Sygn. akt: KIO 109/12
KIO 125/12
WYROK
z dnia 20 lutego 2012 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska
Robert Skrzeszewski
Małgorzata Stręciwilk
Protokolant: Łukasz Listkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 lutego 2012 roku w Warszawie odwołań wniesionych
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:
A. w dniu 19 stycznia 2012 roku przez Max Elektronik Spółkę Akcyjną w Zielonej Górze
B. w dniu 20 stycznia 2012 roku przez iMed24 Spółkę Akcyjną w Krakowie
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego, którym jest Centrum Systemów
Informacyjnych Ochrony Zdrowia w Warszawie
przy udziale:
A) wykonawcy iMed24 Spółka Akcyjna w Krakowie zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 109/12 po stronie zamawiającego
B) wykonawcy Unizeto Technologies Spółka Akcyjna w Szczecinie zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 109/12 i KIO 125/12 po
stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala obydwa odwołania
2. Kosztami postępowania obciąża Max Elektronik Spółkę Akcyjną w Zielonej
Górze i iMed24 Spółkę Akcyjną w Krakowie:
1) zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 30 000 zł 00 gr
(słownie: trzydziestu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Max Elektronik
Spółkę Akcyjną w Zielonej Górze (15 000 zł 00 gr) oraz iMed24 Spółkę
Akcyjną w Krakowie (15 000 zł 00 gr) tytułem wpisów od odwołań
2) zasądza od Max Elektronik Spółki Akcyjnej w Zielonej Górze i iMed24 Spółki
Akcyjnej w Krakowie na rzecz Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony
Zdrowia w Warszawie kwotę 7 200 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy dwieście
złotych zero groszy) w tym:
A. zasądza od Max Elektronik Spółki Akcyjnej w Zielonej Górze na rzecz
Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia w Warszawie
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika
B. zasądza od iMed24 Spółki Akcyjnej w Warszawie na rzecz Centrum
Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia w Warszawie kwotę 3 600 zł
00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
………………………………
………………………………
………………………………
Sygn. akt KIO 109/12
KIO 125/12
Uzasadnienie
Zamawiający – Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia w Warszawie
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na zaprojektowanie, realizację
i nadzór gwarancyjny systemów w ramach Projektu „Elektroniczna Platforma Gromadzenia,
Analizy i Udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych, cz. 1.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 roku Nr 113, poz. 754 ze
zmianami).
W dniu 19 stycznia 2012 roku wykonawca Max Elektronik SA w Zielonej Górze wniósł
odwołanie wobec czynności zamawiającego podjętych w przedmiotowym postępowaniu.
Odwołujący się zarzucił zamawiającemu naruszenie:
- art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 91 ust. 1 i art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Unizeto Technologies S.A. i uznanie, iż stanowi ona ofertę
najkorzystniejszą, mimo iż podlega ona odrzuceniu jako oferta z rażąco niską ceną w
stosunku do przedmiotu zamówienia,
- art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp poprzez uznanie wyjaśnień złożonych przez Unizeto
Technologies S.A. w związku z żądaniem wyjaśnienia rażąco niskiej ceny oferty w stosunku
do przedmiotu zamówienia, jako uzasadniających istnienie obiektywnych czynników
mających wpływ ną cenę Unizeto Technologies S.A.
- art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Unizeto
Technologies S.A. mimo, iż jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji stypizowany w
art. 15 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji polegający na sprzedaży usług
poniżej kosztów ich wytworzenia,
- z ostrożności procesowej art. 8 ust. 3 Pzp poprzez uznanie za tajemnicę
przedsiębiorstwa informacji nie zastrzeżonych przez wykonawcę w terminie składania ofert.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o:
- unieważnienie decyzji o wyborze najkorzystniejszej oferty z dnia 11 stycznia 2012
roku w zakresie wyboru oferty Unizeto Technologies S.A. jako najkorzystniejszej,
- ponowną ocenę oferty Unizeto Technologies S.A. oraz złożonych wyjaśnień w
zakresie rażąco niskiej ceny oferty w stosunku do przedmiotu zamówienia,
- odrzucenie oferty Unizeto Technologies S.A. jako oferty z rażąco niską ceną w
stosunku do przedmiotu zamówienia oraz oferty, której złożenie stanowi czyn nieuczciwej
konkurencji,
- odtajnienie lub nakazanie zamawiającemu odtajnienia zastrzeżonych informacji
zawartych w wyjaśnieniach z dnia 5 stycznia 2012 roku, jako zastrzeżonych w terminie ich
składania na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy Pzp, podczas, gdy moment zastrzeżenia nastąpił
później niż w terminie składania ofert,
- wybór oferty odwołującego jako oferty najkorzystniejszej w postępowaniu.
W uzasadnieniu odwołujący się podniósł, że odwołujący po analizie uzasadnienia
wyboru najkorzystniejszej oferty zawartym w Protokole z prac Komisji Przetargowej (sygn.
CSIOZ-WZP-6151-PO-3/11) zgadza się z odrzuceniem oferty iMed24 S.A. jako zawierającej
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Odwołujący zauważa jednak, że
jeżeli zamawiający uznał, iż oferta iMed24 S.A. jest ofertą z rażąco niską ceną, to również
taki wniosek powinien wysnuć w stosunku do oferty Unizeto Technologies S.A. Przedmiotem
postępowania jest zaprojektowanie, realizacja i nadzór gwarancyjny systemów „Szyna
Usług'" oraz „System Administracji'* stanowiącego część I w ramach Projektu „Elektroniczna
Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach
Medycznych". Realizacja przedmiotu Postępowania obejmująca uruchomienie produkcyjne
Etapów od V do VIII Projektu PI (w ramach przedmiotu umowy) planowana była przez
Zamawiającego na maksymalnie 30 miesięcy. Niezależnie, po odbiorze pierwszej Usługi
części I Systemu PI realizowanej z wykorzystaniem danego Podsystemu rozpocząć się miał
okres świadczenia usług wchodzących w zakres Nadzoru gwarancyjnego Podsystemu i
będzie on trwać aż 24 miesiące od dnia uruchomienia produkcyjnego części I Systemu PI w
pełnym zakresie funkcjonalnym (łącznie co najmniej 54 miesiące).
