Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 maja 2013 roku

Sąd Okręgowy w Słupsku VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Dariusz Dumanowski

Sędziowie: SO Andrzej Dymalski

del. do SO SR Klaudia Ł.

Protokolant Katarzyna Gill

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Katarzyny Mądry

po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2013 roku

sprawy: J. K. (1), A. Z.

oskarżonych o czyn z art. 158 § 1 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Chojnicach

z dnia 25 stycznia 2013 roku w sprawie II K 1444/11

1.  zmienia zaskarżony wyrok i na podstawie art. 66 § 1 i 2 k.k.
i art. 67 § 1 k.k. postępowanie karne wobec J. K. (1) i A. Z. o czyn z art. 158 § 1 k.k. warunkowo umarza na okres próby 2 (dwóch) lat i na podstawie art. 67 § 3 k.k. w zw. z art. 39 pkt 7 k.k. i art. 49 § 1 k.k. orzeka od każdego z oskarżonych świadczenie pieniężne w kwocie po 500 zł (pięćset złotych) na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

2.  w pozostałej części utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

3.  zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa po 10 zł (dziesięć złotych) tytułem wydatków za postępowanie odwoławcze i wymierza każdemu z nich opłatę za obie instancję w kwocie po 100 zł (sto złotych).

Sygn. akt VI Ka 193/13

UZASADNIENIE

J. K. (1) i A. Z. zostali oskarżeni o to, że w dniu 7 września 2011r. w R. gm. C., działając wspólnie pobili D. N. w ten sposób, że bili go rękoma i kopali po całym ciele i spowodowali u niego bolesność palpacyjną żeber prawych, stłuczenia głowy okolicy skroniowej prawej i stłuczenia lewego podżebrza, czym narazili go na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub art. 157 § 1 k.k., tj. o popełnienie czynu z art. 158 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Chojnicach, wyrokiem z dnia 25 stycznia 2013r.
w sprawie II K 1444/11, uznał oskarżonych za winnych tego, że w dniu 7 września 2011r. około godz. 5.00 w R. wzięli udział w pobiciu D. N. uderzając go pięściami, przewracając na podłoże oraz kopiąc po całym ciele, narażając go w ten sposób na bezpośrednie niebezpieczeństwo doznania obrażeń naruszających czynności narządów ciała na okres przekraczający 7 dni, tj. o popełnienie występku z art. 158 § 1 k.k. i za to, na mocy art. art. 158 § 1 k.k. przy zast. art. 58 § 3 k.k., skazał każdego
z nich na karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki: wobec J. K. (2) na kwotę 40 zł, wobec A. Z. na kwotę 80 zł.

Wyrokiem tym Sąd Rejonowy, na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k., zasądził także od każdego z oskarżonych na rzecz oskarżyciela posiłkowego D. N. kwoty po 360 zł tytułem poniesionych przez niego wydatków.

W orzeczeniu zawarto również rozstrzygnięcie o kosztach procesu, obciążając oskarżonych wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa – każdego w ½ części kwoty 140 zł oraz wymierzając każdemu z nich opłatę na rzecz Skarbu Państwa w wysokości 200 zł w stosunku do J. K. (2)
i 400 zł w stosunku do A. Z..

Z rozstrzygnięciem tym nie zgodzili się obaj oskarżeni. W złożonej przez nich osobistej apelacji zaskarżyli powyższy wyrok w całości, zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na: pominięciu bezstronności świadków oskarżenia, których zeznania były wzajemnie sprzeczne; błędnej interpretacji zdarzenia oraz nieuwzględnieniu wszystkich czynników pośrednich i łagodzących.

Na uzasadnienie swojego stanowiska wskazali, że nie czują się winni zarzucanego im czynu, gdyż ich zamiarem było jedynie przyłapanie D. N. na tzw. gorącym uczynku. W załączonym na rozprawie apelacyjnej pisemnym oświadczeniu oskarżeni podali z kolei, że ich zachowanie „ nie wywołało niemal żadnych skutków (…) a ich celem było jedynie nastraszenie D. N., a nie spowodowanie ciężkich obrażeń”.

