Sygn. akt: KIO/UZP 1118/08
WYROK
z dnia 29 października 2008 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Marzena Teresa Ordysińska
Członkowie: Anna Packo
Małgorzata Rakowska
Protokolant: Dorota Witak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 października 2008 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Rolnictwa w Wodę „Wodrol
– Olsztyn” w Dywitach Sp. z o.o., 11-001 Dywity, ul. Spółdzielcza 23 od rozstrzygnięcia
przez zamawiającego Gminę Barczewo, 11-010 Barczewo, Plac Ratuszowy 1 protestu
z dnia 11 września 2008 r.
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
2. kosztami postępowania obciąża Gminę Barczewo, 11-010 Barczewo, Plac Ratuszowy 1
i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości 4 064 zł 00 gr
(słownie: cztery tysiące sześćdziesiąt cztery złote zero groszy) z kwoty wpisu
uiszczonego przez Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Rolnictwa w Wodę „Wodrol
– Olsztyn” w Dywitach Sp. z o.o., 11-001 Dywity, ul. Spółdzielcza 23,
2) dokonać wpłaty kwoty 7 664 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy sześćset sześćdziesiąt
cztery złote zero groszy) przez Gminę Barczewo, 11-010 Barczewo, Plac
Ratuszowy 1 na rzecz Przedsiębiorstwa Zaopatrzenia Rolnictwa w Wodę
„Wodrol – Olsztyn” w Dywitach Sp. z o.o., 11-001 Dywity, ul. Spółdzielcza 23,
stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika oraz wpisu od odwołania,
3) dokonać zwrotu kwoty 15 936 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy dziewięćset
trzydzieści sześć złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu
Zamówień Publicznych na rzecz Przedsiębiorstwa Zaopatrzenia Rolnictwa
w Wodę „Wodrol – Olsztyn” w Dywitach Sp. z o.o., 11-001 Dywity,
ul. Spółdzielcza 23.
U z a s a d n i e n i e
W dniu 30.07.2008 r., Gmina Barczewo, Pl. Ratuszowy 1, 11-010 Barczewo (zwana
dalej Zamawiającym), ogłosiła postępowanie na wykonanie zamówienia publicznego
pn. „Budowa głównej sieci wodociągowej z Barczewa do Wójtowa (etap IV, V inwestycji)”
i w tym samym dniu zamieściła Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia (dalej: SIWZ)
na swojej stronie internetowej. Postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu
nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz.U. z 2007 r., Nr 223, poz.1655 z późn. zm.; dalej: Prawo zamówień
publicznych).
Wartość zamówienia oszacowano na 1 499 180,34 zł.
W dniu 4.09.2008 r. Zamawiający zawiadomił uczestników postępowania o wyborze oferty
najkorzystniejszej – za ofertę najkorzystniejszą została uznana oferta złożona przez
Włodzimierza Staniszewskiego prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą „STAN-
TERM. Włodzimierz Staniszewski”, ul. Graniczna 23, 11-010 Barczewo.
W dniu 11.09.2008 r. Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Rolnictwa w Wodę „Wodrol-Olsztyn”
Sp. z o.o., ul. Spółdzielcza 23, 11-001 Dywity (dalej: Odwołujący) – złożyło protest, którego
Zamawiający nie rozstrzygnął w terminie przewidzianym przez art. 183 ust. 1 pkt 4 Prawa
zamówień publicznych.
Zgodnie z przywołanym przepisem, Zamawiający rozstrzyga jednocześnie protesty
dotyczące m. in. wyboru najkorzystniejszej oferty – w terminie 10 dni od upływu ostatniego
z terminów na wniesienie protestu.
Izba ustaliła, że wszystkich uczestników postępowania (wykonawców, którzy złożyli oferty),
z wyjątkiem Stanisława Jędrzejowskiego, zawiadomiono o wyborze oferty najkorzystniejszej
w dn. 4.09.2008 r. Stanisław Jędrzejewski w dniu 4.09.2008 r. miał nieczynny faks,
i o wyborze oferty najkorzystniejszej wiadomość powziął w terminie późniejszym, tj. w dniu
8.09.2008 r., zgodnie z niezakwestionowanym przez Zamawiającego na posiedzeniu
oświadczeniem S. Jędrzejewskiego, zawartym na ostatniej stronie protestu złożonego
15.09.2008 r. Zatem termin do wniesienia protestów minął w dn. 15.09.2008 r., a termin
na ich rozstrzygnięcie - w dniu 25.09.2008 r. W konsekwencji Izba uznała, że odwołanie
wniesione w dniu 30.09.2008 r. (data nadania listu poleconego w placówce pocztowej
operatora publicznego) zostało wniesione w terminie. W dniu 30.09.2008 r. Zamawiający
otrzymał kopię odwołania (kopia odwołania z prezentatą Zamawiającego w aktach sprawy).