Przed otwarciem ofert zamawiający podał, iż zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia w tej części kwotę 77.088.182,00 zł brutto a także 7.708.818, zł brutto na
zamówienia uzupełniające, co łącznie daje kwotę 84.797.000,00 zł brutto. Wartość całego
postępowania dotyczącego Projektu PI, obejmującego łącznie IV części, została
oszacowana przez Zamawiającego na kwotę 395.121.951,00 zł. Zgodnie z Protokołem
Postępowania sporządzonym przez zamawiającego wartość zamówienia została ustalona
przez zamawiającego w dniu 9 lutego 2011 roku, czyli w ustawowo przewidzianym terminie.
Podstawą do dokonania ustalenia wartości całego Projektu PI jak i każdej części z
osobna był dokument Studium Wykonalności dla Projektu Elektroniczna Platforma
Gromadzenia, Analizy i Udostępnienia zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych,
wersja 2.2.3, z dnia 21 grudnia 2009 roku. Dokument ten został sporządzony przez
Konsorcjum Ernst&Young w wykonaniu umowy 24/08 oraz 11/2009 zawartej pomiędzy tym
Konsorcjum i Zamawiającym i jest przez Zamawiającego upubliczniony na jego stronach
internetowych w formie dokumentu pdf: www.csioz.gov.pl/file.php?s=d2k/MTM= oraz
www.csioz.gov.pl/file.php?s=d2k/MTO=. Dodatkowo Studium Wykonalności zostało
zamieszczone przez zamawiającego i jest dostępne łącznie z dokumentacją przetargową na
stronie http://www.csioz.gov.pl/zamowienie.php?id=73, wskazując tym samym jednoznacznie
jaką rolę dla przygotowania i prowadzenia Postępowania oraz oceny ofert w zakresie ich
ceny stanowi ten dokument dla zamawiającego. Zamawiający niezależnie w treści SIWZ
wielokrotnie powołuje się na założenia przyjęte w Studium Wykonalności, wskazując iż jest
ono dokumentem podstawowym dla przyjętych założeń dla postępowania, szczególnie w
zakresie kwestii wyceny i przyjętych założeń finansowych oraz że stanowi on cześć
dokumentacji postępowania. Wskazać również należy, że zgodnie z projektem umowy
załączonym do SIWZ, Studium Wykonalności miało być też załącznikiem do umowy z
wybranym wykonawcą.
Po otwarciu trzech ofert złożonych w postępowaniu okazało się, iż oferta iMed24 S.A.
została złożona na poziomie 6,52% przyjętego przez Zamawiającego budżetu
Postępowania, oferta Unizeto Technologies S.A. na 23,28% a oferta Odwołującego na
43,12% tego poziomu. Zamawiający zwrócił się do wszystkich wykonawców na podstawie
art. 90 ust. 1 Pzp o wyjaśnienie, czy oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do
przedmiotu zamówienia, wskazując bardzo szczegółowo jaką konkretnie wiedzę chciałby
posiąść na temat elementów mających wpływ na cenę oferty.
Wyjaśnienia złożone przez wykonawców zostały przez nich utajnione, wynikiem
czego Odwołujący nie uzyskał wglądu w wyjaśnienia dotyczące ewentualnie rażąco niskiej
ceny zarówno wykonawcy iMed24 S.A. jak i Unizeto Technologies S.A. Odwołujący zna
jednak ceny oferowane przez każdego z wykonawców w każdej pozycji przedmiotu
zamówienia (nie podlegały one utajnieniu). Odwołujący zapoznał się również z
uzasadnieniem decyzji zamawiającego o odrzuceniu oferty iMed24 S.A. jako oferty
zawierającej rażąco niską cenę, które zamawiający uznał za niepotwierdzające możliwości
wykonania zamówienia w podanym koszcie i przy deklarowanych nakładach. W ocenie
Odwołującego również oferta Unizeto Technologies S.A. zawiera rażąco niską cenę w
stosunku do przedmiotu zamówienia i powinna zostać przez Zamawiającego odrzucona.
Odwołujący się podniósł, że podstawą do dokonania przez zamawiającego ustalenia
wartości całego Projektu PI jak i każdej części z osobna był dokument Studium
Wykonalności dla Projektu Elektroniczna Platforma Gromadzenia. Analizy i Udostępnienia
zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych, wersja 2.2.3, z dnia 21 grudnia 2009 roku.
Zauważyć należy, że dokument ten był przygotowany w celu uzyskania i wyceny wysokości
finansowania dla Projektu PI z funduszy Unii Europejskiej, i jako taki wskazywał jakiej
wysokości budżet oraz jakie koszty i nakłady, szacowane według określonych metod,
zamawiający ma ponieść w związku z realizacją Projektu PI. a jego ramach - niniejszego
postępowania. Zgodnie z informacją wstępną zamieszczoną w Studium Wykonalności
dokument ten był niezbędny do uzyskania finansowania ze środków Unii Europejskiej i
przedstawiał on koncepcję realizacji projektu wraz z analizą opcji realizacji. Dokument został
przygotowany w oparciu o instrukcję przygotowywania studium wykonalności dla projektów
informatycznych realizowanych w ramach VII osi priorytetowej Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka, a zatem według uznanych i przyjętych metodyk dla dokumentów
tego rodzaju.
Odwołujący zauważył, że pomiędzy datą publikacji Studium Wykonalności a
wszczęciem postępowania upłynął ponad rok i na wycenę końcową mogły mieć zapewne
wpływ publikowane wskaźniki inflacyjne powodując ewentualny wzrost wartości projektu.
Ponieważ jednak Studium Wykonalności dokonało również oceny pracochłonności
poszczególnych produktów, które miały być wynikiem Postępowania to zauważyć należy, że
oszacowana wysokość pracochłonności - mająca wpływ na cenę przedmiotu zamówienia -
pozostała niezmienną. Pracochłonność określa ilość pracy jaką należy włożyć w pełne
wykonanie przedmiotu zamówienia zgodnie z założeniami zamawiającego. Zauważyć
należy, że założenia co do Projektu PI w stopniu dość szczegółowym były znane już w
momencie powstania Studium Wykonalności, które w znacznej mierze te warunki opisywało,
a jak wynika z treści Studium Wykonalności (str. 444) szacowania pracochłonności
dokonano w oparciu o metodę COCOMO II. zgodnie z jej zasadami na podstawie
zakładanych wielkości produktów, ich złożoności i specyfiki, przy uwzględnieniu
przedstawionej architektury systemu.
