Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2013r.

Sąd Okręgowy w Słupsku w S. Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Ewa Sławińska- Klamann

Protokolant: st.sekr.sądowy Joanna Adamczyk-Podolska

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2013r. w Słupsku

na rozprawie sprawy

z odwołania S. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 21 marca 2013 r. znak (...)

w sprawie S. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu S. P. prawo do emerytury począwszy od 24 lutego 2013 r., nie stwierdzając odpowiedzialności organu rentowego.

UZASADNIENIE

Ubezpieczony S. P. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 21 marca 2013 r., znak (...), odmawiającej mu prawa do emerytury.

Ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji i przyznanie prawa do emerytury podnosząc, że zaskarżona decyzja jest dla niego krzywdząca.

Pozwany organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany podniósł, iż na podstawie przedłożonej dokumentacji ubezpieczony udowodnił zatrudnienie w wymiarze 28 lat, 8 miesięcy i 17 dni niemniej nie udokumentował co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, wobec tego organ rentowy zaskarżoną decyzją odmówił mu prawa do emerytury.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony S. P., urodzony (...), lat (...), w dniu 15 lutego 2013 roku złożył wniosek o emeryturę.

Wraz z wnioskiem przedłożył zaświadczenia i świadectwa pracy, którymi udokumentował nie kwestionowany przez pozwany organ rentowy staż ubezpieczeniowy wynoszący łącznie 28 lat, 8 miesięcy i 24 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 13 lat , 11 miesięcy i 17 dni pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony nie należy do OFE. Do okresu pracy w szczególnych warunkach organ rentowy nie uwzględnił okresów zatrudnienia od 29 kwietnia 1975 roku do 30 września 1976 roku z tytułu zatrudnienia w Ogólnokrajowej Spółdzielni (...) Oddział Okręgowy w K.-Ekspozytura w B. ( 1 rok, 5 miesięcy), ponieważ ubezpieczony nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych według ustalonego wzoru.

Zaskarżoną decyzją z dnia 21 marca 2013 roku organ rentowy odmówił ubezpieczonemu emerytury.

dowód: akta emerytalne: wniosek k. 1-2 , karta przebiegu zatrudnienia k. 36 decyzja z dnia 21 marca 2013 r k. 37 akta sprawy

Ubezpieczony w okresie od 29 kwietnia 1975 roku do 30 listopada 1976 roku był zatrudniony w Ogólnokrajowej Spółdzielni (...) Oddział Okręgowy w K. - Ekspozytura w B. na stanowisku kierowcy. W październiku 1976 roku wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczecinie odebrano ubezpieczonemu prawo jazdy na 1 rok za nieumyślne spowodowanie wypadku. W dniu 29 października 1976 roku ubezpieczony wniósł o rozwiązanie umowy o pracę z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia. Ubezpieczony nie informował zakładu pracy o utracie prawa jazdy.

Ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych, będąc zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy autobusu. Ubezpieczony jeździł autobusem (...), który liczył ponad 30 miejsc. Poza tym spółdzielnia posiadała także autobus (...), posiadający 20 miejsc. Ubezpieczony jeździł autobusami na zmianę z J. S..

Ubezpieczony pracował razem z I. T..

dowód: akta emerytalne : świadectwo pracy z dnia 26.05.1994 roku k.9, akta sprawy : zeznania świadka : I. T. k. 26-27, J.S. k. 26-27akta sprawy, akta osobowe

Praca ubezpieczonego w czasie zatrudnienia od 29 kwietnia 1975 roku do 30 września 1976 roku z tytułu zatrudnienia w Ogólnokrajowej Spółdzielni (...) Oddział Okręgowy w K. - Ekspozytura w B. ( 1 rok, 5 miesięcy) była pracą w warunkach szczególnych.

Po doliczeniu w/w okresu zatrudnienia do okresu zatrudnienia uwzględnionego przez organ rentowy ( 13 lat, 11 miesięcy i 17 dni) ubezpieczony według stanu na dzień 01 stycznia 1999 roku posiada ponad 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych tj. 15 lat 4 miesiące i 17 dni.

dowód: jw

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie było ustalenie uprawnień ubezpieczonego do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227) oraz przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 , poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z art.184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32,33,39 i 40, jeżeli w dniu wejścia ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27

W myśl ust. 2 art. 184 emerytura przysługuje ubezpieczonym, którzy nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, to 25 lat w przypadku mężczyzny (art. 27 pkt 2).

Wiek emerytalny wynika z § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.), do którego odsyła art. 32 ust. 4 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Dla mężczyzny jest to 60 lat. Wymagany okres zatrudnienia w warunkach szczególnych przewidziany w przepisach dotychczasowych, o którym mowa w art. 184 ust. 1, to okres 15 lat, o czym stanowi § 4 ust. 3 powołanego rozporządzenia.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że ubezpieczony S. P. ma ukończone 60 lat, nie jest członkiem OFE, posiada wymagany ponad 25 letni staż pracy liczony na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 01.01.1999 roku. Oznacza to, iż jedyną przesłanką którą musiał ubezpieczony udowodnić w przedmiotowej sprawie, było ustalenie czy legitymuje się 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych na dzień 01.01.1999r.

Zgodnie § 22 ust 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. Nr 237 poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Jeżeli pracownik ubiega się o przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty.

Jednak w spornych przypadkach, uwzględnienie okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach następuje po ustaleniu rzeczywistego zakresu obowiązków oraz wykonywania bezpośrednio i stale, w pełnym wymiarze czasu pracy tego zatrudnienia.

