Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2012 r.

Sąd Rejonowy w Prudniku III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Aleksandra Ciąglewicz-Miśta

Protokolant: Aneta Rzeszutko-Wojtalik

po rozpoznaniu w dniach 08.08.2012 roku, 24.09.2012 roku i 07.11.2012 roku w P.

na rozprawie

sprawy z powództwa T. D.

przeciwko S. D.

o alimenty

I.  Zasądza od pozwanego S. D. na rzecz powódki T. D. alimenty w kwocie po 200 zł /dwieście złotych / miesięcznie płatne do rąk powódki, poczynając od dnia 05.06.2012 roku do dnia 15-go każdego następującego po sobie miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat;

II.  W pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  Koszty zastępstwa procesowego między stronami wzajemnie znosi;

IV.  Nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę120 zł tytułem opłaty sądowej od której strona powodowa była zwolniona;

V.  Wyrokowi w pkt. I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 180/12

UZASADNIENIE

T. D., reprezentowania przez profesjonalnego pełnomocnika, pozwem z dnia 5 czerwca 2012 r. skierowanym przeciwko S. D., domagała się zasądzenia od pozwanego na jej rzecz alimentów w kwocie po 800 zł miesięcznie, płatnych do dnia 15 każdego następującego po sobie miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, a także zasądzenia od pozwanego na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko powódka wskazała, że jej małżeństwo z pozwanym zostało rozwiązane wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu
z dnia 28 lutego 2008 r. Z małżeństwa tego strony mają czworo dzieci, w tym jednego małoletniego syna A. D., na którego pozwany płaci alimenty
w kwocie po 400 zł miesięcznie. T. D. podniosła, że w czasie trwania związku małżeńskiego pozwany pracował sporadycznie, a w okresie braku zatrudnienia był na utrzymaniu powódki i jej rodziców. Dalej podniosła, że od 2007 r. jest zarejestrowania w PUP bez prawa do pobierania zasiłku, zaś według posiadanych informacji pozwany pracuje w usługach transportowych.

Na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2012 r. pozwany S. D., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa. Zarzucił, że z akt rozwodowych wynika, iż powódka utrzymywała go i spłacała jego długi, gdyż on rzadko pracował. Wyrok rozwodowy polepszył zatem sytuację materialną T. D., a nie pogorszył.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z dnia 28 lutego 2008 r. w sprawie sygn. akt I RC 2524/07 Sąd Okręgowy w Opolu rozwiązał przez rozwód z winy S. D. związek małżeński T. D. i S. D.. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem stron A. D. Sąd powierzył matce T. D., a S. D. uprawnił i zobowiązał do współdecydowania o istotnych sprawach życiowych dziecka i do osobistych kontaktów z nim. Ponadto, Sąd zobowiązał oboje rodziców do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletniego dziecka stron i w związku
z tym zasądził od S. D. na rzecz mał. A. D. alimenty
w kwocie po 400 zł miesięcznie, płatne do rąk matki do 15-go każdego miesiąca z góry od uprawomocnienia się wyroku z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat.

Głównym powodem przyczyny rozpadu małżeństwa było porzucenie rodziny przez pozwanego, zaciąganie przez niego długów. Pozwany przez znaczny okres w trakcie małżeństwa pozostawał na utrzymaniu powódki i jej rodziców.

( dowód: wyrok z 28.02.2008 r. – k. 41 akt I RC 2524/07,

przesłuchanie T. D. – k. 40 w/w akt)

Na mocy ugody zawartej w dniu 7 kwietnia 2011 r. przed Sądem Rejonowym w Prudniku w sprawie sygn. akt I Ns 299/10, S. D. i T. D. dokonali zgodnego podziału majątku wspólnego, w ten sposób, że gospodarstwo rolne wraz z zabudowaniami mieszkalnymi i gospodarczymi, położone w M., stanowiące działki Nr (...), o łącznej powierzchni 1,3400 ha, o wartości 130.000 zł, otrzymała na wyłączną własność T. D., która zobowiązała się do dokonania spłaty na rzecz S. D. kwoty 65.000 zł płatnej w pięciu kwartalnych ratach (pierwsza rata 15.000 zł, następne po 10.000 zł; ostatnia rata płatana do dnia 30 września 2012 r.).

