III A Uz 149/13
Dnia 8 maja 2013 r.
Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:
Przewodnicząca: SSA Anna Polak
Sędziowie: SA Urszula Iwanowska
del. SO Beata Górska (spr.)
po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2013 r., na posiedzeniu niejawnym,
sprawy z odwołania R. G.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K.
o rentę inwalidy wojennego
na skutek zażalenia ubezpieczonego na postanowienie Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 28 lutego 2013r., sygn. akt IV U 205/11,
postanawia: oddalić zażalenie.
SSA Urszula Iwanowska SSA Anna Polak del. SSO Beata Górska
Uzasadnienie:
Wyrokiem z dnia 27 listopada 2012 r. Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie R. G. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. o rentę wojenną.
Orzeczenie zostało ogłoszone na rozprawie, na której wnioskodawca był obecny i został pouczony o terminie do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku (protokół rozprawy k. 140 i 140 verte oraz nagranie karta 141 akt). Ponieważ żadna ze stron w ustawowym terminie nie złożyła wniosku o doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem, nie zostało ono w niniejszej sprawie sporządzone.
W dniu 28 stycznia 2013r. ubezpieczony złożył w Sądzie Okręgowym wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia, podnosząc, że o wydanym orzeczeniu dowiedział się w dniu 21 stycznia 2013r. zasięgając informacji telefonicznej w Biurze Obsługi Interesanta Sądu Okręgowego w Koszalinie. Podał również, że był obecny na rozprawie w dniu 27 listopada 2012r., jednakże w tym dniu Sąd ani nie ogłaszał wyroku ani nie kierował do niego żadnych pouczeń dotyczących sposobu i terminu wniesienia środka zaskarżenia. Do wniosku dołączył zaświadczenie lekarskie, z którego wynikało, że po rozprawie skorzystał z pomocy lekarskiej, a lekarz ocenił jego stan zdrowia jako ciężki i uniemożliwiający mu udział w posiedzeniach sądowych.
Postanowieniem z dnia 28 lutego 2013 r. Sąd Okręgowy oddalił wniosek o przywrócenie terminu (punkt I) oraz odrzucił wniosek o sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku (punkt II).
W uzasadnieniu decyzji sąd pierwszej instancji wskazał, że zgodnie z art. 168 § 1 k.p.c. jeżeli strona nie dokonała czynności procesowej w terminie bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Sąd Okręgowy dokonując analizy przedstawionej przez ubezpieczonego sytuacji faktycznej stwierdził, że uchybienie terminowi do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 27 listopada 2012r. nastąpiło z winy ubezpieczonego. Zdaniem Sądu I instancji ubezpieczony nie podał żadnych obiektywnych okoliczności, które wskazywałyby, na przyczyny niezależne od niego. Sąd Okręgowy podkreślił, że ubezpieczony był pouczony o terminie do złożenia czy to wniosku o nadesłanie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem czy środka zaskarżenia w postaci apelacji od tegoż wyroku. Sąd Okręgowy podał, że ubezpieczony był obecny na rozprawie, czego nie negował. Odnosząc się do podnoszonego przez ubezpieczonego złego stanu zdrowia skutkującego nieodnotowaniem w pamięci ogłoszenia wyroku i byciu pouczonym o sposobie i terminie wniesienia środka zaskarżenia nie został w żaden sposób udowodniony. Zdaniem Sądu Okręgowego przedłożone przez ubezpieczonego zaświadczenia lekarskie wydane w dniu 27 listopada 2012r. przez lekarza specjalistę chorób wewnętrznych – specjalistę kardiologa i wskazywało, że ubezpieczony nie może uczestniczyć w rozprawach sądowych przez okres 3 miesięcy, co nie jest jednoznaczne z tym, że nie mógł złożyć wniosku o uzasadnienie lub, że miał zaniki pamięci. Sąd I instancji odnosząc się do przebiegu rozprawy w dniu 27 listopada 2012r. podał, że stan zdrowia ubezpieczonego, zarówno w sferze psychicznej jak i fizycznej umożliwiła prawidłowe rozeznanie w etapach postępowania sądowego. Wypowiedzi ubezpieczonego ocenił jako rzeczowe i szczegółowe.
Ponieważ ubezpieczony wniosek o doręczenie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem złożył dopiero w dniu 28 stycznia 2013 r., Sąd Okręgowy uznał, że zawinił w uchybieniu terminowi do jego złożenia i nie może być przyjęte, że należycie dbał o swoje interesy.
Mając na względzie powyższe Sad Okręgowy na podstawie art. 168 § 1 kpc oddalił wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie i odrzucił wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku, albowiem żądanie zostało złożone po terminie.
