Pełny tekst orzeczenia

493/5/B/2013

POSTANOWIENIE

z dnia 24 września 2013 r.

Sygn. akt Ts 170/12



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Andrzej Rzepliński – przewodniczący

Mirosław Granat – sprawozdawca

Stanisław Rymar,



po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 maja 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej M.H.,



p o s t a n a w i a:



nie uwzględnić zażalenia.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej, wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 11 lipca 2012 r., M.H. (dalej: skarżący) zakwestionował zgodność: 1) art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.; dalej: u.p.d.o.f.) z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 w związku z art. 64 ust. 3 Konstytucji; 2) art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. z art. 46 w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji; 3) art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. z art. 2 oraz art. 42 ust. 1 Konstytucji; 4) art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji; 5) art. 20 ust. 3 w związku z art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. z art. 42 ust. 3 Konstytucji; 6) art. 20 ust. 3 oraz art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. w związku z art. 68 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, ze zm.; dalej: ordynacja podatkowa) z art. 2 w związku z art. 64 ust. 1 Konstytucji.

Zdaniem skarżącego art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. narusza ekonomiczne prawa podatników przez ingerencję w ich prawo własności, wyrażające się w obciążeniu podatnika obowiązkiem zapłaty podatku w wysokości 75% dochodu ustalonego przez organ podatkowy, co w rzeczywistości skutkuje pozbawieniem podatnika niemalże całego dochodu niezgłoszonego do opodatkowania i wykazuje podobieństwo do konfiskaty mienia. Jak twierdzi skarżący art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. narusza także konstytucyjnie ustanowioną wyłączność sądu do orzekania o przepadku rzeczy, a także prawo do sądu. W przekonaniu skarżącego art. 30 ust. 1 pkt 7 oraz art. 20 ust. 3 w związku z art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. jest w istocie środkiem o charakterze sankcji „polegającej na konfiskacie 75% mienia uzyskanego w sposób niewskazany legalnie” pod pozorem podatku, co wskazuje na „restrykcyjny i penalny charakter cytowanych przepisów”.


Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2012 r. (doręczonym pełnomocnikowi skarżącego 25 października 2012 r.) skarżącego wezwano do usunięcia, w terminie siedmiu dni od daty doręczenia zarządzenia, braków formalnych skargi konstytucyjnej przez dokładne określenie sposobu naruszenia jego praw i wolności wyrażonych w: 1) art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 w związku z art. 64 ust. 3 Konstytucji przez zaskarżony art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f.; 2) art. 46 w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji przez zaskarżony art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f.; 3) art. 2 oraz art. 42 ust. 1 Konstytucji przez zaskarżony art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f.; 4) art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji przez zaskarżony art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f.; 5) art. 42 ust. 3 Konstytucji przez zaskarżony art. 20 ust. 3 w związku z art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f.; 6) art. 2 w związku z art. 64 ust. 1 Konstytucji przez zaskarżone art. 20 ust. 3 oraz art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. w związku z art. 68 § 4 ordynacji podatkowej.

Pismo procesowe sporządzone przez pełnomocnika skarżącego i wniesione do Trybunału Konstytucyjnego 31 października 2012 r. (data nadania) powtarzało jedynie argumentację zawartą na s. 1 i 2 uzasadnienia skargi konstytucyjnej.

Postanowieniem z 15 maja 2013 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej z następujących powodów. Po pierwsze – argumentacja przedstawiona w skardze odnosiła się do stosowania zakwestionowanych przepisów przez organy podatkowe oraz sądy administracyjne. Po drugie – skarżący nie wykonał zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2012 r., gdyż nie określił sposobu naruszenia swoich konstytucyjnych praw lub wolności. Po trzecie – w odniesieniu do stawki podatku w wysokości 75%, zarzut skarżącego dotyczący niezgodności art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 w związku z art. 64 ust. 3 Konstytucji Trybunał ocenił jako oczywiście bezzasadny. Po czwarte – w odniesieniu do zarzutu niezgodności art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. z art. 64 w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji, Trybunał zauważył, że prawo do sądu statuowane w art. 45 ust. 1 Konstytucji dotyczy postępowania sądowego, a nie podatkowego (skarbowego). W związku z powyższym art. 46 w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji są nieadekwatnymi wzorcami kontroli. Po piąte – zarówno art. 2, jak i art. 31 ust. 3 Konstytucji nie mogą być samodzielnymi wzorcami kontroli w postępowaniu skargowym. Ponadto w zaskarżonym postanowieniu Trybunał stwierdził, że z powodu nieuznania stawki podatku w wysokości 75% za konfiskatę mienia ani za rodzaj kary (zob. wyrok TK z 12 kwietnia 2011 r., P 90/08, OTK ZU nr 3/A/2011, poz. 21), a także ze względu na jej preferencyjny charakter niekonieczne jest odnoszenie się do zarzutów skarżącego dotyczących niezgodności art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. z art. 42 ust. 1 Konstytucji oraz art. 20 ust. 3 w związku z art. 30 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. z art. 42 ust. 3 Konstytucji. Po szóste – art. 68 § 4 ordynacji podatkowej ani samoistnie, ani też w związku z przepisami u.p.d.o.f. nie był przedmiotem rozważań organów podatkowych czy sądów administracyjnych w zakresie odnoszącym się do kwestii przedawnienia czy wydłużenia terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego skarżącego.



