KIO 1474/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Mateusz Michalec
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 1474/12
WYROK
z dnia 25 lipca 2012 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Honorata Łopianowska
Protokolant: Mateusz Michalec
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 lipca 2012 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 lipca 2012 r. przez wykonawcę Eickhoff
Polonia Ltd. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Katowicach w postępowaniu
prowadzonym przez Kompanię Węglową Spółkę Akcyjną w Katowicach
przy udziale Zabrzańskich Zakładów Mechanicznych – Maszyny Górnicze spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością w Zabrzu, zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego - po stronie zamawiającego,
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu w zakresie zadania
nr 1 unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, dokonanie ponownego
badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty Zabrzańskich Zakładów Mechanicznych
– Maszyny Górnicze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Zabrzu;
2. kosztami postępowania obciąża zamawiającego Kompanię Węglową Spółkę Akcyjną
w Katowicach, i
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
Eickhoff Polonia Ltd. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Katowicach
tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od zamawiającego Kompanii Węglowej Spółki Akcyjnej w Katowicach na
rzecz odwołującego Eickhoff Polonia Ltd. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w Katowicach kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnastu tysięcy złotych, zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.), na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
Sygn. akt: KIO 1474/12
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego na „Dzierżawę kombajnu ścianowego z elektrycznym napędem
posuwu oraz wysokociśnieniowego zespołu pompowego do zasilania kombajnu wraz
z zabezpieczeniem pełnej obsługi gwarancyjnej i serwisowej w całym okresie dzierżawy do
ściany XV w pokładzie 407/3 dla Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Knurów-
Szczygłowice" Ruch Szczygłowice" z zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010, Nr 113, poz. 759 ze zm.)
wymaganych przy procedurze, kiedy wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Dzienniku Urzędowym Wspólnot
Europejskich w dniu 9 kwietnia 2012 r. pod nr 2012/S 66-108344.
Odwołujący w dniu 5 lipca 2012 r. otrzymał informację o wyniku postępowania, zaś w dniu
12 lipca 2012 r., wobec zaniechania odrzucenia oferty Zabrzańskich Zakładów
Mechanicznych – Maszyny Górnicze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Zabrzu,
wniósł odwołanie.
Odwołujący zarzuca zamawiającemu naruszenie:
1) art. 89 ust. 1 pkt 2) w zw. z art. 82 ust 3 ustawy Prawo zamówień publicznych,
poprzez zaniechanie czynności odrzucenia oferty wykonawcy Zabrzańskie Zakłady
Mechaniczne – Maszyny Górnicze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w Zabrzu;
2) art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, polegające na dopuszczeniu
zmiany treści oferty tego wykonawcy;
3) art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, polegające na niezachowaniu
obowiązku równego traktowania wykonawców i prowadzenie postępowania w sposób
naruszający zasadę równej konkurencji.
4) art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, polegające na uznaniu za
najkorzystniejszą ofertę, która powinna zostać odrzucona.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i:
1) unieważnienie czynności badania i oceny ofert;
2) nakazanie Zamawiającemu odrzucenie oferty wykonawcy: Zabrzańskie Zakłady
Mechaniczne Maszyny Górnicze Sp. z o.o., ul. 3-go Maja 89. 41-800 Zabrze;
3) unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
4) dokonanie powtórnej czynności badania i oceny ofert i wyboru najkorzystniejszej oferty
odwołującego.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący podał, iż:
- w postanowieniach specyfikacji istotnych warunków zamówienia zamawiający zawarł
warunek wskazujący, iż oferowane przez wykonawców kombajny ścianowe muszą zostać
wyposażone w sposób następujący: „Układ hydrauliczny kombajnu będzie posiadał dwa
równoważne zestawy pompowe z możliwością wzajemnej rezerwacji. Przez określenie
„zestaw pompowy” Zamawiający rozumie pompę wraz z napędzającym ją silnikiem
elektrycznym”;
- celem potwierdzenia faktu posiadania wspomnianego rozwiązania technicznego
i poprawności jego współpracy zamawiający zażądał przedstawienia w ofercie schematów
ideowych układów mechanicznych, elektrycznych i hydraulicznych. W swojej ofercie
wykonawca: Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne Maszyny Górnicze Sp. z o.o. potwierdził
w wykazie spełnienia istotnych dla Zamawiającego parametrów techniczno-użytkowych w pkt
41 na s. 25 oferty, że oferowany kombajn ścianowy posiada wymagany układ hydrauliczny
wraz z dwoma równoważnymi zestawami pompowymi. Ponadto spółka ta w swojej ofercie na
s. 56 zamieściła schemat elektryczny kombajnu ścianowego z którego bezspornie wynika, że
kombajn posiada jeden silnik elektryczny (tzw. hydrauliki). Nadto w załączonym do oferty
wykonawcy Opisie technicznym na str. 34 przedstawiono maksymalną zainstalowaną moc
na kombajnie o wartości 750 kW. na którą składają się dwa silniki ramion o mocy po 300 kW
każdy, dwa silniki posuwu o mocy po 60 kW każdy i jeden silnik hydrauliki o mocy 30 kW.
