Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt KIO/1978/10

WYROK
z dnia 28 września 2010 r.

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Magdalena Grabarczyk
Protokolant: Paulina Zalewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 września 2010 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez BRE Bank S.A., ul. Senatorska 18, 00-950 Warszawa od czynności
zamawiającego Gminę Baranów, ul. Rynek 21, 63-604 Baranów.

przy udziale Banku Gospodarstwa Krajowego, Al. Jerozolimskie 7, 00-955 Warszawa
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.

orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Gminie Baranów, ul. Rynek 21, 63-604 Baranów
unieważnienie czynności odrzucenia oferty BRE Bank S.A., ul. Senatorska 18, 00-950
Warszawa oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert;

2. kosztami postępowania obciąża Gminę Baranów, ul. Rynek 21, 63-604 Baranów i
nakazuje:

1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości 15 000
zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) z kwoty wpisu
uiszczonego przez BRE Bank S.A., ul. Senatorska 18, 00-950 Warszawa,

2) dokonać wpłaty kwoty 17 928 zł 00 gr (słownie: siedemnaście tysięcy
dziewięćset dwadzieścia osiem złotych zero groszy) przez Wójta Gminy
Baranów, ul. Rynek 21, 63-604 Baranów na rzecz BRE Bank S.A.,
ul. Senatorska 18, 00-950 Warszawa, stanowiącej uzasadnione koszty
strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania i kosztów wynagrodzenia
pełnomocnika,


Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Kaliszu.


………………………………





























Sygn. akt KIO 1978/10

Uzasadnienie

Zamawiający – Gmina Baranów - prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113,
poz. 759 ze zm.), postępowanie o udzielenie zamówienia, którego przedmiotem jest
udzielenie Gminie Baranów długoterminowego kredytu w wysokości 8.300.000,00 zł na
inwestycje realizowane w 2010 roku.

10 września 2010 r. zamawiający przesłał informację o odrzuceniu oferty BRE BANK S.A. z
siedzibą w Warszawie.
BRE BANK S.A. wniósł odwołanie, które wpłynęło w formie pisemnej do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej 13 września 2010 r. Zachowany został obowiązek przekazania
zamawiającemu kopii odwołania.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie: art. 87 ust. 1, art. 87 ust. 2 pkt 2, art. 89 ust.
1 pkt 6), art. 26 ust. 3 p.z.p. Wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu
powtórzenia czynności badania i oceny ofert oraz przyznanie odwołującemu kosztów
postępowania przed Krajową Izbą Odwoławczą, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu odwołujący wywiódł, że zamawiający bezpodstawnie wezwał go do złożenia
wyjaśnień treści oferty w trybie art. 87 ust. 1 p.z.p. Wskazał, że zamawiający, uwzględniając
szczegółowy opis przedmiotu zamówienia oraz zaoferowaną przez odwołującego marżę, był
w stanie obiektywnie oraz bez konieczności uzyskiwania dodatkowych wyjaśnień stwierdzić,
że doszło do omyłki rachunkowej polegającej na omyłkowym nieuwzględnieniu odsetek za
okres od 1.03.2014 do 30.03.2014 r..
Odwołujący podniósł, że zamawiający miał możliwość identyfikacji niezgodności pomiędzy
ceną zawartą w ofercie, a ceną obliczoną zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia (siwz).
Odwołujący zarzucił, że zamawiający wadliwie odrzucił złożoną przez niego ofertę na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 6) p.z.p., podczas gdy powinien ją poprawić zgodnie z art. 87 ust. 2 p.z.p.
Wywiódł, że popełniony przez niego błąd ma charakter nieistotny, a jego poprawienie, mimo, że
spowoduje wzrost ceny oferty, nie zmieni okoliczności, że oferta odwołującego w dalszym ciągu
będzie dla zamawiającego najkorzystniejsza. Powołał orzecznictwo Izby dotyczące
zastosowania art. 87 ust. 2 pkt 3) p.z.p.
Zarzucił również, że zamawiający błędnie wezwał go do uzupełnienia w trybie art. 26 ust. 3
p.z.p., aktualnych informacji z KRK w zakresie, o którym mowa w art. 24 ust. 1 pkt 4 - 8
dotyczących wszystkich urzędujących członków zarządu. Odwołujący wyjaśnił, że w
załączeniu do złożonej oferty - przedstawił ww. dokumenty w odniesieniu do członków
zarządu aktualnie sprawujących funkcje zgodnie z odpisem z KRS dołączonym do oferty.

