Tw 35/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
292/4/B/2013
POSTANOWIENIE
z dnia 26 lipca 2013 r.
Sygn. akt Tw 35/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz – przewodnicząca
Piotr Tuleja – sprawozdawca
Maria Gintowt-Jankowicz,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 stycznia 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
1. W dniu 4 lipca 2012 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej (dalej: Rada) o zbadanie zgodności art. 16 ust. 6 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744, ze zm.; dalej: ustawa o Inspekcji Weterynaryjnej) z art. 92 ust. 1 Konstytucji.
2. Postanowieniem z 8 stycznia 2013 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wnioskowi Rady ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym [Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK]).
2.1. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że Radzie nie przysługuje legitymacja do poddania kontroli kwestionowanego przepisu.
2.2. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego występowanie przez Radę w interesie ogólnospołecznym (troska o przestrzeganie zasad prawidłowego stanowienia prawa) wskazywało na generalny charakter legitymacji (art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji), która nie przysługiwała wnioskodawcy w rozpatrywanej sprawie (art. 191 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 191 ust. 2 Konstytucji).
2.3. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego rozpatrywany wniosek, w zakresie, w jakim samoistnie określał wzorzec kontroli (art. 17 ust. 1 Konstytucji), pochodził od podmiotu nieuprawnionego.
3. W zażaleniu z 21 stycznia 2013 r. Rada wniosła o „uwzględnienie zażalenia i skierowanie wniosku (…) do rozpoznania przez Trybunał Konstytucyjny na rozprawie”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Zgodnie z art. 36 ust. 4 ustawy o TK wnioskodawcy przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania wnioskowi dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w zw. z art. 36 ust. 6–7 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.
2. W zażaleniu Rada podkreśla, że „nie podziela zdania Trybunału Konstytucyjnego, iż [wnioskodawca] nie jest upoważniony do wystąpienia z wnioskiem”.
2.1. Rada wyraża przekonanie, że „art. 16 ust. 6 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej określa tryb postępowania przy wydawaniu rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw rolnictwa, uwzględniając rolę, jaką w zakresie Inspekcji Weterynaryjnej mają, zgodnie z przepisami ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej (…) do spełnienia organy samorządu lekarskoweterynaryjnego. Wprost przewidziany przez ustawodawcę udział Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej w procesie wydawania przedmiotowego rozporządzenia nie daje się wytłumaczyć inaczej niż jako uznanie właściwości Wnioskodawcy do wypowiadania się w danej materii – a więc (…) decyduje o tym (…) wynikający z odpowiednich przepisów ustawowych zakres działania samorządu lekarsko-weterynaryjnego”.
Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie podtrzymuje pogląd, zgodnie z którym uprawnienie określone w art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 767, ze zm.; dalej: ustawa o zawodzie lekarza weterynarii), tj. zajmowanie stanowiska w sprawach stanu zdrowotności zwierząt, weterynaryjnej ochrony zdrowia publicznego i środowiska oraz polityki państwa w tym zakresie, polega na wyrażeniu opinii, do której zasięgnięcia obliguje ministra właściwego do spraw rolnictwa art. 16 ust. 6 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej. Rada mogłaby wystąpić do Trybunału na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 191 ust. 2 Konstytucji, gdyby minister takiej opinii nie zasięgnął.