Załączone zestawienie jasno określa ilość zainstalowanych silników w tym tzw. hydrauliki na
w oferowanym kombajnie ścianowym;
- innym istotnym uchybieniem oferty wykonawcy: Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne
Maszyny Górnicze Sp. z o.o. jest brak wymaganego rysunku układu hydraulicznego
(uzupełniony po wezwaniu);
- zamawiający w siwz, w Charakterystyce technicznej istotnych elementów przedmiotu
zamówienia w punkcie XVIII. 3. wymagał aby wykonawcy zamieścili w ofercie „Wypis
z dokumentacji techniczno-ruchowej”. Każda „Dokumentacja techniczno-ruchowa” zawiera
m.in. rysunki gabarytowe wszystkich jej głównych podzespołów wykonane zgodnie ze
sztuką inżynierską tzn. z zachowaniem skali, proporcji, z uwzględnieniem wszystkich
istotnych cech danego urządzenia lub podzespołu, w sposób który umożliwia użytkownikom
oraz służbom odpowiedzialnym za nadzór i eksploatację kombajnu ścianowego
jednoznaczne zidentyfikowanie poszczególnych podzespołów i właściwe zrozumienie ich
funkcjonalności w trakcie pracy. W przypadku urządzeń dołowych, w szczególności takich
jak ścianowe kombajny górnicze, istotne jest to również z oczywistych względów
bezpieczeństwa pracujących pod nimi ludzi. Na podstawie składanego przez wykonawców
projektu dokumentacji Opisu technicznego lub techniczno-ruchowej (lub wypisu z niej)
zamawiający musi mieć możliwość dokonania oceny zgodności oferowanego przedmiotu
przez wykonawcę z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Dokumentacja
techniczno-ruchowa to dokument adresowany do specjalistów inżynierów. Projekt takowej
dokumentacji zawierający wszelkie elementy, jakie nakazuje siwz, to faktycznie opis
oferowanego przedmiotu zamówienia. Dokumentacja techniczno-ruchowa jest to dokument
identyfikujący dane urządzenie z określeniem charakterystyki, parametrów technicznych
oraz zawierający rysunki obrazujące urządzenie. Na podstawie załączonej Dokumentacji
techniczno-ruchowej (nawet przyjmując jej uproszczoną wersję ograniczoną do danych
wymaganych postanowieniami siwz) zamawiający musi mieć podstawę do oceny, czy
oferowane urządzenie zgodne jest z jego oczekiwaniami i wymaganiami. Wszyscy
wykonawcy ubiegający się o udzielenie niniejszego zamówienia złożyli wraz z ofertą
wspomnianą Dokumentację techniczno-ruchową. Zamawiający w trybie art. 26 ust 3 i 4
ustawy, na mocy pisma z 23.05.2012r znak DE/EZP/RW/380/2012 wezwał Zabrzańskie
Zakłady Mechaniczne Maszyny Górnicze Sp. z o.o. do uzupełnienia schematu ideowego
układu hydraulicznego oraz do wyjaśnienia rozbieżności pomiędzy zapisami dotyczącymi
układu hydraulicznego kombajnu polegających na odmienności zapisów oferty na s. 25
z zapisami opisu technicznego na s. 34 pkt 2 oferty, polegających na określeniu mocy
maksymalnej hydrauliki - 30 kW, a nadto na wskazaniu w schemacie obwodów sieci 440V
(s. 56 oferty), iż układ hydrauliczny kombajnu posiada jeden zestaw pompowy. Na mocy
pisma z 30.05.2012 powołany wykonawca schemat ideowy przedłożył, a nadto nie złożył
jakichkolwiek wyjaśnień w kwestiach rozbieżnych dotyczących układu hydraulicznego
kombajnu w odniesieniu do zestawów pompowych, lecz załączył poprawiony schemat
obwodu sieci 440 kV, jak sam wskazał, z uwzględnieniem uwag zamawiającego. Tym
samym nastąpiła zmiana treści oferty w stosunku do złożonej pierwotnie, poprzez
przedstawienie dodatkowego schematu obwodu sieci 440 kV, co spowodowało zmianę
zaoferowanego wyrobu;
- procedura wyjaśniania treści oferty nie może skutkować wprowadzeniem jakichkolwiek
zmian w treści oferty - z wyjątkiem poprawiania omyłek, o których mowa w art. 87 ust. 2
ustawy. Wyjaśnienia muszą więc ograniczać się do wskazania sposobu rozumienia treści
zawartych w ofercie, nie mogą natomiast jej rozszerzać ani ograniczać, co w niniejszym
postępowaniu miało miejsce, bowiem nastąpiła istotna zmiana schematu obwodu sieci 440
kV polegająca na uzupełnieniu go o drugi zestaw pompowy (Załącznik nr 2 do pisma
