Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 551/12
WYROK
z dnia 4 kwietnia 2012 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Anna Chudzik
Protokolant: Agata Dziuban
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2012 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 19 marca 2012 r. przez
Siemens Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie w postępowaniu prowadzonym przez
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera
w Bydgoszczy
przy udziale wykonawcy Philips Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego

orzeka:

1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża Siemens Sp. z o.o. i zalicza w poczet kosztów
postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych
zero groszy) uiszczoną przez Siemens Sp. z o.o. tytułem wpisu od odwołania.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie
7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy.

Przewodniczący: ……………

Sygn. akt: KIO 551/12
U z a s a d n i e n i e

Zamawiający – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Collegium Medicum im.
Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy – prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na Zakup wraz z dostawą urządzeń
medycznych do radiologii i diagnostyki.
W dniu 19 marca 2012 r. wykonawca Siemens Sp. z o.o. wniósł odwołanie wobec
treści ogłoszenia o zamówieniu i specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zarzucając
Zamawiającego naruszenie przepisów art. 7 ust. 1 i art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp.
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający opisał przedmiot zamówienia w sposób
wadliwy i niezgodny z przepisami ustawy Pzp, naruszając zasady równego traktowania
wykonawców i nieutrudniania uczciwej konkurencji oraz zasady właściwego opisywania
przedmiotu zamówienia i tym samym uniemożliwił Odwołującemu złożenie ważnej oferty.
Postępowanie Zamawiającego w sposób nieuzasadniony ogranicza uczciwą konkurencję
poprzez preferowanie konkretnych rozwiązań technicznych, a nie funkcjonalnych, co nie ma
żadnego uzasadnienia w świetle celu, jakiemu ma służyć przedmiot zamówienia. Zdaniem
Odwołującego, preferujące konkretnego, jednego wykonawcę (w niektórych częściach
przedmiotu zamówienia) parametry nie mają bowiem funkcjonalnego i klinicznego
uzasadnienia, a dopuszczenie innych rozwiązań pozostałoby bez wpływu na potrzebne
Zamawiającemu wartości użytkowo-diagnostyczne oferowanego sprzętu, zwiększając tym
samym konkurencyjność postępowania. Pomimo iż Odwołujący jest dostawcą innowacyjnych
i nowoczesnych technologii w zakresie m. in. diagnostyki obrazowej będącej przedmiotem
Postępowania, to aktualne zapisy SIWZ powodują, iż nie może złożyć Zamawiającemu
ważnej oferty.
Zarzuty Odwołującego dotyczyły następujących postanowień SIWZ:
1. Część nr 3 (jednopłaszczyznowy aparat RTG do śródoperacyjnej angiografii cyfrowej)
a) Załącznik nr 12, pkt 4
Zamawiający wymaga dostawy aparatu ze statywem, którego obszar badania
pacjenta bez konieczności przemieszczania go na stole wynosi co najmniej 195 cm. Jeśli
przyjąć zgodnie z logiką i interesem Zamawiającego, że pod pojęciem obszar badania
rozumie się zakres ruchu statywu nad przepuszczalną dla promieniowania częścią stołu
z możliwością wykonywania ruchów statywu w całym zakresie projekcji LAO/RAO, to tak
sformułowany wymóg uniemożliwia Odwołującemu złożenie ważnej oferty.

