KIO/UZP 1054/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Łukasz Sierakowski
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:KIO/UZP 297/08 KlO/UZP 297/08
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt KIO/UZP 1054/09
WYROK
z dnia 28 sierpnia 2009 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Marek Koleśnikow
Członkowie: Ewa Jankowska
Ryszard Tetzlaff
Protokolant: Łukasz Sierakowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 sierpnia 2009 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez Konsorcjum: ABM SOLID S. A. GRAND METROPOLIA Sp. z o. o.,
33-100 Tarnów, ul. Bartla 3 od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Podkarpacki Zarząd
Melioracji i Urządzeń Wodnych, 35-959 Rzeszów, ul. Hetmańska 9 protestu z dnia
1 lipca 2009 r.
orzeka:
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża Konsorcjum: ABM SOLID S. A. GRAND
METROPOLIA Sp. z o. o., 33-100 Tarnów, ul. Bartla 3
i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
4 574 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące pięćset siedemdziesiąt cztery złote zero
groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez Konsorcjum: ABM SOLID S. A.
GRAND METROPOLIA Sp. z o. o., 33-100 Tarnów, ul. Bartla 3;
2) dokonać zwrotu kwoty 15 426 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy czterysta
dwadzieścia sześć złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych
Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz Konsorcjum: ABM SOLID S. A.
GRAND METROPOLIA Sp. z o. o., 33-100 Tarnów, ul. Bartla 3;
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych z siedzibą w
Rzeszowie wszczął postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego: Zgórsko I –
obustronne przeciwfiltracyjne zabezpieczenie wałów potoku Zgórsko na dł. 3,200 km oraz
regulacja potoku na dł. 3,208 km w m. Wierzchowiny, Wadowice Dolne, Gm. Wadowice
Górne.
26.03.2009 r. ukazało się ogłoszenie o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot
Europejskich pod nrem 2009/S 59-084377.
Postępowanie jest prowadzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. –
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655, z 2008 r. Nr 171, poz.
1058, Nr 220, poz.1420 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 101, Nr 65, poz. 545 i
Nr 91, poz. 742), zwanej dalej Pzp.
17.06.2009 r. zamawiający wezwał do 19.06.2009 r. godz. 9:00, zgodnie z art. 26 ust. 3
Pzp, do uzupełnienia dokumentów, a w tym – w ust. 2 wezwania – dokumentu
potwierdzającego, że w stosunku do GRAND METROPOLIA nie dotyczy zakaz
uczestniczenia w przetargach (zgodnie z postanowieniami specyfikacji, sformułowanymi
zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp).
19.06.2009 r. odwołujący złożył uzupełnienia dokumentów.
22.06.2009 r. zamawiający wyznaczył dodatkowy termin na uzupełnienia dokumentów na
23.06.2009 r. bez wyznaczania godziny, czyli do końca tego dnia.
26.06.2009 r. zamawiający powiadomił o wykluczeniu z postępowanie wykonawcy
konsorcjum ABM SOLID S.A. w Tarnowie i Grand Metropolia sp. z o.o. z siedzibą na
Ukrainie ze względu na niedostarczenie dokumentów potwierdzających, że wobec
podmiotów zbiorowych, wchodzących w skład konsorcjum (Grand Metropolia sp. z o.o.) sąd
nie orzekł zakazu ubiegania się o zamówienia, na podstawie przepisów o odpowiedzialności
podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary na podstawie art. 24 ust. 1 pkt
9 Pzp i zamawiający powiadomił o zatrzymaniu wadium na podstawie art. 46 ust. 4a Pzp.
01.07.2009 r. wykonawca konsorcjum ABM SOLID S.A. złożył protest na wykluczenie go
z postępowanie ze względu na niedostarczenie dokumentów potwierdzających, że wobec
podmiotów zbiorowych, wchodzących w skład konsorcjum sąd nie orzekł zakazu ubiegania
się o zamówienia, na podstawie przepisów o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za
czyny zabronione pod groźbą kary na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp i zamawiający
powiadomił o zatrzymaniu wadium na podstawie art. 46 ust. 4a Pzp.
Zdaniem protestującego zamawiający naruszył art. 24 ust. 1 pkt 9 oraz art. 89 Pzp, gdyż
załączył do oferty dokument Licencji dla wykonawcy Grand Metropolia sp. z o.o., który to
dokument – zgodnie z prawem Ukrainy – jest odpowiednikiem dokumentu potwierdzającego,
że wobec wykonawcy nie orzeczono zakazu ubiegania się o zamówienie publiczne.
Protestujący wnosi o unieważnienie czynności wykluczenia go z postępowania i
unieważnienie czynności zatrzymania wadium.
03.07.2009 r. zamawiający powiadomił wykonawców faksem o wniesieniu protestu.
08.07.2009 r. wykonawca Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych,
Rzeszów złożył pismo w sprawie przystąpienia do postępowania toczącego się w wyniku
wniesienia protestu. Pismo zostało złożone piątego dnia od powiadomienia o wniesieniu
protestu, a więc po upływie terminu 3 dni od powiadomienia o wniesieniu protestu, o którym
mowa w art. 181 ust. 4 pkt 1 Pzp, czyli wykonawca PZMiUW nie mógł stać się uczestnikiem
postępowania toczącego się w wyniku wniesienia protestu.
16.07 2009 r. zamawiający oddalił protest w całości.
Zamawiający w dalszym ciągu podtrzymał, iż protestujący nie złożył w odniesieniu do
partnera konsorcjum Grand Metropolia Sp. z o. o. dokumentu potwierdzającego, że nie
orzeczono wobec niego zakazu ubiegania się o zamówienia.
Zgodnie z § 2 ust. 1 i 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w
sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w
jakich te dokumenty mogą być składane, a także w pkt IX.3.1 j IX.3.3 specyfikacji – partner
konsorcjum winien złożyć dokument lub dokumenty wystawione w kraju, w którym ma
siedzibę, potwierdzające że nie orzeczono wobec niego zakazu ubiegania się o zamówienie.
Jeżeli w kraju, w którym wykonawca ma siedzibę nie wydaje się takich dokumentów,
zastępuje się je dokumentem zawierającym oświadczenie złożone przed notariuszem,
właściwym organem sądowym, administracyjnym albo organem samorządu zawodowego lub
gospodarczego kraju, w którym wykonawca ma siedzibę.
Protestujący żadnego tak opisanego dokumentu nie złożył. Nie istnieje również
podstawa, aby przyjąć iż powyższe wymagania wypełniało załączone do oferty oświadczenie
dyrektora spółki, złożone w dniu 17.02.2009 r. informujące, że nie jest w stosunku do spółki
prowadzona procedura likwidacyjna czy bankructwa i nie wydano w stosunku do niej
orzeczenia sądowego, dotyczącego zakazu uczestniczenia w przetargach. Aby
oświadczenie takie było skuteczne winno być złożone przed odpowiednimi organami,
wymienionymi w § 2 ust. 3 ww. rozporządzenia.
W ocenie zamawiającego konsorcjum składając ofertę nie dostrzegło tego braku w
powyższym oświadczeniu i braku tego nie usunęło pomimo wezwania dokonanego przez
zamawiającego.
Protestujący dopiero w proteście naprowadza, iż dokumentem potwierdzającym, że
wobec spółki nie orzeczono zakazu ubiegania się o zamówienia jest dokument zwany
licencją. Zasadność tej tezy, zdaniem konsorcjum, wynika z dołączonego do protestu pisma
z dnia 24 kwietnia 2005 r. w którym, jak naprowadza konsorcjum, wicekonsul Ambasady
Ukraińskiej wyjaśnił, iż dokumentem potwierdzającym, według prawa ukraińskiego, że wobec
wykonawcy nie orzeczono zakazu ubiegania się o zamówienia publiczne jest zezwolenie na
budowę (Licencja).
Zamawiający po zapoznaniu się z powyższym pismem stwierdza, iż zaprezentowane w
nim stanowisko stanowi opinię Biura Doradztwa Gospodarczego "STECH AND
BUZDEREWICZ" przesłaną przez Służbę Konsularną Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej
Polskiej. W ocenie zamawiającego nie istnieje podstawa prawna aby uznać, że Biuro
Doradztwa Gospodarczego jest właściwym i uprawnionym do wydawania wiążącej opinii w
przedmiotowej sprawie. Opinia tego Biura jest prywatnym poglądem jej autorów, które nie
może zastępować czytelnie i jednoznacznie sprecyzowanego w rozporządzeniu obowiązku
złożenia przez wykonawcę dokumentu, z którego ma jasno wynikać, że nie orzeczono wobec
wykonawcy zakazu ubiegania się o zamówienia.
Ponadto zamawiający podnosi, iż z treści Licencji wynika jedynie termin jej
obowiązywania oraz zawiera ona wykaz rodzajów robót dla prowadzonej działalności
budowlanej do wydanej Licencji. Natomiast brak jest w Licencji tej jakiegokolwiek
postanowienia, iż w stosunku do jej adresata nie orzeczono zakazu ubiegania się o
zamówienie.
Dokument potwierdzający, iż wobec wykonawcy nie orzeczono zakazu ubiegania się o
zamówienia (§ 2 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia), to odpowiednik dokumentu będącego
aktualną informacją z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24 ust. 1
pkt 9 Pzp, tzn. czy sąd orzekł wobec podmiotu zbiorowego zakaz ubiegania się o
zamówienia na podstawie przepisów o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny
zabronione pod groźbą kary. Ustawa z 28 października 2002 r. o odpowiedzialności
podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary przewiduje odpowiedzialność
podmiotu zbiorowego za czyn zabroniony, którym jest zachowanie osoby fizycznej
działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego, albo będącej przedsiębiorcą,
jeżeli zachowanie to przyniosło lub mogło przynieść podmiotowi zbiorowemu korzyść,
chociażby majątkową.
Wobec tego powyższe Biuro nie mogło wydać poprawnej opinii w przedmiocie
nieorzeczenia wobec Grand Metropolia Sp. z o. o. zakazu ubiegania się o zamówienia, skoro
licencja w ogóle w tym przedmiocie nie stanowi.
Nie bez znaczenia jest fakt, iż konsorcjum w złożonej ofercie przedmiotową Licencję
przywołuje na potwierdzenie aktualnego odpisu z właściwego rejestru albo aktualnego
zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (tj. w zał. Nr 3). Działanie
konsorcjum jest jak najbardziej w tym miejscu poprawne, gdyż Licencja właśnie o tym
stanowi. Natomiast w załączniku Nr 6 do oferty zamieszczona została jedynie informacja z
KRK w zakresie objętym art. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp w odniesieniu tylko do lidera konsorcjum
ABM Solid S.A. Utwierdza to zamawiającego w przekonaniu o nieposiadaniu przez
protestującego dokumentu określonego w § 2 rozporządzenia. Gdyby nawet przyjąć, do
czego nie ma podstaw prawnych, że Licencja jest tym dokumentem, o jakim stanowi
rozporządzenie, to zgodnie z § 2 ust. 2 oraz postanowieniami specyfikacji, dokument ten
powinien być wystawiony nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania
ofert. Jest poza sporem iż przedmiotowa licencja tego warunku nie spełnia.