z 05.2012r., s. 56) W tym stanie rzeczy, wykonawca, którego oferta została uznana przez
zamawiającego za najkorzystniejszą, złożył ofertę nie odpowiadającą treści siwz, gdyż
oferowany przez tego wykonawcę przedmiot zamówienia nie spełnia wymogu: „Układ
hydrauliczny kombajnu będzie posiadał dwa równoważne zestawy pompowe z możliwością
wzajemnej rezerwacji. Przez określenie „zestaw pompowy” Zamawiający rozumie pompę
wraz z napędzającym ją silnikiem elektrycznym”, a jego wyjaśnienia poczynione w dacie
30.05.2012 r., wprowadziły istotne zmiany merytoryczne do złożonej pierwotnie oferty, czego
skutkiem pozostaje dodatkowo naruszenie art. 87 ust 1 ustawy;
- treść oferty musi odpowiadać treści SIWZ, w przeciwnym razie oferta podlega odrzuceniu
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy. Bezspornym pozostaje fakt, iż oferta musi
odpowiadać wszystkim wymogom merytorycznym, między innymi zawierać wszystkie
prawidłowe pod względem treści dokumenty, dokumentować fakt spełnienia merytorycznych
warunków zawartych w SIWZ, czy też odnosić się do zawartego w SIWZ opisu przedmiotu
zamówienia, czego bezsprzecznie w niniejszej sprawie nie spełnia oferta wykonawcy jakim
jest podmiot: Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne Maszyny Górnicze Sp. z o.o. Taki stan
rzeczy potwierdza zmiana treści oferty dokonana przez tegoż wykonawcę w odpowiedzi na
wezwanie zamawiającego, wzywające powołanego oferenta do złożenia stosownych
wyjaśnień. W przedłożonej odpowiedzi jasno wskazano, iż dokonuje się „poprawienia
schematu obwodu sieci 440 V z uwzględnieniem uwag Zamawiającego”.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego przystąpił wykonawca
Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne – Maszyny Górnicze spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Zabrzu, wykazując interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść
zamawiającego.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności postanowienia ogłoszenia
o zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia, ofertę złożoną przez
Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne – Maszyny Górnicze spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością w Zabrzu, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia
i stanowiska stron oraz uczestnika postępowania złożone w trakcie rozprawy,
ustalono i zważono, co następuje.
W pierwszej kolejności Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, że nie została wypełniona żadna
z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania, o których mowa w art. 189 ust. 2 ustawy
Prawo zamówień publicznych.
Ustalono dalej, że wykonawca wnoszący odwołanie posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych, gdyż w razie uwzględnienia zarzutów odwołania
oferta odwołującego mogłaby zostać uznana za najkorzystniejszą, jako że w zakresie części
1, byłaby jedyną nieodrzuconą ofertą.
Oceniając stan faktyczny sprawy oraz kwestionowaną w odwołaniu i w granicach tego
odwołania (zgodnie z brzmieniem art. 192 ust. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych)
czynność zamawiającego polegającą na zaniechaniu odrzucenia oferty Zabrzańskich
Zakładów Mechanicznych – Maszyny Górnicze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w Zabrzu uznano, że w analizowanym zakresie doszło do naruszenia przepisów ustawy
Prawo zamówień publicznych, które – w myśl regulacji art. 192 ust. 2 ustawy, miało istotny
wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
I tak, uzasadniając dokonane rozstrzygnięcie, w zakresie podniesionych zarzutów
uwzględniono okoliczności:
Uznanie oferty za zgodną ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia lub jej nie
odpowiadającą winno odbywać się na podstawie kryteriów przyjętych przez zamawiającego
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. W analizowanej sprawie zamawiający
przedmiotem tego zamówienia, w jego części 1 uczynił dzierżawę kombajnu ścianowego.