Odwołujący wniósł o zmianę warunku granicznego na co najmniej 105 cm. Podniósł,
że Zamawiający w pkt 85-100 opisuje chirurgiczny stół pacjenta zintegrowany z angiografem.
Obszar badania w przypadku aparatu z takim stołem jest znacznie mniejszy aniżeli
w przypadku typowego stołu angiograficznego. Stół chirurgiczny ma mniejszy wysięg
(w przypadku stołu, który Odwołujący może zaoferować, jest to 139 cm od strony głowy
pacjenta, zaś w przypadku typowego stołu angiograficznego – 224 cm), co ogranicza
możliwość wykonywania badania w projekcji P-A (LAO/RAO = 0°) . W systemie, który
Odwołujący może zaoferować, zakres badania z uwzględnieniem tego ograniczenia wynosi
105 cm.
b) Załącznik nr 12, pkt 29
Zamawiający oczekuje podania czasu gotowości do uzyskania fluoroskopii po
restarcie systemu (komputera i generatora) oraz wymaga, by czas ten nie przekraczał 140
sekund. Odwołujący podniósł, że tak sformułowany wymóg uniemożliwia mu złożenie ważnej
oferty i wniósł o dopuszczenie systemu, w którym restart generatora nie jest wykonywany
równocześnie z restartem komputera. Odwołujący wskazał, że w przypadku aparatu, który
może zaoferować, restartowany jest wyłącznie system cyfrowy. Producent nie przewiduje
funkcjonalności restartu generatora poza trybem serwisowym, gdyż z uwagi na konstrukcję
aparatu funkcjonalność ta jest zbędna. Co więcej, dzięki takiej architekturze systemu
użytkownik ma unikalną możliwość wykonywania prześwietlenia nawet w sytuacji, gdy
komputer jest niedostępny (np. w wyniku awarii lub krytycznego błędu oprogramowania).
Poprawia to bezpieczeństwo pacjenta i komfort operatora w trakcie zabiegu.
c) Załącznik nr 12, pkt 55
Zamawiający wymaga, aby zaoferowany aparat posiadał funkcjonalność angiografia
peryferyjna całych kończyn z jednego wstrzyknięcia kontrastu z DSA.
Odwołujący podniósł, że tak sformułowany wymóg uniemożliwia mu złożenie ważnej
oferty i wniósł o usunięcie z SIWZ tego parametru. Podniósł, że wysięg wymaganego w tym
postępowaniu stołu chirurgicznego, który może zaoferować, jest mniejszy aniżeli typowego
stołu angiograficznego o 85 cm. Do badań kończyn dolnych pacjent musiałby zatem zostać
umieszczony w pozycji odwrotnej (tj. nogi w miejscu głowy). Do tego z kolei nie jest
przystosowany algorytm badania peryferyjnego, opracowany dla stołu dedykowanego
badaniom naczyniowym. Takie badanie na stole chirurgicznym można jednak przeprowadzić
ręcznie – również z DSA, ale nie z jednego wstrzyknięcia kontrastu. Wówczas każdy krok
odpowiadający wielkości pola widzenia detektora będzie wymagać podania oddzielnej porcji
środka kontrastowego.

d) Załącznik nr 12, pkt 89
Zamawiający wymaga dostawy płyty pacjenta wieloelementowej przeziernej dla
promieniowania RTG z możliwością regulacji położenia elementów i wyznacza minimalną
liczbę 5 elementów.
Odwołujący podniósł, że tak sformułowany wymóg uniemożliwia mu złożenie ważnej
oferty i wniósł o zmianę tego wymogu na „minimum 3 elementy". Podniósł, że producent
stołu chirurgicznego, który Odwołujący może zaoferować, zastąpił dotychczas dostępne
rozwiązanie, z 5 elementami, nowocześniejszym. Nowa wersja płyty wieloelementowej
pozwala na pełną integrację stołu z angiografem i wykorzystanie wielu do tej pory
niedostępnych funkcjonalności ramienia C (m. in. automatyczny ruch do zapamiętanej
pozycji, możliwość wykonywania angiografii rotacyjnej z rekonstrukcją 3D, system ochrony
przed kolizją).
e) Załącznik nr 12, pkt 93
Zamawiający wymaga, aby dopuszczalne całkowite obciążenie wieloelementowej
przeziernej dla promieniowania RTG płyty pacjenta było nie mniejsze niż 300 kg.
Odwołujący podniósł, że tak sformułowany wymóg uniemożliwia mu złożenie ważnej
oferty i wniósł o jego zmianę na „>180 kg". Wskazał, że dopuszczalne obciążenie płyty
wieloelementowej to 180 kg, natomiast kolumna stołu ma nośność 360 kg, ale dźwiga
jeszcze blat i akcesoria.
f) Załącznik nr 12, pkt 138
Zamawiający wymaga, aby aparat USG posiadał automatyczną optymalizację
spektrum – przesunięcie linii bazowej i ustawienie skali – jednym przyciskiem.
Odwołujący wniósł o usunięcie tego zapisu, podnosząc, że jest to rozwiązanie
stosowane w najwyższej klasie aparatów USG, powodujące znaczne przedrożenie zakupu
i ograniczające konkurencję.
g) Załącznik nr 12, pkt 140
Zamawiający wymaga, aby aparat USG posiadał funkcję pracy w trybie
wielokierunkowego nadawania i odbierania wiązki ultradźwiękowej z min. 8 kątami ugięcia
wiązki.
Odwołujący wniósł o dopuszczenie 3 kątów, podnosząc, że większe wartości
stosowane są w najwyższej klasie aparatów USG, co powodowałoby znacznie wyższe
koszty zakupu i ograniczenie konkurencji.
2. Część nr 6 (aparaty przewoźnych RTG tzw. ramię C)