2.2. Rada przekonuje, że „zgodnie z ustawą o Inspekcji Weterynaryjnej funkcję wszystkich organów Inspekcji Weterynaryjnej mogą wypełniać wyłącznie lekarze weterynarii (patrz art. 5 tej ustawy), zaś zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy (…) o zawodzie lekarza weterynarii (…) »za wykonanie zawodu lekarza weterynarii uważa się także prace na stanowiskach wymagających kwalifikacji lekarza weterynarii określonych w odrębnych przepisach«. Tymi odrębnymi przepisami są także przepisy ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej”. Zdaniem wnioskodawcy „każde unormowanie odnoszące się do czynności zawodowych i kwalifikacji zawodowych lekarza weterynarii, a upoważnienie do takiej czynności zawiera przepis art. 16 ust. 6 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej, stanowi wyczerpanie dyspozycji art. 191 ust. 2 w związku z ust. 1 pkt 4 Konstytucji”. Wnioskodawca podtrzymuje wyrażony we wniosku pogląd na temat związku pomiędzy art. 3 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej w brzmieniu: „Inspekcja realizuje zadania z zakresu ochrony zdrowia zwierząt oraz bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego w celu zapewnienia zdrowia publicznego” a art. 10 ustawy o zawodzie lekarza weterynarii. Rada powołuje się na to, że „zadaniem samorządu lekarsko-weterynaryjnego, zgodnie z art. 10 ustawy o zawodzie lekarza weterynarii jest m.in. »sprawowanie pieczy i nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu lekarza weterynarii (art. 10 ust. 1 pkt 1), reprezentowanie i ochrona zawodu lekarza weterynarii (art. 10 ust. 1 pkt 3)«, czy wreszcie »zajmowanie stanowiska w sprawach stanu zdrowotności zwierząt, weterynaryjnej ochrony zdrowia publicznego i środowiska oraz polityki państwa w tym zakresie (art. 10 ust. 1 pkt 5)«. Łączne odczytanie tych zadań (…) nie powinno pozostawiać wątpliwości co do tego, że także przedmiotowy przepis (art. 16 ust. 6 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej) upoważniający organ administracji rządowej do wydania powszechnie obowiązujących przepisów prawa, regulujących zakres czynności należących do zadań Inspekcji Weterynaryjnej (czyli dotyczących m.in. ochrony zdrowia publicznego), które mogą wykonywać lekarze weterynarii niebędący pracownikami Inspekcji, stanowi zarazem upoważnienie do wydania aktu normatywnego dotyczącego spraw objętych zakresem działania samorządu lekarsko-weterynaryjnego. Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego, że wniosek (…) stanowi wystąpienie »w interesie ogólnospołecznym« (…) skoro efektem źle skonstruowanego upoważnienia może być wydanie aktu normatywnego naruszającego uprawnienia samorządu zawodowego”.
W odniesieniu do przywołanej argumentacji wnioskodawcy należy przede wszystkim podkreślić, że „upoważnienie” do wykonywania przez lekarzy weterynarii czynności w ramach ustawowych zadań Inspekcji Weterynaryjnej wynika z art. 16 ust. 1 i 2 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej, nie zaś – jak twierdzi wnioskodawca – z art. 16 ust. 6 tej ustawy. Kwestionowany przepis zawiera upoważnienie dla ministra do spraw rolnictwa do określenia, w drodze rozporządzenia, zakresu niektórych czynności pomocniczych wykonywanych w ramach ustawowych zadań Inspekcji przez osoby niebędące ani pracownikami Inspekcji ani lekarzami weterynarii (art. 16 ust. 6 pkt 1 in principio w zw. z art. 16 ust. 2 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej). Tym samym art. 16 ust. 6 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej nie dotyczy spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy.
W konsekwencji Rada nie może twierdzić, że zaskarżony przepis narusza uprawnienie samorządu zawodowego (sprawowanie pieczy i nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu lekarza weterynarii [art. 10 ust. 1 pkt 1], reprezentowanie i ochrona zawodu lekarza weterynarii [art. 10 ust. 1 pkt 3]), tym bardziej że w uchwale nr 89/2012/V z 21 czerwca 2012 r. o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego nie powołała art. 17 ust. 1 Konstytucji. W ocenie Trybunału nie ulega wątpliwości, że niewskazanie (w powołanej uchwale) wzorca kontroli adekwatnego z perspektywy podmiotu inicjującego rozpoznanie wstępne z pozycji władzy organizacji zawodowej oraz ograniczenie żądania kontroli do art. 92 ust. 1 Konstytucji świadczą dobitnie o występowaniu w interesie ogólnospołecznym (w celu ochrony systemu prawa), nie zaś w interesie zawodowym (w celu ochrony uprawnień samorządu lekarzy weterynarii). Natomiast powołanie art. 17 ust. 1 Konstytucji wyłącznie we wniosku pozwalało uznać, że w tym zakresie pochodził on od podmiotu nieuprawnionego.
2.3. Mając na względzie wszystkie powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że postawione w zażaleniu zarzuty nie zasługują na uwzględnienie.