Postawione zostały wobec tego przedmiotu szczegółowe wymagania – zawarte w załączniku
1 i 2 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia. W myśl bowiem pkt III ppkt 2 i 3
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, szczegółowy zakres zamówienia oraz
wymagania prawne i techniczno – użytkowe określono w załączniku nr 1 do SIWZ; przedmiot
zamówienia musi spełniać wymagania Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, w tym
Załącznika Nr 1 i 2a do SIWZ. W załączniku nr 1 Szczegółowe określenie przedmiotu
zamówienia, pkt 4 g zamawiający postawił wymaganie: „Układ hydrauliczny kombajnu będzie
posiadał dwa równoważne zestawy pompowe z możliwością wzajemnej rezerwacji. Przez
określenie „zestaw pompowy” Zamawiający rozumie pompę wraz z napędzającym ją
silnikiem elektrycznym”. Wymaganie analogicznej treści zamieszczone zostało w wykazie
spełnienia istotnych dla zamawiającego wymagań i parametrów technicznych, w pkt 4.1.
Bezspornie zatem kombajn, jakiego zaoferowania dzierżawy zamawiający oczekiwał
w przedmiotowym postepowaniu miał być wyposażony w tego rodzaju rozwiązanie.
Zamawiający w pkt XVIII, ppkt 3 f specyfikacji istotnych warunków zamówienia podał, że
w celu potwierdzenia, że oferowana dostawa odpowiada wymaganiom określonym
w załączniku nr 1 zamawiający wymaga również dołączenia do oferty następujących
dokumentów: schematy ideowe układów mechanicznych, elektrycznych i hydraulicznych.
Zatem ocena, czy oferowany kombajn spełnia wyspecyfikowane w pkt 1 – 42 specyfikacji
technicznej cechy i właściwości i posiada opisane tam rozwiązania miała być dokonana na
podstawie wymienionych w pkt XVIII ppkt 3 dokumentów, w tym złożonych wraz z ofertą
rysunków.
Z rysunków złożonych w ofercie Zabrzańskich Zakładów Mechanicznych – Maszyny
Górnicze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Zabrzu nie wynika, by w zaoferowanym
kombajnie zapewnione zostało posiadanie dwóch równoważnych zestawów pompowych
z możliwością wzajemnej rezerwacji (vide: rysunek zawierający układ obwodów sieci 440V
z jednym zestawem pompowym). Dostrzegł to także zamawiający, wzywając
przystępującego pismem z dnia 23 maja 2012 r. nr DE/EZP/RW/380/2012, podstawie
art. 26 ust. 3 i 4 ustawy Prawo zamówień publicznych do uzupełnienia wymaganego
w części XVIII SIWZ (w celu potwierdzenia, że oferowana dostawa odpowiada wymaganiom
określonym w Zał. nr 1) tj. schematu ideowego układu hydraulicznego, a także do
wyjaśnienia m. in. rozbieżności pomiędzy zapisami dotyczącymi układu hydraulicznego
kombajnu. W wykazie spełnienia istotnych dla Zamawiającego parametrów techniczno –
użytkowych w pkt 41 (str. 25 oferty) potwierdzono, że układ hydrauliczny kombajnu będzie
posiadał dwa równoważne zestawy pompowe z możliwością wzajemnej rezerwacji,
natomiast w opisie technicznym (na str. 34 pkt 2 oferty) określono maksymalną
zainstalowaną moc hydrauliki – 30 kV, a w schemacie obwodów sieci 440V (str. 56 oferty)
wskazano, że układ hydrauliczny kombajnu posiada jeden zestaw pompowy.
Złożone przez Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne – Maszyny Górnicze spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością w Zabrzu wyjaśnienie w spornym zakresie wskazuje, iż: W związku
z rozbieżnościami pomiędzy zapisami dotyczącymi układu hydraulicznego kombajnu
pragnąc rozwiać wszelkie wątpliwości przekazujemy w załączeniu poprawiony schemat
obwodu sieci 440V uwzględniający Państwa uwagi. Na złożonym wraz z tym wyjaśnieniem
rysunku prezentującym schemat obwodów sieci 440V ujęto dodatkowy układ pompowy,
którego nie zawarto w rysunku złożonym uprzednio wraz z ofertą. Dodatkowy zestaw
pompowy nie został na rysunku połączony z układem sieci, stanowi dodatkowy, niejako
swobodny i pozostający poza układem element.