Pismem procesowym sporządzonym przez adwokata i wniesionym do Trybunału 11 czerwca 2013 r. (data nadania) skarżący złożył zażalenie na postanowienie z 15 maja 2013 r., w którym powtórzył argumentację zawartą w skardze konstytucyjnej. Zdaniem skarżącego „to fiskus winien udowodnić winę skarżącego, której w przedmiotowej sprawie przez 9 lat toczących się różnych postępowań nie udowodnił (…) a także pominął dokumenty wskazywane przez skarżącego, z których wynika, iż skarżący posiadał duże środki w latach poprzedzających rok 2001, 2002 i 2003, wystarczające na pokrycie wydatków wyjawionych w sprawie”.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w związku z art. 36 ust. 6 i 7 w związku z art. 49 ustawy o TK). Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada przede wszystkim, czy w zaskarżonym postanowieniu, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu.



2. Trybunał, w obecnym składzie, stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a argumenty przytoczone w zażaleniu nie podważyły ustaleń dokonanych w tym orzeczeniu i dlatego nie zasługują na uwzględnienie. Zażalenie nie wnosi do rozpatrywanej sprawy żadnych nowych merytorycznych argumentów, lecz jedynie powtarza argumentację przedstawioną w skardze konstytucyjnej oraz piśmie procesowym z 31 października 2012 r. Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że podstawą zażalenia powinny być zarzuty dotyczące uchybień, które – zdaniem skarżącego – niesłusznie przemawiały za odmową nadania skardze dalszego biegu, a nie argumenty dobrze znane Trybunałowi ze skargi.



3. Trybunał przypomina, że ani w skardze konstytucyjnej, ani w piśmie będącym odpowiedzią na zarządzenie sędziego Trybunału wzywające do usunięcia braków formalnych skargi skarżący nie określił prawidłowego sposobu naruszenia swoich konstytucyjnych praw lub wolności, co na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 i art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK skutkowało koniecznością odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.



4. W zaskarżonym postanowieniu Trybunał Konstytucyjny trafnie podkreślił – z czym w zażaleniu zgodził się skarżący (zob. s. 3 zażalenia) – że przedmiotem skargi konstytucyjnej jest przede wszystkim przyjęcie w sprawie skarżącego określonej wykładni zaskarżonych przepisów, skutkującej nałożeniem na niego obowiązku zapłaty podatku w wysokości 75% dochodu ustalonego przez organ podatkowy. W skardze konstytucyjnej skarżący odniósł się do postępowania organów i sądów orzekających w jego sprawie. Uczynił tak również w rozpatrywanym zażaleniu, w którym stwierdził, że „stosowanie prawa przez organy podatkowe i WSA w Lublinie nie zostały w pełni skontrolowane przez Naczelny Sąd Administracyjny, który winien jako sąd drugiej instancji, orzekać w pełni merytorycznie”. Tym samym analizowana skarga jest w istocie skargą na stosowanie prawa, a stosowanie prawa przez organy podatkowe oraz sądy administracyjne – choćby nawet błędne – pozostaje poza kognicją Trybunału Konstytucyjnego, gdyż „w obowiązującym stanie prawnym Trybunał (…) jest »sądem prawa«, nie zaś »sądem faktów«, czy kolejną instancją sądową. Do jego kompetencji należy (…) ocena zgodności aktów prawnych z Konstytucją” (por. postanowienie TK z 26 października 2005 r., SK 11/03, OTK ZU nr 9/A/2005, poz. 110).



5. Wziąwszy powyższe pod uwagę, Trybunał uznał, że w zażaleniu skarżący nie przedstawił żadnych argumentów podważających ustalenia poczynione w postanowieniu o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, co przesądza o konieczności nieuwzględnienia niniejszego zażalenia.



Z wyżej przedstawionych powodów Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 36 ust. 7 w związku z art. 49 ustawy o TK – postanowił jak w sentencji.