KIO 1768/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Łukasz Listkiewicz
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
sygn. akt KIO 1768/10 1 z 10
Sygn. akt KIO 1768/10
WYROK
z dnia 24 sierpnia 2010 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: przewodniczący Anna Packo
protokolant: Łukasz Listkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 sierpnia 2010 r. w Warszawie
odwołania wniesionego przez
Powszechny Zakład Ubezpieczeń na śycie S.A.
Al. Jana Pawła II 24, 00-133 Warszawa
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Przedsiębiorstwo Uzdrowiskowe „Ustroń” S.A.
ul. Sanatoryjna 1, 43-450 Ustroń
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża Powszechny Zakład Ubezpieczeń
na śycie S.A. Al. Jana Pawła II 24, 00-133 Warszawa i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) z
kwoty uiszczonego przez niego wpisu,
2) dokonać wpłaty kwoty 3 599 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące pięćset
dziewięćdziesiąt dziewięć złotych zero groszy) przez Powszechny
Zakład Ubezpieczeń na śycie S.A. Al. Jana Pawła II 24, 00-133
Warszawa na rzecz Przedsiębiorstwa Uzdrowiskowego „Ustroń” S.A.
sygn. akt KIO 1768/10 2 z 10
ul. Sanatoryjna 1, 43-450 Ustroń stanowiącej uzasadnione koszty
strony poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) na niniejszy
wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga
za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Bielsku – Białej.
Przewodniczący:
………………………………
sygn. akt KIO 1768/10 3 z 10
UZASADNIENIE
do wyroku KIO 1768/10 z 24 sierpnia 2010 r.
Na podstawie dokumentacji postępowania, oświadczeń Stron złożonych
podczas rozprawy oraz w przedłożonych pismach Izba ustaliła następujący
stan faktyczny.
Zamawiający – Przedsiębiorstwo Uzdrowiskowe „Ustroń” S.A. prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „grupowe
ubezpieczenie na życie pracowników i ich współmałżonków oraz dorosłych
dzieci” na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759), w trybie przetargu
nieograniczonego. Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone 29 lipca
2010 r. w BZP.
Wartość zamówienia wynosi 356.400 zł, tj. 92.836,68 euro, jest więc
mniejsza niż kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo
zamówień publicznych.
Na stronie 15. specyfikacji istotnych warunków zamówienia znajduje się
tabela „Zakres ubezpieczenia” zawierająca kolumny „Ryzyka podstawowe
dotyczące ubezpieczonego” oraz „Minimalna wysokość świadczenia”, w której
w poz. 7. i 9. Zamawiający zawarł odpowiednio opisy „trwały uszczerbek na
zdrowiu ubezpieczonego powstały w wyniku nieszczęśliwego wypadku – za
każdy 1 % uszczerbku” oraz „trwały uszczerbek na zdrowiu ubezpieczonego
powstały w wyniku zawału lub krwotoku śródmózgowego – za każdy 1 %
uszczerbku” oraz w obu pozycjach kwoty „600,00”.
Na stronie 39. i 47. oferty Odwołujący, w trybie art. 812 § 8 kodeksu
cywilnego, zawarł klauzule, jak wskazuje nagłówek, dopasowujące ogólne
warunki dodatkowego grupowego ubezpieczenia do oferty składanej
w niniejszym postępowaniu, w których § 5 w brzmieniu „1. PZU śYCIE SA
wypłaca świadczenie w przypadku wystąpienia trwałego uszczerbku na
sygn. akt KIO 1768/10 4 z 10
zdrowiu w wysokości 4, 3, 2 albo 1% sumy ubezpieczenia aktualnej w dniu
nieszczęśliwego wypadku za 1% trwałego uszczerbku na zdrowiu.
2. Wysokość świadczenia, o którym mowa w ust. 1, określona jest przez
ubezpieczającego we wniosku o zawarcie umowy i potwierdzona w polisie.”
zastąpiono brzmieniem „PZU śYCIE SA wypłaca świadczenie w przypadku
wystąpienia trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 1% procenta sumy
ubezpieczenia aktualnej w dniu nieszczęśliwego wypadku za 1% trwałego
uszczerbku na zdrowiu, tylko pod warunkiem, że komisja lekarska orzeknie
stopień uszczerbku powyżej 30%.”, a § 18 ust. 5 o treści „5. Przy ustalaniu
stopnia (procentu) trwałego uszczerbku na zdrowiu stosuje się Tabelę norm
oceny procentowej trwałego uszczerbku na zdrowiu, stanowiącą załącznik do
ogólnych warunków ubezpieczenia.” na następujący „5. Przy ustalaniu
stopnia (procentu) trwałego uszczerbku na zdrowiu stosuje się Tabelę norm
oceny procentowej trwałego uszczerbku na zdrowiu, stanowiącą załącznik do
ogólnych warunków ubezpieczenia, z zastrzeżeniem § 5.”