Zamawiający w powyższym zakresie podał na rozprawie, iż w ramach wzajemnej rezerwacji
mieści się zaspokajanie normalnych potrzeb pracy kombajnu; nie został szczegółowo
opisany sposób tej rezerwacji, a jej istotą jest zapewnienie pracy kombajnu, przy czym
zestawy nie muszą się wspomagać, a mogą zastępować. Wzajemnie rezerwujące się
oznacza, że wystarczy do pracy kombajnu jeden układ, który w przypadku awarii może być
zastąpiony przełączeniem na drugi. Zamawiający uznał zatem, że w ramach wymaganych
w postępowaniu „dwóch równoważnych układów zestawów pompowych z możliwością
wzajemnej rezerwacji” nie ma konieczności, by te zestawy pompowe były jednocześnie
podłączone do kombajnu; innymi słowy, że wystarczającym jest, by były dostarczone dwa
takie zestawy, choć niekoniecznie zainstalowane w ramach jednego urządzenia.
Nie podzielono powyższej argumentacji zamawiającego.
Po pierwsze, gdyby w ramach opisanego wyżej wymagania chodziło o zapewnienie
dodatkowej pompy na wszelki wypadek, niejako w ramach części zamiennej – nie byłoby
mowy o wzajemnej rezerwacji obu pomp. Potwierdza to także kształt formularza
zawierającego wykaz istotnych dla zamawiającego wymagań i parametrów technicznych,
w którym odrębnie wyspecyfikowano ogólne wymagania stawiane wobec kombajnu (pkt 1 –
27), pozostałe wymagania (pkt 28-42), z osobna zaś wymieniono części jako „Wyprawka
i części rezerwowe”, składające się na część bezzwrotną (pkt 44- 51) oraz zwrotną (pkt 52-
61). Wymaganie dotyczące dwóch równoważnych układów zestawów pompowych
z możliwością wzajemnej rezerwacji ujęto w poz. 41, a zatem w części obejmującej
wymagania stawiane wobec kombajnu, a nie części zamiennych.
Po drugie – takie właśnie rozumienie dwóch równoważnych układów zestawów pompowych
z możliwością wzajemnej rezerwacji wyraża złożone w tym postępowaniu odwołanie wobec
brzmienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia, między innymi w zakresie tego
wymagania. Zamawiający dokonał zmiany niektórych kwestionowanych postanowień
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, to jednak świadomie podtrzymał, udzielił także
odpowiedzi na pytanie (a w istocie wniosek o wykreślenie tego wymagania) podtrzymującej
konieczność zapewnienia tak skonstruowanego kombajnu. Powyższe oznacza, że
zamawiający świadomie i konsekwentnie prezentował stanowisko, że zapewnienie
wzajemnej rezerwacji zestawów pompowych oznacza rozwiązanie pozwalające na
podstawienie urządzenia w ramach pracy kombajnu, nie zaś dostarczenie części zapasowej.
Bez znaczenia pozostaje tutaj argumentacja prezentowana przez zamawiającego na
rozprawie, jakoby przedmiotem zamówienia był tylko kombajn i by z perspektywy
zamawiającego istotne były wyłącznie parametry podlegające ocenie (cena oraz ocena
techniczna, obejmująca zasilanie silników posuwnych oraz sposób hamowania na upadzie).
Podkreślenia wymaga, że zamawiający, stawiając w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia konkretne wymagania i oczekiwania wobec przedmiotu zamówienia (tutaj
w szczególności dotyczy to spornej możliwości wzajemnego rezerwowania dwóch zestawów
pompowych) obowiązany jest następnie, na etapie oceny ofert, zbadać je przez pryzmat
postawionych wymagań. Gdyby te cechy i właściwości nie miały znaczenia i były neutralnymi
dla oceny oferty – nie powinny być w ogóle stawiane. Wbrew twierdzeniom zamawiającego,
dla oceny oferty istotne są nie tylko elementy podlegające ocenie (cena i przyjęte przez
zamawiającego kryteria techniczne), ale także te cechy, właściwości i funkcjonalności
oferowanego przedmiotu, które decydują o jego zgodności ze specyfikacją istotnych
warunków zamówienia. Ocenie według przyjętych kryteriów decydujących o wyborze oferty,
podlegają bowiem te oferty, które odpowiadają treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Kwestia spełnienia pozostałych, innych niż podlegające ocenie wymagań nie
jest zatem bez znaczenia dla losu oferty.