W załączniku nr 18 do SIWZ, pkt 11 Zamawiający wymaga zasilacza wysokiej
częstotliwości min. 50 kHz.
Odwołujący wniósł o dopuszczenie aparatu z generatorem wysokiej częstotliwości
pracującym, w zakresie 15-30 kHz. W świetle przepisów dotyczących tych aparatów
zdefiniowany jest jedynie generator wysokiej częstotliwości bez parametryzacji tej wartości.
Częstotliwość pracy generatora systemu Odwołującego jest tego samego rzędu wielkości, co
wymagana przez Zamawiającego. Konkretna wartość częstotliwości nie ma wpływu ani na
dokładność ustawiania wartości napięcia fluoroskopii, czy radiografii, ani na żadne inne
funkcje kliniczne aparatu. Powszechnie przyjmuje się, że w rentgenodiagnostyce zakres
wysokiej częstotliwości, to zakres kilohercowy, a ten warunek aparat, który Odwołujący może
zaoferować, spełnia z nadmiarem co najmniej kilkunastokrotnym.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji SIWZ
w sposób wynikający z uzasadnienia odwołania, umożliwiający Odwołującemu złożenie
ważnej oferty.
Odwołujący podniósł w odwołaniu również zarzuty dotyczące następujących
postanowień SIWZ: część 1 zał. 8 pkt 11, część 3 zał. nr 12, pkt: 38, pkt 42, pkt 58, pkt 122,
pkt 130, pkt 139, 145, 152, 166, 172, część 6 zał. 18 pkt: 3 i 19. Odwołujący oświadczył na
posiedzeniu, że w związku z dokonaną przez Zamawiającego modyfikacją SIWZ, cofa
zarzuty dotyczące ww. postanowień specyfikacji.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co
następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący – jako wykonawca zainteresowany udziałem
w przedmiotowym postępowaniu – spełnia określone art. 179 ust. 1 ustawy Pzp przesłanki
korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie
przez niego szkody, polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Izba nie rozpatrzyła merytorycznie zarzutów, które – ze względu na dokonaną
modyfikację SIWZ – nie zostały przez Odwołującego podtrzymane, ograniczając rozpoznanie
sprawy do zarzutów dotyczących postanowień SIWZ zamieszczonych w załączniku nr 12
pkt: 4, 29, 55, 89, 93, 138, 140 oraz w załączniku nr 18 pkt 11.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Postępowanie dowodowe nie wykazało, aby Zamawiający opisał przedmiot
zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję.
Po pierwsze należy wskazać, że tezy odwołania sprowadzają się do twierdzenia, iż
opisane przez Zamawiającego wymagania dotyczące sprzętu będącego przedmiotem
zamówienia uniemożliwiają Odwołującemu złożenie oferty. Odnosząc się do tak
sformułowanych zarzutów Izba podkreśla, że brak jest jakichkolwiek podstaw do
utożsamiania niespełniania przez danego wykonawcę opisanych w SIWZ wymagań
z naruszeniem zasady uczciwej konkurencji. W postępowaniach o udzielenie zamówienia
publicznego naturalnym jest, że nie każdy wykonawca prowadzący działalność w określonej
branży może złożyć ofertę. Istotą tych postępowań nie jest umożliwienie złożenia oferty
wszystkim przedsiębiorcom działającym w danej branży, ale zagwarantowanie racjonalnego
wydatkowania środków przy jednoczesnym zapewnieniu jakości odpowiadającej potrzebom
zamawiającego. Zdarzają się w postępowaniach przetargowych sytuacje, kiedy ze względu
na przedmiot zamówienia i złożone oczekiwania zamawiających, wymagania dotyczące
przedmiotu zamówienia spełnia tylko jeden wykonawca, co samo w sobie nie uzasadnia
wniosku o utrudnianiu uczciwej konkurencji. Jeżeli wymagania dotyczące przedmiotu
zamówienia, nawet wygórowane, są uzasadnione racjonalnymi potrzebami Zamawiającego,
nie można mu zarzucić naruszenia art. 29 ust. 2 ustawy Pzp. Izba podzieliła stanowisko
wyrażone w wyroku KIO z 15 kwietnia 2011 sygn. akt: KIO 680/11, że ograniczenia
konkurencji są w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego naturalne
i nieodzowne, a dopuszczalny stopień ograniczenia dostępu do zamówienia i preferowania
jednych wykonawców kosztem innych zwiększa się wraz ze wzrostem znaczenia i wagi
potrzeb zamawiającego, które tego typu ograniczenia będą dyktować i uzasadniać.
Odwołujący, zarówno w treści odwołania, jak i na rozprawie, zmierzał do
dostosowania opisu przedmiotu zamówienia do swojej aktualnej oferty handlowej,
stwierdzając np. że oferowane przez niego rozwiązania – mimo że inne – są co najmniej tak
samo dobre jak rozwiązania opisane w SIWZ. Podkreślić jednak należy, że określenie
wymagań dotyczących przedmiotu zamówienia należy do Zamawiającego, który jest
gospodarzem postępowania i przyszłym nabywcą określonych towarów czy usług. Jest on
zatem uprawniony do opisania przedmiotu zamówienia stosownie do własnych potrzeb, tak
aby dokonane zakupy spełniały oczekiwania. O ile opis przedmiotu zamówienia jest
podyktowany uzasadnionymi potrzebami zamawiającego, a nie chęcią faworyzowania
konkretnego przedsiębiorcy i dyskryminowania innych, wykonawcy nie mogą skutecznie
w ten opis ingerować i decydować za Zamawiającego, jakie rozwiązania powinien dopuścić.
Zamawiający ma bowiem prawo samodzielnie, bez ingerencji innych podmiotów, określać
własne potrzeby. Jak stwierdziła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 18 lutego 2011 r.

