odniósł się do podstaw postanowienia o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.


Wbrew sugestiom zażalenia merytoryczne rozpoznanie skargi konstytucyjnej nie zależy od jej objętości, lecz od spełnienia wymagań określonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46 i art. 47 ustawy o TK. W każdym z przywołanych aktów prawnych prawodawca wymaga, by skarga konstytucyjna odnosiła się wyłącznie do przepisów, które stanowiły podstawę orzeczenia organu władzy publicznej o prawach, wolnościach bądź obowiązkach skarżącego. W rozpatrywanej sprawie przedmiot zaskarżenia obejmował: art. 63 ust. 1 pkt 1 i 2, art. 63 ust. 2 i 3 w związku z art. 63 ust. 4, art. 63 ust. 4 ustawy o rybołówstwie oraz § 3 pkt 20 i § 2-5 rozporządzenia.

Jak wynika z materiału procesowego, skarżący był kapitanem statku rybackiego o długości całkowitej większej niż 10 m, prowadzącym połowy organizmów morskich, których ogólna kwota połowowa została wyczerpana zgodnie z treścią właściwego rozporządzenia Komisji Europejskiej. W związku z powyższym, w przypadku skarżącego zastosowanie znalazł jedynie art. 63 ust. 1 pkt 2 ustawy o rybołówstwie odnoszący się do takiego zachowania. Organy administracyjne nie nakładały kary pieniężnej na armatora statku rybackiego o długości całkowitej równej albo większej niż 10 m (art. 63 ust. 1 pkt 1 ustawy o rybołówstwie), podmiot prowadzący połowy organizmów morskich w celach naukowo-badawczych albo szkoleniowych (art. 63 ust. 2 pkt 1 ustawy o rybołówstwie), podmiot prowadzący chów lub hodowlę ryb i innych organizmów morskich (art. 63 ust. 2 pkt 3 ustawy o rybołówstwie), podmiot dokonujący zarybiania (art. 63 ust. 2 pkt 4 ustawy o rybołówstwie), podmiot prowadzący obrót produktami rybołówstwa (art. 63 ust. 2 pkt 5 o rybołówstwie), ani też podmiot prowadzący połowy w celach sportowo-rekreacyjnych (art. 63 ust. 3 ustawy o rybołówstwie).
Analogicznie należy ocenić zaskarżenie § 2-5 rozporządzenia (z wyjątkiem stosowanego w sprawie § 3 pkt 20 tego aktu prawnego). Przepisy te odnoszą się do 169 różnych przypadków naruszeń przepisów ustawy o rybołówstwie, podczas gdy wobec skarżącego znalazł zastosowanie wyłącznie jeden z nich (§ 3 pkt 20).
Mając na uwadze powyższe, Trybunał uznaje za w pełni trafne wyrażone w zakwestionowanym postanowieniu stanowisko, zgodnie z którym skarga konstytucyjna w części odnoszącej się do art. 63 ust. 1 pkt 1, art. 63 ust. 2-4 ustawy o rybołówstwie oraz § 2, § 3 pkt 1-19 oraz pkt 21-49, § 4 i § 5 rozporządzenia nie spełniała przesłanki, wynikającej z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK.
Trybunał Konstytucyjny ponownie stwierdza, że powołane przez skarżącego w odniesieniu do art. 63 ust. 4 ustawy o rybołówstwie art. 2, art. 31 ust. 3, jak i art. 92 ust. 1 Konstytucji – wbrew stanowisku skarżącego – nie są źródłem praw podmiotowych. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego jest w tej sprawie jednolite, ugruntowane i zostało przytoczone w postanowieniu z 26 października 2011 r.
Odnosząc się natomiast do § 3 pkt 20 rozporządzenia, Trybunał w składzie rozpoznającym zażalenie podtrzymuje zawarte w kwestionowanym postanowieniu stanowisko, zgodnie z którym skarżący nie wskazał sposobu naruszenia przez ten przepis konstytucyjnych wolności i praw. Nie mógł tego skutecznie zrobić, gdyż zarzuty niekonstytucyjności powiązał z wzorcami niesamoistnymi (art. 2 i art. 31 ust. 3, art. 92 ust. 1 Konstytucji) albo nieadekwatnymi treściowo (art. 42 ust. 1 Konstytucji).
W ostatniej części zażalenia skarżący podniósł, że Trybunał pominął zagadnienie wyłączności ustawy. Problem ten został w skardze powiązany wyłącznie z art. 31 ust. 3 i art. 92 ust. 1 Konstytucji, co – jak wskazano powyżej – nie odpowiada wymogom z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.
Nie można także zgodzić się ze skarżącym, że Trybunał niedostatecznie uzasadnił powody, dla których nie uwzględnił wniosku o dokonanie kontroli konstytucyjności rozporządzenia Komisji. W zaskarżonym postanowieniu wyjaśnił bowiem, że: po pierwsze, „wniosek ten zawiera oczekiwanie podjęcia przez TK działania z urzędu – »po rozważeniu możliwości samodzielnego skontrolowania konstytucyjności rozporządzenia«. Rozumowanie to w oczywisty sposób abstrahuje od obowiązującej przed Trybunałem Konstytucyjnym zasady skargowości i wynikającego z niej zakazu działania TK ex officio”; po drugie „skarżący nie określił, w jakim zakresie domaga się przeprowadzenia tej kontroli. Zaskarżenie całego aktu prawnego nie może zastąpić obowiązku dokładnego określenia ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach określonych w Konstytucji i w stosunku do którego skarżący domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją (art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK); po trzecie, „wniosek o dokonanie oceny »z perspektywy konstytucyjnych standardów w postaci rządów prawa, swobody prowadzenia działalności gospodarczej, proporcjonalności, niedyskryminacji i prawa do rzetelnego postępowania, w którym beneficjent prawa musi mieć proceduralną możliwość przedstawienia swojego stanowiska« nie wypełnia wymogu, o którym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK”.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK Trybunał Konstytucyjny zażalenia nie uwzględnił.