W analogiczny sposób został zmieniony § 5 i § 19 ust. 5 ogólnych warunków
ubezpieczenia na wypadek trwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego
zawałem serca lub krwotokiem śródmózgowym.
Do oferty Odwołujący załączył również egzemplarz ogólnych warunków
ubezpieczenia wraz z tabelą norm oceny procentowej trwałego uszczerbku na
zdrowiu.
13 sierpnia 2010 r. Odwołujący – Powszechny Zakład Ubezpieczeń na śycie
S.A. otrzymał informację o wyborze oferty najkorzystniejszej oraz
o odrzuceniu swojej oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych ze względu na to, że oferta ta ogranicza wypłatę
świadczeń z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego
powstałego w wyniku nieszczęśliwego wypadku oraz trwałego uszczerbku na
zdrowiu ubezpieczonego powstałego w wyniku zawału serca lub krwotoku
śródmózgowego w ten sposób, że wypłaty świadczenia należnego w wysokości
1% sumy ubezpieczenia za każdy 1% trwałego uszczerbku, wykonawca
warunkuje orzeczeniem przez komisję lekarską stopnia trwałego uszczerbku
powyżej 30%, co oznacza, iż uszczerbek do 30 % nie jest objęty ochroną.
sygn. akt KIO 1768/10 5 z 10
18 sierpnia 2010 r. Odwołujący złożył odwołanie, w którym zarzucił
Zamawiającemu naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych poprzez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące odrzuceniem
oferty Odwołującego pomimo nieistnienia przesłanek do jej odrzucenia, jak
również jej oczywistej zgodności ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia, przy czym naruszenie to miało istotny wpływ na wynik
postępowania.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o unieważnienie czynności
odrzucenia oferty i dopuszczenie go do udziału w dalszym postępowaniu,
powtórzenie czynności oceny ofert oraz powtórzenie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, a także o przyznanie zwrotu kosztów postępowania
odwoławczego.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący podniósł, że w treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia nie było zapisów dotyczących wymogu
wypłaty świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku już od 1% orzeczonego
uszczerbku, za taki zapis nie można uznać tabelki str. 15 określającej
minimalną wysokość świadczenia za każdy 1% orzeczonego uszczerbku na
zdrowiu. Z uwagi na brak zapisów stanowiących o konieczności wypłaty
świadczenia za każdy procent uszczerbku na zdrowiu począwszy od 1%,
Odwołujący przedstawił ofertę, w której określił wypłatę świadczenia
w wysokości określonej przez Zamawiającego, tj. min. 600,00 zł za każdy 1%
orzeczonego uszczerbku zastrzegając jedynie, iż wypłata świadczenia nastąpi
pod warunkiem orzeczenia przez komisję lekarską stopnia uszczerbku
powyżej 30%. Ponadto za stanowiskiem Odwołującego przemawia fakt, iż
w stosunku do „świadczenia leczenia szpitalnego” Zamawiający literalnie
w specyfikacji wyartykułował, iż owo świadczenie ma być wypłacone
w określonej wysokości za każdy dzień pobytu, płatne od pierwszego dnia
pobytu. Wnioskować można z powyższego wprost, iż gdyby Zamawiającemu
zależało na wypłacie świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku za każdy
procent orzeczonego uszczerbku począwszy od 1%, owo zastrzeżenie
znalazłoby się w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jak to miało
miejsce przy świadczeniu za leczenie szpitalne. W związku z brakiem
sygn. akt KIO 1768/10 6 z 10
przedmiotowego zastrzeżenia uzasadnione jest przyjęte przez Odwołującego
i zawarte w jego ofercie stanowisko, iż powyższe świadczenie nie musi być
wypłacane począwszy od 1%.
