Pełny tekst orzeczenia

128/2/B/2013



POSTANOWIENIE

z dnia 4 lutego 2013 r.

Sygn. akt Tw 25/12



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Marek Zubik,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych o zbadanie zgodności:

1) art. 4 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 118) z art. 2, art. 32 ust. 1 i art. 67 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

2) art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 118) z art. 2 Konstytucji,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.



UZASADNIENIE



16 maja 2012 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych (dalej: OPZZ) o zbadanie zgodności: po pierwsze, art. 4 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 118; dalej: ustawa zmieniająca) z art. 2, art. 32 ust. 1 i art. 67 ust. 1 Konstytucji; po drugie, art. 5 ust. 1 ustawy zmieniającej z art. 2 Konstytucji.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 15 października 2012 r. wezwano wnioskodawcę do usunięcia, w terminie 7 dni od daty doręczenia zarządzenia, braków formalnych wniosku przez: po pierwsze, uzasadnienie, w jaki sposób art. 4 oraz art. 5 ust. 1 ustawy zmieniającej naruszają, zdaniem wnioskodawcy, art. 2, art. 32, art. 67 ust. 1 Konstytucji: z wykazaniem, że zachowanie „wartości świadczenia (…) świadczeniobiorców pobierających emerytury lub renty w wysokości niższej” jest niedopuszczalne, w szczególności w świetle powołanej przez stronę związkową zasady solidaryzmu społecznego, braku absolutnego charakteru zasady wzajemności oraz incydentalnego charakteru ustawy oraz z wykazaniem, że przewidziane w kwestionowanych przepisach mechanizmy waloryzacji świadczeń są – w odniesieniu do „świadczeniobiorców pobierających wyższe świadczenia” – do tego stopnia niewystarczające, że wysokość tych świadczeń zostanie sprowadzona poniżej poziomu minimum życiowego, naruszając ewidentnie równowagę pomiędzy stopniem zaspokojenia potrzeb a istniejącymi możliwościami, w szczególności w świetle zasad odnoszących się do systemu finansów publicznych oraz swobody ustawodawcy w doborze metod waloryzacji; przy uwzględnieniu okoliczności, że niespełnienie oczekiwań co do przewidywanego poziomu przyszłych świadczeń nie stanowi samo przez się naruszenia prawa do waloryzacji; po drugie, wyjaśnienie, z czego wnioskodawca wywodzi legitymację do wnioskowania do Trybunału w interesie beneficjentów świadczeń, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1-15 ustawy zmieniającej, w szczególności funkcjonariuszy, żołnierzy, kombatantów, ofiar represji, inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, ofiar działań wojennych, rolników.

W piśmie z 25 października 2012 r. odniesiono się do stwierdzonych przez Trybunał Konstytucyjny braków formalnych wniosku.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. Zgodnie z art. 36 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) wnioski przedstawiane przez ogólnokrajowe organy związków zawodowych podlegają wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. W postępowaniu tym Trybunał Konstytucyjny w składzie jednego sędziego bada, czy wniosek odpowiada wymogom formalnym (art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o TK), czy nie jest oczywiście bezzasadny i czy braki formalne zostały usunięte w wyznaczonym terminie (art. 36 ust. 3 ustawy o TK), a w szczególności, czy pochodzi od uprawnionego podmiotu (art. 191 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 191 ust. 2 Konstytucji).



2. W sprawie o sygn. K 9/12 Trybunał Konstytucyjny zbadał zgodność art. 4 ust. 1-8 ustawy zmieniającej z art. 2, art. 32 ust. 1 i art. 67 ust. 1 Konstytucji, a także art. 5 ust. 1 ustawy zmieniającej z art. 2 Konstytucji.


Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 19 grudnia 2012 r. orzekł, że: po pierwsze, art. 4 ust. 1-8 w odniesieniu do świadczeń wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1, 2, 4-15 (oraz art. 6 w związku z art. 7 i art. 8 ust. 2) ustawy zmieniającej są zgodne z art. 67 ust. 1 Konstytucji, zasadami ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz ochrony praw nabytych – wynikającymi z art. 2 Konstytucji, zasadą sprawiedliwości społecznej wyrażoną w art. 2 Konstytucji, a także z art. 32 Konstytucji; po drugie, art. 4 ust. 1-8 w odniesieniu do świadczeń wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 3 (oraz art. 6 w związku z art. 7 i art. 8 ust. 2) ustawy zmieniającej nie są niezgodne z art. 67 ust. 1 Konstytucji oraz są zgodne z zasadami ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz ochrony praw nabytych – wynikającymi z art. 2 Konstytucji, zasadą sprawiedliwości społecznej wyrażoną w art. 2 Konstytucji, a także z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Wyrok został ogłoszony w Dzienniku Ustaw z 2012 r. poz. 1555.



3. Z petitum wniosku OPZZ wynika jednoznacznie, że sformułowany w nim zakres zaskarżenia (przedmiot i wzorce kontroli) jest tożsamy z zakresem zaskarżenia wyznaczonym w sprawie o sygn. K 9/12.

Z uwagi na ostateczność orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego (art. 190 ust. 1 Konstytucji) należy uznać za zbędne dokonywanie ponownej oceny zgodności tego samego przepisu z identycznie określonymi wzorcami kontroli. Okoliczność powyższa stanowi, zgodnie z art. 36 ust. 3 w związku z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, podstawę odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu.



4. Niezależnie od powyższego Trybunał zbadał, czy OPZZ wykonał zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 15 października 2012 r.



4.1. Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że wnioskodawca nie udowodnił, że ogólnokrajowymi organizacjami członkowskimi OPZZ są organizacje związkowe zrzeszające beneficjentów świadczeń, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1-15 ustawy zmieniającej, w szczególności: rolników (art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy zmieniającej), funkcjonariuszy służb mundurowych (art. 5 ust. 1 pkt 8 ustawy zmieniającej), żołnierzy zawodowych (art. 5 ust. 1 pkt 7 ustawy zmieniającej).

W konsekwencji wnioskodawca nie wykazał, że posiada legitymację do występowania o hierarchiczną kontrolę zgodności norm w interesie pozostałych beneficjentów świadczeń, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1-15 ustawy zmieniającej, w szczególności kombatantów oraz ofiar represji wojennych i okresu powojennego (art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy zmieniającej), inwalidów wojennych i wojskowych (art. 5 ust. 1 pkt 10 ustawy zmieniającej), cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych (art. 5 ust. 1 pkt 12 ustawy zmieniającej).

Powyższe okoliczności dowodzą, że wnioskodawca nie usunął braków formalnych w wyznaczonym terminie (pkt 2 zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 15 października 2012 r.), co stanowi samoistną podstawę odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu (art. 36 ust. 3 ustawy o TK).



W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.