Pełny tekst orzeczenia

322/4/B/2013

POSTANOWIENIE
z dnia 9 stycznia 2013 r.
Sygn. akt Ts 144/11

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wojciech Hermeliński,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Ł.H. w sprawie zgodności:
art. 3 ust. 1 pkt 2, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 6 ust. 2, art. 7 ust. 1 pkt 3 oraz art. 19 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198, ze zm.) z art. 61 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

We wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego skardze konstytucyjnej Ł.H. (dalej: skarżący) wystąpił o zbadanie zgodności art. 3 ust. 1 pkt 2, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 6 ust. 2, art. 7 ust. 1 pkt 3 oraz art. 19 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198, ze zm; dalej: ustawa o dostępie do informacji publicznej) z art. 61 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została złożona w związku z następującym stanem faktycznym. Skarżący wystąpił do Agencji Oceny Technologii Medycznych (dalej: Agencja) z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej. Z uwagi na brak odpowiedzi ze strony Agencji 30 października 2009 r. złożył za jej pośrednictwem do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na jej bezczynność w sprawie o udostępnienie informacji publicznej. W odpowiedzi na skargę Agencja przekazała skarżącemu informacje, o udzielenie których wnioskował, z wyjątkiem nagrań ze spotkań Rady Konsultacyjnej (pismo z 8 grudnia 2009 r.). Jednocześnie Agencja poinformowała skarżącego, że „nagrania ze spotkań Rady Konsultacyjnej są spisywane w formie protokołu, który jest dostępny na stronie internetowej Agencji”. Kserokopia wspomnianego protokołu została też dołączona do odpowiedzi na skargę. Ze względu na ustalenie, że Agencja nie pozostaje już w bezczynności w zakresie rozpoznania wniosku skarżącego o udostępnienie informacji publicznej, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 7 kwietnia 2010 r. (sygn. akt II SAB/Wa 201/09) oddalił skargę. Od tego wyroku skarżący wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę kasacyjną, która została oddalona wyrokiem z 1 października 2010 r. (sygn. akt I OSK 1216/10, doręczony skarżącemu 15 lutego 2011 r.).
Zdaniem skarżącego kwestionowane przepisy naruszają przysługujące mu prawo dostępu do informacji publicznej (art. 61 Konstytucji), gdyż – po pierwsze, nie przewidują dostępu do materiałów rejestrujących przebieg posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej, które nie pochodzą z powszechnych wyborów, a po drugie, nie przewidują udostępnienia materiałów rejestrujących przebieg posiedzeń organów jednostek organizacyjnych, w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Skarżący zaznacza przy tym, że nagrania są „dokumentami”, o których stanowi art. 61 ust. 2 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna stanowi, zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, szczególny środek ochrony konstytucyjnych wolności lub praw, które zostały naruszone przez wydanie w sprawie skarżącego rozstrzygnięcia opartego na zaskarżonej normie. Na etapie wstępnej kontroli skargi Trybunał Konstytucyjny bada, czy spełnia ona wymogi formalne określone w art. 46-48 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) oraz czy zarzuty w niej zawarte nie są oczywiście bezzasadne (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK).
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej prawo do takiej informacji obejmuje m.in. uprawnienia do wglądu do dokumentów urzędowych. Z art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy wynika, że udostępnieniu podlega informacja publiczna, w szczególności o danych publicznych, w tym m.in. treść i postać dokumentów urzędowych. Dokumentem urzędowym, zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, jest treść oświadczenia woli lub wiedzy, utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, ze zm.), w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub złożona do akt sprawy. Z kolei w świetle art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej udostępnianie takiej informacji następuje m.in. w drodze wstępu na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, a także udostępniania materiałów, w tym audiowizualnych i teleinformatycznych, dokumentujących te posiedzenia. Ponadto, kolegialne organy władzy publicznej pochodzące z powszechnych wyborów oraz ich kolegialne organy pomocnicze sporządzają i udostępniają protokoły lub stenogramy swoich obrad, chyba że sporządzą i udostępnią materiały audiowizualne lub teleinformatyczne rejestrujące w pełni te obrady (art. 19 ustawy o dostępie do informacji publicznej).