W piśmie tym wnieśli o zmianę wyroku przez odstąpienie od wymierzenia im kary na zasadzie art. 217 § 2 k.k.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonych okazała się jedynie o tyle skuteczna, że
w następstwie zainicjowanej nią kontroli instancyjnej nastąpiła modyfikacja zaskarżonego wyroku, polegająca na warunkowym umorzeniu postępowania karnego wobec J. K. (1) i A. Z. o czyn z art. 158 § 1 k.k. na okres próby 2 lat oraz orzeczeniu od każdego z oskarżonych świadczenia pieniężnego w kwocie po 500 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Kompleksowa analiza kontrolowanej sprawy potwierdziła bowiem, że Sąd Rejonowy w sposób rzetelny i nader wnikliwy przeprowadził przewód sądowy, gromadząc materiał dowodowy pozwalający na merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, a w pisemnym uzasadnieniu wskazał czytelnie
i jasno te wszystkie dowody, które pozwoliły na uznanie, iż w sprawie nie ma żadnych wątpliwości, co do ustalonego stanu faktycznego. Ustalenia dokonane przez Sąd a quo nie wykraczają przy tym poza granice swobodnej oceny dowodów, ponieważ poczynione zostały na podstawie wszechstronnej ich analizy, których ocena nie wykazała błędów natury faktycznej i logicznej, zgodna była z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, znajdując odzwierciedlenie w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. W uzasadnieniu tym Sąd I instancji wskazał, jakie fakty uznał za udowodnione, na czym oparł poszczególne ustalenia i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych,
a następnie wyprowadził z dokonanych ustaleń prawidłowe wnioski
w zakresie sprawstwa oskarżonych jak i przyjętej kwalifikacji prawnej.
W przedmiotowej sprawie nie stwierdzono również obrazy przepisów postępowania, która mogła by mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia.

Przechodząc z kolei do analizy zarzutu apelacyjnego stwierdzić należy, że jest on zupełnie nietrafiony. Zauważyć bowiem trzeba, że Sąd Rejonowy nie pominął żadnej z okoliczności wskazywanych w treści uzasadnienia złożonej apelacji. Wręcz przeciwnie, bardzo szczegółowo i z należytą ostrożnością odniósł się zarówno do zeznań słuchanych w sprawie świadków i pokrzywdzonego, występującego w charakterze oskarżyciela posiłkowego, jak też do wyjaśnień samych oskarżonych. Następnie w sposób prawidłowy skonfrontował zaprezentowaną przez nich wersję przebiegu wydarzeń
z pozostałym materiałem procesowym zgromadzonym w sprawie,
w szczególności z dokumentacją medyczną – k. 18-24, pisemną opinią biegłego – k. 39-40, nagraniem z płyty CD – k. 113, nadto uwzględnił wpływ relacji (konfliktu) pokrzywdzonego D. N. z M. K. (1) na inkryminowane zdarzenie z dnia 7 września 2011r. Na tej podstawie Sąd Rejonowy słusznie doszedł do przekonania, że zeznania pokrzywdzonego oraz jego matki H. N. zasługują na wiarę, albowiem okazały się nie tylko logiczne i konsekwentne, ale także w przeważającej większości potwierdzone przy pomocy wskazanych dowodów, zeznań świadka M. K. (2) oraz częściowo samych oskarżonych.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że zeznania H. N. oraz M. K. (2) okazały się zbieżne, wskazując tym samym na wiarygodność zeznań oskarżyciela posiłkowego, który wszak nie dążył do bezpodstawnego obciążania oskarżonych zarzutem popełnienia na jego szkodę rozboju. Sąd Okręgowy nie znalazł wobec tego żadnych powodów, dla których dowodom tym należałoby odmówić waloru wiarygodności.

Konkludując, podnieść trzeba, że ocena wartości poszczególnych dowodów została dokonana w niniejszej sprawie przez Sąd I instancji wszechstronnie, we wzajemnym ich kontekście z innymi dowodami oraz zgodnie z wiedzą i doświadczeniem życiowym. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy również przekonująco wykazał, jakie konkretnie powody doprowadziły go do uznania, iż oskarżonych należy uznać za winnych popełnienia zarzucanego im czynu z art. 158 § 1 k.k. Apelacja nie wykazała natomiast skutecznie, aby rozumowanie Sądu I instancji przy ocenie dowodów było wadliwe lub nielogiczne. Skoro zatem ocena dowodów jest trafna, a Sąd Rejonowy wyciągnął z niej właściwe wnioski, to nie sposób kwestionować ustaleń faktycznych, wynikających z poprawnej oceny dowodów, a układających się w spójną i logiczną całość.