Z analizy Studium Wykonalności wynika, iż szacowana pracochłonność na wykonanie
przedmiotu Postępowania (czyli części 1 Projektu PI), tj:
- Pl-PRO.21 - System Administracji - Audyt
- P1-PR0.22 - System Administracji - Zabezpieczenia i prywatność
- P1 -PR0.23 - System Administracji - Administracja
- PI -PRO.20 - System Szyna usług
- PI-PRO.00.1 - Integracja Podsystemów Innych wykonawców w ramach Etapu VI
- Pl-PRO.00.2 - Integracja Podsystemów Innych wykonawców w ramach Etapu VII
- Pl-PRO.00.3 - Integracja Podsystemów Innych wykonawców w ramach Etapu VIII
- przeprowadzenia szkoleń na zasadach i w zakresie określonym w Załączniku nr 1 do
SIWZ
- realizacji usług rozwojowych (łączna kwota przy założeniu wykorzystania
maksymalnie liczby 2000 roboczogodzin)
- realizacja usługi przekazania w zakresie i trybie określonym w Załączniku nr 5 do
Umowy została przewidziana na łącznie ok. 26 000 - 28 000 roboczodni (jeden roboczodzień
obejmuje 8 godzin roboczych po 60 minut), realizowanych w terminie obowiązywania
umowy, czyli maksymalnie 54 miesiącach. Studium Wykonalności na str. 446 wskazuje, że z
uwagi na znaczną presję czasową realizacji Projektu PI, szacowaną pracochłonność dla
poszczególnych klas produktów wynikającą ze Studium Wykonalności należy traktować
względnie wiążąco, jednak czas realizacji poszczególnych produktów należy możliwie
skrócić kosztem zwiększenia liczby osób je realizujących. W efekcie, jak wskazano w
Studium Wykonalności kompetencje osób realizujących produkty muszą być odpowiednio
wysokie, gdyż „doświadczenia przy realizacji projektów IT uczą, że skracanie czasu realizacji
musi się odbywać nie tylko kosztem zwiększenia liczby osób biorących udział w projekcie,
ale także odpowiednim doborem tych osób, mającym na celu zapewnienie większej
dostępności w takim projekcie osób doświadczonych i bardzo doświadczonych”. Odwołujący
wnioskuje z danych zawartych w Studium Wykonalności, że zespół, który ma realizować
przedmiot zamówienia w okresie wytwórczym 30 miesięcy musi liczyć w granicach 40-50
osób i odpowiednio mniej w okresie gwarancyjnym. Takie założenia przyjął Odwołujący w
swojej ofercie. Odwołujący zwraca uwagę, że Zamawiający - realizując niejako wnioski
płynące ze Studium Wykonalności - już na etapie wniosku przewidywał konieczność
wykorzystania przez wykonawcę przy realizacji przedmiotu zamówienia równie licznego
zespołu, przy czym w zespole przewidział minimalnie 29 osób aż 14 rolach projektowych.
Odwołujący podnosi również, że wyżej wskazana szacunkowa wycena pracochłonności jest
adekwatna do przedmiotu zamówienia, którym jest unikalny na polskim rynku i
niepowtarzalny system informatyczny o ogromnej skali i złożoności. Potwierdza to również
Studium Wykonalności.
W ocenie Odwołującego Zamawiający dokonał prawidłowego szacunku wartości
zamówienia, bazując na przewidywanej pracochłonności wynikającej ze Studium
Wykonalności przy założeniu konieczności realizacji przedmiotu zamówienia w określonym
terminie oraz przez doświadczony lub bardzo doświadczony zespół osób i nie ma podstaw
do jej korekty na tym etapie.
Analizując i oceniając ofertę Unizeto Technologies S.A., jak również wyjaśnienia
złożone przez tego wykonawcę (jak wnioskuje Odwołujący z danych zawartych w ofercie)
zamawiający nie wziął jednak pod uwagę zasad przyjętej metody wyceny kosztów i
nakładów tego projektu. W ocenie Odwołującego Zamawiający pominął następujące kwestie,
które wskazują na rażąco niską cenę zaoferowaną przez Unizeto Technologies S.A. w
stosunku do przedmiotu zamówienia:
- zbyt mała pracochłonność na wykonanie całości zamówienia przyjęta przez Unizeto
Technologies SA w stosunku do przyjętej przez Zamawiającego na podstawie podanej
globalnej kwoty oferty
- Odwołujący podniósł z ostrożności procesowej, że nawet jeżeli pracochłonność przyjęta
przez Unizeto Technologies S.A. okazałaby się pracochłonnością na poziomie zbliżonym do
pracochłonności wynikającej ze Studium Wykonalności i wykonawca ten skierowałby do
wykonania przedmiotu zamówienia wystarczający zespół, to wysokość ceny wskazywałaby
na to, iż stawka roboczogodziny stosowana przez Unizeto Technologies S.A. dla usług w
okresie wytwórczym jest niższa niż stawka 120 złotych wynikająca z oferty tego wykonawcy
w części usług gwarancyjnych. Odwołujący zauważą i podkreśla raz jeszcze, że zarówno ze
Studium Wykonalności jak i wymogów określonych przez Zamawiającego wynikał obowiązek
dedykowania osób o wysokich kwalifikacjach oraz o bogatym lub bardzo bogatym
doświadczeniu zawodowym. Stawka za roboczogodzinę mniejsza niż 120 zł uniemożliwia
pozyskanie specjalistów niezbędnych dla realizacji zamówienia o takiej złożoności. Ponieważ
całość przedmiotu zamówienia w części I Projektu PI stanowią prace programistyczne (nie
ma w nich dostaw towarów), to nie ma możliwości innej wyceny całości prac jak poprzez
określoną stawkę za roboczogodzinę. Twierdzenia Odwołujące w tym zakresie wydają się
być zatem uzasadnione, bo Unizeto Technologies nie mogło dokonać w inny sposób wyceny
swoich prac i określenia tym samym ceny poprzez pomnożenie przyjętej czasochłonności
przez przyjętą stawkę za roboczogodzinę. Stawka ta zaś jest tym wyższa im większej klasy
specjalista wykonywać będzie prace.