( dowód: kserokopia odpisu ugody – k. 16)

T. D. i S. D. ze związku małżeńskiego posiadają troje pełnoletnich dzieci: D., K. i M., oraz małoletniego syna A. D..

Powódka posiada gospodarstwo rolne o pow. 1,34 ha, które otrzymała wraz z pozwanym w 1989 r. od jej rodziców. Wtedy obszar gospodarstwa rolnego wynosił 11 ha. Jeszcze przed orzeczeniem rozwodu powódka zmuszona była sprzedać pole, aby spłacić długi zaciągnięte przez pozwanego.

Od 1997 r. powódka przeszła 4 operacje przepukliny, nie może ciężko pracować.

Od 2007 r. powódka jest zarejestrowana w PUP bez prawa do zasiłku. W czasie trwania małżeństwa powódka pracowała do 1997 r. w spółdzielni krawieckiej, następnie zajmowała się gospodarstwem rolnym.

Powódka poszukuje pracy na własną rękę, rozpytuje się wśród znajomych, uczęszcza do biura pracy. T. D. dowiedziała się, że poszukiwana jest osoba do pracy na stanowisku szwaczki – do szycia pokrowców. Powódka nie podjęła próby uzyskania tej pracy, ze względu na jej dolegliwości zdrowotne.

Obecnie powódka mieszka z czwórką dzieci i siostrą. Siostra powódki dokłada się do utrzymania gospodarstwa, sama opłaca swoje rachunki.

T. D. musi jeszcze zapłacić pozwanemu kwotę 5.700 zł tytułem spłaty po podziale majątku wspólnego.

Dorosły syn powódki pracuje za granicą, drugi ma zamiar podjąć pracę
w Polsce, córka pracuje w urzędzie miejskim. Siostra powódki pracuje, ma orzeczoną drugą grupę inwalidzką. Koszty utrzymania domu powódki wynoszą ok. 600 zł miesięcznie tj. energia elektryczna 200 zł, woda 200 zł co trzy miesiące, wywóz nieczystości 30 zł, podatek rolny 84 zł na kwartał, składki do KRUS-u kwartalnie 700 zł (w tym także składki na syna powódki). Powódka nie uprawia pola, ma zamiar je wydzierżawić. Jej siostra wzięła kredyt
w wysokości 25.000 zł z przeznaczeniem na spłatę dla męża powódki. Powódka musi oddać siostrze pieniądze, czego do tej pory nie uczyniła.

Powódka nie ma uprawnień do prowadzenia samochodu.

( dowód: zdjęcie pola będącego własnością powódki – k. 12,

zaświadczenie z PUP z dnia 06.08.2012 r. – k. 14,

opinia biegłego sądowego ze sprawy I Ns 299/10 – k. 15,

przesłuchanie powódki – k. 25, 62)

Pozwany zatrudniony jest jako kierowca w firmie (...) z siedzibą w K.. Od 01.10.2012 r. pozwany zatrudniony jest w tej firmie na czas nieokreślony. Jego wynagrodzenie zasadnicze wynikające z umowy o pracę wynosi 1.500 zł brutto. Pracodawca wypłaca pozwanemu delegacje oraz premie uznaniowe. W okresie kwiecień – czerwiec 2012 r. wynagrodzenie netto pozwanego wynosiło średnio 1.526 zł netto. W okresie styczeń-lipiec 2012 r. pozwany otrzymał świadczenia z tytułu delegacji służbowych łącznie w wysokości 1.528 zł. Pozwany pracuje na terenie Polski.

Pozwany jest zameldowany w S., przebywa tam przez sobotę i niedzielę. Ma udostępniony pokój, może korzystać z kuchni i łazienki. Koszty utrzymania jego mieszkania wynoszą go 400 zł miesięcznie.

Pozwany przekazuje regularnie powódce poprzez komornika alimenty na syna.

( dowód: zaświadczenie o zarobkach pozwanego – k. 13,

przesłuchanie pozwanego – k. 26,

zaświadczenie pracodawcy z dnia 31.08.2012r. – k. 36,

umowa o pracę pozwanego z dnia 01.07.2012r. – k. 37,

umowa o pracę pozwanego – k. 56)

Powiatowy Urząd Pracy w P. oraz Centrum Aktywizacji Zawodowej w N. posiadały oferty pracy na stanowisko krawcowej.
W ostatnim okresie Powiatowy Urząd Pracy w P. nie zaproponował powódce przyjęcia żadnej oferty pracy.