Zarówno w proteście, jak i w odwołaniu, wnoszono o powtórną ocenę ofert,
odrzucenie oferty złożonej przez Włodzimierza Staniszewskiego i ponowny wybór oferty
najkorzystniejszej.
W proteście Odwołujący podniósł następujące zarzuty, podtrzymane również później
w odwołaniu: Zamawiający naruszył art. 7 ust. 1 i 3, art. 82 ust. 3, art. 89 ust. 1 pkt 2 Prawa
zamówień publicznych, ponieważ powinien był odrzucić ofertę złożoną przez Włodzimierza
Staniszewskiego, jako że jej treść jest niezgodna z treścią SIWZ, gdyż nie załączono do niej
kosztorysu. Wymóg dołączenia kosztorysu uproszczonego zawarł Zamawiający
w odpowiedzi z dn. 08.08.2008 r. na pytanie wykonawcy.
Nie stwierdzono zaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 187 ust. 4 Prawa zamówień
publicznych, wobec czego rozpoznano odwołanie na rozprawie.
Po zapoznaniu się z dokumentacją postępowania i stanowiskami Stron, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W dniu 8.08.2008 r. Zamawiający, w odpowiedzi na pytanie wykonawcy, stwierdził „Do oferty
należy dołączyć kosztorys uproszczony”. Bezsporna między Stronami była okoliczność, iż do
oferty Włodzimierza Staniszewskiego nie dołączono kosztorysu. Strony różniły się jedynie
stanowiskami, jakie znaczenie ma brak załączenia kosztorysu do oferty. Zdaniem
Zamawiającego brak ten nie miał znaczenia dla oceny zgodności treści oferty z treścią
SIWZ, a odpowiedź z dn. 8.08.2008 r. wprowadzała wyłącznie możliwość załączenia takiego
dokumentu. Natomiast w ocenie Odwołującego odpowiedź z dn. 8.08.2008 r. wprowadziła
bezwzględny obowiązek załączenia kosztorysu do oferty, zatem brak takiego dokumentu
musi skutkować odrzuceniem oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Prawa zamówień
publicznych.
Izba za słuszne uznała stanowisko Odwołującego. W ocenie Izby Zamawiający w dn.
8.08.2008 r. udzielając odpowiedzi nr 2 zmodyfikował SIWZ w ten sposób, że nakazał
załączenie do oferty kosztorysu uproszczonego – wbrew twierdzeniu Zamawiającego
polecenia „do oferty należy dołączyć kosztorys uproszczony” nie można uznać za
równoznaczne ze stwierdzeniem „może dołączyć”. W taki też sposób polecenie to
zrozumiało pięciu pozostałych wykonawców, co potwierdza fakt, iż dołączyli do swoich ofert
wymagane kosztorysy.
Interpretując powyższe zdanie, niewątpliwie będące oświadczeniem woli
Zamawiającego złożone osobom trzecim, należy wziąć pod uwagę art. 65 § 1 kodeksu
cywilnego. Zgodnie z tym przepisem „oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego
wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia
społecznego oraz ustalone zwyczaje. Okoliczności, w których oświadczenie woli zostało
złożone, mogą mieć istotny wpływ na wynik tego tłumaczenia, niejednokrotnie bowiem to one
konstruują taką, a nie inną treść oświadczenia, określającą zamierzone przez składającego
je skutki. To samo dotyczy ustalonych w określonych środowiskach albo kręgach
zawodowych zwyczajów nadających konkretnym wypowiedziom szczególny sens. Natomiast
zastosowanie kryterium zasad współżycia społecznego oznacza potrzebę tłumaczenia
oświadczeń woli z zachowaniem zasad etycznych i moralnych przestrzeganych
w społeczeństwie. Okolicznością, w której Zamawiający złożył przedmiotowe oświadczenie,
jest postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzone w trybie przetargu
nieograniczonego. Jak wynika z istoty przetargu nieograniczonego, oświadczenie takie jest
oświadczeniem publicznym składanym nieokreślonej liczbie podmiotów, które mogłyby być
zainteresowane wykonywaniem zamówienia publicznego i które, na podstawie ujawnionych
przez Zamawiającego wymagań decydują, czy i w jaki sposób mają złożyć ofertę. Natomiast
niezłożenie oferty w sposób określony przez Zamawiającego ma dla nich (jak i
Zamawiającego) pewne, określone w ustawie Prawo zamówień publicznych skutki (art. 89
ust. 1).