Zamawiający nie podziela poglądu konsorcjum, wyrażonego w proteście, iż Krajowa Izba
Odwoławcza w sprawie objętej sygnaturą akt KlO/UZP 297/08 uznała za wiążącą
interpretację wicekonsula Ukrainy Pana A. Bryżatyj, dotyczącą odpowiednich dokumentów, o
jakich stanowi rozporządzenie i dlatego oddaliła protest firmy Skanska. Z przywołanego
rozstrzygnięcia wynika jedynie, iż w tym zakresie KIO stwierdziła fakt istnienia pisma nr
5/683 z dnia 24 kwietnia 2005 r. Wydziału Konsularnego Ambasady Ukrainy oraz przywołała
jego treść, a więc prywatną opinię Biura Doradztwa Gospodarczego "STECH AND
BUZDEREWICZ". KIO w żadnym razie w powyższym rozstrzygnięciu nie dokonuje oceny
słuszności przedmiotowej opinii Biura, oraz nie przesądza, iż interpretacja ta stanowiła
podstawę do oddalenia protestu firmy Skanska. O takim stanowisku izby zadecydowało
złożenie oświadczenia dyrektora ALTKOM sp. z o.o., zgodnie – jak stwierdziła Izba – z
przepisami rozporządzenia.
Pogląd konsorcjum przedstawiony w proteście, iż zamawiający wykluczył protestującego
opierając się na przyjętym przez siebie błędnym stanie prawnym, iż na Ukrainie nie ma
odpowiednika dokumentu określonego w art. 24 ust. 1 pkt 9 ustawy. tj. zakazu ubiegania się
o zamówienia przez podmioty zbiorowe jest chybiony i stanowi dowolną, w tym zakresie
interpretację protestującego.
Zamawiający wyjaśnia, iż wykluczył konsorcjum z postępowania z uwagi na niezłożenie
przez konsorcjum zarówno do oferty jak i na wezwanie do uzupełnienia dokumentu
potwierdzającego nieorzeczenie wobec partnera konsorcjum zakazu ubiegania się o
zamówienia. Natomiast pogląd konsorcjum przedstawiony w proteście, iż dokumentem tym
jest Licencja jest błędny, co zamawiający powyżej wykazał.
Zamawiający podtrzymuje stanowisko, iż wadium wniesione przez konsorcjum w formie
gwarancji podlegać będzie zatrzymaniu na podstawie art. 46 ust. 4a Pzp. Sankcją
zatrzymania wadium, zgodnie z tym przepisem, objęte jest zachowanie wykonawcy
polegające na niedostarczeniu dokumentów, oświadczeń lub pełnomocnictw w odpowiedzi
na wezwanie wykonawcy do ich złożenia uczynione na podstawie art. 26 ust. 3 Pzp, chyba
że wykonawca udowodni, że wynika to z przyczyn nie leżących po jego stronie.
Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja
2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy
oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. Nr 87, poz. 605 oraz z 2008 r.
Nr 188, poz. 1155) od wykonawcy mającego siedzibę poza terytorium RP zamawiający żąda
dokumentu wystawionego w kraju, w którym wykonawca ma siedzibę, potwierdzającego brak
zakazu ubiegania się o udzielenie zamówienia albo w przypadku niewydawania w tym kraju
takiego dokumentu, wykonawca może zgodnie z § 2 ust. 3 złożyć dokument zawierający
oświadczenie o fakcie braku zakazu ubiegania się o udzielenie zamówienia. Oświadczenie
musi być złożone przed notariuszem, właściwym organem sądowym, administracyjnym albo
organem samorządu zawodowego lub gospodarczego kraju, w którym wykonawca ma
siedzibę. Dokumenty te powinny być wystawione nie wcześniej niż 6 miesięcy przed
upływem terminu składania ofert.
Wykonawca do swojej oferty w jej części dotyczącej potwierdzenia uprawnienia do
wykonywania danej działalności (zał. nr 3 aktualny wpis do właściwego rejestru...) dołączył
oświadczenie prezesa zarządu spółki Grand Metropolia W. Karpenko o tym, że wobec spółki
nie orzeczono zakazu uczestnictwa w przetargach. Oświadczenie to nie posiadało formy
wymaganej rozporządzeniem, w związku z czym zamawiający nie mógł go uznać za
prawidłowy dokument odpowiadający załącznikowi nr 6 do oferty.
W proteście konsorcjum podniosło, iż złożony został dokument potwierdzający brak
zakazu ubiegania się o udzielenie zamówienia, a jest nim Licencja na działalność
gospodarczą w zakresie budownictwa, dostarczona w zał. nr 3 do oferty. Konsorcjum wraz z
protestem dostarczyło pismo Konsula Ambasady Ukraińskiej przesyłające opinię Biura
Doradztwa Gospodarczego „Stech & Buzderewicz", zgodnie z którą, w ocenie jej autorów,
dokumentem wydawanym na Ukrainie potwierdzającym brak orzeczonego zakazu ubiegania
się o udzielenie zamówienia jest licencja na działalność gospodarczą.
Konsorcjum w proteście poinformowało również, że uważa za niecelowe zatrzymanie
wadium złożonego przez konsorcjum, co uzasadnia brakiem straty po stronie
zamawiającego, a także brakiem zagrożenia dla możliwości zawarcia ważnej umowy. Art. 46
ust. 4a Pzp jako jedyną przesłankę zatrzymania wadium uznaje niedostarczenie dokumentu
przez wykonawcę na wezwanie uczynione zgodnie z art. 26 ust. 3 Pzp. Nie jest przy tym
istotna szkoda zamawiającego wynikająca z niezawarcia ważnej umowy, gdyż sankcji
zatrzymania wadium podlega każdy wykonawca zachowujący się w sankcjonowany sposób,
a nie tylko wykonawca uchylający się od zawarcia umowy, a którego oferta została w
przetargu wybrana, jak w art. 46 ust. 5 Pzp. Wykładnia literalna art. 46 ust. 4a Pzp nakłada
na wykonawcę powinność udowodnienia, iż nieuzupełnienie dokumentów lub oświadczeń
nastąpiło z przyczyn nieleżących po jego stronie. Konsorcjum nie złożyło wymaganych przez
zamawiającego dokumentów i nie podjęło żadnych działań, aby udowodnić istnienie
nieleżących po jego stronie przyczyn, które uniemożliwiły mu wywiązanie się z tego
obowiązku.
Zamawiający wykazał, iż Licencja (pozwolenie na budowę) w żadnym razie nie mogła
potwierdzić, iż wobec partnera Konsorcjum GRAND METROPOLIA nie orzeczono zakazu
ubiegania się o udzielenie zamówienia, natomiast poinformowanie zamawiającego w
proteście o tym, że dokumentem tego typu jest Licencja, zamawiający traktuje jako
manipulację, zmierzającą jedynie do odzyskania wadium wobec zorientowania się, iż
złożone przez partnera oświadczenie dyrektora GRAND METROPOLIA z dnia 17.02.2009 r.
nie zostało złożone w obecności podmiotów wymienionych w § 2 ust. 3 rozporządzenia.
Zamawiający jest przekonany o tym, że Konsorcjum miało wiedzę, że Licencja nie jest
dokumentem, który mógł potwierdzać nieorzeczenie wobec partnera zakazu ubiegania się o
zamówienie. Przekonanie to wynika z tej okoliczności, iż w załączonym do protestu
rozstrzygnięciu KIO, członek konsorcjum, którego liderem był wykonawca ABM Solid. złożył
w ofercie wymagane przepisami rozporządzenia oświadczenie złożone przez dyrektora w
obecności notariusza. A zatem uczestnicy konsorcjum musieli posiadać pełną świadomość
obowiązywania wymogu złożenia oświadczenia złożonego np. w obecności notariusza,
wobec nieuzyskania dokumentu, o którym mowa w § 2 ust. 1 rozporządzenia.
W sprawie objętej protestem konsorcjum załączyło oświadczenie dyrektora spółki
GRAND MElROPOLIA potwierdzające, że wobec spółki nie orzeczono zakazu ubiegania się
o udzielenie zamówienia, natomiast z uzasadnienia rozstrzygnięcia o wykluczeniu z
postępowania dowiedziało się o niedopełnieniu wymogu złożenia przedmiotowego
oświadczenia w prawem przewidziany sposób tj. w obecności notariusza (ewentualnie
innego uprawnionego podmiotu) i dopiero wówczas w celu usunięcia niekorzystnych tego
następstw, w postaci zatrzymania wadium, wskazało jako rzekomo właściwy dokument tzw.
licencję. Posługując się takim rozumowaniem, konsorcjum mogło wskazać każdy inny
dokument w celu ekskulpowania się, a pozostający bez żadnego związku z żądaniem
zamawiającego, tak jak przedmiotowa licencja. Przyjmując nową regulację art. 46 ust. 4a
Pzp, w żadnym razie nie można przyjąć, iż ratio legis tej normy zostało zachowane w sytuacji
przedstawienia przez konsorcjum dowolnego dokumentu niepozostającego w jakimkolwiek
związku z wymogami specyfikacji i rozporządzenia, aby w ten sposób uzasadnić żądanie
zwrotu zatrzymanego wadium.
Zamawiający odwołał się także do uzasadnienia projektu ustawy, które pomaga w
dokonaniu wykładni celowościowej normy art. 46 ust. 4a Pzp. Przepis ten ma na celu
wyeliminować sytuację, w której wykonawcy (...) mogą celowo składać oferty bez
wymaganych dokumentów lub oświadczeń, a następnie, już po zapoznaniu się z ofertami
konkurentów, bez negatywnych konsekwencji wycofać się z udziału w postępowaniu (str. 7
uzasadnienia), a zatem sankcja za niedostarczenie dokumentów ma na celu zapewnienie
współdziałania wykonawcy z zamawiającym w postępowaniu oraz pełni funkcję
odstraszającą od udziału w postępowaniu wykonawców, którzy nie składają wymaganych od
nich przez zamawiającego dokumentów.
Zamawiający podkreśla, że zgodnie z art. 66 Kc, wykonawca musi posiadać wolę
zawarcia umowy. Złożenie oferty dla pozoru, bez zamiaru zawarcia umowy stanowi
naruszenie zasad współżycia społecznego i w prawie zamówień publicznych, wg
ustawodawcy, wymagało normy, która zapewni udział w postępowaniu wykonawców
faktycznie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Przewlekłość postępowania
spowodowana niewłaściwymi czynnościami wykonawcy również wyrządza szkodę
zamawiającemu, tym bardziej zatem norma art. 46 ust. 4a Pzp, jest zasadnym
zabezpieczeniem interesów zamawiającego.
Zamawiający stwierdza, że dołączenie do oferty przedmiotowej licencji przy braku
poinformowania zamawiającego o charakterze tego dokumentu, a takie dołączenie go jako
zał. nr 3 (tj. odpowiednika informacji z rejestru itd.) zamiast jako zał. nr 6, świadczy o
pewnym niedbalstwie wykonawcy i braku woli współdziałania z zamawiającym w celu
sprawnego przeprowadzenia postępowania przetargowego.
24.07.2009 r. wykonawca konsorcjum ABM SOLID S.A. złożył odwołanie:
1) na wykluczenie wykonawcy odwołującego z przetargu;
2) na czynność zamawiającego w postaci zatrzymania wadium złożonego przez
odwołującego.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 24 Pzp, art. 46 ust. 4a, oraz art. 89
Pzp.
