Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2013 r. w Poznaniu

sprawy z odwołania W. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o zwrot świadczenia

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 2 października 2012 r. sygn. akt VIII U 213/12

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 2.10.2012R. Sąd Okręgowy w Poznaniu, uwzględnił odwołanie W. G. od decyzji ZUS-U II Oddział w P., zmieniając zaskarżoną decyzję poprzez stwierdzenie, że odwołująca nie jest zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 1 do 31.10.2011r. w kwocie 3.134,16 zł.

SĄD OKRĘGOWY USTALIŁ NASTĘPUJĄCY STAN FAKTYCZNY:

W. G. urodziła się (...)..

Decyzją z dnia 26.06.2007r. pozwany przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury od 1.04.2007r.

Wypłatę emerytury zawieszono, gdyż ubezpieczona kontynuowała zatrudnienie.

Pozwany pouczył ubezpieczoną, że z chwilą ukończenia 60 roku życia będzie mogła podjąć wypłatę emerytury bez względu na wysokość przychodu i kontynuowania stosunku pracy.

Dnia 8.04.2011r. ubezpieczona wniosła o podjęcie wypłaty emerytury. Do wniosku dołączyła zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu. Ubezpieczona po przyznaniu prawa do emerytury nadal była zatrudniona na stanowisku dyrektora w B. Szkolnej nr (...) w P..

Decyzją z dnia 19.04.2011r. pozwany przeliczył ubezpieczonej emeryturę od dnia 1.04.2011r.

Decyzją z dnia 21.04.2011r. pozwany wznowił wypłatę emerytury od dnia (...) to jest od miesiąca w którym ubezpieczona ukończyła 60 lat.

Decyzją z dnia 26.10.2011r. pozwany wstrzymał wypłatę emerytury
od 1.11. 2011r. to jest od najbliższego terminu płatności z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia przez ubezpieczoną.

Dnia 6.10.2011r. wpłynęło do pozwanego zaświadczenie z B. Szkolnej nr (...)w P. o zatrudnieniu ubezpieczonej. Pismem z dnia 28.10.2011r. pozwany poinformował ubezpieczoną, że w związku ze złożonym zaświadczeniem od pracodawcy informuje o konieczności złożenia wniosku o doliczenie stażu pracy w terminie 7 dni.

Zaskarżoną decyzją z dnia 15.11.2011r. pozwany zobowiązał ubezpieczoną do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 1 do 30 października 2011r.

Ubezpieczona nie została prawidłowo pouczona przez pozwanego, że z ukończeniem 60 roku życia nie będzie mogła pobierać emerytury z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia.

Sąd Okręgowy uwzględniając odwołanie wskazał, że pozwany z uwagi na treść przepisu art.103a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS), winien udowodnić, że prawidłowo pouczył ubezpieczoną o braku prawa do świadczenia w sytuacji kiedy emeryt pozostaje w stosunku pracy.

W ocenie Sądu Okręgowego, pouczenie wskazywane przez pozwanego w decyzjach z dnia 19.04.2011r., 19.07.2011r., 2.08.2011r. nie spełnia wymogu prawidłowego pouczenia, przekazującego emerytowi informacje co do warunków wypłaty emerytury. Pouczenie to nie zawiera bowiem informacji, że wypłacane świadczenie się nie należy.

Sąd Okręgowy zwraca bowiem uwagę na fakt, że pozwany wznowił wypłatę świadczenia od 1.06.2011r. a kolejnymi decyzjami z dnia 19 lipca i 2 sierpnia 2011r. ustalał wysokość świadczenia a więc posiadał wszystkie informacje co do wieku ubezpieczonej i kontynuowania zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy. Ponadto, w dniu wznowienia wypłaty świadczenia obowiązywała już ustawa nowelizująca ustawę FUS z 16.10.2011r. dlatego też w ocenie Sądu Okręgowego pozwany był zobowiązany pouczyć ubezpieczoną, że jej świadczenia wznowione z dniem 1 czerwca 2011r. zostanie zawieszone z dniem 1 października 2011r. o ile ubezpieczona nie rozwiąże stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany.

Apelujący zaskarża wyrok w całości zarzucając naruszenie przepisu art.138 ust.1 i 2 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że ubezpieczona nie jest zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia za okres od 1 do 31 października 2011r. w kwocie 3.134,16zł, podczas gdy istnieją takie podstawy w związku z prawidłowym pouczeniem, że po ukończeniu 60 roku życia nie będzie mogła pobierać emerytury z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia.

Apelujący wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania.

SĄD APELACYJNY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Błędny jest bowiem zarzut naruszenia przepisu art.138 ust.1 i 2 ustawy FUS.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela argumentację zawartą w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego co do istoty pouczenia świadczeniobiorcy przez ZUS o braku prawa do świadczenia.

Z powołanego przez Sąd Okręgowy orzecznictwa Sądu Najwyższego należy wnioskować , że pouczenie to musi jednoznacznie wskazywać na brak prawa do świadczenia. Ten brak prawa jest często związany z wystąpieniem określonych przez ustawodawcę warunków. Informacje te muszą być czytelne dla ubezpieczonego. Muszą wywołać świadomość i przekonanie o braku prawa do świadczenia.
W rozpoznawanej sprawie taka sytuacja w stosunku do ubezpieczonej nie miała miejsca.

Należy bowiem zwrócić uwagę, że ubezpieczona, po przyznaniu jej prawa do emerytury kontynuowała zatrudnienie i ten fakt powodował zawieszenie tego prawa. Jednakże jednocześnie dostała od pozwanego informację, że po ukończeniu 60 roku życia będzie mogła podjąć wypłatę emerytury bez względu na wysokość przychodu i kontynuowaniu stosunku pracy.

W międzyczasie doszło do zmiany przepisów a w ocenie pozwanego stosowne pouczenia znajdowały się w kolejnych decyzjach z dnia 19.04., 19.07, 2.08. 2011r.

Sąd Apelacyjny nie może jednak zaakceptować takiego stanowiska pozwanego, gdyż powoływane pouczenia, w rozpoznawanym stanie faktycznym, nie mogły uświadomić ubezpieczonej braku prawa do wypłaty emerytury. Pouczenia te zapisano wraz z innymi pouczeniami i informacjami co wyklucza ich czytelność dla odbiorcy świadczenia.

Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje stanowisko Sądu Okręgowego, że ubezpieczona winna otrzymać szczególne pouczenie, że jej świadczenie wznowione
1 czerwca 2011r. ulegnie zawieszeniu z dniem 1 października 2011r. jeżeli nie rozwiąże stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą.

Przy ocenie treści pouczenia powoływanego przez apelującego nie sposób bowiem pominąć , że odnosi się ono do osób którzy nabyli prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011r. Powódka nabyła takie prawo ale go nie realizowała aż
do 1 czerwca 2011r.

Tak więc w jej świadomości mogło powstać uzasadnione przekonanie, że nie należy ona do grona emerytów wymienionych w tym pouczeniu.

Pouczenie to w przypadku ubezpieczonej nie było jednoznaczne. W potocznym rozumieniu termin: ,,nabycia prawa do emerytury” może być rozumiany jako faktyczne realizowanie tego prawa.

Dlatego też Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, że pouczenie zawarte w decyzjach powoływanych w apelacji nie spełnia wymogu przepisu art.183 ust.2 pkt. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Brak prawidłowego pouczenia wyklucza obowiązek zwrotu świadczenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie przepisu
art.385 k.p.c. oddalił apelację pozwanego.

SSA Marta Sawińska SSA Dorota Goss-Kokot SSA Maria Michalska-Goźdź