W ocenie Odwołującego Unizeto Technologies S.A. niedoszacował w ofercie kosztów zadań
integracyjnych, co sprowadza Odwołującego do twierdzenia, iż oferta Unizeto Technologies
S.A. powinna zostać odrzucona również na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w związku z
art. 3 ust. 1 i art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, gdyż jej
złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji polegający na utrudnianiu innym
wykonawcom dostępu do rynku poprzez sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich
wytworzenia lub świadczenia albo ich odprzedaż poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji
innych przedsiębiorców. Odwołujący wskazuje niezależnie, iż nawet jeżeli Zamawiający nie
dopatrzył się w działaniu Unizeto Technologies S.A. czynu nieuczciwej konkurencji
określonego w art. 15 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, to bezsprzecznie
Unizeto Technologies S.A. w ocenie Odwołującego składając ofertę dopuściło się czynu
nieuczciwej konkurencji, o którym mowa w art. 3 ust. 1 tejże ustawy, który stanowi, że
działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami jest czynem nieuczciwej konkurencji.
jeżeli zagraża interesowi innego przedsiębiorcy lub klienta bądź narusza go. Zdaniem
Odwołującego Unizeto Technologies S.A. nie tylko nie oszacowało zgodnie z założeniami
Studium Wykonalności kosztów wykonania zadań integracyjnych określonych przez
Zamawiającego jako Pl-PRO.00.1, Pl-PRO.00.2 i Pl-PRO.00.3. ale również wyceniło je na
wartość zdecydowanie odbiegającą od wartości takich usług na rynku, co świadczy o ich
zaoferowaniu poniżej kosztów ich wytworzenia. Zauważyć należy również, że zgodnie z
postanowieniami projektu umowy wynagrodzenie wykonawcy (będące jednocześnie ceną
oferty) miało zawierać w sobie wszystkie koszty związane z wykonaniem umowy, w tym
wynagrodzenie z tytułu przeniesienia praw autorskich oraz koszty usługi przekazania.
Również zgodnie z treścią SIWZ ceny podane w ofercie powinny zawierać wszystkie koszty
wykonawcy związane z realizacją zamówienia, niezbędne do prawidłowego i pełnego jego
wykonania oraz uwzględniać wszelkie opłaty oraz podatki wynikające z realizacji
zamówienia.
Odwołujący się podniósł, że Unizeto Technologies S.A. składając ofertę wskazało, iż
nie zastrzega na podstawie art. 8 ust. 3 Pzp żadnych informacji jako informacje stanowiące
tajemnicę przedsiębiorstwa. Natomiast składając wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny
Unizeto Technologies S.A. w treści maila przesyłanego do Zamawiającego złożyło
oświadczenie o zastrzeżeniu informacji jako stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w
oparciu o art. 8 ust. 3 Pzp. Odwołujący podnosi w związku z tym, iż zgodnie z powołanym
przez Unizeto Technologies S.A. przepisem prawa zamówień publicznych wykonach
uprawniony jest do zastrzeżenia informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, a
zastrzeżenie takie wiąże Zamawiającego, gdy zostało złożone nie później niż w terminie
składania ofert. W tym terminie Unizeto Technologies S.A. nie skorzystało z dobrodziejstwa
art. 8 ust. 3 Pzp i nie zastrzegło, że jakiekolwiek informacje składane przez niego mają walor
tajemnicy przedsiębiorstwa. Nie oceniając, czy wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny
złożone przez Unizeto Technologies S.A. są w rzeczywistości takimi informacjami zauważyć
należy, że zastrzeżenie ich poufności z powołaniem na art. 8 ust. 3 Pzp jest nieskuteczne.
Dodatkowo Odwołujący zwraca uwagę, że zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa
dokonane przez Unizeto Technologies S.A. zostało dokonane przez osobę nieuprawnioną i
w nieprawidłowej formie. Odwołujący uzyskał od Zamawiającego informację oraz wydruk z
maila przewodniego, do którego zostały załączone pisma zawierające wyjaśnienia Unizeto
Technologies S.A. Zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa nastąpiło w treści maila
wysłanego przez Pana Mariusza Midzio, podczas, gdy z dokumentacji oraz treści oferty nie
wynika, że była to osoba uprawniona do składania takich oświadczeń woli w imieniu Unizeto
Technologies,. O ile zatem zastrzeżenie analogiczne nie zostało zamieszczone w treści pism
podpisanych przez osoby uprawnione, to uznać należy, że nie zostało ono złożone ważnie.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie jest bezzasadne.
W pierwszej kolejności Izba uznała, że odwołujący się ma interes w uzyskaniu
zamówienia uprawniający go do wnoszenia środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179
ust. 1 ustawy Pzp.
Odwołujący się swoją argumentację opierał o twierdzenie, iż szacowanie przez
wykonawców pracochłonności przy wykonywaniu przedmiotu zamówienia powinno
odpowiadać szacunkom zawartym w dokumencie nazwanym Studium Wykonalności. W
ocenie odwołującego się Studium Wykonalności jest dokumentacją przetargową, wiążącą dla
wszystkich uczestników postępowania.
Rozpoznając zarzuty odwołania Izba dokonała zatem ustaleń mających na celu
rozstrzygnięcie, czy Studium Wykonalności stanowiło dokumentację przetargową i czy
wykonawcy składający ofertę w postępowaniu obowiązani byli we własnych szacunkach
uwzględnić pracochłonność wskazaną w Studium Wykonalności.
Izba przeanalizowała dokumentację postępowania i stwierdziła, że w ogłoszeniu o
zamówieniu zamawiający zawarł m.in. następujące informacje: II.1.5) Przedmiotem
zamówienia jest Zaprojektowanie, realizacja i nadzór gwarancyjny systemów w ramach
Projektu „Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępniania zasobów cyfrowych
o Zdarzeniach Medycznych. Postępowanie prowadzone jest w częściach (…).
Charakterystyka poszczególnych części zmówienia została określona w załączniku B
Ogłoszenia. Zwrot „SW” użyty w Załącznikach B do ogłoszenia oznacza Studium
Wykonalności dla projektu” Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępniania
zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych, Wersja 2.2.3, Warszawa, 21.12.2009 r.
Studium Wykonalności zostanie zamieszczone na stronie www.csioz.gov.pl w zakładce
zamówienia publiczne razem z ogłoszeniem o zamówieniu, od dnia publikacji ogłoszenia w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej”.