(dowód: oferty pracy PUP w P. – 8 szt. k. 17-24,

pismo CAZ w N. z dnia 05.09.2012r. – k. 34,

pismo PUP w P. z dnia 30.08.2012r. – k. 35,

pismo PUP w P. z dnia 04.10.2012r. – k. 51,

pismo CAZ w N. z dnia 02.10.2012r. – k. 52,

wydruki internetowe ofert pracy – 5 szt. k. 57-61)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Podstawą ustalenia stanu faktycznego były przede wszystkim dowody z przesłuchania stron, oraz z dokumentów przedłożonych przez strony (zaświadczenia z PUP, umowy o pracę, zaświadczenia pracodawcy o zarobkach, odpis ugody w sprawie cywilnej, oferty pracy urzędów pracy, wyroku rozwodowego stron, pism urzędów pracy). Sąd nie znalazł powodów, dla których miałby podważać wiarygodność któregokolwiek dowodu z dokumentu czy dowodu z przesłuchania stron.

Sąd nie uwzględnił wniosku o ponowne otwarcie przewodu sądowego i dopuszczenie dowodów z zaświadczeń lekarskich powódki. Zgodnie bowiem z art. 316 § 2 kpc, rozprawa powinna być otwarta na nowo, jeżeli istotne okoliczności ujawniły się dopiero po jej zamknięciu. Tymczasem zaświadczenia lekarskie mające dowieść zły stan zdrowia powódki dotyczyły okoliczności trwającej od kilku lat, zatem mogły zostać przedłożone w czasie trwania postępowania, przed zamknięciem rozprawy. Na zły stan zdrowia powódka wskazywała w przesłuchaniu jej na rozprawie. Sąd nie znalazł podstaw by uznać wyjaśnienia T. D. w tym zakresie za niewiarygodne.

Podstawą prawną rozstrzygnięcia sporu w rozpoznawanej sprawie stanowi art. 60 § 1 kro, zgodnie z którym małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się
w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Przy czym wskazać należy, iż wykładnia art. 60 kro wymaga ustalenia z urzędu, czy małżonek domagający się alimentów na podstawie art. 60 § 2 kro nie znajduje się w niedostatku. W sytuacji stwierdzenia tej przesłanki należy orzec alimenty na podstawie art. 60 § 1 kro. Przesłanki tego obowiązku polegają na wystąpieniu niedostatku oraz braku wyłącznej winy rozkładu pożycia po stronie małżonka uprawnionego, podczas gdy zobowiązany musi mieć możliwości zarobkowe i majątkowe do świadczenia w odpowiednim zakresie.

Co prawda, rozpad małżeństwa stron postępowania nastąpił na skutek wyłącznej winy pozwanego, o czym orzekł Sąd Okręgowy w Opolu wyrokiem z dnia 28 lutego 2008r. w sprawie sygn. akt I RC 2542/07. W takim stanie rzeczy zasadnym byłoby poszukiwać źródła zobowiązania pozwanego w dyspozycji art. 60 § 2 kro. Jednakże w ocenie Sądu z analizy materiału dowodowego wynika, iż sytuacja powódki po orzeczeniu rozwodu nie pogorszyła się, bowiem już w trakcie pożycia małżeńskiego powódka żyła w niedostatku.

Podkreślić w tym miejscu należy, że orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków nie wyłącza możliwości dochodzenia przez drugiego z małżonków roszczenia alimentacyjnego na podstawie art. 60 § 1 kro. Jak wskazał SN w orzeczeniu z dnia 10 maja 1966 r. [ III CR 65/66, OSNCP 1967/2/27], jeżeli małżonek niewinny znajduje się w niedostatku, może dochodzić świadczeń alimentacyjnych od małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia na zasadach ogólnych przewidzianych w art. 60 § 1 kro także wtedy, gdy rozwód nie pociągnął za sobą istotnego pogorszenia jego sytuacji materialnej.