Odwołujący wniósł o uznanie protestu i odwołania, o zwrot kosztów procesowych oraz
zastępstwa procesowego, a także o:
1) unieważnienie czynności wykluczenia odwołującego;
2) unieważnienie czynności odrzucenie oferty odwołującego;
3) unieważnienie czynności zatrzymania wadium;
4) ponowną ocenę ofert.
I. Odwołujący stwierdził, że 26 czerwca 2009 r. zamawiający poinformował odwołującego
o wykluczeniu z przetargu oraz zamawiający poinformował odwołującego o zatrzymaniu
wadium. Zamawiający swoją decyzję uzasadnił nie dostarczeniem przez odwołującego na
wezwanie z dnia 17 czerwca 2009 r., znak pisma NU-410/12/IM/2009/10, dokumentu
potwierdzającego, iż nie orzeczono wobec uczestnika konsorcjum GRAND METROPOLIA
zakazu ubiegania się o zamówienie, zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp.
Zgodnie z § 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie
rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich
te dokumenty mogą być składane, zamawiający może żądać od wykonawcy złożenia
odpowiedniego dokumentu lub oświadczenia wykonawcy złożonego przed wskazanym
organem.
Zamawiający na podstawie powyższej normy dokonał wykluczenia odwołującego
opierając się na przyjętym przez siebie błędnym stanie prawnym, iż na Ukrainie nie ma
odpowiednika dokumentu określonego w art. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp, tj. zakazu ubiegania się o
zamówienia przez podmioty zbiorowe. Odwołujący przedstawił dokumenty, wymagane przez
przywołane wyżej przepisy, w ofercie.
Do protestu, dla uniknięcia wątpliwości w różnicach prawnych istniejących pomiędzy
systemem prawa polskiego a ukraińskiego, odwołujący – występując w innym postępowaniu
zwrócił się Ambasady Ukrainy w Warszawie o wyjaśnienie, które dokumenty według prawa
ukraińskiego stanowią odpowiednik dokumentów wymaganych na podstawie przywołanych
powyżej przepisów. Pismem z dnia 24 kwietnia 2005 roku nr 5/683 (załącznik nr 2 do
protestu) wicekonsul Ambasady Ukraińskiej wyjaśnił (punkt 3 pisma wicekonsula), iż
dokumentem potwierdzającym według prawa ukraińskiego, że wobec wykonawcy nie
orzeczono zakazu ubiegania się o zamówienie publiczne jest zezwolenie na budowę
(Licencja). Wynika z tego, iż dokumentem odpowiadającym polskiemu potwierdzeniu o braku
zakazu ubiegania się o zamówienia, według prawa ukraińskiego jest Licencja. Powyższa
sprawa znalazła finał przed Krajową Izbą Odwoławczą (sygnatura akt KIO/UZP 297/08). Izba
uznała interpretację wicekonsula Ukrainy Pana A. B. dotyczącą odpowiedników
dokumentów, i oddaliła protest firmy Skanska dotyczący wykluczenia konsorcjum którego
partnerem była firma ABM Solid S.A.
Licencja wraz z tłumaczeniem została przekazana zamawiającemu wraz z ofertą – str.
126-133, tym samym uznać należy, iż odwołujący przedstawił wszystkie wymagane
dokumenty, a zamawiający dokonał niewłaściwej oceny stanu prawnego obowiązującego na
Ukrainie, wskutek czego podjął decyzję o wykluczeniu odwołującego.
Dodatkowo Konsorcjum zwróciło się o opinię prawną do ukraińskiego adwokata S. K.
celem wydania opinii prawnej dotyczącej istniejącego stanu prawnego na Ukrainie. W swej
opinii (załącznik nr 4 do odwołania) powołując się na ustawę z dnia 1 czerwca 2000 r. nr
1775-111 ,,0 licencjonowaniu poszczególnych działalności gospodarczych" pisze: „Artykuł 14
ustawy przewiduje wystawienie licencji jednorazowo, okres obowiązywania licencji na
prowadzenie określonego rodzaju działalności ustala Gabinet Ministrów Ukrainy i nie może
być krótszy, niż 3 lata.". Wynika z tego, iż Licencja jest dokumentem wystawianym
jednorazowo, w treści której jest oznaczona data ważności Licencji. § 2 ust. 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane nie reguluje sytuacji w której dokument potwierdzający brak
zakazu ubiegania się o zamówienia jest wystawiany w kraju w którym wykonawca ma
siedzibę lub miejsce zamieszkania, jednak jest on wystawiany jednorazowo z datą
obowiązywania w pewnym przedziale czasowym. W tej sytuacji należy uznać, iż możliwe jest
uznanie odpowiednika dokumentu wystawionego wcześniej niż 6 miesięcy przed terminem
składania ofert, jednak z zawartym okresem ważności, w którym mieści się termin składania
ofert. Potwierdzeniem tego jest informacja z Komitetu Wykonawczego Dnieprowskiej
Rejonowej Rady Miejskiej Nr 2-16/1032, informujący jednoznacznie, że Licencja jest ważna i
uprawnia do udziału w przetargach, a także że jest wydawana jednorazowo.
II. Zamawiający poinformował odwołującego również o zatrzymaniu wadium. Z uwagi na
okoliczność, iż pod względem ceny odwołujący zajmuje 3 miejsce w przetargu, zauważamy
że zatrzymanie wadium jest niecelowe ponieważ nie doszło do zagrożenia zawarcia ważnej
umowy, a zamawiający nie poniósł żadnej straty. Zgodnie z art. 46 ust. 4a Pzp, prawo
zatrzymania wadium przysługuje wyłącznie w sytuacji nieprzedłożenia dokumentów lub
oświadczeń. Interpretacja językowa oraz systemowa wskazuje jednoznacznie, że sankcja w
postaci zatrzymania wadium przysługuje jedynie, gdy uczestnik postępowania nie przedłoży
żadnego dokumentu lub oświadczenia. Celem wprowadzenia przedmiotowej regulacji było
bowiem zapobieżenie tzw. „zmowom przetargowym".
Tymczasem odwołujący złożył odpowiedni dokument, który potwierdza żądane
zamawiającego do wykazania uprawnienia do występowania w postępowaniu o zamówienie
publiczne. Nawet gdyby przyjąć, że założenia odwołującego są nieprawidłowe (co w świetle
powyższego nie jest możliwe), to nie można uznać, że odwołujący wykazał się biernością
określoną w tym przepisie. Uzasadnieniem bowiem zatrzymania wadium jest niezłożenie
żadnego dokumentu, a nie li tylko uznanie, że złożony dokument jest nieprawidłowy w ocenie
zamawiającego (tak Damian Szczepański w artykule Zam.Pub.Dor. 2008.12.28 >>Możliwość
"aneksowania" umowy<<. Teza nr 197531/1) Przedstawioną interpretację potwierdza wyrok
Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 15 kwietnia 2009 r. (sygn. akt KIO/UZP 409/09), w którym
stwierdzono, iż art. 46 ust. 4a Pzp ma charakter restrykcyjny oraz dolegliwy finansowo dla
wykonawcy i z tego powodu powinien być interpretowany w sposób zgodny z wykładnią
celowościową, a mianowicie z punktu widzenia celu, dla którego został wprowadzony, tj.
wyłącznie w celu zapobiegania zmowom wykonawców (za odpowiedzią prezesa Urzędu
Zamówień Publicznych Jacka Sadowego na interpelację poselską nr 8932).
Nawet w wypadku, jeśli odwołujący złożył błędny dokument, to był w błędnym, ale
uzasadnionym, przekonaniu, że składa dokument potwierdzający spełnianie warunku
określonego wart. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp.
Tym samym, zgodnie z art. 46 ust. 4a Pzp ewentualne niezłożenie dokumentu na
wezwanie zamawiającego wynikło z przyczyn nie leżących po stronie odwołującego
(przekonanie odwołującego wynikło z opinii wyrażonej w piśmie wicekonsula Ukrainy), tym
samym nie została spełniona przesłanka do zatrzymania wadium.
Na podstawie dokumentacji postępowania, a także biorąc pod uwagę wyjaśnienia i
stanowiska stron przedstawione podczas rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i
zważył, co następuje:
Odwołanie nie jest zasadne.
W pierwszej kolejności skład orzekający Izby ustalił, że odwołujący posiada interes
prawny w złożeniu środków ochrony prawnej. Należy podkreślić, że co prawda odwołujący w
istocie został wykluczony z postępowania i czynność ta jest ostateczna, jednakże zauważyć
należy, że podjęte w toku postępowania dalsze czynności dotyczą bezpośrednio
odwołującego – zatrzymanie wadium. W tych okolicznościach właściwe jest odwołanie się do
regulacji prawa wspólnotowego, które dostęp do procedur odwoławczych zapewnia również
tym podmiotom, które interes prawny utraciły, ale które zostały poszkodowane lub są
zagrożone poszkodowaniem w wyniku naruszenia przepisów prawa (art. 3 ust. 1 dyrektywy
92/13, jak i dyrektywy 89/665).
Odwołujący – choć nie ma interesu prawnego w uzyskaniu zamówienia – może odnieść
szkodę w wyniku ewentualnego naruszenia prawa. Odwołujący, ze względu na stwierdzenie
braku przesłanki w postaci interesu prawnego w uzyskaniu zamówienia, w istocie byłby
pozbawiony możliwości kontroli legalności dokonywanych przez zamawiającego czynności
takich jak w szczególności zatrzymanie wadium. Europejski Trybunał Sprawiedliwości
zauważył, że cyt. „państwa członkowskie nie mogą nadawać pojęciu „interes w uzyskaniu
danego zamówienia” takiego znaczenia, które pozbawiałoby wspomnianą dyrektywę
zamierzonego skutku” (orzeczenie ETS z dnia 19 czerwca 2003 r. w sprawie C-410/01
(ECR 2003, str. I - 6413), pkt 32-35 oraz orzeczenie z dnia 12 lutego 2004 r. w sprawie C-
230/02, pkt 40).
W ocenie składu orzekającego Izby zarzut – naruszenia przez zamawiającego art. 26 ust.
3 Pzp ze względu na wezwanie do uzupełnienia dokumentu, który został załączony w
prawidłowej formie do oferty – nie może być uznany za słuszny.
W części VII specyfikacji zamawiający opisał warunki udziału w postępowaniu, cyt.:
„1. W przetargu mogą wziąć udział Wykonawcy:
a) nie podlegający wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 1, 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych,
b) spełniający warunki zawarte w art. 22 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych,
c) spełniający warunki określone w specyfikacji istotnych warunków zamówienia i
ustawie Prawo zamówień publicznych.”.
Nadto w części IX specyfikacji zamawiający przedstawił wykaz oświadczeń lub
dokumentów, jakie muszą dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia spełnienia warunków
udziału w postępowaniu. Zamawiający wymagał, aby oferta zawierała m.in. załączniki, cyt.:
„Załącznik Nr 6 – aktualna informacja z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie
określonym w art. 24 ust. 1 pkt 9 ustawy Prawo zamówień publicznych wystawiona nie
wcześniej niż 6-cy przed upływem terminu składania ofert.”.