W zażaleniu od tego postanowienia ubezpieczony zaskarżył je w całości i zarzucił mu, że niezasadnie oddalił wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku, w sytuacji gdy w sprawie zaistniały wszelkie przesłanki pozwalające na przywrócenie terminu, bowiem ubezpieczony z uwagi na wiek i stan zdrowia nie zrozumiał kierowanych do niego pouczeń, a dbając należycie o swoje interesy po pierwszej informacji z Sądu dotyczącej jej stanu dopełnił czynności w zakresie złożenia wniosku o uzasadnienie. W oparciu o powyższy zarzut wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Koszalinie celem nadania jej dalszego biegu.
W uzasadnieniu podał, że nie może zgodzić się z ustaleniem Sądu, że uchybił terminowi do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku, z przyczyn od niego niezależnych. Podał, że w swojej pamięci nie odnotował, że w dniu 27 listopada 2012r. został wydany wyrok. Skarżący podkreślił, że jest osobą w podeszłym wieku, schorowaną, a toczące się postępowanie sądowe było dla niego nad wyraz stresujące. Miał problemy z koncentracją i wyrażaniem swojego stanowiska. Skarżący wskazał, że bezpośrednio po rozprawie musiał udać się do lekarza, który ocenił jego stan zdrowia, jako ciężki i uniemożliwiający jego udział w rozprawach sądowych przez okres 3 miesięcy. Zdaniem R. G. uchybienie terminowi nie było przez niego zawinione, co przemawia za jego przywróceniem, a w konsekwencji również brakiem podstaw do odrzucenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zażalenie okazało się nieuzasadnione. Sąd Okręgowy prawidłowo postąpił oddalając wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku i odrzucił wniosek o uzasadnienie.
Sąd Apelacyjny przyjął ustalenia Sądu I instancji za własne, podzielił również ocenę prawną zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie widział podstaw prawnych do uwzględnia żądań skarżącego zawartych w zażaleniu.
Prawidłowo Sąd Okręgowy uznał, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do przywrócenia terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie albowiem brak jest podstaw do uznania braku zawinienia w opóźnieniu po stronie skarżącego w dokonaniu czynności procesowej. Co prawda skarżący powołuje się na chorobę i niemożność dokonania czynności w terminie, jednakże jak słusznie ocenił to Sąd Okręgowy, przedłożone zaświadczenie lekarskie o zaostrzeniu choroby wieńcowej, nie może stanowić podstawy do przyjęcia zaburzeń pamięci czy świadomości. Wskazać również należy, że podnoszony przez ubezpieczonego podeszły wiek nie może stanowić samodzielnej podstawy do przywrócenia terminu.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, która jest zbieżna z oceną Sądu I instancji, wskazane ustalenia faktyczne w sprawie świadczą o uchybieniu przez skarżącego terminowi do złożenia wniosku o uzasadnienie z własnej winy. W zażaleniu ubezpieczony nie podniósł nowych okoliczności, które mogłyby wpłynąć na zmianę oceny jego dbałości o własne interesy. Co więcej argumentacja w nim przedstawiona potwierdza słuszność przedstawionego przez Sąd orzekający stanowiskach, co do rozeznania ubezpieczonego o okolicznościach istotnych w sprawie.
Brak winy strony w uchybieniu terminowi, o którym mowa w art. 168 § 1 kpc podlega ocenie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności danej sprawy, w sposób uwzględniający obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej o swoje interesy. Zdaniem Sądu Apelacyjnego ubezpieczony takiej staranności nie wykazał. Należy przy tym zaakcentować, że przyjęte przez Sąd zawinienie w uchybieniu terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie jest uzasadnione również tym, że ubezpieczony nie skorzystał z jakiejkolwiek pomocy czy to członków rodziny, czy też dzwoniąc bezzwłocznie do sekretariatu Sądu i dowiadując się o etapie postępowania czy terminach do podjęcia czynności procesowej. Nadto art. 168 § 1 k.p.c. dotyczący przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej nie może być interpretowany w sposób rozszerzający, ponieważ zasadą jest, że czynności procesowe powinny być dokonywane w terminie.
Mając na uwadze powyższe, a w szczególności, że ubezpieczony mimo obecności przy ogłoszeniu wyroku i wysłuchaniu pouczenia Sądu o terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia, nie wykazał dbałości o swoje interesy i złożył wniosek o uzasadnienie po terminie, na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. należało oddalić zażalenie
SSA Urszula Iwanowska SSA Anna Polak del. SSO Beata Górska