Bank Gospodarstwa Krajowego z siedzibą w Warszawie 17 września 2010 r. przystąpił do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zachowując termin ustawowy oraz
obowiązek przekazania kopii przystąpienia zamawiającemu i odwołującemu. Przystępujący
wniósł o oddalenie odwołania.
Przed otwarciem rozprawy zamawiający wniósł odpowiedź na odwołanie, w której wywodził
niedopuszczalność poprawienia oferty odwołującego.
Izba ustaliła, że odwołanie nie podlega odrzuceniu i przeprowadziła rozprawę, podczas której
strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska.
Izba ustaliła, co następuje:

Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 4
marca 2010 r., pod numerem 2010/S 44 – 064989.
Przedmiotem jest udzielenie Gminie Baranów długoterminowego kredytu w wysokości
8.300.000,00 zł na inwestycje realizowane w 2010 roku. Zamówienie musi zostać zrealizowane
do 31 grudnia 2016 r. (pkt 1 i 5 siwz). Zamawiający w Załączniku do siwz – „Szczegółowym opisie
tematu zamówienia” ustalił,, że na cenę oferty mają się składać opłaty, odsetki i inne podobne
świadczenia związane z udzieleniem kredytu. Zamawiający wyłączył możliwość zastosowania prowizji
oraz opłat z tytułu przygotowani i postawienia kredytu do dyspozycji. Wskazany został również sposób
ustalenia stopy procentowej oraz przewidywane transze uruchomienia kredytu. Zamawiający przyjął
miesięczny kalendarz odsetkowy – naturalną liczbę dni a rok 365 dni.
Opisując sposób obliczenia ceny zamawiający nakazał uwzględnienie wszystkich wymagań siwz oraz
wszelkich kosztów ponoszonych przez wykonawcę (pkt 13.3 siwz). Załączony do siwz wzór
formularza oferty przewidywał podanie marzy w punktach procentowych, kosztów odsetek oraz ceny
ofertowej (łącznego kosztu kredytu). Zamawiający nie wymagał prezentacji kwoty odsetek należnych
w poszczególnych miesiącach.
Odwołujący złożył ofertę proponującą marżę, koszt odsetek 1.243.713,97 zł oraz cenę oferty
1.243.713,97 zł. Zgodnie z drukiem ZP-12 przystępujący zaoferował cenę 1.262.940 zł
Zamawiający pismem z 3 września 2010 r. zwrócił się do odwołującego w trybie art. 26 ust. 3
p.z.p. o uzupełnienie aktualnych informacji z KRK w zakresie, o którym mowa w art. 24 ust. 1
pkt 4-8 dotyczących wszystkich urzędujących członków zarządu.
W odpowiedzi odwołujący wyjaśnił, że wraz z ofertą złożył wymagane informacje w od-
niesieniu do poszczególnych członków zarządu aktualnie sprawujących funkcje zgodnie ze
złożonym odpisem z KRS.
Pismem z 8 września 2010 r., zamawiający, na podstawie art. 87 ust. 1 p.z.p. wezwał
odwołującego do złożenia wyjaśnień treści oferty w zakresie wysokości zawartej w niej ceny,
żądając przedstawienia szczegółowej kalkulacji tej ceny wg załączonego wzoru. Odwołujący,
w wyznaczonym terminie, przedstawił wyjaśnienia oraz szczegółową kalkulację ceny zgodnie z
przekazanym przez zamawiającego wzorem.. Przyznał, że zachodzi niezgodność pomiędzy
ceną oferty 1.243.713,97 zł, a ceną rzeczywistą (1 260 056,58 zł), co wynika z pominiętych
odsetek w kwocie 16.342,61 zł. W treści wyjaśnień odwołujący podniósł, że powstała
rozbieżność była wynikiem oczywistej omyłki rachunkowej polegającej na pominięciu odsetek
za okres od 1 marca 2014 do 30 marca 2014 r. Stwierdził, że zamawiający znając jedynie
wysokość zaoferowanej marży oraz przy braku innych zmiennych, może dokładnie obliczyć
cenę rzeczywistą. Odwołujący poniósł, że skoro zaoferowana cena była niższa od ceny
rzeczywistej o kwotę 16.342,61 zł, to różnica wynosi zaledwie około 1,3 % to poprawienie takiej
omyłki nie wpłynie w istotny sposób na treść oferty odwołującego a oferta nadal utrzyma pierwszą
pozycję w rankingu ofert.
Zamawiający pismem z 10 września 2010 r. odrzucił ofertę odwołującego. Zamawiający uznał,
że oferta ta zawiera błąd w obliczeniu ceny a „popełniony błąd w żaden sposób nie wypełnia
żadnej z przesłanek, o której mowa w art. 87 ust. 2 Ustawy”.
Izba dokonała przedstawionych ustaleń na podstawie wymienionych pism i dokumentów
okazanych w formie oryginałów w czasie rozprawy i znajdujących się w formie kopii w aktach
sprawy.
Izba zważyła, co następuje:

Odwołujący jest uprawniony do wniesienia odwołania zgodnie z art. 179 ust. 1 p.z.p. Jest
wykonawcą, który ma interes w uzyskaniu danego zamówienia. Zarzucane zamawiającemu
naruszenia przepisów powodują, że odwołujący może ponieść szkodę w postaci utraty
możliwości uznania jego oferty za najkorzystniejszą, utraty spodziewanych korzyści
związanych z zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego.