W części IX ust. 3.1 specyfikacji, zamawiający powiadomił, za § 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich
może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być
składane (Dz. U. Nr 87, poz. 605 oraz z 2008 r. Nr 188, poz. 1155), że cyt. „Jeżeli
Wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej zamiast dokumentów, o których mowa w pkt IX.1 załącznik Nr 3, Nr 4, Nr 5 i Nr 6
składa:
1) Załącznik Nr 3, Nr 4, Nr 5, Nr 6 – składa dokument lub dokumenty wystawione
w kraju, w którym ma siedzibę lub miejsce zamieszkania potwierdzające
odpowiednio, że: […]
c) Nie orzeczono wobec niego zakazu ubiegania się o zamówienie.”.
I dalej zamawiający warunkował udział w postępowaniu w części IX ust. 3.2 cyt.
„Dokumenty, o których mowa w pkt 3.1 ppkt 1 a,c oraz ppkt 2 powinny być wystawione nie
wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert.”.
Jednak odwołujący dołączył do oferty załącznik nr 6 – strony 168 i 169, zawierający
informację z Krajowego Rejestru Karnego dotyczącą jednego z wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenia zamówienia – ABM SOLID S.A. Natomiast w odniesieniu do
drugiego wykonawcy wspólnie ubiegającego się o udzielenia zamówienia – Grand
Metropolia – odwołujący nie załączył żadnego dokumentu ani oświadczenia. Str. 167 jest
ostatnią stroną załącznika nr 5 i dotyczy informacji o niekaralności osób fizycznych, a od str.
170 zaczyna się załącznik nr 7 dotyczący wykazania posiadanego przez wykonawcę
doświadczenia.
17.06.2009 r. zamawiający wezwał do 19.06.2009 r. godz. 9:00, zgodnie z art. 26 ust. 3
Pzp, do uzupełnienia dokumentów, a w tym – w ust. 2 wezwania – dokumentu
potwierdzającego, że w stosunku do GRAND METROPOLIA nie orzeczono zakazu
ubiegania się o zamówienie. Należy podkreślić, że zamawiający wezwał odwołującego m.in.
do złożenia właściwego oświadczenia, wyjaśniając, iż „zgodnie z pkt IX.3.3. siwz, jeżeli w
kraju pochodzenia osoby lub w kraju, w którym Wykonawca ma siedzibę lub miejsce
zamieszkania nie wydaje się dokumentów, stanowiących zał. Nr 3, 4, 5, 6 do oferty,
zastępuje się je dokumentem zawierającym oświadczenie złożone przed notariuszem,
właściwym organem sądowym, administracyjnym, albo organem samorządu zawodowego
lub gospodarczego odpowiednio kraju pochodzenia osoby lub kraju, w którym Wykonawca
ma siedzibę lub miejsce zamieszkania.”.
19.06.2009 r. odwołujący złożył uzupełnienia dokumentów, jednak w odniesieniu do
dokumentu potwierdzającego, że w stosunku do GRAND METROPOLIA nie orzeczono
zakazu ubiegania się o zamówienie, odwołujący nie uzupełnił dokumentu ani nie złożył
żadnego wytłumaczenia takiego zaniechania. Podobnie odwołujący nie zareagował w
rozpoznawanym zakresie na wezwanie z 22.06.2009 r., w którym zamawiający wyznaczył
dodatkowy termin na uzupełnienia dokumentów na 23.06.2009 r. bez wyznaczania godziny,
czyli do końca tego dnia. Odwołujący przyznał to również na rozprawie, że nie złożył
żadnego uzupełnienia dokumentu ani tłumaczenia swojego zaniechania, co nie budzi
wątpliwości składu orzekającego Izby zgodnie z dokumentacją postępowania.
26.06.2009 r. zamawiający powiadomił o wykluczeniu z postępowanie wykonawcy
konsorcjum ABM SOLID S.A. w Tarnowie i Grand Metropolia sp. z o.o. z siedzibą na
Ukrainie ze względu na niedostarczenie dokumentów potwierdzających, że wobec
podmiotów zbiorowych, wchodzących w skład konsorcjum (Grand Metropolia sp. z o.o.) sąd
nie orzekł zakazu ubiegania się o zamówienia, na podstawie przepisów o odpowiedzialności
podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary na podstawie art. 24 ust. 1 pkt
9 Pzp i zamawiający powiadomił o zatrzymaniu wadium na podstawie art. 46 ust. 4a Pzp.
W tych okolicznościach, Krajowa Izba Odwoławcza nie może podzielić stanowiska
odwołującego.
Prawidłowe było stanowisko zamawiającego, który wezwał odwołującego do złożenia
uzupełnienia dokumentu lub oświadczenia w formie wskazanej w § 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich
może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być
składane. Pogląd zamawiającego wynika z przepisów prawa, ale jest również uzasadniony
okolicznościami faktycznymi. Skład orzekający Izby zauważył, że odwołujący nie dołączył do
oferty dokumentu, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 1 lit. c przytaczanego rozporządzenia.
Mogło to uzasadnić pogląd zamawiającego, iż na Ukrainie nie wydaje się dokumentów o tej
treści, a zatem w tym zakresie należy złożyć oświadczenie, jednak w formie, która została
określona w § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r.
w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form,
w jakich te dokumenty mogą być składane. W treści wezwania zamawiający stwierdził, że do
oferty zostało dołączone oświadczenie dyrektora wykonawcy Grand Metropolia jednak
oświadczenie to nie zostało złożone przed notariuszem, właściwym organem sądowym,
administracyjnym albo organem samorządu zawodowego lub gospodarczego odpowiednio
kraju pochodzenia osoby lub kraju, w którym wykonawca ma siedzibę lub miejsce
zamieszkania. A oświadczenia w takiej formie żądał zamawiający.
Również skład orzekający Izby wziął pod uwagę, że odwołujący wobec czynności
wezwania do uzupełnienia dokumentów nie wnosił środków ochrony prawnej, co należy
poczytywać, że nie zgłaszał do tego wezwania uwag. Ponadto zamawiający udzielił
odpowiedzi na wezwanie i złożył wiele z wymaganych dokumentów, jednak – co również
odwołujący przyznał podczas rozprawy – odwołujący nie dołączył wymaganego
oświadczenia ani jakiegokolwiek innego dokumentu, ani nie przedstawił wyjaśnień takiego
zaniechania. W szczególności odwołujący nie stwierdził, że dokumentem, potwierdzającym
brak zakazu ubiegania się o zamówienie jest dołączony do oferty dokument Licencji.
W związku z powyższym uprawniona była czynność zamawiającego wykluczenia
odwołującego z postępowania.
Skład orzekający Izby stoi na stanowisku, iż środki ochrony prawnej nie stanowią
kontynuacji procedury uzupełniania dokumentów i oświadczeń w trybie przepisu art. 26 ust. 3
Pzp. W rozpoznawanym stanie faktycznym odwołujący zaniechał uzupełnienia żądanych
dokumentów i dopiero na etapie środków ochrony prawnej przywołał dokument, który
potwierdza brak zakazu ubiegania się o zamówienie. Zauważyć bowiem należy, że
procedura uzupełnia dokumentów została prawomocnie zakończona w dniu, w którym
upłynął termin na wnoszenie środków ochrony prawnej na czynność wezwania. Skoro
odwołujący nie złożył protestu na wezwanie ani nie złożył żadnych wyjaśnień, a wprost
przeciwnie – odpowiedział na wezwanie zamawiającego, to zamawiający był zobligowany do
dokonania oceny dokumentów i oświadczeń wraz z uzupełnionymi dokumentami i
oświadczeniami. Czynność ta jest ostateczna.
Stanowisko, że właściwym dokumentem jest Licencja – załączona do oferty jako element
załącznika nr 3 obejmującego dokumenty rejestrowe wykonawcy – mógłby być podnoszony
w proteście jedynie w sytuacji, w której odwołujący złożyłby taki dokument w celu
potwierdzenia braku zakazu ubiegania się o zamówienie ze wskazaniem na ten cel, a
zamawiający dokonałby błędnej jego oceny.
Na marginesie należy dodać, że nawet gdyby Licencję uznać za dokument
potwierdzający brak zakazu ubiegania się o udzielenie zamówienia, o którym mowa w art. 24
ust. 1 pkt 9 Pzp, to również dokument ten ze względu na datę jego wystawienia – przed
terminem 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert (§ 1 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia)
nie mógłby być wzięty pod uwagę przez zamawiającego podczas oceny spełnienia przez
wykonawców warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Niezależnie od powyższego, skład orzekający Izby stoi na stanowisku, iż dokument
Licencji nie jest dokumentem potwierdzającym, iż nie orzeczono wobec wykonawcy zakazu
ubiegania się o zamówienie i powinien być zastąpiony oświadczeniem złożonym w
odpowiedniej formie.
Jednak informacje o opiniach przekazanych przez wicekonsula Ukrainy zostały
przedstawione dopiero w proteście, a więc w terminie, w którym zamawiający dokonywał
czynności oceny spełnienia przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu o
udzielenie zamówienia nie były znane zamawiającemu i był on na podstawie przebiegu
dotychczasowego postępowania uprawniony, a zgodnie z przepisami, zobligowany do
wykluczenia odwołującego z postępowania.
Wobec powyższego, Izba jest zobowiązana do oceny decyzji zamawiającego w zakresie
zatrzymania wadium na podstawie art. 46 ust. 4a Pzp. W związku z treścią art. 46 ust. 4a
Pzp powstaje wątpliwość, czy samo złożenie, na wezwanie w trybie art. 26 ust. 3 Pzp,
jakiegokolwiek dokumentu spośród wymaganych przez zamawiającego, rodzi skutki w
postaci braku podstawy do zatrzymania wadium.
Na podstawie art. 46 ust. 4a Pzp można stwierdzić, że jeżeli wykonawca w odpowiedzi
na wezwanie na podstawie art. 26 ust. 3 Pzp, nie złożył właściwych dokumentów i
oświadczeń lub pełnomocnictw, zamawiający zobowiązany jest do zatrzymania wadium.
Wyjątek od tego obowiązku jest określony w art. 46 pkt 4a in fine Pzp, kiedy wykonawca
udowodni, że wynika to z przyczyn nieleżących po jego stronie.
W okolicznościach rozpoznawanej sprawy, w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego
wystosowane na podstawie art. 26 ust. 3 Pzp, odwołujący nie złożył dokumentów
potwierdzających, że nie podlega wykluczeniu na podstawie przepisu art. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp.
Ponadto odwołujący nie wykazał, że zaniechanie tego złożenia dokumentów nie wynika z
przyczyn nieleżących po stronie odwołującego. Wobec tego zamawiający był zobligowany
zastosować sankcję określoną w art. 46 ust. 4a Pzp.
Podobne stanowisko wyraził też Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 16 lipca
2009 r. (sygn. akt XIX Ga 268/09).
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji, na podstawie art. 191 ust. 1 Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie art. 191
ust. 6 i 7 Pzp. Izba nie uznała za uzasadnione koszty związane z dojazdem i
wynagrodzeniem pełnomocnika zamawiającego, gdyż pełnomocnik zamawiającego złożył
zestawienie kosztów po zamknięciu rozprawy, a oprócz tego do tego zestawienia kosztów
nie zostały dołączone rachunki, o czym stanowi § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu
od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 128, poz. 886 oraz z 2008 r. Nr 182, poz. 1122).
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655, z 2008 r. Nr 171, poz. 1058, Nr 220,
poz.1420 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 101, Nr 65, poz. 545 i Nr 91, poz.
742) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu Okręgowego
w Rzeszowie.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
WYROK
z dnia 28 sierpnia 2009 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Marek Koleśnikow
Członkowie: Ewa Jankowska
Ryszard Tetzlaff
Protokolant: Łukasz Sierakowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 sierpnia 2009 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez Konsorcjum: ABM SOLID S. A. GRAND METROPOLIA Sp. z o. o.,
33-100 Tarnów, ul. Bartla 3 od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Podkarpacki Zarząd
Melioracji i Urządzeń Wodnych, 35-959 Rzeszów, ul. Hetmańska 9 protestu z dnia
1 lipca 2009 r.
orzeka:
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża Konsorcjum: ABM SOLID S. A. GRAND
METROPOLIA Sp. z o. o., 33-100 Tarnów, ul. Bartla 3
i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
4 574 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące pięćset siedemdziesiąt cztery złote zero
groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez Konsorcjum: ABM SOLID S. A.
GRAND METROPOLIA Sp. z o. o., 33-100 Tarnów, ul. Bartla 3;
2) dokonać zwrotu kwoty 15 426 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy czterysta
dwadzieścia sześć złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych
Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz Konsorcjum: ABM SOLID S. A.
GRAND METROPOLIA Sp. z o. o., 33-100 Tarnów, ul. Bartla 3;
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych z siedzibą w
Rzeszowie wszczął postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego: Zgórsko I –
obustronne przeciwfiltracyjne zabezpieczenie wałów potoku Zgórsko na dł. 3,200 km oraz
regulacja potoku na dł. 3,208 km w m. Wierzchowiny, Wadowice Dolne, Gm. Wadowice
Górne.
26.03.2009 r. ukazało się ogłoszenie o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot
Europejskich pod nrem 2009/S 59-084377.
Postępowanie jest prowadzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. –
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655, z 2008 r. Nr 171, poz.
1058, Nr 220, poz.1420 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 101, Nr 65, poz. 545 i
Nr 91, poz. 742), zwanej dalej Pzp.
17.06.2009 r. zamawiający wezwał do 19.06.2009 r. godz. 9:00, zgodnie z art. 26 ust. 3
Pzp, do uzupełnienia dokumentów, a w tym – w ust. 2 wezwania – dokumentu
potwierdzającego, że w stosunku do GRAND METROPOLIA nie dotyczy zakaz
uczestniczenia w przetargach (zgodnie z postanowieniami specyfikacji, sformułowanymi
zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp).
19.06.2009 r. odwołujący złożył uzupełnienia dokumentów.
22.06.2009 r. zamawiający wyznaczył dodatkowy termin na uzupełnienia dokumentów na
23.06.2009 r. bez wyznaczania godziny, czyli do końca tego dnia.
26.06.2009 r. zamawiający powiadomił o wykluczeniu z postępowanie wykonawcy
konsorcjum ABM SOLID S.A. w Tarnowie i Grand Metropolia sp. z o.o. z siedzibą na
Ukrainie ze względu na niedostarczenie dokumentów potwierdzających, że wobec
podmiotów zbiorowych, wchodzących w skład konsorcjum (Grand Metropolia sp. z o.o.) sąd
nie orzekł zakazu ubiegania się o zamówienia, na podstawie przepisów o odpowiedzialności
podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary na podstawie art. 24 ust. 1 pkt
9 Pzp i zamawiający powiadomił o zatrzymaniu wadium na podstawie art. 46 ust. 4a Pzp.
01.07.2009 r. wykonawca konsorcjum ABM SOLID S.A. złożył protest na wykluczenie go
z postępowanie ze względu na niedostarczenie dokumentów potwierdzających, że wobec
podmiotów zbiorowych, wchodzących w skład konsorcjum sąd nie orzekł zakazu ubiegania
się o zamówienia, na podstawie przepisów o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za
czyny zabronione pod groźbą kary na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp i zamawiający
powiadomił o zatrzymaniu wadium na podstawie art. 46 ust. 4a Pzp.
Zdaniem protestującego zamawiający naruszył art. 24 ust. 1 pkt 9 oraz art. 89 Pzp, gdyż
załączył do oferty dokument Licencji dla wykonawcy Grand Metropolia sp. z o.o., który to
dokument – zgodnie z prawem Ukrainy – jest odpowiednikiem dokumentu potwierdzającego,
że wobec wykonawcy nie orzeczono zakazu ubiegania się o zamówienie publiczne.
Protestujący wnosi o unieważnienie czynności wykluczenia go z postępowania i
unieważnienie czynności zatrzymania wadium.
03.07.2009 r. zamawiający powiadomił wykonawców faksem o wniesieniu protestu.
08.07.2009 r. wykonawca Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych,
Rzeszów złożył pismo w sprawie przystąpienia do postępowania toczącego się w wyniku
wniesienia protestu. Pismo zostało złożone piątego dnia od powiadomienia o wniesieniu
protestu, a więc po upływie terminu 3 dni od powiadomienia o wniesieniu protestu, o którym
mowa w art. 181 ust. 4 pkt 1 Pzp, czyli wykonawca PZMiUW nie mógł stać się uczestnikiem
postępowania toczącego się w wyniku wniesienia protestu.
16.07 2009 r. zamawiający oddalił protest w całości.
Zamawiający w dalszym ciągu podtrzymał, iż protestujący nie złożył w odniesieniu do
partnera konsorcjum Grand Metropolia Sp. z o. o. dokumentu potwierdzającego, że nie
orzeczono wobec niego zakazu ubiegania się o zamówienia.
Zgodnie z § 2 ust. 1 i 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w
sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w
jakich te dokumenty mogą być składane, a także w pkt IX.3.1 j IX.3.3 specyfikacji – partner
konsorcjum winien złożyć dokument lub dokumenty wystawione w kraju, w którym ma
siedzibę, potwierdzające że nie orzeczono wobec niego zakazu ubiegania się o zamówienie.
Jeżeli w kraju, w którym wykonawca ma siedzibę nie wydaje się takich dokumentów,
zastępuje się je dokumentem zawierającym oświadczenie złożone przed notariuszem,
właściwym organem sądowym, administracyjnym albo organem samorządu zawodowego lub
gospodarczego kraju, w którym wykonawca ma siedzibę.
Protestujący żadnego tak opisanego dokumentu nie złożył. Nie istnieje również
podstawa, aby przyjąć iż powyższe wymagania wypełniało załączone do oferty oświadczenie
dyrektora spółki, złożone w dniu 17.02.2009 r. informujące, że nie jest w stosunku do spółki
prowadzona procedura likwidacyjna czy bankructwa i nie wydano w stosunku do niej
orzeczenia sądowego, dotyczącego zakazu uczestniczenia w przetargach. Aby
oświadczenie takie było skuteczne winno być złożone przed odpowiednimi organami,
wymienionymi w § 2 ust. 3 ww. rozporządzenia.
W ocenie zamawiającego konsorcjum składając ofertę nie dostrzegło tego braku w
powyższym oświadczeniu i braku tego nie usunęło pomimo wezwania dokonanego przez
zamawiającego.
Protestujący dopiero w proteście naprowadza, iż dokumentem potwierdzającym, że
wobec spółki nie orzeczono zakazu ubiegania się o zamówienia jest dokument zwany
licencją. Zasadność tej tezy, zdaniem konsorcjum, wynika z dołączonego do protestu pisma
z dnia 24 kwietnia 2005 r. w którym, jak naprowadza konsorcjum, wicekonsul Ambasady
Ukraińskiej wyjaśnił, iż dokumentem potwierdzającym, według prawa ukraińskiego, że wobec
wykonawcy nie orzeczono zakazu ubiegania się o zamówienia publiczne jest zezwolenie na
budowę (Licencja).
Zamawiający po zapoznaniu się z powyższym pismem stwierdza, iż zaprezentowane w
nim stanowisko stanowi opinię Biura Doradztwa Gospodarczego "STECH AND
BUZDEREWICZ" przesłaną przez Służbę Konsularną Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej
Polskiej. W ocenie zamawiającego nie istnieje podstawa prawna aby uznać, że Biuro
Doradztwa Gospodarczego jest właściwym i uprawnionym do wydawania wiążącej opinii w
przedmiotowej sprawie. Opinia tego Biura jest prywatnym poglądem jej autorów, które nie
może zastępować czytelnie i jednoznacznie sprecyzowanego w rozporządzeniu obowiązku
złożenia przez wykonawcę dokumentu, z którego ma jasno wynikać, że nie orzeczono wobec
wykonawcy zakazu ubiegania się o zamówienia.
Ponadto zamawiający podnosi, iż z treści Licencji wynika jedynie termin jej
obowiązywania oraz zawiera ona wykaz rodzajów robót dla prowadzonej działalności
budowlanej do wydanej Licencji. Natomiast brak jest w Licencji tej jakiegokolwiek
postanowienia, iż w stosunku do jej adresata nie orzeczono zakazu ubiegania się o
zamówienie.
Dokument potwierdzający, iż wobec wykonawcy nie orzeczono zakazu ubiegania się o
zamówienia (§ 2 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia), to odpowiednik dokumentu będącego
aktualną informacją z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24 ust. 1
pkt 9 Pzp, tzn. czy sąd orzekł wobec podmiotu zbiorowego zakaz ubiegania się o
zamówienia na podstawie przepisów o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny
zabronione pod groźbą kary. Ustawa z 28 października 2002 r. o odpowiedzialności
podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary przewiduje odpowiedzialność
podmiotu zbiorowego za czyn zabroniony, którym jest zachowanie osoby fizycznej
działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego, albo będącej przedsiębiorcą,
jeżeli zachowanie to przyniosło lub mogło przynieść podmiotowi zbiorowemu korzyść,
chociażby majątkową.
Wobec tego powyższe Biuro nie mogło wydać poprawnej opinii w przedmiocie
nieorzeczenia wobec Grand Metropolia Sp. z o. o. zakazu ubiegania się o zamówienia, skoro
licencja w ogóle w tym przedmiocie nie stanowi.
Nie bez znaczenia jest fakt, iż konsorcjum w złożonej ofercie przedmiotową Licencję
przywołuje na potwierdzenie aktualnego odpisu z właściwego rejestru albo aktualnego
zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (tj. w zał. Nr 3). Działanie
konsorcjum jest jak najbardziej w tym miejscu poprawne, gdyż Licencja właśnie o tym
stanowi. Natomiast w załączniku Nr 6 do oferty zamieszczona została jedynie informacja z
KRK w zakresie objętym art. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp w odniesieniu tylko do lidera konsorcjum
ABM Solid S.A. Utwierdza to zamawiającego w przekonaniu o nieposiadaniu przez
protestującego dokumentu określonego w § 2 rozporządzenia. Gdyby nawet przyjąć, do
czego nie ma podstaw prawnych, że Licencja jest tym dokumentem, o jakim stanowi
rozporządzenie, to zgodnie z § 2 ust. 2 oraz postanowieniami specyfikacji, dokument ten
powinien być wystawiony nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania
ofert. Jest poza sporem iż przedmiotowa licencja tego warunku nie spełnia.