Dodatkowo zgodnie z § 6 Wzoru Umowy Generalnej, zapisy specyfikacji
istotnych warunków zamówienia mają pierwszeństwo w stosunku do
Ogólnych Warunków Ubezpieczenia zaoferowanych przez Odwołującego,
w których znalazł się zapis dotyczący wypłaty świadczenia za trwały
uszczerbek pod warunkiem orzeczenia przez komisję lekarską stopnia
uszczerbku powyżej 30%, w związku z czym, jeśli w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia rzekomo zastrzeżono wypłatę za przedmiotowe
świadczenie począwszy od 1%, to ów zapis ma pierwszeństwo przed Ogólnymi
Warunkami Ubezpieczenia i ma zastosowanie w przedmiotowej sprawie.
Ponadto Odwołujący w formularzu oferty oświadczył, że zapoznał się ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia i uznaje się za związanego
określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia warunkami,
zatem z przywołanych oświadczeń jednoznacznie wynika jego akceptacja
treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia i wszystkich załączników
wraz z zasadą ich pierwszeństwa.
Zamawiający w rażący sposób naruszył przepis art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy
Prawo zamówień publicznych odrzucając ofertę Odwołującego bez podania
konkretnych zapisów specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
z którymi jest rzekomo sprzeczna.
Z ostrożności procesowej Odwołujący stwierdził też, że art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Prawo zamówień publicznych odnosi się tylko do istotnych
warunków zamówienia, natomiast jeżeli niezgodność oferty dotyczy
warunków zamówienia niepowodujących istotnych zmian w treści oferty,
Zamawiający ma obowiązek poprawić ją w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych zawiadamiając o tym wykonawcę.
Powyższe wskazuje, że Zamawiający prowadzi postępowanie w sposób nie
zapewniający zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców, w wyniku czego doszło do odrzucenia oferty, która
w rzeczywistości spełnia wszystkie warunki zawarte w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia.
sygn. akt KIO 1768/10 7 z 10
Podczas rozprawy Odwołujący podtrzymał swoje stanowisko i argumentację.
Zamawiający wniósł pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wskazał, że
odwołanie jest bezzasadne i wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kosztów
postępowania. Stwierdził również, że w informacji o odrzuceniu oferty
zacytował ze specyfikacji istotnych warunków zamówienia brzmienie
wymaganego zakresu ubezpieczenia (jest to wiersz 7. i 9. tabeli na str. 15).
Ponieważ użył określenia „każdy 1% uszczerbku”, każdy 1% powinien
skutkować wypłatą świadczenia, zaś oferta Odwołującego (klauzula na str.
39 i 47) powoduje, że nie każdy 1% takie świadczenie zapewnia, na
potwierdzenie czego przedstawił przykładowe wyliczenia, gdzie, jak wynika
z oferty odwołującego, zamiast kilku – lub kilkunastotysięcznego
odszkodowania, ubezpieczony nie otrzyma odszkodowania w ogóle.
Podczas rozprawy dodał też, że przy uszczerbkach na zdrowiu nie ma
praktyki stosowania franszyz. Rozumienie słowa „każdy” w języku polskim
jest na tyle oczywiste i jednoznaczne, że nie musiał go precyzować. Natomiast
przy leczeniu szpitalnym wskazał wyraźnie, iż ubezpieczenie ma obejmować
pobyt od pierwszego dnia, gdyż praktyka rzeczywiście ogranicza płatność od
któregoś z kolejnych dni. Zastosowanie progu 30% jest istotną niezgodnością
w stosunku do wymagań specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
ponieważ większość zdarzeń powoduje uszczerbek do 30%, więc Zamawiający
nie mógł pozwolić na brak ochrony w tym zakresie oraz na poprawienie tego
postanowienia jako omyłki. Poza tym uważa, iż nie jest to omyłka, lecz
celowy zabieg, by ograniczyć ochronę ubezpieczeniową, zwraca bowiem
uwagę, iż klauzule odnoszą się konkretnie do niniejszego postępowania,
a Odwołujący w odwołaniu podtrzymuje swoje stanowisko o tym, że próg
30% obowiązuje i jest zgodny ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia.
sygn. akt KIO 1768/10 8 z 10
W oparciu o powyżej przedstawiony stan faktyczny i stanowiska Stron Izba
zważyła, co następuje: odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Na stronie 15. specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający
określił wymagany zakres ubezpieczenia, w którym w poz. 7. i 9. zawarł
odpowiednio opisy „trwały uszczerbek na zdrowiu ubezpieczonego powstały w
wyniku nieszczęśliwego wypadku – za każdy 1 % uszczerbku” oraz „trwały
uszczerbek na zdrowiu ubezpieczonego powstały w wyniku zawału lub
krwotoku śródmózgowego – za każdy 1 % uszczerbku” oraz w obu pozycjach
wymagane minimalne kwoty ubezpieczenia w wysokości 600 zł.