Jak ustalono, zamawiający postawił wymaganie, by układ hydrauliczny kombajnu posiadał
dwa równoważne zestawy pompowe z możliwością wzajemnej rezerwacji, podkreślając, że
przez określenie „zestaw pompowy” zamawiający rozumie pompę wraz z napędzającym ją
silnikiem elektrycznym. Z treści złożonych wraz z ofertą dokumentów powinno zatem
wynikać spełnienie tego wymagania, przy czym tym dokumentem miały być rysunki układów
mechanicznego, elektrycznego i hydraulicznego. Z rysunku zawartego w ofercie
przystępującego wynika brak dodatkowego układu pompowego wraz z silnikiem
(zaprezentowany jest jedynie jeden taki zestaw), w ofercie zamieszczone jest jedynie ogólne,
tabelaryczne oświadczenie (wykaz istotnych dla zamawiającego wymagań i parametrów
technicznych), w którym udzielono twierdzącej odpowiedzi, iż spełnione jest tak postawione
wymaganie. Powyższe nie może jednak nie może zastąpić wymaganego rysunku, z którego,
w myśl pkt XVIII ppkt 3 specyfikacji istotnych warunków zamówienia, miało wynikać
spełnienie postawionego wymagania.
Wyjaśnienie dokumentu dokonane przez przystępującego na wezwanie zamawiającego
potwierdziło, że w ofercie nie zawarto takiej charakterystyki oferowanego przedmiotu (ujętej
w postaci rysunku), która potwierdzałaby spełnienie postawionego wymagania. Uzupełnienie
rysunku o dodatkowy element, to jest dodatkowy zestaw pompowy potwierdza, że ten
element nie został zaoferowany pierwotnie.
W orzecznictwie dostrzega się, że zamawiający przed odrzuceniem oferty musi dokonać
ustalenia, że zaoferowany przez odwołującego sprzęt nie posiada wymaganych przez
zamawiającego cech. Zamawiający winien zatem podjąć działania zmierzające do
wyjaśnienia treści oferty, jeśli budzi ona wątpliwości, czy zawiera wewnętrzne sprzeczności,
które nie pozwalają na jednoznaczne przesądzenie o zgodności ze specyfikacją istotnych
warunków zamówienia (art. 87 ust. 1 ustawy). Rzeczą zamawiającego jest także na
podstawie art. 26 ust. 3 i 4 ustawy wezwanie do uzupełnienia oraz wyjaśnienia dokumentu,
o którym mowa w art. 25 ust. 1 ustawy, w tym oświadczenia lub dokumentu
potwierdzającego spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane
wymagań określonych przez zamawiającego. Wymienione instrumenty służą ustaleniu treści
oferty, zbadaniu, czy oferowany przedmiot odpowiada wymaganiom stawianym przez
zamawiającego.
Przepis art. 87 ust. 1 ustawy prawo zamówień publicznych wyraża ogólną zasadę
niezmienności treści oferty po upływie terminu składania ofert. Wyjaśnienie treści oferty
z zastosowaniem regulacji art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych nie może
bowiem stanowić zmiany oferty, winno mieścić się w granicach merytorycznych treści oferty,
zawartych w niej oświadczeń i informacji. Nie będzie dopuszczalna sytuacja, że w ramach
wyjaśnień udzielonych na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, czy
też w wyniku uzupełnienia lub wyjaśnienia dokumentu na podstawie art. 26 ust. 3 i 4 ustawy
nastąpi zmiana treści oferty. Uzupełnienie lub wyjaśnienie oświadczenia lub dokumentu
potwierdzającego spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane
wymagań określonych przez zamawiającego z zastosowaniem regulacji art. 26 ust. 3 i 4
ustawy odnosi się wprost do zaoferowanego świadczenia i także ono nie może skutkować
zmianą treści oferty. Jeśli w ofercie zawarto opis zaoferowanego przedmiotu (tutaj: w postaci
rysunku układu elektrycznego), to w wyniku wyjaśnienia tego dokumentu nie może nastąpić
zmiana tego przedmiotu w sposób, który nie znajduje oparcia w charakterystyce
zamieszczonej w ofercie.
Z tego względu uznano, że na wezwanie do wyjaśnienia dokumentu stanowiącego rysunek
zawarty w ofercie, w wyniku złożenia nowego, poprawionego rysunku, opatrzonego
o dodatkowy zestaw pompowy, którego w pierwotnie złożonym w ofercie rysunku nie
uwidoczniono, doszło do niedopuszczalnej zmiany treści oferty, czemu sprzeciwia się treść
art. 87 ust. 1 ustawy. Ocenie zamawiającego powinna zatem podlegać oferowany przedmiot
w kształcie i zakresie, jaki wynika z pierwotnie złożonej oferty, bez jej modyfikacji dokonanej
w ramach uzupełnienia dokumentów.