Zamawiający nie podziela poglądu konsorcjum, wyrażonego w proteście, iż Krajowa Izba
Odwoławcza w sprawie objętej sygnaturą akt KlO/UZP 297/08 uznała za wiążącą
interpretację wicekonsula Ukrainy Pana A. Bryżatyj, dotyczącą odpowiednich dokumentów, o
jakich stanowi rozporządzenie i dlatego oddaliła protest firmy Skanska. Z przywołanego
rozstrzygnięcia wynika jedynie, iż w tym zakresie KIO stwierdziła fakt istnienia pisma nr
5/683 z dnia 24 kwietnia 2005 r. Wydziału Konsularnego Ambasady Ukrainy oraz przywołała
jego treść, a więc prywatną opinię Biura Doradztwa Gospodarczego "STECH AND
BUZDEREWICZ". KIO w żadnym razie w powyższym rozstrzygnięciu nie dokonuje oceny
słuszności przedmiotowej opinii Biura, oraz nie przesądza, iż interpretacja ta stanowiła
podstawę do oddalenia protestu firmy Skanska. O takim stanowisku izby zadecydowało
złożenie oświadczenia dyrektora ALTKOM sp. z o.o., zgodnie – jak stwierdziła Izba – z
przepisami rozporządzenia.
Pogląd konsorcjum przedstawiony w proteście, iż zamawiający wykluczył protestującego
opierając się na przyjętym przez siebie błędnym stanie prawnym, iż na Ukrainie nie ma
odpowiednika dokumentu określonego w art. 24 ust. 1 pkt 9 ustawy. tj. zakazu ubiegania się
o zamówienia przez podmioty zbiorowe jest chybiony i stanowi dowolną, w tym zakresie
interpretację protestującego.
Zamawiający wyjaśnia, iż wykluczył konsorcjum z postępowania z uwagi na niezłożenie
przez konsorcjum zarówno do oferty jak i na wezwanie do uzupełnienia dokumentu
potwierdzającego nieorzeczenie wobec partnera konsorcjum zakazu ubiegania się o
zamówienia. Natomiast pogląd konsorcjum przedstawiony w proteście, iż dokumentem tym
jest Licencja jest błędny, co zamawiający powyżej wykazał.
Zamawiający podtrzymuje stanowisko, iż wadium wniesione przez konsorcjum w formie
gwarancji podlegać będzie zatrzymaniu na podstawie art. 46 ust. 4a Pzp. Sankcją
zatrzymania wadium, zgodnie z tym przepisem, objęte jest zachowanie wykonawcy
polegające na niedostarczeniu dokumentów, oświadczeń lub pełnomocnictw w odpowiedzi
na wezwanie wykonawcy do ich złożenia uczynione na podstawie art. 26 ust. 3 Pzp, chyba
że wykonawca udowodni, że wynika to z przyczyn nie leżących po jego stronie.
Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja
2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy
oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. Nr 87, poz. 605 oraz z 2008 r.
Nr 188, poz. 1155) od wykonawcy mającego siedzibę poza terytorium RP zamawiający żąda
dokumentu wystawionego w kraju, w którym wykonawca ma siedzibę, potwierdzającego brak
zakazu ubiegania się o udzielenie zamówienia albo w przypadku niewydawania w tym kraju
takiego dokumentu, wykonawca może zgodnie z § 2 ust. 3 złożyć dokument zawierający
oświadczenie o fakcie braku zakazu ubiegania się o udzielenie zamówienia. Oświadczenie
musi być złożone przed notariuszem, właściwym organem sądowym, administracyjnym albo
organem samorządu zawodowego lub gospodarczego kraju, w którym wykonawca ma
siedzibę. Dokumenty te powinny być wystawione nie wcześniej niż 6 miesięcy przed
upływem terminu składania ofert.
Wykonawca do swojej oferty w jej części dotyczącej potwierdzenia uprawnienia do
wykonywania danej działalności (zał. nr 3 aktualny wpis do właściwego rejestru...) dołączył
oświadczenie prezesa zarządu spółki Grand Metropolia W. Karpenko o tym, że wobec spółki
nie orzeczono zakazu uczestnictwa w przetargach. Oświadczenie to nie posiadało formy
wymaganej rozporządzeniem, w związku z czym zamawiający nie mógł go uznać za
prawidłowy dokument odpowiadający załącznikowi nr 6 do oferty.
W proteście konsorcjum podniosło, iż złożony został dokument potwierdzający brak
zakazu ubiegania się o udzielenie zamówienia, a jest nim Licencja na działalność
gospodarczą w zakresie budownictwa, dostarczona w zał. nr 3 do oferty. Konsorcjum wraz z
protestem dostarczyło pismo Konsula Ambasady Ukraińskiej przesyłające opinię Biura
Doradztwa Gospodarczego „Stech & Buzderewicz", zgodnie z którą, w ocenie jej autorów,
dokumentem wydawanym na Ukrainie potwierdzającym brak orzeczonego zakazu ubiegania
się o udzielenie zamówienia jest licencja na działalność gospodarczą.
Konsorcjum w proteście poinformowało również, że uważa za niecelowe zatrzymanie
wadium złożonego przez konsorcjum, co uzasadnia brakiem straty po stronie
zamawiającego, a także brakiem zagrożenia dla możliwości zawarcia ważnej umowy. Art. 46
ust. 4a Pzp jako jedyną przesłankę zatrzymania wadium uznaje niedostarczenie dokumentu
przez wykonawcę na wezwanie uczynione zgodnie z art. 26 ust. 3 Pzp. Nie jest przy tym
istotna szkoda zamawiającego wynikająca z niezawarcia ważnej umowy, gdyż sankcji
zatrzymania wadium podlega każdy wykonawca zachowujący się w sankcjonowany sposób,
a nie tylko wykonawca uchylający się od zawarcia umowy, a którego oferta została w
przetargu wybrana, jak w art. 46 ust. 5 Pzp. Wykładnia literalna art. 46 ust. 4a Pzp nakłada
na wykonawcę powinność udowodnienia, iż nieuzupełnienie dokumentów lub oświadczeń
nastąpiło z przyczyn nieleżących po jego stronie. Konsorcjum nie złożyło wymaganych przez
zamawiającego dokumentów i nie podjęło żadnych działań, aby udowodnić istnienie
nieleżących po jego stronie przyczyn, które uniemożliwiły mu wywiązanie się z tego
obowiązku.
Zamawiający wykazał, iż Licencja (pozwolenie na budowę) w żadnym razie nie mogła
potwierdzić, iż wobec partnera Konsorcjum GRAND METROPOLIA nie orzeczono zakazu
ubiegania się o udzielenie zamówienia, natomiast poinformowanie zamawiającego w
proteście o tym, że dokumentem tego typu jest Licencja, zamawiający traktuje jako
manipulację, zmierzającą jedynie do odzyskania wadium wobec zorientowania się, iż
złożone przez partnera oświadczenie dyrektora GRAND METROPOLIA z dnia 17.02.2009 r.
nie zostało złożone w obecności podmiotów wymienionych w § 2 ust. 3 rozporządzenia.
Zamawiający jest przekonany o tym, że Konsorcjum miało wiedzę, że Licencja nie jest
dokumentem, który mógł potwierdzać nieorzeczenie wobec partnera zakazu ubiegania się o
zamówienie. Przekonanie to wynika z tej okoliczności, iż w załączonym do protestu
rozstrzygnięciu KIO, członek konsorcjum, którego liderem był wykonawca ABM Solid. złożył
w ofercie wymagane przepisami rozporządzenia oświadczenie złożone przez dyrektora w
obecności notariusza. A zatem uczestnicy konsorcjum musieli posiadać pełną świadomość
obowiązywania wymogu złożenia oświadczenia złożonego np. w obecności notariusza,
wobec nieuzyskania dokumentu, o którym mowa w § 2 ust. 1 rozporządzenia.
W sprawie objętej protestem konsorcjum załączyło oświadczenie dyrektora spółki
GRAND MElROPOLIA potwierdzające, że wobec spółki nie orzeczono zakazu ubiegania się
o udzielenie zamówienia, natomiast z uzasadnienia rozstrzygnięcia o wykluczeniu z
postępowania dowiedziało się o niedopełnieniu wymogu złożenia przedmiotowego
oświadczenia w prawem przewidziany sposób tj. w obecności notariusza (ewentualnie
innego uprawnionego podmiotu) i dopiero wówczas w celu usunięcia niekorzystnych tego
następstw, w postaci zatrzymania wadium, wskazało jako rzekomo właściwy dokument tzw.
licencję. Posługując się takim rozumowaniem, konsorcjum mogło wskazać każdy inny
dokument w celu ekskulpowania się, a pozostający bez żadnego związku z żądaniem
zamawiającego, tak jak przedmiotowa licencja. Przyjmując nową regulację art. 46 ust. 4a
Pzp, w żadnym razie nie można przyjąć, iż ratio legis tej normy zostało zachowane w sytuacji
przedstawienia przez konsorcjum dowolnego dokumentu niepozostającego w jakimkolwiek
związku z wymogami specyfikacji i rozporządzenia, aby w ten sposób uzasadnić żądanie
zwrotu zatrzymanego wadium.
Zamawiający odwołał się także do uzasadnienia projektu ustawy, które pomaga w
dokonaniu wykładni celowościowej normy art. 46 ust. 4a Pzp. Przepis ten ma na celu
wyeliminować sytuację, w której wykonawcy (...) mogą celowo składać oferty bez
wymaganych dokumentów lub oświadczeń, a następnie, już po zapoznaniu się z ofertami
konkurentów, bez negatywnych konsekwencji wycofać się z udziału w postępowaniu (str. 7
uzasadnienia), a zatem sankcja za niedostarczenie dokumentów ma na celu zapewnienie
współdziałania wykonawcy z zamawiającym w postępowaniu oraz pełni funkcję
odstraszającą od udziału w postępowaniu wykonawców, którzy nie składają wymaganych od
nich przez zamawiającego dokumentów.
Zamawiający podkreśla, że zgodnie z art. 66 Kc, wykonawca musi posiadać wolę
zawarcia umowy. Złożenie oferty dla pozoru, bez zamiaru zawarcia umowy stanowi
naruszenie zasad współżycia społecznego i w prawie zamówień publicznych, wg
ustawodawcy, wymagało normy, która zapewni udział w postępowaniu wykonawców
faktycznie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Przewlekłość postępowania
spowodowana niewłaściwymi czynnościami wykonawcy również wyrządza szkodę
zamawiającemu, tym bardziej zatem norma art. 46 ust. 4a Pzp, jest zasadnym
zabezpieczeniem interesów zamawiającego.
Zamawiający stwierdza, że dołączenie do oferty przedmiotowej licencji przy braku
poinformowania zamawiającego o charakterze tego dokumentu, a takie dołączenie go jako
zał. nr 3 (tj. odpowiednika informacji z rejestru itd.) zamiast jako zał. nr 6, świadczy o
pewnym niedbalstwie wykonawcy i braku woli współdziałania z zamawiającym w celu
sprawnego przeprowadzenia postępowania przetargowego.
24.07.2009 r. wykonawca konsorcjum ABM SOLID S.A. złożył odwołanie:
1) na wykluczenie wykonawcy odwołującego z przetargu;
2) na czynność zamawiającego w postaci zatrzymania wadium złożonego przez
odwołującego.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 24 Pzp, art. 46 ust. 4a, oraz art. 89
Pzp.