Po zapoznaniu się z powyższym postanowieniem specyfikacji Izba podzieliła
pogląd Zamawiającego, iż wynika z niego nie tylko, że Zamawiający wymagał,
aby za każdy przyznany procent uszczerbku ubezpieczony otrzymywał
świadczenie w wysokości 600 zł, ale że wypłata taka należy się niezależnie od
rozmiaru stwierdzonego uszczerbku – za każdy przyznany procent, czyli już
od wielkości 1%. Tym samym uzależnienie wypłaty świadczenia od
wystąpienia uszczerbku w wysokości 30% jest niezgodne z powyższymi
postanowieniami specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Jednocześnie Izba przyznała rację Zamawiającemu również w odniesieniu do
kwestii, że w niniejszym przypadku nie zachodzi podstawa do poprawienia
treści oferty w oparciu o art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych. Zgodnie z tym przepisem zamawiający może poprawić inną (niż
oczywista omyłka pisarska lub rachunkowa) omyłkę polegającą na
niezgodności treści oferty z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, niepowodującą istotnych zmian w treści oferty. Muszą zatem
jednocześnie wystąpić trzy okoliczności – oferta musi być niezgodna
z wymogami specyfikacji istotnych warunków zamówienia (a nie np. ustawy
Prawo zamówień publicznych), niezgodność ta musi być wynikiem omyłki
oraz być na tyle błaha, by jej poprawienie nie powodowało istotnych zmian
w treści oferty.
W niniejszym przypadku, jakkolwiek niewątpliwie występuje niezgodność
treści oferty z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia, wątpliwe
jest już stwierdzenie, czy jest ona wynikiem omyłki Odwołującego
sygn. akt KIO 1768/10 9 z 10
– prawdopodobna wydaje się bowiem również hipoteza Zamawiającego, że
Odwołujący celowo usiłował ograniczyć zakres ubezpieczenia, dążąc do
ustalenia jak najniższej składki będącej kryterium oceny ofert. Tym bardziej,
że ustalenie dolnego progu uszczerbku na zdrowiu nie jest standardowym
postanowieniem ogólnych warunków ubezpieczenia – Odwołujący świadomie
wprowadził klauzule modyfikujące te warunki (zacytowane powyżej).
Ponadto wykreślenie przez Zamawiającego tych klauzul i powrót do
standardowych warunków ogólnych warunków ubezpieczenia, nawet przy
pozostawieniu ustalonej w ofercie wysokości miesięcznej składki,
powodowałoby, zdaniem Izby, istotną zmianę treści oferty w postaci
znacznego rozszerzenia treści świadczenia. Jak wynika bowiem z treści
załączonych do oferty „Tabel norm oceny procentowej trwałego uszczerbku
na zdrowiu” (str. 27 i nast.), stanowiących część ogólnych warunków
ubezpieczenia, kilkudziesięciu procentom (bez stosowania dokładnych
obliczeń – ok. 80%) przewidzianych w nich uszkodzeń został przypisany
całkowicie (np. 1 – 10, 15 – 25) lub częściowo (np. 20 – 40) rozmiar
uszczerbku poniżej 30%. Tym samym po poprawieniu przedmiotowej
niezgodności ubezpieczenie na wypadek trwałego uszczerbku na zdrowiu
objęłoby ok. czterokrotnie większy zakres potencjalnego świadczenia niż
w chwili złożenia oferty.
Izba nie stwierdziła również naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych (gdyż to ten przepis, a nie art. 89 ust. 1 pkt 2 odnosi
się do obowiązku przekazania przez zamawiającego informacji o prawnych
i faktycznych przyczynach odrzucenia ofert). Zamawiający bowiem
rzeczywiście nie przywołał konkretnego punktu lub strony specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, jednak zastosował na tyle dokładny opis
przesłanki faktycznej odrzucenia oferty Odwołującego, że uzasadnienie
faktyczne można uznać za poprawne i wystarczające.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji.
sygn. akt KIO 1768/10 10 z 10
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192
ust. 9 i 10 ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku
postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 i § 3, § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz.
238).