Skarżący twierdzi, że zaskarżone przepisy naruszają przysługujące mu prawo dostępu do informacji publicznej, które wywodzi z art. 61 Konstytucji. W jego przekonaniu niekonstytucyjność zaskarżonych przepisów polega przede wszystkim na zbyt wąskiej definicji „dokumentu”, ujętej w art. 61 ust. 2 Konstytucji. Zdaniem skarżącego „dokumentami” w konstytucyjnym znaczeniu są także nagrania (materiały audiowizualne i teleinformatyczne).
Trybunał zwraca uwagę, że prawo do informacji jako konstytucyjne prawo podmiotowe zostało wyrażone w art. 61 ust. 1 Konstytucji. Jego korelatem jest, spoczywający w pierwszym rzędzie na organach władzy publicznej, obowiązek udzielania obywatelom określonych informacji o działalności instytucji. Obowiązek ten polega zatem nie tyle na dostępności określonych informacji, ile na konieczności aktywnego działania ze strony organu udzielającego informacji, które polega na dostarczeniu osobie zainteresowanej na jej żądanie pewnego zakresu informacji. Informacja powinna być związana z działalnością publiczną (zob. wyrok z 20 marca 2006 r., K 17/05, OTK ZU nr 3/A/2006, poz. 30).
Trybunał zaznacza również, że art. 61 ust. 2 Konstytucji określa podstawowe sposoby dostępu do informacji publicznej, w tym gwarantuje wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu. Z przepisu tego nie wynika, by obowiązek taki ciążył na innych niż wymienione w tym przepisie organach władzy publicznej. W ocenie Trybunału podjęta w skardze konstytucyjnej próba rozszerzenia gwarancji wynikających z art. 61 ust. 2 Konstytucji nie zasługuje zatem, w ocenie Trybunału, na aprobatę.
Należy podkreślić, że art. 61 ust. 1 Konstytucji statuuje prawo podmiotowe do uzyskania określonej informacji, a nie prawo do jej uzyskania na pożądanym przez obywatela nośniku. Konstatacji tej nie zmienia brzmienie art. 61 ust. 2 Konstytucji, w myśl którego prawo do uzyskania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu. Z przytoczonego przepisu nie wynika bowiem prawo obywatela do żądania udzielenia mu informacji o działalności publicznej w formie dokumentu. Wymienione dwie formy uzyskania informacji – wbrew brzmieniu przepisu Konstytucji – nie wyczerpują wszystkich możliwych i dopuszczalnych form udostępniania; zdaniem konstytucyjnego ustawodawcy są to formy najważniejsze (tak – W. Sokolewicz, komentarz do art. 61 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 4, Warszawa 2005, s. 34).
Mając powyższe na względzie, Trybunał przypomina, że skarga konstytucyjna winna zawierać wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK). Jeżeli argumenty mające wykazać sposób naruszenia określonych w skardze konstytucyjnych praw podmiotowych są oczywiście bezzasadne, niedopuszczalne jest nadanie jej dalszego biegu (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK).
W ocenie Trybunału istotne dla oceny zarzutu niekonstytucyjności przywołanych w skardze przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej jest odwołanie się do pisma Agencji z 8 grudnia 2009 r. Wynika z niego jasno, że skarżącemu udostępniono wszelkie żądane przez niego informacje, przy czym zamiast nagrania ze spotkania Rady Konsultacyjnej Agencji skarżący uzyskał kserokopię protokołu przepisanego z tego nagrania. Co więcej, jak podniosła Agencja, protokoły te były dostępne na jej stronach internetowych (a zatem także w formie elektronicznej). Skoro skarżący uzyskał dostęp do protokołów, a nie samego nagrania (zapisu audiowizualnego), nie sposób zaaprobować prezentowanego w skardze poglądu, zgodnie z którym zaskarżone przepisy naruszyły przysługujące skarżącemu prawo dostępu do informacji publicznej. Choć więc skarżący wskazuje konstytucyjne prawo, które w jego odczuciu zostało naruszone, to przedstawione argumenty mające uzasadnić to naruszenie nie zasługują na uwzględnienie. W ocenie Trybunału skarżący w sposób dowolny interpretuje art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji, a w swoich wywodach pomija okoliczność, że przepisy te gwarantują dostęp do informacji, nie zaś dostęp do informacji utrwalonej w określonej formie. Trybunał stwierdza zatem, że zaskarżone przepisy nie uniemożliwiły skarżącemu realizacji prawa przysługującego mu na podstawie art. 61 Konstytucji.
Skarżący jako wzorce kontroli konstytucyjności zaskarżonych przepisów wskazuje również art. 61 ust. 3 i 4 Konstytucji. Należy jednak zauważyć, że brak jest związku pomiędzy tymi przepisami a zarzutem skargi konstytucyjnej. Z tej przyczyny przepisy te nie mogą być uznane za adekwatne wzorce kontroli w rozpatrywanej sprawie.

W tym stanie rzeczy sformułowany w skardze zarzut należało – na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK – ocenić jako oczywiście bezzasadny, dlatego Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.