Tak argumentując uznano, iż potwierdziły się, stawiane w odwołaniu zarzuty naruszenia art.
87 ust. 1, art. 89 ust. 1 pkt 2 oraz art. 91 ust. 1 i art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Powyższe determinowało nakazanie zamawiającemu - w zakresie zadania nr 1 – zgodnie
z wnioskiem zawartym w odwołaniu - unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej
oferty, dokonania ponownego badania i oceny ofert, w tym odrzucenia oferty Zabrzańskich
Zakładów Mechanicznych – Maszyny Górnicze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w Zabrzu. Nie uwzględniono żądania wyboru jako najkorzystniejszej oferty odwołującego,
pozostawiając powyższe, jako kwestię uzależnioną od dalszych okoliczności nieobjętych
postępowaniem odwoławczym - zamawiającemu.
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku postępowania – na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt 1)
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący:
WYROK
z dnia 25 lipca 2012 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Honorata Łopianowska
Protokolant: Mateusz Michalec
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 lipca 2012 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 lipca 2012 r. przez wykonawcę Eickhoff
Polonia Ltd. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Katowicach w postępowaniu
prowadzonym przez Kompanię Węglową Spółkę Akcyjną w Katowicach
przy udziale Zabrzańskich Zakładów Mechanicznych – Maszyny Górnicze spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością w Zabrzu, zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego - po stronie zamawiającego,
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu w zakresie zadania
nr 1 unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, dokonanie ponownego
badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty Zabrzańskich Zakładów Mechanicznych
– Maszyny Górnicze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Zabrzu;
2. kosztami postępowania obciąża zamawiającego Kompanię Węglową Spółkę Akcyjną
w Katowicach, i
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
Eickhoff Polonia Ltd. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Katowicach
tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od zamawiającego Kompanii Węglowej Spółki Akcyjnej w Katowicach na
rzecz odwołującego Eickhoff Polonia Ltd. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w Katowicach kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnastu tysięcy złotych, zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.), na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
Sygn. akt: KIO 1474/12
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego na „Dzierżawę kombajnu ścianowego z elektrycznym napędem
posuwu oraz wysokociśnieniowego zespołu pompowego do zasilania kombajnu wraz
z zabezpieczeniem pełnej obsługi gwarancyjnej i serwisowej w całym okresie dzierżawy do
ściany XV w pokładzie 407/3 dla Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Knurów-
Szczygłowice" Ruch Szczygłowice" z zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010, Nr 113, poz. 759 ze zm.)
wymaganych przy procedurze, kiedy wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Dzienniku Urzędowym Wspólnot
Europejskich w dniu 9 kwietnia 2012 r. pod nr 2012/S 66-108344.
Odwołujący w dniu 5 lipca 2012 r. otrzymał informację o wyniku postępowania, zaś w dniu
12 lipca 2012 r., wobec zaniechania odrzucenia oferty Zabrzańskich Zakładów
Mechanicznych – Maszyny Górnicze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Zabrzu,
wniósł odwołanie.
Odwołujący zarzuca zamawiającemu naruszenie:
1) art. 89 ust. 1 pkt 2) w zw. z art. 82 ust 3 ustawy Prawo zamówień publicznych,
poprzez zaniechanie czynności odrzucenia oferty wykonawcy Zabrzańskie Zakłady
Mechaniczne – Maszyny Górnicze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w Zabrzu;
2) art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, polegające na dopuszczeniu
zmiany treści oferty tego wykonawcy;
3) art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, polegające na niezachowaniu
obowiązku równego traktowania wykonawców i prowadzenie postępowania w sposób
naruszający zasadę równej konkurencji.