Przewodniczący
…………………………………
Sygn. akt KIO 1768/10
WYROK
z dnia 24 sierpnia 2010 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: przewodniczący Anna Packo
protokolant: Łukasz Listkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 sierpnia 2010 r. w Warszawie
odwołania wniesionego przez
Powszechny Zakład Ubezpieczeń na śycie S.A.
Al. Jana Pawła II 24, 00-133 Warszawa
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Przedsiębiorstwo Uzdrowiskowe „Ustroń” S.A.
ul. Sanatoryjna 1, 43-450 Ustroń
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża Powszechny Zakład Ubezpieczeń
na śycie S.A. Al. Jana Pawła II 24, 00-133 Warszawa i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) z
kwoty uiszczonego przez niego wpisu,
2) dokonać wpłaty kwoty 3 599 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące pięćset
dziewięćdziesiąt dziewięć złotych zero groszy) przez Powszechny
Zakład Ubezpieczeń na śycie S.A. Al. Jana Pawła II 24, 00-133
Warszawa na rzecz Przedsiębiorstwa Uzdrowiskowego „Ustroń” S.A.
sygn. akt KIO 1768/10 2 z 10
ul. Sanatoryjna 1, 43-450 Ustroń stanowiącej uzasadnione koszty
strony poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) na niniejszy
wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga
za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Bielsku – Białej.
Przewodniczący:
………………………………
sygn. akt KIO 1768/10 3 z 10
UZASADNIENIE
do wyroku KIO 1768/10 z 24 sierpnia 2010 r.
Na podstawie dokumentacji postępowania, oświadczeń Stron złożonych
podczas rozprawy oraz w przedłożonych pismach Izba ustaliła następujący
stan faktyczny.
Zamawiający – Przedsiębiorstwo Uzdrowiskowe „Ustroń” S.A. prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „grupowe
ubezpieczenie na życie pracowników i ich współmałżonków oraz dorosłych
dzieci” na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759), w trybie przetargu
nieograniczonego. Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone 29 lipca
2010 r. w BZP.
Wartość zamówienia wynosi 356.400 zł, tj. 92.836,68 euro, jest więc
mniejsza niż kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo
zamówień publicznych.
Na stronie 15. specyfikacji istotnych warunków zamówienia znajduje się
tabela „Zakres ubezpieczenia” zawierająca kolumny „Ryzyka podstawowe
dotyczące ubezpieczonego” oraz „Minimalna wysokość świadczenia”, w której
w poz. 7. i 9. Zamawiający zawarł odpowiednio opisy „trwały uszczerbek na
zdrowiu ubezpieczonego powstały w wyniku nieszczęśliwego wypadku – za
każdy 1 % uszczerbku” oraz „trwały uszczerbek na zdrowiu ubezpieczonego
powstały w wyniku zawału lub krwotoku śródmózgowego – za każdy 1 %
uszczerbku” oraz w obu pozycjach kwoty „600,00”.
Na stronie 39. i 47. oferty Odwołujący, w trybie art. 812 § 8 kodeksu
cywilnego, zawarł klauzule, jak wskazuje nagłówek, dopasowujące ogólne
warunki dodatkowego grupowego ubezpieczenia do oferty składanej
w niniejszym postępowaniu, w których § 5 w brzmieniu „1. PZU śYCIE SA
wypłaca świadczenie w przypadku wystąpienia trwałego uszczerbku na
sygn. akt KIO 1768/10 4 z 10
zdrowiu w wysokości 4, 3, 2 albo 1% sumy ubezpieczenia aktualnej w dniu
nieszczęśliwego wypadku za 1% trwałego uszczerbku na zdrowiu.
2. Wysokość świadczenia, o którym mowa w ust. 1, określona jest przez
ubezpieczającego we wniosku o zawarcie umowy i potwierdzona w polisie.”
zastąpiono brzmieniem „PZU śYCIE SA wypłaca świadczenie w przypadku
wystąpienia trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 1% procenta sumy
ubezpieczenia aktualnej w dniu nieszczęśliwego wypadku za 1% trwałego
uszczerbku na zdrowiu, tylko pod warunkiem, że komisja lekarska orzeknie
stopień uszczerbku powyżej 30%.”, a § 18 ust. 5 o treści „5. Przy ustalaniu
stopnia (procentu) trwałego uszczerbku na zdrowiu stosuje się Tabelę norm
oceny procentowej trwałego uszczerbku na zdrowiu, stanowiącą załącznik do
ogólnych warunków ubezpieczenia.” na następujący „5. Przy ustalaniu
stopnia (procentu) trwałego uszczerbku na zdrowiu stosuje się Tabelę norm
oceny procentowej trwałego uszczerbku na zdrowiu, stanowiącą załącznik do
ogólnych warunków ubezpieczenia, z zastrzeżeniem § 5.”