Z tych właśnie względów, zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, uznać należy za zupełnie chybiony. Przekonuje także o tym treść wypowiedzi oskarżonych, sformułowana przez nich w pisemnym oświadczeniu, złożonym na rozprawie apelacyjnej.

Niemniej jednak, Sąd II instancji doszedł do przekonania, że
w przedmiotowej sprawie istniały podstawy do warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec obu oskarżonych.

Na kanwie ustalonego stanu faktycznego sprawy nie można zapominać bowiem o tym, że zachowanie pokrzywdzonego prowadziło do wzajemnego używania wulgaryzmów i spotęgowało odczucie agresji po stronie oskarżonych, która znalazła ujście w dniu zdarzenia. Bez wątpienia oskarżeni naruszyli swoim zachowaniem obowiązujące przepisy prawa, jednakże z uwagi na zachowanie pokrzywdzonego nie należy tracić z pola widzenia okoliczności, w jakich J. K. (3) i A. Z. dopuścili się występku z art. 158 § 1 k.k., w szczególności ich stanu emocjonalnego i poczucia krzywdy przez naruszenie dobrego imienia ich siostry i żony M. Z.. Nie usprawiedliwiając oczywiście nagannego zachowania oskarżonych, należy mieć jednak na uwadze fakt, że swoim wulgarnym zachowaniem pokrzywdzony w pewnym sensie sprowokował oskarżonych „do działania” – wymierzenia niejako „nauczki” pokrzywdzonemu.

W tych warunkach uznać należy, iż ocena podmiotowych
i przedmiotowych okoliczności czynu oskarżonych uzasadnia, zdaniem Sądu Okręgowego, pogląd, że wina oraz stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez nich czynu nie są znaczne w rozumieniu art. 66 § 1 k.k. Mając zaś na uwadze, że okoliczności popełnienia czynu przez J. K. (3) i A. Z. nie budzą wątpliwości, a oskarżeni nie byli wcześniej karani za przestępstwo umyślne, prowadzą ustabilizowany tryb życia, Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna, co do zachowania się oskarżonych w przyszłości. Uznając zatem, że oskarżeni będą przestrzegać porządku prawnego,
a w szczególności nie popełnią ponownie przestępstwa, należało wobec nich zastosować instytucję warunkowego umorzenia postępowania karnego
o przypisany im czyn, kwalifikowany z art. 158 § 1 k.k.

Czas trwania okresu próby - okres dwóch lat, Sąd określił biorąc pod uwagę stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonym czynu oraz okoliczności jego popełnienia. W przekonaniu Sądu okres ten będzie wystarczający, by uzmysłowić oskarżonym naganność ich postępowania, ale także pozwoli uspokoić emocje pomiędzy stronami powodując, że również po jego upływie, oskarżeni będą przestrzegać obowiązujący porządek prawny oraz zasady współżycia społecznego.

Kierując się nadto potrzebą kształtowania świadomości prawnej oskarżonych, będącą wyrazem tego, że popełnili oni czyn zabroniony, wobec czego powinni chociaż symbolicznie naprawić wyrządzoną tym czynem szkodę, Sąd Okręgowy orzekł od każdego z nich świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy postpenitencjarnej.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 437 § 2 k.p.k., należało zaskarżony wyrok zmienić i na podstawie art. 66 § 1 i 2 k.k. i art. 67 § 1 k.k. postępowanie karne wobec J. K. (1) i A. Z. o czyn z art. 158 § 1 k.k. warunkowo umorzyć na okres próby lat dwóch, nadto, mocą art. 67 § 3 k.k. w zw. z art. 39 pkt 7 i art. 49 § 1 k.k., orzec od każdego z oskarżonych świadczenie pieniężne w kwocie po 500 zł rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy postpenitencjarnej.

W pozostałym zakresie, nie znajdując podstawy do zmiany bądź uchylenia, zaskarżony wyrok na podstawie art. 437 § 1 i art. 457 § 2 k.p.k. należało utrzymać w mocy.

O kosztach za postępowanie odwoławcze Sąd Okręgowy orzekł
w oparciu o art. 636 § 1 k.p.k. oraz art. 7 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy
z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (t. j. Dz. U. z 1983r., nr 49, poz. 223 ze zm.).