sygn. akt: KIO 233/11, nie można przyznać wykonawcom czy organom orzekającym lub
kontrolującym przestrzeganie przepisów ustawy uprawnienia do narzucania zamawiającym
konkretnego określenia ich potrzeb oraz sposobu ich opisania czy zapewnienia ich realizacji
w SIWZ. W niniejszej sprawie Odwołujący próbował określić za Zamawiającego jego
potrzeby, wskazując np., że parametry czy funkcjonalność wymagane w SIWZ dotyczą
aparatów najwyższej klasy, co zwiększa koszty zamówienia. Takie stanowisko nie zasługuje
na uwzględnienie, bowiem decyzja co do jakości sprzętu, który ma być przedmiotem
zamówienia, jest wyłącznym uprawnieniem Zamawiającego.
W niniejszej sprawie Zamawiający przedstawił na rozprawie przekonujące
i racjonalne argumenty, uzasadniając opisane w SIWZ wymagania względami prawidłowej
i nowoczesnej diagnostyki, rodzajem i specyfiką zabiegów, które będą wykonywane przy
pomocy zakupionych urządzeń, potrzebami personelu i pacjentów. W ocenie Izby
przedstawiona argumentacja świadczy o tym, że wymagania co do kwestionowanych
w odwołaniu parametrów i funkcjonalności sprzętu medycznego nie zmierzały do utrudnienia
uczciwej konkurencji, ale do zakupienia urządzeń w jak największym stopniu
odpowiadających potrzebom prowadzonej przez Zamawiającego działalności
diagnostycznej.
Odwołujący podnosił, że wymagania Zamawiającego wskazują na konkretny sprzęt
oferowany przez Przystępującego, nie przedstawił jednak żadnych dowodów na poparcie tej
tezy, poprzestając na gołosłownych twierdzeniach. Tymczasem, zgodnie z art. 6 KC oraz
190 ust. 1 ustawy Pzp, to na Odwołującym spoczywał ciężar udowodnienia faktów, z których
wywodzi skutki prawne. Odwołujący nie wykazał, że urządzenia oferowane przez
Przystępującego odpowiadają opisowi zamieszczonemu w SIWZ. Próbował jedynie
uprawdopodobnić, że inni wykonawcy nie spełniają wymagań Zamawiającego, co – jak
wskazano powyżej – nie może samo w sobie przesądzać o utrudnianiu uczciwej konkurencji.
W odniesieniu do zarzutów dotyczących załącznika nr 12 pkt 4 i 29, Izba wskazuje,
że Odwołujący dopiero na rozprawie podniósł brak precyzji opisanych w tych punktach
wymagań. Natomiast zarzuty odwołania opierały się na innych tezach, w których nie została
podniesiona niejasność opisu, ale brak uzasadnienia dla określonych przez Zamawiającego
wymagań. Dodatkowo wskazać należy, że Odwołujący, przed wniesieniem odwołania nie
skorzystał z zagwarantowanych ustawą narzędzi pozwalających usunąć ewentualne
wątpliwości dotyczące opisu przedmiotu zamówienia – nie zwrócił się do Zamawiającego
o wyjaśnienie treści SIWZ w powyższym zakresie. Powyższe wskazuje, że Odwołujący nie
miał wątpliwości interpretacyjnych w odniesieniu do tych postanowień SIWZ, ale podważał
ich zasadność, co zdaniem Izby nie zasługuje na uwzględnienie.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).

Przewodniczący: …………..