W analogiczny sposób został zmieniony § 5 i § 19 ust. 5 ogólnych warunków
ubezpieczenia na wypadek trwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego
zawałem serca lub krwotokiem śródmózgowym.
Do oferty Odwołujący załączył również egzemplarz ogólnych warunków
ubezpieczenia wraz z tabelą norm oceny procentowej trwałego uszczerbku na
zdrowiu.
13 sierpnia 2010 r. Odwołujący – Powszechny Zakład Ubezpieczeń na śycie
S.A. otrzymał informację o wyborze oferty najkorzystniejszej oraz
o odrzuceniu swojej oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych ze względu na to, że oferta ta ogranicza wypłatę
świadczeń z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego
powstałego w wyniku nieszczęśliwego wypadku oraz trwałego uszczerbku na
zdrowiu ubezpieczonego powstałego w wyniku zawału serca lub krwotoku
śródmózgowego w ten sposób, że wypłaty świadczenia należnego w wysokości
1% sumy ubezpieczenia za każdy 1% trwałego uszczerbku, wykonawca
warunkuje orzeczeniem przez komisję lekarską stopnia trwałego uszczerbku
powyżej 30%, co oznacza, iż uszczerbek do 30 % nie jest objęty ochroną.
sygn. akt KIO 1768/10 5 z 10
18 sierpnia 2010 r. Odwołujący złożył odwołanie, w którym zarzucił
Zamawiającemu naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych poprzez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące odrzuceniem
oferty Odwołującego pomimo nieistnienia przesłanek do jej odrzucenia, jak
również jej oczywistej zgodności ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia, przy czym naruszenie to miało istotny wpływ na wynik
postępowania.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o unieważnienie czynności
odrzucenia oferty i dopuszczenie go do udziału w dalszym postępowaniu,
powtórzenie czynności oceny ofert oraz powtórzenie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, a także o przyznanie zwrotu kosztów postępowania
odwoławczego.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący podniósł, że w treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia nie było zapisów dotyczących wymogu
wypłaty świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku już od 1% orzeczonego
uszczerbku, za taki zapis nie można uznać tabelki str. 15 określającej
minimalną wysokość świadczenia za każdy 1% orzeczonego uszczerbku na
zdrowiu. Z uwagi na brak zapisów stanowiących o konieczności wypłaty
świadczenia za każdy procent uszczerbku na zdrowiu począwszy od 1%,
Odwołujący przedstawił ofertę, w której określił wypłatę świadczenia
w wysokości określonej przez Zamawiającego, tj. min. 600,00 zł za każdy 1%
orzeczonego uszczerbku zastrzegając jedynie, iż wypłata świadczenia nastąpi
pod warunkiem orzeczenia przez komisję lekarską stopnia uszczerbku
powyżej 30%. Ponadto za stanowiskiem Odwołującego przemawia fakt, iż
w stosunku do „świadczenia leczenia szpitalnego” Zamawiający literalnie
w specyfikacji wyartykułował, iż owo świadczenie ma być wypłacone
w określonej wysokości za każdy dzień pobytu, płatne od pierwszego dnia
pobytu. Wnioskować można z powyższego wprost, iż gdyby Zamawiającemu
zależało na wypłacie świadczenia z tytułu trwałego uszczerbku za każdy
procent orzeczonego uszczerbku począwszy od 1%, owo zastrzeżenie
znalazłoby się w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jak to miało
miejsce przy świadczeniu za leczenie szpitalne. W związku z brakiem
sygn. akt KIO 1768/10 6 z 10
przedmiotowego zastrzeżenia uzasadnione jest przyjęte przez Odwołującego
i zawarte w jego ofercie stanowisko, iż powyższe świadczenie nie musi być
wypłacane począwszy od 1%.
