Pełny tekst orzeczenia

566/6/B/2013

POSTANOWIENIE

z dnia 11 września 2013 r.

Sygn. akt Ts 78/12



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Andrzej Wróbel,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej B.W. w sprawie zgodności:

art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 234, poz. 1571) z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 22 marca 2012 r. B.W. (dalej: skarżąca) zarzuciła niezgodność art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 234, poz. 1571; dalej: ustawa nowelizująca z 2008 r.) z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 78 Konstytucji.

Skarga została wniesiona w związku z następującą sprawą. Skarżąca, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, złożyła apelację od postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie – Wydział I Cywilny z dnia 20 września 2010 r. (sygn. akt I Ns 313/06). Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie – Wydział I Cywilny postanowieniem z dnia 20 grudnia 2010 r. (sygn. akt I Ns 313/06) odrzucił apelację jako nieprawidłowo opłaconą. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie – IV Wydział Cywilny postanowieniem z dnia 7 października 2011 r. (sygn. akt IV Cz 1157/11) oddalił zażalenie na orzeczenie sądu I instancji.

W ocenie skarżącej niekonstytucyjność zaskarżonego przepisu polega na tym, że prowadzi do dualizmu prawa procesowego: zmiana ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.), polegająca na uchyleniu art. 1302 § 3 k.p.c., ma zastosowanie „jedynie w odniesieniu do spraw, które zostały wszczęte w pierwszej instancji po dniu wejścia w życie powołanej ustawy nowelizacyjnej, a nie do wszystkich apelacji, które zostały wniesione po dniu wejścia w życie powołanej ustawy nowelizacyjnej”. Skarżąca podnosi, że zakwestionowane przepisy są niezgodne z art. 78 Konstytucji (zasada zaskarżalności orzeczeń wydanych w pierwszej instancji) w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji (zasada równości).



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji skarga konstytucyjna inicjuje procedurę, której celem jest zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego.

W rozpatrywanej skardze konstytucyjnej skarżąca zakwestionowała art. 8 ust. 1 ustawy nowelizującej z 2008 r., zgodnie z którym przepisy tej ustawy stosuje się do postępowań wszczętych po dniu jej wejścia w życie, z zastrzeżeniem ust. 2-5.

Zgodnie z art. 1 pkt 3 lit. a ustawy nowelizującej z 2008 r. uchylono art. 1302 § 3 k.p.c. Przepis ten stanowił, że sąd odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty pismo wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego środki odwoławcze lub środki zaskarżenia (apelację, zażalenie, skargę kasacyjną, skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty, skargę na orzeczenie referendarza sądowego) podlegające opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia.

Skarżąca podnosi, że w jej sprawie powinien znaleźć zastosowanie art. 1302 k.p.c. w brzmieniu ustalonym ustawą nowelizującą z 2008 r., a stan odmienny, wynikający z przepisu przejściowego – art. 8 ust. 1 ustawy nowelizującej z 2008 r. – narusza jej prawa konstytucyjne.

Trybunał stwierdza, że tak sformułowany zarzut jest oczywiście bezzasadny, gdyż skarżąca nie wykazała sprzeczności zakwestionowanego przepisu z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 78 Konstytucji.

Trybunał podkreśla, że ani art. 8 ust. 1 ustawy nowelizującej z 2008 r., ani art. 1302 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej z 2008 r. nie zamknęły skarżącej drogi do wniesienia apelacji. Podstawą odrzucenia środka zaskarżenia było jego nieopłacenie przez skarżącą – reprezentowaną przez profesjonalnego pełnomocnika, nie zaś niedopuszczalność apelacji. Sformułowane w skardze argumenty wskazują na to, że istota zarzutu sprowadza się do żądania zastosowania w sprawie skarżącej przepisu przewidującego wezwanie do uzupełnienia braków formalnych, mimo że ze względu na kryterium czasu wszczęcia postępowania zakwestionowany art. 8 ust. 1 ustawy nowelizującej z 2008 r. nakazuje stosować przepisy dotychczasowe.

W rzeczywistości skarżąca kwestionuje zatem art. 1302 § 3 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej z 2008 r., w zakresie, w jakim przepis ten nie przewiduje możliwości wezwania do uzupełnienia braku formalnego apelacji wniesionej przez stronę korzystającą z pomocy fachowego pełnomocnika.

Trybunał Konstytucyjny dokonał już oceny konstytucyjności tego przepisu. W wyroku z dnia 28 maja 2009 r. (P 87/08, OTK ZU nr 5/A/2009, poz. 72) orzekł, że art. 1302 § 3 k.p.c., w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.), w zakresie, w jakim przewiduje, że sąd odrzuca nieopłacone zażalenie, wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, bez uprzedniego wezwania do uiszczenia należnej opłaty, jest zgodny z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji. W sprawie skarżącej znalazł zatem zastosowanie art. 1302 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej z 2008 r., którego zgodność z Konstytucją została zbadana i potwierdzona wyrokiem wydanym w sprawie o sygn. P 87/08.



Z przedstawionych wyżej powodów, na podstawie art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.