W dalszej części ogłoszenia o zamówieniu zamawiający odwoływał się do treści
Studium Wykonalności, np.:
„Podstawowe uwarunkowania realizacji zamówienia przez wykonawcę produktów
projektu P1 w zakresie I części ogłoszenia”
1. Rozumienie pojęć – na podstawie „Słowniczka pojęć” z SW (…)
2. Realizacja produktu według wariantu inwestycyjnego W1 zgodnie z 9.6.3 SW
3. Respektowanie decyzji o zarządzaniu projektem P1 po stronie zamawiającego
zgodnie z metodyką PRINCE 2 (patrz: 10.1.1 SW) i dodatkowych decyzji
szczegółowych Komitetu Sterującego Projektu P1
4. Respektowanie przyjętego dla projektu P1 sposobu wdrażania projektu (patrz:
10.1.2 SW, etap projektowania, realizacja) itp.
W piśmie z dnia 9 lutego 2012 roku odwołujący podnosił, że powyższe zapisy
świadczą o tym, że Studium Wykonalności stanowiło załącznik do ogłoszenia o wszczęciu
postępowania. W szczególności świadczy o tym zawarta w ogłoszeniu, iż Studium
Wykonalności zostanie zamieszczone na wskazanej stronie razem z ogłoszeniem o
zamówieniu. Ponadto wskazane wyżej zapisy ogłoszenia nie mają charakteru
informacyjnego a zobowiązujący, wiążący dla wykonawców biorących udział w
postępowaniu, a następnie dla wykonawcy którego oferta będzie wybrana w postępowaniu
jako najkorzystniejsza. Wykonawca składający ofertę, a następnie realizujący przedmiot
zamówienia miał uwzględnić jako podstawowe uwarunkowania wynikające ze Studium
Wykonalności. Odwołujący się zwrócił uwagę na określone przez zamawiającego
uwarunkowania w zakresie realizacji zamówienia odnoszące się do treści Studium
Wykonalności w zakresie sposobu wdrażania projektu. Na założenia wynikające w tym
miejscu ze Studium Wykonalności mające wpływ określone w Studium Wykonalności dla
fazy projektowej i wdrożeniowej (realizacji) zespoły w określonym w Studium Wykonalności
kształcie i ilości oraz przyjęta w ten sposób pracochłonność wnikająca z założeń pkt 11.2.3.2
Studium Wykonalności. W ocenie odwołującego się gdyby zamawiający rzeczywiście jedynie
chciał wskazać, że Studium Wykonalności nie wiąże wykonawców biorących udział w
postępowaniu nie wskazywałby odwołania w treści ogłoszenia.
Ze stanowiskiem odwołującego się nie sposób się zgodzić. Izba przeanalizowała
wskazane postanowienia ogłoszenia o zamówieniu i skonstatowała, że Studium
Wykonalności nie stanowiło załącznika do ogłoszenia o zamówieniu oraz że Studium
obowiązywało wykonawców jedynie w zakresie wskazanym przez zamawiającego.
W szczególności o tym, że Studium Wykonalności miałoby być załącznikiem do
ogłoszenia o zamówieniu nie przesądza informacja, iż Studium to zostanie zamieszczone na
stronie internetowej razem z ogłoszeniem o zamówieniu. Fakt zamieszczenia jednego
dokumentu razem z drugim oznaczać może co najwyżej, że obydwa dokumenty zostaną
zamieszczone na stronie w tym samym czasie, w tej samej zakładce, może wskazywać
również na pewien rodzaj relacji obydwu dokumentów i ich wzajemnych powiązaniach,
niemniej jednak stanowisko, że jeden stanowi załącznik drugiego jest zbyt daleko idące. Na
gruncie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego przyjmuje się na ogół, że
załączniki do dokumentów stanowią ich integralną część. Nie budzi wątpliwości, że taki
charakter mają załączniki, które zawierają treści wymagane ustawą (np. załączniki do SIWZ
zawierające informacje, o których mowa w art. 36 ust.1 ustawy Pzp) czy załączniki
zawierające inne treści, ale nie pozostawiające wątpliwości co do tego, iż stanowią one
część dokumentacji wymaganej ustawą (np. załączniki do SIWZ zawierające inne treści niż
wskazane w art. 36 ust. 1 ustawy Pzp, takie jak: wymagany przez zamawiającego formularz
oferty, treść oświadczeń składanych przez wykonawców itp). w sytuacji, gdy w dokumencie
podstawowym zamawiający wskazuje, że są one załącznikami do dokumentu
podstawowego.
Studium Wykonalności nie jest dokumentem wymaganym ustawą Pzp. Ustawa Pzp
wymaga od zamawiającego organizującego postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu ograniczonego sporządzenia ogłoszenia o zamówieniu
zgodnie z art. 48 ust. 2 ustawy Pzp oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Przepisy ustawy nie nakładają na zamawiającego obowiązku tworzenia Studium
Wykonalności. Jeżeli zamawiający sporządził taki dokument jego moc wiążąca dla
wykonawców powinna zostać przez zamawiającego określona i wykonawcy powinni zostać o
niej poinformowani. W rozpoznawanym przypadku zamawiający w żadnym miejscu
sporządzonej dokumentacji nie wskazał, że Studium Wykonalności jest załącznikiem do
ogłoszenia ani też, że stanowi ono jego integralną część, a zatem Izba uznała, że
Nie oznacza to, że Studium Wykonalności w żadnym zakresie nie było wiążące dla
wykonawców. W ocenie Izby wykonawców obowiązywały wszystkie te zapisy Studium
Wykonalności, do których zamawiający odnosił się w treści odwołania, takie jak np.
wskazane wyżej postanowienia zawarte w krótkim opisie przedmiotu zamówienia, gdzie
zamawiający wprost odsyła do wskazanych jednostek redakcyjnych Studium Wykonalności.
Jednakowoż Izba ustaliła, że w żadnym punkcie ogłoszenia zamawiający nie odesłał do
założeń pkt 11.2.3.2 Studium Wykonalności, gdzie zawarto szacunki autora Studium w
zakresie pracochłonności. Izba nie podziela stanowiska odwołującego się, zawartego w
piśmie procesowym z dnia 9 lutego 2012 roku, iż odesłanie do wskazanych punktów Studium
Wykonalności jest jednoznaczne z koniecznością uwzględnienia wskazanej w punkcie
11.2.3.2 pracochłonności. Poparciem powyższego jest ponadto zapis zawarty w treści
pkt.11.2.3.2 Studium Wykonalności, iż „Z uwagi na znaczną presję czasową, na potrzeby
szacowania pracochłonności poszczególnych klas produktów przyjęto, że wyliczone wartości
osobomiesięcy należy traktować jako względnie wiążące”. Użycie sformułowania „względnie”
wskazuje, że konieczność zastosowania istniałaby tylko w sytuacji, gdyby zamawiający taką
konieczność przewidział i o niej poinformował.