Odwołujący wniósł o uznanie protestu i odwołania, o zwrot kosztów procesowych oraz
zastępstwa procesowego, a także o:
1) unieważnienie czynności wykluczenia odwołującego;
2) unieważnienie czynności odrzucenie oferty odwołującego;
3) unieważnienie czynności zatrzymania wadium;
4) ponowną ocenę ofert.
I. Odwołujący stwierdził, że 26 czerwca 2009 r. zamawiający poinformował odwołującego
o wykluczeniu z przetargu oraz zamawiający poinformował odwołującego o zatrzymaniu
wadium. Zamawiający swoją decyzję uzasadnił nie dostarczeniem przez odwołującego na
wezwanie z dnia 17 czerwca 2009 r., znak pisma NU-410/12/IM/2009/10, dokumentu
potwierdzającego, iż nie orzeczono wobec uczestnika konsorcjum GRAND METROPOLIA
zakazu ubiegania się o zamówienie, zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp.
Zgodnie z § 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie
rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich
te dokumenty mogą być składane, zamawiający może żądać od wykonawcy złożenia
odpowiedniego dokumentu lub oświadczenia wykonawcy złożonego przed wskazanym
organem.
Zamawiający na podstawie powyższej normy dokonał wykluczenia odwołującego
opierając się na przyjętym przez siebie błędnym stanie prawnym, iż na Ukrainie nie ma
odpowiednika dokumentu określonego w art. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp, tj. zakazu ubiegania się o
zamówienia przez podmioty zbiorowe. Odwołujący przedstawił dokumenty, wymagane przez
przywołane wyżej przepisy, w ofercie.
Do protestu, dla uniknięcia wątpliwości w różnicach prawnych istniejących pomiędzy
systemem prawa polskiego a ukraińskiego, odwołujący – występując w innym postępowaniu
zwrócił się Ambasady Ukrainy w Warszawie o wyjaśnienie, które dokumenty według prawa
ukraińskiego stanowią odpowiednik dokumentów wymaganych na podstawie przywołanych
powyżej przepisów. Pismem z dnia 24 kwietnia 2005 roku nr 5/683 (załącznik nr 2 do
protestu) wicekonsul Ambasady Ukraińskiej wyjaśnił (punkt 3 pisma wicekonsula), iż
dokumentem potwierdzającym według prawa ukraińskiego, że wobec wykonawcy nie
orzeczono zakazu ubiegania się o zamówienie publiczne jest zezwolenie na budowę
(Licencja). Wynika z tego, iż dokumentem odpowiadającym polskiemu potwierdzeniu o braku
zakazu ubiegania się o zamówienia, według prawa ukraińskiego jest Licencja. Powyższa
sprawa znalazła finał przed Krajową Izbą Odwoławczą (sygnatura akt KIO/UZP 297/08). Izba
uznała interpretację wicekonsula Ukrainy Pana A. B. dotyczącą odpowiedników
dokumentów, i oddaliła protest firmy Skanska dotyczący wykluczenia konsorcjum którego
partnerem była firma ABM Solid S.A.
Licencja wraz z tłumaczeniem została przekazana zamawiającemu wraz z ofertą – str.
126-133, tym samym uznać należy, iż odwołujący przedstawił wszystkie wymagane
dokumenty, a zamawiający dokonał niewłaściwej oceny stanu prawnego obowiązującego na
Ukrainie, wskutek czego podjął decyzję o wykluczeniu odwołującego.
Dodatkowo Konsorcjum zwróciło się o opinię prawną do ukraińskiego adwokata S. K.
celem wydania opinii prawnej dotyczącej istniejącego stanu prawnego na Ukrainie. W swej
opinii (załącznik nr 4 do odwołania) powołując się na ustawę z dnia 1 czerwca 2000 r. nr
1775-111 ,,0 licencjonowaniu poszczególnych działalności gospodarczych" pisze: „Artykuł 14
ustawy przewiduje wystawienie licencji jednorazowo, okres obowiązywania licencji na
prowadzenie określonego rodzaju działalności ustala Gabinet Ministrów Ukrainy i nie może
być krótszy, niż 3 lata.". Wynika z tego, iż Licencja jest dokumentem wystawianym
jednorazowo, w treści której jest oznaczona data ważności Licencji. § 2 ust. 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane nie reguluje sytuacji w której dokument potwierdzający brak
zakazu ubiegania się o zamówienia jest wystawiany w kraju w którym wykonawca ma
siedzibę lub miejsce zamieszkania, jednak jest on wystawiany jednorazowo z datą
obowiązywania w pewnym przedziale czasowym. W tej sytuacji należy uznać, iż możliwe jest
uznanie odpowiednika dokumentu wystawionego wcześniej niż 6 miesięcy przed terminem
składania ofert, jednak z zawartym okresem ważności, w którym mieści się termin składania
ofert. Potwierdzeniem tego jest informacja z Komitetu Wykonawczego Dnieprowskiej
Rejonowej Rady Miejskiej Nr 2-16/1032, informujący jednoznacznie, że Licencja jest ważna i
uprawnia do udziału w przetargach, a także że jest wydawana jednorazowo.
II. Zamawiający poinformował odwołującego również o zatrzymaniu wadium. Z uwagi na
okoliczność, iż pod względem ceny odwołujący zajmuje 3 miejsce w przetargu, zauważamy
że zatrzymanie wadium jest niecelowe ponieważ nie doszło do zagrożenia zawarcia ważnej
umowy, a zamawiający nie poniósł żadnej straty. Zgodnie z art. 46 ust. 4a Pzp, prawo
zatrzymania wadium przysługuje wyłącznie w sytuacji nieprzedłożenia dokumentów lub
oświadczeń. Interpretacja językowa oraz systemowa wskazuje jednoznacznie, że sankcja w
postaci zatrzymania wadium przysługuje jedynie, gdy uczestnik postępowania nie przedłoży
żadnego dokumentu lub oświadczenia. Celem wprowadzenia przedmiotowej regulacji było
bowiem zapobieżenie tzw. „zmowom przetargowym".
Tymczasem odwołujący złożył odpowiedni dokument, który potwierdza żądane
zamawiającego do wykazania uprawnienia do występowania w postępowaniu o zamówienie
publiczne. Nawet gdyby przyjąć, że założenia odwołującego są nieprawidłowe (co w świetle
powyższego nie jest możliwe), to nie można uznać, że odwołujący wykazał się biernością
określoną w tym przepisie. Uzasadnieniem bowiem zatrzymania wadium jest niezłożenie
żadnego dokumentu, a nie li tylko uznanie, że złożony dokument jest nieprawidłowy w ocenie
zamawiającego (tak Damian Szczepański w artykule Zam.Pub.Dor. 2008.12.28 >>Możliwość
"aneksowania" umowy<<. Teza nr 197531/1) Przedstawioną interpretację potwierdza wyrok
Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 15 kwietnia 2009 r. (sygn. akt KIO/UZP 409/09), w którym
stwierdzono, iż art. 46 ust. 4a Pzp ma charakter restrykcyjny oraz dolegliwy finansowo dla
wykonawcy i z tego powodu powinien być interpretowany w sposób zgodny z wykładnią
celowościową, a mianowicie z punktu widzenia celu, dla którego został wprowadzony, tj.
wyłącznie w celu zapobiegania zmowom wykonawców (za odpowiedzią prezesa Urzędu
Zamówień Publicznych Jacka Sadowego na interpelację poselską nr 8932).
Nawet w wypadku, jeśli odwołujący złożył błędny dokument, to był w błędnym, ale
uzasadnionym, przekonaniu, że składa dokument potwierdzający spełnianie warunku
określonego wart. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp.
Tym samym, zgodnie z art. 46 ust. 4a Pzp ewentualne niezłożenie dokumentu na
wezwanie zamawiającego wynikło z przyczyn nie leżących po stronie odwołującego
(przekonanie odwołującego wynikło z opinii wyrażonej w piśmie wicekonsula Ukrainy), tym
samym nie została spełniona przesłanka do zatrzymania wadium.
Na podstawie dokumentacji postępowania, a także biorąc pod uwagę wyjaśnienia i
stanowiska stron przedstawione podczas rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i
zważył, co następuje:
Odwołanie nie jest zasadne.
W pierwszej kolejności skład orzekający Izby ustalił, że odwołujący posiada interes
prawny w złożeniu środków ochrony prawnej. Należy podkreślić, że co prawda odwołujący w
istocie został wykluczony z postępowania i czynność ta jest ostateczna, jednakże zauważyć
należy, że podjęte w toku postępowania dalsze czynności dotyczą bezpośrednio
odwołującego – zatrzymanie wadium. W tych okolicznościach właściwe jest odwołanie się do
regulacji prawa wspólnotowego, które dostęp do procedur odwoławczych zapewnia również
tym podmiotom, które interes prawny utraciły, ale które zostały poszkodowane lub są
zagrożone poszkodowaniem w wyniku naruszenia przepisów prawa (art. 3 ust. 1 dyrektywy
92/13, jak i dyrektywy 89/665).
Odwołujący – choć nie ma interesu prawnego w uzyskaniu zamówienia – może odnieść
szkodę w wyniku ewentualnego naruszenia prawa. Odwołujący, ze względu na stwierdzenie
braku przesłanki w postaci interesu prawnego w uzyskaniu zamówienia, w istocie byłby
pozbawiony możliwości kontroli legalności dokonywanych przez zamawiającego czynności
takich jak w szczególności zatrzymanie wadium. Europejski Trybunał Sprawiedliwości
zauważył, że cyt. „państwa członkowskie nie mogą nadawać pojęciu „interes w uzyskaniu
danego zamówienia” takiego znaczenia, które pozbawiałoby wspomnianą dyrektywę
zamierzonego skutku” (orzeczenie ETS z dnia 19 czerwca 2003 r. w sprawie C-410/01
(ECR 2003, str. I - 6413), pkt 32-35 oraz orzeczenie z dnia 12 lutego 2004 r. w sprawie C-
230/02, pkt 40).
W ocenie składu orzekającego Izby zarzut – naruszenia przez zamawiającego art. 26 ust.
3 Pzp ze względu na wezwanie do uzupełnienia dokumentu, który został załączony w
prawidłowej formie do oferty – nie może być uznany za słuszny.
W części VII specyfikacji zamawiający opisał warunki udziału w postępowaniu, cyt.:
„1. W przetargu mogą wziąć udział Wykonawcy:
a) nie podlegający wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 1, 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych,
b) spełniający warunki zawarte w art. 22 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych,
c) spełniający warunki określone w specyfikacji istotnych warunków zamówienia i
ustawie Prawo zamówień publicznych.”.
Nadto w części IX specyfikacji zamawiający przedstawił wykaz oświadczeń lub
dokumentów, jakie muszą dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia spełnienia warunków
udziału w postępowaniu. Zamawiający wymagał, aby oferta zawierała m.in. załączniki, cyt.:
„Załącznik Nr 6 – aktualna informacja z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie
określonym w art. 24 ust. 1 pkt 9 ustawy Prawo zamówień publicznych wystawiona nie
wcześniej niż 6-cy przed upływem terminu składania ofert.”.