Wytyczne dotyczące interpretacji oświadczeń woli zawarte są m.in. w uchwale 7 sędziów
Sądu Najwyższego z 29.06.1995 r. (III CZP 66/95, OSNIC 12/95, poz. 168). Zgodnie z tą
uchwałą wykładnia oświadczeń woli polega na ustaleniu ich znaczenia, czyli sensu i ma na
celu ustalenie właściwej treści zawartej w oświadczeniu woli. Wyrażone w art. 65 kc reguły
interpretacyjne grupują się wokół dwóch respektowanych przez prawo cywilne wartości:
respektowania woli (intencji) osoby składającej oświadczenie oraz ochrony zaufania, jakie
budzi złożone oświadczenie woli u innych osób. Mając na uwadze ochronę obu tych wartości
uważa się za wiążący sens oświadczenia woli, w jakim zrozumiała go osoba składająca, jak
i odbierająca oświadczenie. Jeżeli okaże się, że strony nie przyjmowały tego samego
znaczenia oświadczenia woli, konieczne jest ustalenie, jak adresat rozumiał i powinien
rozumieć sens tego oświadczenia. Decydujący jest normatywny punkt widzenia odbiorcy,
który z należytą starannością dokonuje wykładni zmierzającej do odtworzenia treści
myślowych osoby składającej oświadczenie woli. Przeważa tu ochrona zaufania odbiorcy
oświadczenia woli nad intencją nadawcy. Nadawca bowiem formułuje oświadczenie woli
i powinien uczynić to w taki sposób, aby było ono zgodnie z jego wolą zrozumiane przez
odbiorcę. Taka wykładnia sprzyja pewności stosunków prawnych, a tym samym pewności
obrotu prawnego. W przypadku oświadczeń woli ujętych w formie pisemnej, sens tych
oświadczeń ustala się, przyjmując za podstawę wykładni przede wszystkim tekst dokumentu.
W procesie jego interpretacji podstawowa rola przypada językowym regułom znaczeniowym.
Wykładni poszczególnych wyrażeń dokonuje się z uwzględnieniem kontekstu, w tym także
związków treściowych występujących między zawartymi w tekście postanowieniami.
Uwzględnieniu podlegają również okoliczności, w jakich oświadczenie zostało złożone, a
także cel oświadczenia.
Okolicznością mającą szczególne znaczenie przy interpretacji oświadczeń zamawiającego
ma fakt, iż oświadczenia takie, w przypadku przetargu nieograniczonego, są składane
nieograniczonej liczbie podmiotów. Z tego też powodu jasne jest, iż przy interpretacji
oświadczenia woli zamawiającego powinno się przyjmować takie znaczenie tego
oświadczenia, jakie przyjmuje zazwyczaj ogół nadawców i odbiorców tych oświadczeń, czyli
zamawiających i wykonawców. Nie budzi wątpliwości, iż wyrażenie „należy dołączyć” traktują
oni jako równoznaczne z „musi dołączyć”, a nie z „może dołączyć”.
Poza tym tłumaczenie oświadczenia woli Zamawiającego wbrew wyraźnym postanowieniom
specyfikacji istotnych warunków zamówienia i podanym wyjaśnieniom jej treści, a wyłącznie
zgodnie z niejasnymi intencjami prowadzi do dowolności oceny ofert, a tym samym narusza
art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Jako że kosztorys ofertowy zawiera spis czynności do wykonania oraz wyliczenie
ceny oferty, stanowi on treść oferty w rozumieniu art. 66 § 1 kodeksu cywilnego, tj. określa
istotne postanowienia umowy, która ma być zawarta. Nie ma przy tym znaczenia, że cena za
przedmiot zamówienia jest ceną ryczałtową. W konsekwencji brak załączenia kosztorysu
musi być równoznaczny ze stwierdzeniem, iż treść oferty nie odpowiada treści SIWZ.
Zamawiający nie odrzucił oferty, do której nie załączono kosztorysu uproszczonego,
zatem naruszył art. 7 ust. 1 i 3, art. 82 ust. 3, art. 89 ust. 1 pkt 2 Prawa zamówień
publicznych.
Wobec powyższych okoliczności orzeczono jak w sentencji.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku postępowania odwoławczego na
podstawie art. 191 ust. 6 i 7 Prawa zamówień publicznych.
Uwzględniono koszty zastępstwa Odwołującego w wysokości 3 600,00 zł (trzy tysiące
sześćset złotych zero groszy), bowiem jest to maksymalna kwota, określona przez § 4 ust. 1
pkt 2 lit. b Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2007r. w sprawie
wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2007r., Nr 128, poz. 886).
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje
skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu Okręgowego
w Olsztynie.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………