O wiążącym charakterze Studium Wykonalności nie stanowią również postanowienia
zawarte we wzorze umowy. Zgodnie art. 2 ust. 1 wzoru umowy przedmiotem umowy jest
zaprojektowanie, realizacja i nadzór gwarancyjny Podsystemów „Szyna Usług” oraz „System
Administracji” w ramach Projektu „Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i
Udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych (Projekt P1) – Część I,
zgodnie ze specyfikacją techniczną i funkcjonalną określoną w Opisie przedmiotu
zamówienia (OPZ) zawartym w Załączniku 1. W żadnym miejscu projektu umowy nie
zawarto odesłania do Studium Wykonalności.
Reasumując powyższe stwierdzić należy, że wykonawcy nie byli obowiązani
respektować założeń Studium Wykonalności w zakresie pracochłonności. Obowiązek taki nie
wynikał z dokumentacji postępowania, i odwołujący się w ocenie Izby nie wykazał, że tak
było w istocie. Izba podzieliła w tym zakresie stanowisko zamawiającego, iż wykonawcy mieli
pewną swobodę w szacowaniu pracochłonności. Tym samym przystępujący Unizeto był
uprawniony sporządzenia i zastosowania własnych szacunków. Zastosowanie innej
pracochłonności niż wskazana w Studium Wykonalności nie jest zatem podstawą do
twierdzenia, że wykonawca ten zaoferował rażąco niską cenę.
W zakresie zarzutu zastrzeżenia, jako tajemnicy przedsiębiorstwa informacji
dotyczących ceny, Izba uznała, iż zamawiający nie naruszył art. 8 ust. 3 ustawy Pzp.
Tajemnicą przedsiębiorstwa, zgodnie z art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, są nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne,
technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość
gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania
poufności. W ocenie Izby wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień, mogących wiązać się
z ujawnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa, może skutecznie zastrzec ich poufność w
momencie ich składania. Oczywistym jest brak możliwości dokonania stosownego
zastrzeżenia w momencie składania oferty, gdyż nie są to dane żądane przez
zamawiającego w specyfikacji. Takie stanowisko Krajowa Izba Odwoławcza wyraziła m.in. w
wyroku z dnia 17 października 2008 roku KIO/UZP 1068/08 oraz w wyroku z dnia 20 maja
2010 roku KIO/UZP 730/10. Skład orzekający w niniejszej sprawie popiera stanowisko
wyrażone we wskazanych wyrokach.
Izba nie uwzględniła zarzutu dotyczącego nieskutecznego zastrzeżenia przez
przystępującego Unizeto tajemnicy przedsiębiorstwa zawartej w wyjaśnieniach dotyczących
rażąco niskiej ceny. Odwołujący się podnosił, że zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa
nastąpiło w treści maila wysłanego przez Pana Mariusza Midzio, podczas gdy z
dokumentacji oraz treści oferty nie wynika, że była to osoba uprawniona do składania takich
oświadczeń woli w imieniu wykonawcy.
Izba stwierdziła, że zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa zawarte zostało w piśmie
przystępującego z dnia 5 stycznia 2012 roku, zawierającym wyjaśnienia w kwestii rażąco
niskiej ceny. Pismo zostało podpisane przez Pana Andrzeja Bendig-Wielowiejskiego,
Prezesa Zarządu przystępującego, uprawnionego do jednoosobowej reprezentacji
wykonawcy zgodnie z odpisem KRS o numerze 233499.
KIO 125/12
W dniu 20 stycznia 2012 roku wykonawca iMed24 SA w Krakowie wniósł odwołanie
od;
1. niezgodnej z prawem czynności zamawiającego polegającej na wyborze oferty
Unizeto Technologies SA jako oferty najkorzystniejszej, pomimo iż oferta ta nie jest ofertą
najkorzystniejszą spośród ofert nie podlegających odrzuceniu,
2. niezgodnej z prawem czynności zamawiającego polegającej na odrzuceniu oferty
iMed24 SA na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp,
pomimo iż oferta iMed24 SA nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu
zamówienia, zaś złożone wyjaśnienia potwierdzają i wyjaśniają w sposób wystarczający, iż
oferta iMed24 SA nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia,
3. niezgodnej z prawem czynności zamawiającego polegającej na przyjęciu, iż złożone
przez iMed24 SA wyjaśnienia potwierdzają, iż oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku
do przedmiotu zamówienia,
4. zaniechania czynności, do której zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy
Pzp, tj. zaniechania wyboru oferty iMed24 SA jako oferty najkorzystniejszej,
5. zaniechania czynności, do której zamawiający jest zobowiązany na podstawie
ustawy, tj. zaniechania podania uzasadnienia faktycznego odrzucenia oferty iMed24 SA,
6. niezgodnej z prawem czynności oceny ofert, tj. oceny ofert w sposób
niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu;
1. naruszenie przepisu art. 7 ust. 1 Ustawy - poprzez prowadzenie postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego, w szczególności zaś dokonania oceny ofert, w sposób
niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców;
2. naruszenie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty iMed24
SA, pomimo iż oferta iMed24 SA nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu
zamówienia;
3. naruszenie przepisu art. 90 ust. 2 i 3 Ustawy - poprzez przyjęcie, iż złożone przez
iMed24 SA wyjaśnienia potwierdzają, iż oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia,
4. naruszenie przepisu art. 91 ust. 1 ustawy Pzp - poprzez wybór oferty Unizeto
Technologies SA jako oferty najkorzystniejszej, pomimo iż oferta Unizeto Technologies SA
nie jest ofertą najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia;
5. naruszenie przepisu art. 91 ust. 1 Ustawy - poprzez zaniechanie wyboru oferty
iMed24 SA jako oferty najkorzystniejszej, pomimo iż oferta iMed24 SA jest ofertą
najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia;
6. naruszenie przepisu art. 92 ust 1 pkt 2 ustawy Pzp - poprzez zaniechanie podania
uzasadnienia faktycznego odrzucenia oferty iMed24 SA.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i;
1. nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru ofert, w tym w
szczególności unieważnienie czynności odrzucenia oferty iMed24 SA;
2. nakazanie zamawiającemu prowadzenia postępowania, w szczególności zaś
dokonania oceny ofert, w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców;
3. nakazanie zamawiającemu dokonania powtórnej oceny ofert, z udziałem oferty
iMed24 SA, w szczególności dokonania ponownej oceny wyjaśnień złożonych przez iMed24
SA;
4. nakazanie zamawiającemu wyboru oferty iMed24 SA jako oferty najkorzystniejszej na
podstawie kryteriów oceny ofert określonych' w specyfikacji istotnych warunków zamówienia
5. z ostrożności procesowej - nakazanie zamawiającemu podania uzasadnienia
faktycznego odrzucenia oferty iMed24 SA.
