Pełny tekst orzeczenia

63/1/B/2013

POSTANOWIENIE

z dnia 1 lutego 2013 r.

Sygn. akt Ts 187/11



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Marek Kotlinowski – przewodniczący

Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz – sprawozdawca

Piotr Tuleja,



po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 grudnia 2012 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej PKS Tychy Sp. z o.o.,



p o s t a n a w i a:



nie uwzględnić zażalenia.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 9 czerwca 2011 r., wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 17 czerwca 2011 r. (data nadania), PKS Tychy Sp. z o. o. (dalej: skarżąca) zarzuciła niezgodność art. 1262 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 176 Konstytucji.

Zdaniem skarżącej zakwestionowana norma, ustanawiająca obowiązek dokonania opłaty ponad możliwości finansowe strony, uniemożliwia skuteczne wniesienie środka procesowego.

Postanowieniem z 6 grudnia 2012 r. (doręczonym 11 grudnia 2012 r.) Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze. Trybunał ustalił, że zakwestionowany przepis nie był podstawą orzeczenia, w związku z którym wniesiono skargę. Nadto – zdaniem Trybunału – skarżący nie wskazał, w jaki sposób zaskarżony art. 1262 § 1 k.p.c. narusza prawa i wolności skarżącej.

W zażaleniu z 17 grudnia 2012 r. sporządzonym przez pełnomocnika skarżąca wniosła o uchylenie postanowienia i skierowanie skargi do merytorycznego rozpoznania. Zarzuciła, że posłużenie się w zaskarżonym postanowieniu takimi zwrotami jak np.: „Trybunał ocenił”, „Trybunał uznał” świadczy nie o formalnym, lecz merytorycznym rozpoznaniu skargi, które nota bene – zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) – winno nastąpić w składzie pięciu sędziów. Odnosząc się natomiast do przyjętych przez Trybunał podstaw odmowy, skarżąca podniosła, że „Trybunał nietrafnie ocenił postępowanie strony”. Wskazała, że – wbrew ustaleniom Trybunału – wniosła ona o zwolnienie od kosztów, natomiast „sąd potraktował stan faktyczny, jak gdyby wniosku nie było”. Z drugiej strony w zażaleniu przedstawiła scenariusz prawdopodobnego zakończenia sprawy, gdyby taki wniosek złożyła. Odwołała się przy tym do stanu faktycznego i uzasadnienia swojej skargi konstytucyjnej z 19 marca 2010 r. (Ts 78/10). Zarzuciła również, że „przedmiotem [obecnie złożonej] skargi nie jest sposób stosowania prawa, lecz norma prawa procesowego [upoważniająca sąd do odmowy rozpoznania sprawy, w przypadku nieuiszczenia opłaty]” oraz że „możliwym jest rozpoznanie niniejszej skargi bez wydania orzeczenia przez sąd II instancji”.

W piśmie procesowym z 17 grudnia 2012 r. skarżąca określa postanowienie Trybunału z 6 grudnia 2012 r. jako postanowienie „z dnia 7 grudnia 2012 r.”.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6-7 i z art. 49 ustawy o TK). W szczególności bada, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Znaczy to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Trybunał w niniejszym składzie stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe.

W postanowieniu z 6 grudnia 2012 r. Trybunał uznał, że zaskarżony art. 1262 § 1 k.p.c. nie stanowił podstawy ostatecznego orzeczenia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji, tj. postanowienia Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie – Wydział III Cywilny z 26 maja 2011 r. (sygn. akt III C1375/10). Powyższych ustaleń nie podważają przedstawione w zażaleniu zarzuty niewłaściwej oceny stanu faktycznego sprawy, w związku z którą wniesiono skargę. Skarżąca nie zauważa, że stan ten został ustalony przez orzekające w jej sprawie sądy, a Trybunał jest związany wydanymi orzeczeniami. Ponadto, zarzuty zażalenia nie odnoszą się do wskazanej w postanowieniu podstawy odmowy, lecz dotyczą kwestii stosowania tego przepisu (oraz innych przepisów k.p.c.) w indywidualnej sprawie skarżącej. W tej sytuacji, ze względu na nieodniesienie się w zażaleniu do zasadniczej przesłanki odmowy nadania skardze dalszego biegu leżącej Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie ograniczył się do jednoznacznego jej zaaprobowania.

Na uwzględnienie nie zasługują także pozostałe zarzuty zażalenia.

Nie można zgodzić się ze skarżącą, że w postanowieniu z 6 grudnia 2012 r. Trybunał ustalił, iż „przedmiotem skargi jest sposób stosowania prawa”. Powyższy zarzut nie znajduje żadnego potwierdzenia w treści uzasadnienia tego postanowienia, a to oznacza, że argumenty zażalenia pozostają bez związku z przyjętymi przez Trybunał podstawami odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Podobnie należy ocenić twierdzenia skarżącej, jakoby Trybunał dokonał merytorycznego rozpoznania wniesionej skargi. Formułując te zarzuty skarżąca nie wzięła pod uwagę tego że powodem takiego rozstrzygnięcia były wyłącznie przeszkody formalne, tj. zakwestionowanie przepisu, który nie był podstawą ostatecznego orzeczenia oraz niespełnienie przesłanki określonej w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK. Na marginesie Trybunał nadmienia, że takie zwroty jak np.: „Trybunał uznał”, czy też „Trybunał ocenił”, nie zostały użyte w tym postanowieniu.

Za bezzasadne należy uznać zarzuty dotyczące niewłaściwego – zdaniem skarżącej – składu, w jakim Trybunał rozpoznał skargę. Przede wszystkim trzeba zauważyć, że art. 25 ust. 2 ustawy o TK, na który powołuje się skarżąca, nie dotyczy rozpoznania sprawy ani w składzie jednego sędziego, ani w składzie pięciu sędziów Trybunału. Przepis ten określa minimum pełnego składu Trybunału oraz rozstrzyga kwestię przewodnictwa rozprawie. Rozpoznanie sprawy w składzie pięciu sędziów reguluje natomiast art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK, dotyczy on jednak etapu merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej. Zagadnienie składu Trybunału Konstytucyjnego rozpoznającego skargę na etapie wstępnej kontroli zostało uregulowane w art. 36 ust. 1 w związku z art. 49 ustawy o TK oraz art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o TK; ponadto w § 16 ust. 1 i § 19 ust. 1 Regulaminu Trybunału Konstytucyjnego (uchwała Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału Konstytucyjnego z 3 października 2006 r. w sprawie Regulaminu Trybunału Konstytucyjnego, M. P. Nr 72, poz. 720; dalej: regulamin, wydanego na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 16 ust. 1 i art. 40 ustawy o TK. Zgodnie z art. 36 ust. 1 w związku z art. 49 ustawy o TK (oraz w myśl § 16 ust. 1 regulaminu) skargę konstytucyjną, z uwzględnieniem kolejności jej wpływu, Prezes Trybunału kieruje do wyznaczonego sędziego Trybunału w celu wstępnego rozpoznania. Postanowienie z 6 grudnia 2012 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej zostało zatem wydane we właściwym – jednoosobowym składzie.



Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK nie uwzględnił zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.