W części IX ust. 3.1 specyfikacji, zamawiający powiadomił, za § 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich
może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być
składane (Dz. U. Nr 87, poz. 605 oraz z 2008 r. Nr 188, poz. 1155), że cyt. „Jeżeli
Wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej zamiast dokumentów, o których mowa w pkt IX.1 załącznik Nr 3, Nr 4, Nr 5 i Nr 6
składa:
1) Załącznik Nr 3, Nr 4, Nr 5, Nr 6 – składa dokument lub dokumenty wystawione
w kraju, w którym ma siedzibę lub miejsce zamieszkania potwierdzające
odpowiednio, że: […]
c) Nie orzeczono wobec niego zakazu ubiegania się o zamówienie.”.
I dalej zamawiający warunkował udział w postępowaniu w części IX ust. 3.2 cyt.
„Dokumenty, o których mowa w pkt 3.1 ppkt 1 a,c oraz ppkt 2 powinny być wystawione nie
wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert.”.
Jednak odwołujący dołączył do oferty załącznik nr 6 – strony 168 i 169, zawierający
informację z Krajowego Rejestru Karnego dotyczącą jednego z wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenia zamówienia – ABM SOLID S.A. Natomiast w odniesieniu do
drugiego wykonawcy wspólnie ubiegającego się o udzielenia zamówienia – Grand
Metropolia – odwołujący nie załączył żadnego dokumentu ani oświadczenia. Str. 167 jest
ostatnią stroną załącznika nr 5 i dotyczy informacji o niekaralności osób fizycznych, a od str.
170 zaczyna się załącznik nr 7 dotyczący wykazania posiadanego przez wykonawcę
doświadczenia.
17.06.2009 r. zamawiający wezwał do 19.06.2009 r. godz. 9:00, zgodnie z art. 26 ust. 3
Pzp, do uzupełnienia dokumentów, a w tym – w ust. 2 wezwania – dokumentu
potwierdzającego, że w stosunku do GRAND METROPOLIA nie orzeczono zakazu
ubiegania się o zamówienie. Należy podkreślić, że zamawiający wezwał odwołującego m.in.
do złożenia właściwego oświadczenia, wyjaśniając, iż „zgodnie z pkt IX.3.3. siwz, jeżeli w
kraju pochodzenia osoby lub w kraju, w którym Wykonawca ma siedzibę lub miejsce
zamieszkania nie wydaje się dokumentów, stanowiących zał. Nr 3, 4, 5, 6 do oferty,
zastępuje się je dokumentem zawierającym oświadczenie złożone przed notariuszem,
właściwym organem sądowym, administracyjnym, albo organem samorządu zawodowego
lub gospodarczego odpowiednio kraju pochodzenia osoby lub kraju, w którym Wykonawca
ma siedzibę lub miejsce zamieszkania.”.
19.06.2009 r. odwołujący złożył uzupełnienia dokumentów, jednak w odniesieniu do
dokumentu potwierdzającego, że w stosunku do GRAND METROPOLIA nie orzeczono
zakazu ubiegania się o zamówienie, odwołujący nie uzupełnił dokumentu ani nie złożył
żadnego wytłumaczenia takiego zaniechania. Podobnie odwołujący nie zareagował w
rozpoznawanym zakresie na wezwanie z 22.06.2009 r., w którym zamawiający wyznaczył
dodatkowy termin na uzupełnienia dokumentów na 23.06.2009 r. bez wyznaczania godziny,
czyli do końca tego dnia. Odwołujący przyznał to również na rozprawie, że nie złożył
żadnego uzupełnienia dokumentu ani tłumaczenia swojego zaniechania, co nie budzi
wątpliwości składu orzekającego Izby zgodnie z dokumentacją postępowania.
26.06.2009 r. zamawiający powiadomił o wykluczeniu z postępowanie wykonawcy
konsorcjum ABM SOLID S.A. w Tarnowie i Grand Metropolia sp. z o.o. z siedzibą na
Ukrainie ze względu na niedostarczenie dokumentów potwierdzających, że wobec
podmiotów zbiorowych, wchodzących w skład konsorcjum (Grand Metropolia sp. z o.o.) sąd
nie orzekł zakazu ubiegania się o zamówienia, na podstawie przepisów o odpowiedzialności
podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary na podstawie art. 24 ust. 1 pkt
9 Pzp i zamawiający powiadomił o zatrzymaniu wadium na podstawie art. 46 ust. 4a Pzp.
W tych okolicznościach, Krajowa Izba Odwoławcza nie może podzielić stanowiska
odwołującego.
Prawidłowe było stanowisko zamawiającego, który wezwał odwołującego do złożenia
uzupełnienia dokumentu lub oświadczenia w formie wskazanej w § 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich
może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być
składane. Pogląd zamawiającego wynika z przepisów prawa, ale jest również uzasadniony
okolicznościami faktycznymi. Skład orzekający Izby zauważył, że odwołujący nie dołączył do
oferty dokumentu, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 1 lit. c przytaczanego rozporządzenia.
Mogło to uzasadnić pogląd zamawiającego, iż na Ukrainie nie wydaje się dokumentów o tej
treści, a zatem w tym zakresie należy złożyć oświadczenie, jednak w formie, która została
określona w § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r.
w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form,
w jakich te dokumenty mogą być składane. W treści wezwania zamawiający stwierdził, że do
oferty zostało dołączone oświadczenie dyrektora wykonawcy Grand Metropolia jednak
oświadczenie to nie zostało złożone przed notariuszem, właściwym organem sądowym,
administracyjnym albo organem samorządu zawodowego lub gospodarczego odpowiednio
kraju pochodzenia osoby lub kraju, w którym wykonawca ma siedzibę lub miejsce
zamieszkania. A oświadczenia w takiej formie żądał zamawiający.
Również skład orzekający Izby wziął pod uwagę, że odwołujący wobec czynności
wezwania do uzupełnienia dokumentów nie wnosił środków ochrony prawnej, co należy
poczytywać, że nie zgłaszał do tego wezwania uwag. Ponadto zamawiający udzielił
odpowiedzi na wezwanie i złożył wiele z wymaganych dokumentów, jednak – co również
odwołujący przyznał podczas rozprawy – odwołujący nie dołączył wymaganego
oświadczenia ani jakiegokolwiek innego dokumentu, ani nie przedstawił wyjaśnień takiego
zaniechania. W szczególności odwołujący nie stwierdził, że dokumentem, potwierdzającym
brak zakazu ubiegania się o zamówienie jest dołączony do oferty dokument Licencji.
W związku z powyższym uprawniona była czynność zamawiającego wykluczenia
odwołującego z postępowania.
Skład orzekający Izby stoi na stanowisku, iż środki ochrony prawnej nie stanowią
kontynuacji procedury uzupełniania dokumentów i oświadczeń w trybie przepisu art. 26 ust. 3
Pzp. W rozpoznawanym stanie faktycznym odwołujący zaniechał uzupełnienia żądanych
dokumentów i dopiero na etapie środków ochrony prawnej przywołał dokument, który
potwierdza brak zakazu ubiegania się o zamówienie. Zauważyć bowiem należy, że
procedura uzupełnia dokumentów została prawomocnie zakończona w dniu, w którym
upłynął termin na wnoszenie środków ochrony prawnej na czynność wezwania. Skoro
odwołujący nie złożył protestu na wezwanie ani nie złożył żadnych wyjaśnień, a wprost
przeciwnie – odpowiedział na wezwanie zamawiającego, to zamawiający był zobligowany do
dokonania oceny dokumentów i oświadczeń wraz z uzupełnionymi dokumentami i
oświadczeniami. Czynność ta jest ostateczna.
Stanowisko, że właściwym dokumentem jest Licencja – załączona do oferty jako element
załącznika nr 3 obejmującego dokumenty rejestrowe wykonawcy – mógłby być podnoszony
w proteście jedynie w sytuacji, w której odwołujący złożyłby taki dokument w celu
potwierdzenia braku zakazu ubiegania się o zamówienie ze wskazaniem na ten cel, a
zamawiający dokonałby błędnej jego oceny.
Na marginesie należy dodać, że nawet gdyby Licencję uznać za dokument
potwierdzający brak zakazu ubiegania się o udzielenie zamówienia, o którym mowa w art. 24
ust. 1 pkt 9 Pzp, to również dokument ten ze względu na datę jego wystawienia – przed
terminem 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert (§ 1 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia)
nie mógłby być wzięty pod uwagę przez zamawiającego podczas oceny spełnienia przez
wykonawców warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Niezależnie od powyższego, skład orzekający Izby stoi na stanowisku, iż dokument
Licencji nie jest dokumentem potwierdzającym, iż nie orzeczono wobec wykonawcy zakazu
ubiegania się o zamówienie i powinien być zastąpiony oświadczeniem złożonym w
odpowiedniej formie.
Jednak informacje o opiniach przekazanych przez wicekonsula Ukrainy zostały
przedstawione dopiero w proteście, a więc w terminie, w którym zamawiający dokonywał
czynności oceny spełnienia przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu o
udzielenie zamówienia nie były znane zamawiającemu i był on na podstawie przebiegu
dotychczasowego postępowania uprawniony, a zgodnie z przepisami, zobligowany do
wykluczenia odwołującego z postępowania.
Wobec powyższego, Izba jest zobowiązana do oceny decyzji zamawiającego w zakresie
zatrzymania wadium na podstawie art. 46 ust. 4a Pzp. W związku z treścią art. 46 ust. 4a
Pzp powstaje wątpliwość, czy samo złożenie, na wezwanie w trybie art. 26 ust. 3 Pzp,
jakiegokolwiek dokumentu spośród wymaganych przez zamawiającego, rodzi skutki w
postaci braku podstawy do zatrzymania wadium.
Na podstawie art. 46 ust. 4a Pzp można stwierdzić, że jeżeli wykonawca w odpowiedzi
na wezwanie na podstawie art. 26 ust. 3 Pzp, nie złożył właściwych dokumentów i
oświadczeń lub pełnomocnictw, zamawiający zobowiązany jest do zatrzymania wadium.
Wyjątek od tego obowiązku jest określony w art. 46 pkt 4a in fine Pzp, kiedy wykonawca
udowodni, że wynika to z przyczyn nieleżących po jego stronie.
W okolicznościach rozpoznawanej sprawy, w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego
wystosowane na podstawie art. 26 ust. 3 Pzp, odwołujący nie złożył dokumentów
potwierdzających, że nie podlega wykluczeniu na podstawie przepisu art. 24 ust. 1 pkt 9 Pzp.
Ponadto odwołujący nie wykazał, że zaniechanie tego złożenia dokumentów nie wynika z
przyczyn nieleżących po stronie odwołującego. Wobec tego zamawiający był zobligowany
zastosować sankcję określoną w art. 46 ust. 4a Pzp.
Podobne stanowisko wyraził też Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 16 lipca
2009 r. (sygn. akt XIX Ga 268/09).
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji, na podstawie art. 191 ust. 1 Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie art. 191
ust. 6 i 7 Pzp. Izba nie uznała za uzasadnione koszty związane z dojazdem i
wynagrodzeniem pełnomocnika zamawiającego, gdyż pełnomocnik zamawiającego złożył
zestawienie kosztów po zamknięciu rozprawy, a oprócz tego do tego zestawienia kosztów
nie zostały dołączone rachunki, o czym stanowi § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu
od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 128, poz. 886 oraz z 2008 r. Nr 182, poz. 1122).
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655, z 2008 r. Nr 171, poz. 1058, Nr 220,
poz.1420 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 101, Nr 65, poz. 545 i Nr 91, poz.
742) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu Okręgowego
w Rzeszowie.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………