Dodatkowo zgodnie z § 6 Wzoru Umowy Generalnej, zapisy specyfikacji
istotnych warunków zamówienia mają pierwszeństwo w stosunku do
Ogólnych Warunków Ubezpieczenia zaoferowanych przez Odwołującego,
w których znalazł się zapis dotyczący wypłaty świadczenia za trwały
uszczerbek pod warunkiem orzeczenia przez komisję lekarską stopnia
uszczerbku powyżej 30%, w związku z czym, jeśli w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia rzekomo zastrzeżono wypłatę za przedmiotowe
świadczenie począwszy od 1%, to ów zapis ma pierwszeństwo przed Ogólnymi
Warunkami Ubezpieczenia i ma zastosowanie w przedmiotowej sprawie.
Ponadto Odwołujący w formularzu oferty oświadczył, że zapoznał się ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia i uznaje się za związanego
określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia warunkami,
zatem z przywołanych oświadczeń jednoznacznie wynika jego akceptacja
treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia i wszystkich załączników
wraz z zasadą ich pierwszeństwa.
Zamawiający w rażący sposób naruszył przepis art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy
Prawo zamówień publicznych odrzucając ofertę Odwołującego bez podania
konkretnych zapisów specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
z którymi jest rzekomo sprzeczna.
Z ostrożności procesowej Odwołujący stwierdził też, że art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Prawo zamówień publicznych odnosi się tylko do istotnych
warunków zamówienia, natomiast jeżeli niezgodność oferty dotyczy
warunków zamówienia niepowodujących istotnych zmian w treści oferty,
Zamawiający ma obowiązek poprawić ją w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych zawiadamiając o tym wykonawcę.
Powyższe wskazuje, że Zamawiający prowadzi postępowanie w sposób nie
zapewniający zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców, w wyniku czego doszło do odrzucenia oferty, która
w rzeczywistości spełnia wszystkie warunki zawarte w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia.
sygn. akt KIO 1768/10 7 z 10
Podczas rozprawy Odwołujący podtrzymał swoje stanowisko i argumentację.
Zamawiający wniósł pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wskazał, że
odwołanie jest bezzasadne i wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kosztów
postępowania. Stwierdził również, że w informacji o odrzuceniu oferty
zacytował ze specyfikacji istotnych warunków zamówienia brzmienie
wymaganego zakresu ubezpieczenia (jest to wiersz 7. i 9. tabeli na str. 15).
Ponieważ użył określenia „każdy 1% uszczerbku”, każdy 1% powinien
skutkować wypłatą świadczenia, zaś oferta Odwołującego (klauzula na str.
39 i 47) powoduje, że nie każdy 1% takie świadczenie zapewnia, na
potwierdzenie czego przedstawił przykładowe wyliczenia, gdzie, jak wynika
z oferty odwołującego, zamiast kilku – lub kilkunastotysięcznego
odszkodowania, ubezpieczony nie otrzyma odszkodowania w ogóle.
Podczas rozprawy dodał też, że przy uszczerbkach na zdrowiu nie ma
praktyki stosowania franszyz. Rozumienie słowa „każdy” w języku polskim
jest na tyle oczywiste i jednoznaczne, że nie musiał go precyzować. Natomiast
przy leczeniu szpitalnym wskazał wyraźnie, iż ubezpieczenie ma obejmować
pobyt od pierwszego dnia, gdyż praktyka rzeczywiście ogranicza płatność od
któregoś z kolejnych dni. Zastosowanie progu 30% jest istotną niezgodnością
w stosunku do wymagań specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
ponieważ większość zdarzeń powoduje uszczerbek do 30%, więc Zamawiający
nie mógł pozwolić na brak ochrony w tym zakresie oraz na poprawienie tego
postanowienia jako omyłki. Poza tym uważa, iż nie jest to omyłka, lecz
celowy zabieg, by ograniczyć ochronę ubezpieczeniową, zwraca bowiem
uwagę, iż klauzule odnoszą się konkretnie do niniejszego postępowania,
a Odwołujący w odwołaniu podtrzymuje swoje stanowisko o tym, że próg
30% obowiązuje i jest zgodny ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia.
sygn. akt KIO 1768/10 8 z 10
W oparciu o powyżej przedstawiony stan faktyczny i stanowiska Stron Izba
zważyła, co następuje: odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Na stronie 15. specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający
określił wymagany zakres ubezpieczenia, w którym w poz. 7. i 9. zawarł
odpowiednio opisy „trwały uszczerbek na zdrowiu ubezpieczonego powstały w
wyniku nieszczęśliwego wypadku – za każdy 1 % uszczerbku” oraz „trwały
uszczerbek na zdrowiu ubezpieczonego powstały w wyniku zawału lub
krwotoku śródmózgowego – za każdy 1 % uszczerbku” oraz w obu pozycjach
wymagane minimalne kwoty ubezpieczenia w wysokości 600 zł.