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 180 ust. 1 in fine p.z.p. odwołanie przysługuje wyłącznie od niezgodnej z
przepisami ustawy czynności zamawiającego. Zamawiający odrzucił ofertę odwołującego z
powodu błędu w obliczeniu ceny, nie dokonał czynności wykluczenia odwołującego z
powodu braku aktualnej informacji z KRK na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 8) p.z.p.
Rozpoznaniu w postępowaniu odwoławczym podlega zatem czynność odrzucenia oferty
odwołującego.

Zamawiający niezasadnie odrzucił ofertę odwołującego.
Zamawiający jest zobowiązany do odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6) p.z.p. w
razie stwierdzenia, że zawiera ona błąd w obliczeniu ceny. Błąd w obliczeniu ceny stanowi takie
zniekształcenie oświadczenia woli stanowiącego ofertę, które nie podlega obligatoryjnemu
poprawieniu na podstawie art. 87 ust. 2 p.z.p., w szczególności nie może być uznane za
oczywistą omyłkę rachunkową (art. 87 ust. 2 pkt 2) p.z.p.).
Błąd w ofercie odwołującego podlega poprawieniu.
Pominięcie odsetek w kwocie 16.342,61 zł ma charakter oczywistej omyłki rachunkowej. Pod
pojęciem omyłki rachunkowej należy rozumieć błąd w zakresie wszystkich działań
matematycznych, zwłaszcza arytmetycznych. Omyłka rachunkowa polega na uzyskaniu
błędnego wyniku obliczeń. W odróżnieniu od oczywistej omyłki pisarskiej, o której mowa w
art. 87 ust. 2 pkt 1) p.z.p. omyłka rachunkowa ma charakter oczywisty, nie tylko wtedy, gdy
jest widoczna na pierwszy rzut oka. Tę cechę można przypisać wyłącznie omyłkom
dotyczącym prostych działań na małych liczbach.
Izba ocenia, iż dla uznania, że omyłka rachunkowa ma charakter oczywisty, wystarczający
jest fakt jej ustalenia podczas sprawdzania obliczeń zgodnie z podanym przez
zamawiającego sposobem obliczenia ceny oferty oraz możliwość jej jednoznacznego
stwierdzenia.
Za pomocą wymienionych cech można opisać omyłkę, którą popełnił odwołujący. Podkreślić
należy, że pominięcie przez odwołującego odsetek w kwocie 16.342,61 zł jest bezsporne i
niebudzące wątpliwości. Wykonawcy nie była pozostawiona dowolność, co do sposobu
obliczenia ceny oferty, a wysokość prowizji stanowiąca jedyną zmienną zależną od
wykonawcy, została prawidłowo podana przez odwołującego. Popełniona omyłka jest
możliwa do skorygowania bez prowadzenia jakichkolwiek wyjaśnień, gdyż istnieje oczywisty i
jedyny możliwy arytmetyczny sposób wyliczenia kwoty pominiętych odsetek oraz ustalenia
prawidłowej ceny oferty w oparciu o znane zamawiającemu dane.
Zamawiający oświadczył na rozprawie, że samodzielnie stwierdził pominięcie odsetek w
kwocie, wskazanej później w wyjaśnieniach udzielonych w wyniku wezwania w trybie art. 87
ust. 1 p.z.p.
Brak możliwości samodzielnego ustalenia przez zamawiającego okresu, za jaki odsetki
zostały pominięte, nie uniemożliwia uznania stwierdzonej omyłki za możliwą do poprawy w
trybie art. 87 ust. 2 pkt 2 p.z.p.. Podanie przez odwołującego kwot odsetek należnych w
poszczególnych miesiącach jest wyłącznie dobrowolnym działaniem wykonawcy, gdyż
zamawiający w siwz nie wymagał wskazania tych wielkości.
Pominięcie odsetek w kwocie 16.342,61 zł stanowi oczywistą omyłkę rachunkową i podlega
poprawieniu w trybie art. 87 ust. 2 pkt 2) p.z.p. Przywołany przepis nakazuje in fine
uwzględnienie konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek. Obowiązkiem
zamawiającego jest zatem poprawienie ceny oferty – powiększenie o pominiętą kwotę
odsetek.
Jednocześnie należy zauważyć, że omyłka popełniona przez odwołującego spełnia
przesłanki wskazane w art. 87 ust. 2 pkt 3) p.z.p. stanowi niezgodność oferty z siwz, której
poprawienie nie będzie miało istotnego wpływu na treść oferty.
Podkreślić należy, że przywołany przepis daje zamawiającemu możliwość ingerencji również