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 26 lipca 2013 r.
Sygn. akt Tw 35/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz – przewodnicząca
Piotr Tuleja – sprawozdawca
Maria Gintowt-Jankowicz,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 stycznia 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
1. W dniu 4 lipca 2012 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej (dalej: Rada) o zbadanie zgodności art. 16 ust. 6 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744, ze zm.; dalej: ustawa o Inspekcji Weterynaryjnej) z art. 92 ust. 1 Konstytucji.
2. Postanowieniem z 8 stycznia 2013 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wnioskowi Rady ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym [Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK]).
2.1. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że Radzie nie przysługuje legitymacja do poddania kontroli kwestionowanego przepisu.
2.2. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego występowanie przez Radę w interesie ogólnospołecznym (troska o przestrzeganie zasad prawidłowego stanowienia prawa) wskazywało na generalny charakter legitymacji (art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji), która nie przysługiwała wnioskodawcy w rozpatrywanej sprawie (art. 191 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 191 ust. 2 Konstytucji).
2.3. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego rozpatrywany wniosek, w zakresie, w jakim samoistnie określał wzorzec kontroli (art. 17 ust. 1 Konstytucji), pochodził od podmiotu nieuprawnionego.
3. W zażaleniu z 21 stycznia 2013 r. Rada wniosła o „uwzględnienie zażalenia i skierowanie wniosku (…) do rozpoznania przez Trybunał Konstytucyjny na rozprawie”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Zgodnie z art. 36 ust. 4 ustawy o TK wnioskodawcy przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania wnioskowi dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w zw. z art. 36 ust. 6–7 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.
2. W zażaleniu Rada podkreśla, że „nie podziela zdania Trybunału Konstytucyjnego, iż [wnioskodawca] nie jest upoważniony do wystąpienia z wnioskiem”.
2.1. Rada wyraża przekonanie, że „art. 16 ust. 6 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej określa tryb postępowania przy wydawaniu rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw rolnictwa, uwzględniając rolę, jaką w zakresie Inspekcji Weterynaryjnej mają, zgodnie z przepisami ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej (…) do spełnienia organy samorządu lekarskoweterynaryjnego. Wprost przewidziany przez ustawodawcę udział Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej w procesie wydawania przedmiotowego rozporządzenia nie daje się wytłumaczyć inaczej niż jako uznanie właściwości Wnioskodawcy do wypowiadania się w danej materii – a więc (…) decyduje o tym (…) wynikający z odpowiednich przepisów ustawowych zakres działania samorządu lekarsko-weterynaryjnego”.
Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie podtrzymuje pogląd, zgodnie z którym uprawnienie określone w art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 767, ze zm.; dalej: ustawa o zawodzie lekarza weterynarii), tj. zajmowanie stanowiska w sprawach stanu zdrowotności zwierząt, weterynaryjnej ochrony zdrowia publicznego i środowiska oraz polityki państwa w tym zakresie, polega na wyrażeniu opinii, do której zasięgnięcia obliguje ministra właściwego do spraw rolnictwa art. 16 ust. 6 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej. Rada mogłaby wystąpić do Trybunału na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 191 ust. 2 Konstytucji, gdyby minister takiej opinii nie zasięgnął.