W uzasadnieniu odwołujący się podniósł, że: w dniu 11 stycznia 2012 roku otrzymał
od Zamawiającego pismo „Zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty". Zamawiający
informował w przedmiotowym piśmie, iż jako oferta najkorzystniejsza została wybrana oferta
Uniceto Technologies SA, zaś oferta oferty została odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt
4) Ustawy w związku z art. 90 ust. 2 i 3.
Dodatkowo odwołujący się wskazał, że zamawiający w dniu 29 grudnia 2011 roku wezwał
iMed24 SA do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, bardzo szczegółowo
wskazując sposób udzielenia tych wyjaśnień. Wyjaśnienia takie (bardzo dokładne i
szczegółowe) odwołujący złożył w dniu 5 stycznia 2012 roku. Przedmiotowe wyjaśnienia
objęte zostały tajemnicą przedsiębiorstwa.
Odwołujący wskazał, iż gdyby zamawiający ocenił ofertę iMed24 SA zgodnie z
kryteriami oceny ofert określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia - oferta
iMed24 SA otrzymałaby największą ilość punktów spośród wszystkich ofert nie
podlegających odrzuceniu.
Ponadto zamawiający podniósł, że zamawiający jako uzasadnienie swojej decyzji o
odrzuceniu oferty iMed24 SA podał: „Przedstawione przez iMed24 SA wyjaśnienia nie
potwierdzają możliwości wykonania zamówienia w podanym koszcie i przy deklarowanych
nakładach. Tym samym należało uznać, iż cena zaoferowana przez tego Wykonawcę jest
ceną rażąco niską w stosunku do przedmiotu zamówienia".
Odwołujący wskazał, iż szczegółowe uzasadnienie zaoferowanej ceny zostało
podane przez iMed24 SA w wyjaśnieniach z dnia 5 stycznia 2012 roku. Zdaniem iMed24 SA
przedmiotowe wyjaśnienia w sposób pełny, zasadny i racjonalny uzasadniają zaoferowaną
cenę. W szczególności uzasadniają one zarówno możliwość wykonania zamówienia właśnie
przy podanym koszcie i przy deklarowanych nakładach. Znamienne jest, iż Zamawiający w
żaden sposób nie odniósł się do złożonych wyjaśnień, w szczególności nie wskazał,
dlaczego uznał je za niewystarczające czy też nieprzekonujące. Zamawiający ograniczył się
do stwierdzenia, iż wyjaśnienia te „nie potwierdzają możliwości". Zamawiający nie wykazał,
że cena zaoferowana przez iMed24 SA jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia.
Odwołujący wskazał, że uzasadnienie odrzucenia oferty ze względu na rażąco niską
cenę sprowadza się do 1 (słownie: jednego) zdania: „Przedstawione przez iMed24 SA
wyjaśnienia nie potwierdzają możliwości wykonania zamówienia w podanym koszcie i przy
deklarowanych nakładach." Przede wszystkim należy wskazać, iż Zamawiający - pomimo
uzyskania bardzo szczegółowych wyjaśnień, liczących 11 stron wraz z 22stronicowym
załącznikiem w formacie A3 - w żadnym, nawet najmniejszym, stopniu nie odniósł się do
treści tych wyjaśnień. Obecnie Odwołujący jest de facto pozbawiony możliwości obrony,
gdyż nie jest mu wiadome, jakie zarzuty wobec tak dokładnych i szczegółowych wyjaśnień
zamawiający sformułował oraz dlaczego zamawiający uznał, iż spełniona jest przesłanka art.
90 ust. 3 ustawy Pzp, tj. na jakiej podstawie zamawiający uznał, iż ocena wyjaśnień
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę.
iMed24 SA zwrócił też uwagę, iż zamawiający wystąpił także do pozostałych
wykonawców o złożenie wyjaśnień w trybie art. 90. ust. 1 ustawy Pzp, jednakże w przypadku
tych wyjaśnień uznał je za wystarczające. Warto wskazać, iż jeśli podstawą oceny
Zamawiającego był jedynie stosunek cen ofertowych do zakładanego budżetu, to wtedy
zarzut rażąco niskiej ceny należałoby postawić także pozostałym złożonym ofertom. iMed24
SA - wobec braku uzasadnienia faktycznego odrzucenia jego oferty - musi zakładać, iż takie
właśnie były przesłanki działania zamawiającego. Gdyby bowiem istniały inne powody
odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy - to zamawiający po prostu
wskazałby je w piśmie o odrzuceniu.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia uprawniający go do wnoszenia
środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp
Odwołanie jest bezzasadne.
Izba ustaliła, że przedmiot zamówienia w zakresie części pierwszej został
oszacowany na kwotę 62 673 319 zł netto, czyli 77 088 182,00 zł brutto. Odwołujący się w
zaoferował cenę w wysokości 5 204 400,60 zł (4231220,00 zł +VAT).
Izba stwierdziła, że istotnie cena ofertowa przystępującego znacząco odbiega od
szacunkowej wartości zamówienia, co może uzasadniać podejrzenie, że jest rażąco niska.
Stosownie do art. 90 ust. 1 ustawy – Pzp zamawiający w celu ustalenia, czy oferta zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, zwraca się w formie pisemnej do
wykonawcy o udzielenie w określonym terminie wyjaśnień dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny. Analiza treści wskazanego przepisu pozwala na
wniosek, iż zamawiający jest obowiązany żądać od wykonawcy udzielenia stosownych
wyjaśnień każdorazowo, gdy tylko poweźmie wątpliwości co do zaoferowanej ceny pod
względem jej rażącego zaniżenia. Jeśli w trakcie oceny ofert zamawiający ma do czynienia z
ofertą zawierającą cenę odbiegającą w istotny sposób od wartości przedmiotu zamówienia,
w celu ustalenia, czy oferta zawiera cenę rażąco niską w stosunku do przedmiotu
zamówienia, obowiązany jest zwrócić się do wykonawcy o szczegółowe wyjaśnienie
powodów zaproponowania tak niskiej ceny. Pytanie do wykonawcy powinno zawsze
wskazywać elementy oferty, co do których zamawiający oczekuje wyjaśnień, przy czym
mogą to być wyłącznie elementy, które mają wpływ na wysokość ceny.
Przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych nie definiują pojęcia »rażąco niska
cena«. Słownik języka polskiego PWN opisuje przymiotnik »rażący« jako dający się łatwo
stwierdzić, wyraźny, oczywisty, niewątpliwy, bezsporny. A zatem oferta podlega odrzuceniu o
ile zawiera cenę wyraźnie i w oczywisty, bezsporny sposób zaniżoną. Tę zaniżoną cenę
odnosić należy do przedmiotu zamówienia i ustalonej dla tego przedmiotu zamówienia
wartości. Izba wskazuje tu na orzeczenie Zespołu Arbitrów z dnia 1 marca 2006 r., sygn. akt:
UZP/ZO/-546/06, iż: "Skoro cena oferty uznanej za najkorzystniejszą stanowi około 62%
ceny oferty zawierającej najwyższą cenę i około 57% wartości szacunkowej zamówienia
powiększonej o podatek od towarów i usług, to w ocenie Zespołu Arbitrów zamawiający
powinien wszcząć postępowanie wyjaśniające w trybie art. 90 ustawy - Prawo zamówień
publicznych. Tak duża rozbieżność cen ofert, jeśli przyjąć, iż wartość szacunkowa
zamówienia została ustalona prawidłowo, wskazuje bowiem na ewentualne ryzyko
powierzenia zamówienia wykonawcy, który nie będzie w stanie za nią rzetelnie wykonać
zamówienia".
Izba ustaliła, że w dniu 29 grudnia 2011 roku zamawiający zwrócił się do
odwołującego się o wyjaśnienia elementów oferty oraz wskazania wszystkich okoliczności
mających wpływ na wysokość ceny, w szczególności w zakresie wskazanym w Tabeli
rozbicia kosztów stanowiącej załącznik do pisma.
Pismem z dnia 5 stycznia 2012 roku odwołujący się złożył wyjaśnienia w zakresie
rażąco niskiej ceny. Wyjaśnienia zostały objęte tajemnicą przedsiębiorstwa i zastrzeżone
jako niejawne.
W myśl art. 90 ust. 2 ustawy Pzp zamawiający oceniając wyjaśnienia bierze pod
uwagę obiektywne czynniki, w szczególności oszczędność metody wykonania zamówienia,
wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia
dostępne dla wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej
udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. Takie też informacje powinien przedstawić
wykonawca składając wyjaśnienia w kwestii rażąco niskiej ceny.
W ocenie Izby wyjaśnienia złożone przez odwołującego się w zakresie wskazanym
powyżej nie były wystarczające do stwierdzenia, czy odwołujący się zaoferował rażąco niską
cenę, czy też nie. Wyjaśnienia mają charakter ogólny i nie dający wiedzy o ich wpływie na
cenę oferty.
W myśl art. 90 ust. 3 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie
złożył wyjaśnień lub jeżeli dokonana wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza,
że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. W dyspozycji
tegoż przepisu znajduje się również sytuacja, kiedy wykonawca złożył wyjaśnienia, ale
wyjaśnienia te są zbyt ogólnikowe, by ocenić, czy zaoferowana cena nie jest rażąco niska.
Zważyć należy, iż nie chodzi tu bowiem o złożenie jakichkolwiek wyjaśnień, lecz takich
wyjaśnień, które w sposób nie budzący wątpliwości pozwalają na ocenę oferty pod
względem zaoferowania rażąco niskiej ceny. Wskazówką dla wykonawcy składającego
wyjaśnienia winien być przepis art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, w którym jest mowa nie tylko o
złożonych wyjaśnieniach, ale również o dowodach na ich potwierdzenie. Oczywistym jest
zatem, że przedstawione wyjaśnienia winny być nie tylko konkretne i przekonywujące, ale
również poparte stosownymi dowodami. Skład orzekający Izby zgadza się nadto ze
stanowiskiem wyrażonym w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 17 marca 2009 r.
(sygn. akt: KIO/UZP 262/09), iż wszczęcie przez zamawiającego procedury wyjaśniającej
(niezakwestionowane w terminie przez odwołującego się) ustanawia domniemanie prawne
zaoferowania przez wzywanego do złożenia wyjaśnień wykonawcę ceny rażąco niskiej.
Odwołujący się poprzez swoje wyjaśnienia, domniemania tego nie obalił.
Rozpoznając zarzut naruszenia przepisu art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez
zaniechanie podania uzasadnienia faktycznego odrzucenia oferty odwołującego się Izba
uznała, iż zamawiający naruszył dyspozycję art. 92 ust. 1 pkt 2 nie informując odwołującego
się o faktycznych przyczynach odrzucenia jego oferty. Zastrzeżenie informacji, które
zdaniem wykonawcy nie mogą być ujawnione innym uczestnikom postępowania jest
skuteczne tylko wobec wykonawców i innych osób w postępowaniu. Nie może ono
powodować sytuacji, gdzie odwołujący się nie jest informowany o przyczynach decyzji
zamawiającego, zwłaszcza decyzji tak istotnych jak odrzucenie jego oferty. Zastrzeżenie
informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa powoduje jedynie, że do informacji tych
nie mogą mieć wglądu pozostali uczestnicy postępowania oraz inne osoby.
W ocenie Izby powyższe nie pozostaje w sprzeczności z treścią art. 92 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp. Zgodnie ze wzmiankowanym artykułem zamawiający obowiązany jest
niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty zawiadomić wykonawców, którzy złożyli
oferty o wykonawcach, których oferty zostały odrzucone, podając uzasadnienie faktyczne i
prawne. W przypadku, gdy odrzucono ofertę wykonawcy, który zastrzegł tajemnicę
przedsiębiorstwa, uzasadnienie zawarte w zawiadomieniach kierowanych do innych
wykonawców powinno być ograniczone wyłącznie do tych informacji, które pozostały jawne,
zaś wykonawca, którego ofertę odrzucono powinien otrzymać pełną informację na temat
przyczyn odrzucenia.
Pomimo uwzględnienia zarzutu Izba oddaliła odwołanie z uwagi na fakt, iż stwierdzone
naruszenie nie miało wpływu na wynik postępowania. W myśl art. 192 ust. 2 ustawy Pzp
Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało lub
może mieć wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Izba uznała, że
odrzucenie oferty odwołującego się z uwagi na zaoferowanie rażąco niskiej ceny było
zasadne, a zatem fakt niewskazania uzasadnienia faktycznego w zawiadomieniu nie mógł
mieć wpływu na wynik postępowania.
Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania.
……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………