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż T. D. znajduje się w niedostatku. Na powyższe wskazuje fakt, iż powódka od 1997 r. pozostaje bez pracy, a od 2007 r. zarejestrowana jest w urzędzie pracy. Posiadany przez powódkę status osoby bezrobotnej świadczy, iż jest ona gotowa w każdej chwili do podjęcia zatrudnienia. Nie bez znaczenia pozostaje także okoliczność, iż jak dotąd powódka nie otrzymała z urzędu pracy oferty zatrudnienia, której nie przyjęła, a czego odmowa skutkowałaby skreśleniem jej z ewidencji osób bezrobotnych. Dodatkowo podkreślić należy, iż o niedostatku można mówić nie tylko wtedy, gdy dochodzący alimentów nie posiada żadnych środków utrzymania, lecz także i wtedy, gdy osoba ta nie może w pełni zaspokoić swych usprawiedliwionych potrzeb [ orzeczenie SN z dnia 28 września 1958 r., II CR 817/57, OSPiKA 1959, poz. 294]. W orzeczeniu z dnia 19 maja 1975 r. [ III CRN 55/75, OSN 1976, poz. 133] SN wyjaśnił, że stan niedostatku zachodzi już wtedy, gdy uprawniony nie ma możliwości zarobkowych i majątkowych pozwalających na pełne zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb, a jeżeli uprawniony jest chory, to do potrzeb tych należą też wydatki na lekarstwa.

Podkreślić jednak należy, że stan niedostatku powódki pogłębiony jest niezaradnością T. D.. Mogłaby bowiem ona poczynić starania o uzyskanie dochodu z posiadanego pola czy też spróbować uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności, zorientować się w możliwości otrzymania renty. Sąd wskazuje, że – co prawda – główną przyczyną niedostatku powódki jest brak zatrudnienia i konieczność uregulowania spłat po podziale majątku wspólnego, jednak na wielkość tego niedostatku wpływa również bierność powódki, co musiało zostać uwzględnione przez Sąd przy orzekaniu o wysokości obowiązku alimentacyjnego pozwanego.

Możliwości finansowe pozwanego S. D. ocenić należało jako korzystne, pomimo, iż, jak wykazał, pobiera minimalne wynagrodzenie, a dodatkowe środki „pokrywają jego koszty”. Istotne było przede wszystkim, że S. D. ma stałą pracę, a co za tym idzie – regularne dochody. Zdaniem Sądu uzyskiwanie niskiego wynagrodzenia nie jest przesłanką zwalniającą od świadczenia alimentacyjnego. Ponadto podkreślić należy, iż pozwany poza wynagrodzeniem zasadniczym otrzymuje także zwrot kosztów posiłków spożywanych w czasie pracy. Nie bez znaczenia jest fakt, iż pozwany w wyniku podziału majątku dorobkowego otrzymał od powódki w większości spłatę udziału w majątku, z czego z pewnością może zakupić mieszkanie dla siebie. Nie może zatem wskazywać, że jego sytuacja jest gorsza od sytuacji powódki, bo nie posiada on swojego mieszkania.

Mając więc na uwadze zdarzenia i ustalenia opisane wyżej Sąd ustalił wysokość alimentów od pozwanego na rzecz powódki na kwotę 200 zł miesięcznie. Kwota ta zdaniem Sądu z jednej strony ułatwi zaspokojenie podstawowych potrzeb powódki, a z drugiej mieści się w zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego.

Na podstawie art. 481 § 1 i 2 kc Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki ustawowe odsetki na wypadek zwłoki w płatności którejkolwiek z rat świadczenia.

Orzekając o kosztach Sąd oparł się na dyspozycji art. 98 kpc. Na koszty postępowania składa się opłata sądowa od wytoczonego powództwa, którą
na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sadowych w sprawach cywilnych Sąd obciążył pozwanego w zakresie uwzględnionego powództwa, nakazując ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 zł.

Z uwagi na częściowe uwzględnienie powództwa Sąd na podstawie art. 100 kpc zniósł między stronami koszty zastępstwa procesowego.

Nadanie wyrokowi w pkt V rygoru natychmiastowej wykonalności znajduje uzasadnienie w treści art. 333 § 1 kpc.

Mając powyższe na uwadze i powołane wyżej przepisy orzeczono jak w sentencji.