Po zapoznaniu się z powyższym postanowieniem specyfikacji Izba podzieliła
pogląd Zamawiającego, iż wynika z niego nie tylko, że Zamawiający wymagał,
aby za każdy przyznany procent uszczerbku ubezpieczony otrzymywał
świadczenie w wysokości 600 zł, ale że wypłata taka należy się niezależnie od
rozmiaru stwierdzonego uszczerbku – za każdy przyznany procent, czyli już
od wielkości 1%. Tym samym uzależnienie wypłaty świadczenia od
wystąpienia uszczerbku w wysokości 30% jest niezgodne z powyższymi
postanowieniami specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Jednocześnie Izba przyznała rację Zamawiającemu również w odniesieniu do
kwestii, że w niniejszym przypadku nie zachodzi podstawa do poprawienia
treści oferty w oparciu o art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych. Zgodnie z tym przepisem zamawiający może poprawić inną (niż
oczywista omyłka pisarska lub rachunkowa) omyłkę polegającą na
niezgodności treści oferty z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, niepowodującą istotnych zmian w treści oferty. Muszą zatem
jednocześnie wystąpić trzy okoliczności – oferta musi być niezgodna
z wymogami specyfikacji istotnych warunków zamówienia (a nie np. ustawy
Prawo zamówień publicznych), niezgodność ta musi być wynikiem omyłki
oraz być na tyle błaha, by jej poprawienie nie powodowało istotnych zmian
w treści oferty.
W niniejszym przypadku, jakkolwiek niewątpliwie występuje niezgodność
treści oferty z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia, wątpliwe
jest już stwierdzenie, czy jest ona wynikiem omyłki Odwołującego
sygn. akt KIO 1768/10 9 z 10
– prawdopodobna wydaje się bowiem również hipoteza Zamawiającego, że
Odwołujący celowo usiłował ograniczyć zakres ubezpieczenia, dążąc do
ustalenia jak najniższej składki będącej kryterium oceny ofert. Tym bardziej,
że ustalenie dolnego progu uszczerbku na zdrowiu nie jest standardowym
postanowieniem ogólnych warunków ubezpieczenia – Odwołujący świadomie
wprowadził klauzule modyfikujące te warunki (zacytowane powyżej).
Ponadto wykreślenie przez Zamawiającego tych klauzul i powrót do
standardowych warunków ogólnych warunków ubezpieczenia, nawet przy
pozostawieniu ustalonej w ofercie wysokości miesięcznej składki,
powodowałoby, zdaniem Izby, istotną zmianę treści oferty w postaci
znacznego rozszerzenia treści świadczenia. Jak wynika bowiem z treści
załączonych do oferty „Tabel norm oceny procentowej trwałego uszczerbku
na zdrowiu” (str. 27 i nast.), stanowiących część ogólnych warunków
ubezpieczenia, kilkudziesięciu procentom (bez stosowania dokładnych
obliczeń – ok. 80%) przewidzianych w nich uszkodzeń został przypisany
całkowicie (np. 1 – 10, 15 – 25) lub częściowo (np. 20 – 40) rozmiar
uszczerbku poniżej 30%. Tym samym po poprawieniu przedmiotowej
niezgodności ubezpieczenie na wypadek trwałego uszczerbku na zdrowiu
objęłoby ok. czterokrotnie większy zakres potencjalnego świadczenia niż
w chwili złożenia oferty.
Izba nie stwierdziła również naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych (gdyż to ten przepis, a nie art. 89 ust. 1 pkt 2 odnosi
się do obowiązku przekazania przez zamawiającego informacji o prawnych
i faktycznych przyczynach odrzucenia ofert). Zamawiający bowiem
rzeczywiście nie przywołał konkretnego punktu lub strony specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, jednak zastosował na tyle dokładny opis
przesłanki faktycznej odrzucenia oferty Odwołującego, że uzasadnienie
faktyczne można uznać za poprawne i wystarczające.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji.
sygn. akt KIO 1768/10 10 z 10
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192
ust. 9 i 10 ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku
postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 i § 3, § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz.
238).
Przewodniczący
…………………………………