Organ rentowy odmówił ubezpieczonemu uwzględnienia okresu zatrudnienia od 29 kwietnia 1975 roku do 30 listopada 1976 roku z tytułu zatrudnienia w Ogólnokrajowej Spółdzielni (...) Oddział Okręgowy w K.-Ekspozytura w B., ponieważ w ocenie organu rentowego przedłożone oświadczenia świadków na okoliczność wykonywania pracy w warunkach szczególnych nie mogą stanowić dowodu.

Zważyć przy tym należy, że w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom.

Według art. 473 § 1 kpc w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron. Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 KPC, sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (vide wyrok SN z 4 października 2007 r. I UK 111/07).

W ocenie Sądu jest oczywiste, iż brzmienie zajmowanego stanowiska, jakie widnieje w dokumentach prowadzonych i wystawionych przez pracodawcę nie może mieć rozstrzygającego znaczenia w sprawie. Decyduje rodzaj wykonywanej pracy, co nadto wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, w szczególności art. 32 ust. 2 który stanowi, iż dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Rodzaje prac ustala się na podstawie powołanego już wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który w załączniku A do powyżej określonego rozporządzenia w Dziale VIII w transporcie i łączności w pkt wymienione są prace kierowców autobusów o liczbie miejsc powyżej 15.

W tych okolicznościach rzeczą Sądu było zatem ustalenie, czy praca ubezpieczonego od 29 kwietnia 1975 roku do 30 września 1976 roku i czynności związane z tą pracą w transporcie mogą być zaliczone do pracy w warunkach szczególnych oraz w jakich konkretnie okresie i w jakim wymiarze dobowym ubezpieczony wykonywał te prace.

Brak ograniczeń co do środków dowodowych w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe oznacza to, że Sąd jest uprawniony do przeprowadzenia postępowania dowodowego, w tym z przesłuchania świadków na okoliczność okresu pracy odwołującego w warunkach szczególnych. Prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom.

Z zeznań słuchanych w sprawie świadków I. T.i J. S.(k.26-27 as) wynika, iż że w spornym okresie pracy ubezpieczony wykonywał czynności zaliczane do prac w szczególnych warunkach. Z zeznań tych wynika, że stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy autobusu o liczbie miejsc powyżej 15. W Spółdzielni były tylko dwa pojazdy -autobusy (...), którymi jeździł ubezpieczony na zmianę z J. S.. Okoliczność tę potwierdziła świadek I. T., która była kierownikiem ekspozytury w B.. Zeznania świadków Sąd uznał za wiarygodne albowiem były one stanowcze, logiczne, zgodne i wzajemnie się uzupełniały. Odnosi się to zarówno do okresu zajmowanego przez ubezpieczonego stanowiska, jak i rodzaju kierowanego przez niego pojazdu. Świadkowie byli osobami, które miały bezpośredni kontakt z ubezpieczonym w trakcie świadczenia przez niego pracy w przedmiotowym zakładzie pracy, zorientowane zatem były w materii będącej przedmiotem ich zeznań. Okres wykonywania pracy na stanowisku kierowcy autobusu potwierdzony został także dokumentami znajdującymi się w aktach osobowych. Charakter wykonywanej pracy na stanowisku kierowcy autobusu potwierdzają także okazane przez ubezpieczonego zdjęcia.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwolił także na ustalenie , że ubezpieczony w okresie zatrudnienia od 29 kwietnia 1975 roku do 30 września 1976 roku podczas zatrudnienia w Ogólnokrajowej Spółdzielni (...) w B. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy świadczył prace na stanowisku kierowcy autobusu tj. pracę o której mowa w Wykazie A Dział VIII pkt 2 : prace kierowców autobusów o liczbie miejsc powyżej 15. Sąd uwzględnił ubezpieczonemu okres zatrudnienia do 30 września 1976 roku, ponieważ z dokumentacji zawartej w aktach osobowych wynika, że wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczecinie ubezpieczonemu odebrane zostało prawo jazdy za nieumyślne spowodowanie wypadku, zatem po tej dacie nie mógł on wykonywać zawodu kierowcy autobusu, co też w konsekwencji doprowadziło do złożenia przez S. P. wypowiedzenia.

Zatem na dzień 1 stycznia 1999 roku ubezpieczony posiada wymagany okres pracy w szczególnych warunkach, albowiem doliczenie do okresu wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach, uznanego przez ZUS ( 13 lat , 11 miesięcy i 17 dni ) okresu pracy od 29 kwietnia 1975 roku do 30 września 1976 roku ( 1 rok i 5 miesięcy) z tytułu zatrudnienia w Ogólnokrajowej Spółdzielni (...) Oddział Okręgowy w K. –Ekspozytura w B. oznacza, to iż ubezpieczony udowodnił posiadanie 15-letniego okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

W tym stanie rzeczy z uwagi na to, że S. P. spełnił wszystkie warunki konieczne do przyznania mu prawa do emerytury na podstawie art. art. 184 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z art. 32 ust. 2 i 4 tej ustawy i w zw. z § 2 ust. 1 i § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu S. P. prawo do emerytury począwszy od 24 lutego 2013 roku tj. od ukończenia 60 lat, o czym orzekł jak w punkcie I sentencji.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 118 ust.1a ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego. Ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji wymagało przeprowadzenia postepowania dowodowego przed sadem. Dopiero postępowanie sądowe, a szczególności przeprowadzone w tym postępowaniu dowody z zeznań świadków, pozwoliły na ustalenie, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie zatrudnienia w Ogólnokrajowej Spółdzielni (...) Oddział Okręgowy w K. –Ekspozytura w B. wykonywał pracę w warunkach szczególnych wobec tego przesądziły ostatecznie o zasadności wniosku.

Mając powyższe na względzie Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieprzyznanie prawa do emerytury, o czym orzekł jak w punkcie II sentencji.