w essentialia negotii oferty. Ustawodawca nie wyłączył możliwości poprawienia omyłek
dotyczących elementów przedmiotowo istotnych, pod warunkiem braku istotności ingerencji
z punktu całości oferowanego świadczenia.
Pominięcie odsetek w kwocie 16.342,61 zł za okres 1 miesiąca, wobec wartości oferty
1.243.713,97 zł, (1 260 056,58 zł po dokonanej poprawie) oraz przewidzianego 6 – letniego
okresu spłaty ma charakter nieistotny.
Skoro omyłka popełniona przez odwołującego może zostać poprawiona zarówno w trybie art.
87 ust. 2 pkt 2), jak i art. 87 ust. 2 pkt 3) p.z.p., do rozważenia pozostaje jedynie kwestia ,
który z trybów ma pierwszeństwo. Należy zauważyć, że w przypadku poprawienia
oczywistych omyłek rachunkowych obowiązkiem zamawiającego jest jedynie
poinformowanie wykonawcy o dokonaniu czynności poprawy. Natomiast dla skuteczności
poprawienia nieistotnych omyłek polegających na niezgodności oferty z siwz, nie
powodujących istotnych zmian w treści oferty niezbędne jest wyrażenie zgody przez
wykonawcę.
Art. 87 ust. 2 pkt 3) p.z.p. stanowi, że zamawiający poprawia omyłki inne, niż oczywiste
omyłki pisarskie i oczywiste omyłki rachunkowe.
Z samego brzmienia przepisu wynika zatem, że pierwszym działaniem zamawiającego jest
ustalenie, czy omyłki stanowią oczywiste omyłki pisarskie lub oczywiste omyłki rachunkowe.
Dopiero w razie stwierdzenia, że omyłki popełnione przez wykonawcę nie należą do żadnej z
tych dwóch grup, zamawiający winien zbadać ofertę zgodnie z kryteriami wskazanymi w art.
87 ust. 2 pkt 3) p.z.p.
Skoro pominięcie odsetek przez odwołującego stanowi oczywista omyłkę rachunkową,
zamawiający dokonać jej poprawienia oraz poinformować odwołującego o czynności
poprawienia.
Na marginesie wskazać należy, że dla ustalenia możliwości poprawienia omyłek w ofercie
zgodnie z art. 87 ust. 2 p.z.p. bez znaczenia jest miejsce oferty w ewentualnym rankingu
ofert.
Ustawa Prawo zamówień publicznych odróżnia czynność badania od czynności oceny ofert.
Stwierdzenie omyłek w ofercie oraz ustalenie możliwości ich poprawienia, stanowią element
czynności badania oferty oceny o charakterze wyłącznie formalnym. W wyniku czynności
badania oferty zamawiający albo dokonuje poprawienia uchybień zaistniałych w ofercie
zgodnie z art. 87 ust. 2 p.z.p., albo odrzuca ofertę na podstawie art. 89 ust. 1 p.z.p.
Jeśli zamawiający nie dokonuje czynności odrzucenia, poddaje ocenie poprawiona ofertę
pod względem kryteriów określonych w siwz (ocena merytoryczna), a jeśli uzna taką ofertę
za najkorzystniejszą dokonuje jej wyboru.
Miejsce oferty podlegającej poprawieniu w ewentualnym rankingu ofert ma znaczenie w
postępowaniu odwoławczym, dla ustalenia wpływu naruszenia przepisów ustawy Prawo
zamówień publicznych na wynik postępowania o udzielenie zamówienia – zaistnienia
samoistnej i niezbędnej przesłanki uwzględnienia odwołania, badanej przez Izbę niezależnie
od rozpatrzenia zarzutów odwołania.

Zarzuty odwołania znalazły potwierdzenie. Zamawiający zaniechał poprawienia oferty
odwołującego, w konsekwencji dokonała wadliwej czynności jej odrzucenia oraz wyboru
oferty najkorzystniejszej.
Naruszenia przepisów ustawy, których dopuścił się zamawiający mają wpływ na wynik
postępowania. W tym stanie rzeczy Izba na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 p.z.p. uwzględniła
odwołanie. Na podstawie art. 192 ust. 3 pkt 1) p.z.p. Izba nakazała powtórzenie czynności
badania i oceny ofert.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku sprawy na
podstawie przepisu art. 192 ust. 9 i 10 p.z.p., uwzględniając wynagrodzenie pełnomocnika
odwołującego kwocie 2.928 zł na podstawie § 3 pkt 2) lit. b) rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238).



…...........................................