2.2. Rada przekonuje, że „zgodnie z ustawą o Inspekcji Weterynaryjnej funkcję wszystkich organów Inspekcji Weterynaryjnej mogą wypełniać wyłącznie lekarze weterynarii (patrz art. 5 tej ustawy), zaś zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy (…) o zawodzie lekarza weterynarii (…) »za wykonanie zawodu lekarza weterynarii uważa się także prace na stanowiskach wymagających kwalifikacji lekarza weterynarii określonych w odrębnych przepisach«. Tymi odrębnymi przepisami są także przepisy ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej”. Zdaniem wnioskodawcy „każde unormowanie odnoszące się do czynności zawodowych i kwalifikacji zawodowych lekarza weterynarii, a upoważnienie do takiej czynności zawiera przepis art. 16 ust. 6 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej, stanowi wyczerpanie dyspozycji art. 191 ust. 2 w związku z ust. 1 pkt 4 Konstytucji”. Wnioskodawca podtrzymuje wyrażony we wniosku pogląd na temat związku pomiędzy art. 3 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej w brzmieniu: „Inspekcja realizuje zadania z zakresu ochrony zdrowia zwierząt oraz bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego w celu zapewnienia zdrowia publicznego” a art. 10 ustawy o zawodzie lekarza weterynarii. Rada powołuje się na to, że „zadaniem samorządu lekarsko-weterynaryjnego, zgodnie z art. 10 ustawy o zawodzie lekarza weterynarii jest m.in. »sprawowanie pieczy i nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu lekarza weterynarii (art. 10 ust. 1 pkt 1), reprezentowanie i ochrona zawodu lekarza weterynarii (art. 10 ust. 1 pkt 3)«, czy wreszcie »zajmowanie stanowiska w sprawach stanu zdrowotności zwierząt, weterynaryjnej ochrony zdrowia publicznego i środowiska oraz polityki państwa w tym zakresie (art. 10 ust. 1 pkt 5)«. Łączne odczytanie tych zadań (…) nie powinno pozostawiać wątpliwości co do tego, że także przedmiotowy przepis (art. 16 ust. 6 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej) upoważniający organ administracji rządowej do wydania powszechnie obowiązujących przepisów prawa, regulujących zakres czynności należących do zadań Inspekcji Weterynaryjnej (czyli dotyczących m.in. ochrony zdrowia publicznego), które mogą wykonywać lekarze weterynarii niebędący pracownikami Inspekcji, stanowi zarazem upoważnienie do wydania aktu normatywnego dotyczącego spraw objętych zakresem działania samorządu lekarsko-weterynaryjnego. Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego, że wniosek (…) stanowi wystąpienie »w interesie ogólnospołecznym« (…) skoro efektem źle skonstruowanego upoważnienia może być wydanie aktu normatywnego naruszającego uprawnienia samorządu zawodowego”.
W odniesieniu do przywołanej argumentacji wnioskodawcy należy przede wszystkim podkreślić, że „upoważnienie” do wykonywania przez lekarzy weterynarii czynności w ramach ustawowych zadań Inspekcji Weterynaryjnej wynika z art. 16 ust. 1 i 2 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej, nie zaś – jak twierdzi wnioskodawca – z art. 16 ust. 6 tej ustawy. Kwestionowany przepis zawiera upoważnienie dla ministra do spraw rolnictwa do określenia, w drodze rozporządzenia, zakresu niektórych czynności pomocniczych wykonywanych w ramach ustawowych zadań Inspekcji przez osoby niebędące ani pracownikami Inspekcji ani lekarzami weterynarii (art. 16 ust. 6 pkt 1 in principio w zw. z art. 16 ust. 2 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej). Tym samym art. 16 ust. 6 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej nie dotyczy spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy.
W konsekwencji Rada nie może twierdzić, że zaskarżony przepis narusza uprawnienie samorządu zawodowego (sprawowanie pieczy i nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu lekarza weterynarii [art. 10 ust. 1 pkt 1], reprezentowanie i ochrona zawodu lekarza weterynarii [art. 10 ust. 1 pkt 3]), tym bardziej że w uchwale nr 89/2012/V z 21 czerwca 2012 r. o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego nie powołała art. 17 ust. 1 Konstytucji. W ocenie Trybunału nie ulega wątpliwości, że niewskazanie (w powołanej uchwale) wzorca kontroli adekwatnego z perspektywy podmiotu inicjującego rozpoznanie wstępne z pozycji władzy organizacji zawodowej oraz ograniczenie żądania kontroli do art. 92 ust. 1 Konstytucji świadczą dobitnie o występowaniu w interesie ogólnospołecznym (w celu ochrony systemu prawa), nie zaś w interesie zawodowym (w celu ochrony uprawnień samorządu lekarzy weterynarii). Natomiast powołanie art. 17 ust. 1 Konstytucji wyłącznie we wniosku pozwalało uznać, że w tym zakresie pochodził on od podmiotu nieuprawnionego.
2.3. Mając na względzie wszystkie powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że postawione w zażaleniu zarzuty nie zasługują na uwzględnienie.
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.