4) art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, polegające na uznaniu za
najkorzystniejszą ofertę, która powinna zostać odrzucona.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i:
1) unieważnienie czynności badania i oceny ofert;
2) nakazanie Zamawiającemu odrzucenie oferty wykonawcy: Zabrzańskie Zakłady
Mechaniczne Maszyny Górnicze Sp. z o.o., ul. 3-go Maja 89. 41-800 Zabrze;
3) unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
4) dokonanie powtórnej czynności badania i oceny ofert i wyboru najkorzystniejszej oferty
odwołującego.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący podał, iż:
- w postanowieniach specyfikacji istotnych warunków zamówienia zamawiający zawarł
warunek wskazujący, iż oferowane przez wykonawców kombajny ścianowe muszą zostać
wyposażone w sposób następujący: „Układ hydrauliczny kombajnu będzie posiadał dwa
równoważne zestawy pompowe z możliwością wzajemnej rezerwacji. Przez określenie
„zestaw pompowy” Zamawiający rozumie pompę wraz z napędzającym ją silnikiem
elektrycznym”;
- celem potwierdzenia faktu posiadania wspomnianego rozwiązania technicznego
i poprawności jego współpracy zamawiający zażądał przedstawienia w ofercie schematów
ideowych układów mechanicznych, elektrycznych i hydraulicznych. W swojej ofercie
wykonawca: Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne Maszyny Górnicze Sp. z o.o. potwierdził
w wykazie spełnienia istotnych dla Zamawiającego parametrów techniczno-użytkowych w pkt
41 na s. 25 oferty, że oferowany kombajn ścianowy posiada wymagany układ hydrauliczny
wraz z dwoma równoważnymi zestawami pompowymi. Ponadto spółka ta w swojej ofercie na
s. 56 zamieściła schemat elektryczny kombajnu ścianowego z którego bezspornie wynika, że
kombajn posiada jeden silnik elektryczny (tzw. hydrauliki). Nadto w załączonym do oferty
wykonawcy Opisie technicznym na str. 34 przedstawiono maksymalną zainstalowaną moc
na kombajnie o wartości 750 kW. na którą składają się dwa silniki ramion o mocy po 300 kW
każdy, dwa silniki posuwu o mocy po 60 kW każdy i jeden silnik hydrauliki o mocy 30 kW.
Załączone zestawienie jasno określa ilość zainstalowanych silników w tym tzw. hydrauliki na
w oferowanym kombajnie ścianowym;
- innym istotnym uchybieniem oferty wykonawcy: Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne
Maszyny Górnicze Sp. z o.o. jest brak wymaganego rysunku układu hydraulicznego
(uzupełniony po wezwaniu);
- zamawiający w siwz, w Charakterystyce technicznej istotnych elementów przedmiotu
zamówienia w punkcie XVIII. 3. wymagał aby wykonawcy zamieścili w ofercie „Wypis
z dokumentacji techniczno-ruchowej”. Każda „Dokumentacja techniczno-ruchowa” zawiera
m.in. rysunki gabarytowe wszystkich jej głównych podzespołów wykonane zgodnie ze
sztuką inżynierską tzn. z zachowaniem skali, proporcji, z uwzględnieniem wszystkich
istotnych cech danego urządzenia lub podzespołu, w sposób który umożliwia użytkownikom
oraz służbom odpowiedzialnym za nadzór i eksploatację kombajnu ścianowego
jednoznaczne zidentyfikowanie poszczególnych podzespołów i właściwe zrozumienie ich
funkcjonalności w trakcie pracy. W przypadku urządzeń dołowych, w szczególności takich
jak ścianowe kombajny górnicze, istotne jest to również z oczywistych względów
bezpieczeństwa pracujących pod nimi ludzi. Na podstawie składanego przez wykonawców
projektu dokumentacji Opisu technicznego lub techniczno-ruchowej (lub wypisu z niej)
zamawiający musi mieć możliwość dokonania oceny zgodności oferowanego przedmiotu
przez wykonawcę z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Dokumentacja
techniczno-ruchowa to dokument adresowany do specjalistów inżynierów. Projekt takowej
dokumentacji zawierający wszelkie elementy, jakie nakazuje siwz, to faktycznie opis
oferowanego przedmiotu zamówienia. Dokumentacja techniczno-ruchowa jest to dokument
identyfikujący dane urządzenie z określeniem charakterystyki, parametrów technicznych
oraz zawierający rysunki obrazujące urządzenie. Na podstawie załączonej Dokumentacji
techniczno-ruchowej (nawet przyjmując jej uproszczoną wersję ograniczoną do danych
wymaganych postanowieniami siwz) zamawiający musi mieć podstawę do oceny, czy
oferowane urządzenie zgodne jest z jego oczekiwaniami i wymaganiami. Wszyscy
wykonawcy ubiegający się o udzielenie niniejszego zamówienia złożyli wraz z ofertą
wspomnianą Dokumentację techniczno-ruchową. Zamawiający w trybie art. 26 ust 3 i 4
ustawy, na mocy pisma z 23.05.2012r znak DE/EZP/RW/380/2012 wezwał Zabrzańskie
Zakłady Mechaniczne Maszyny Górnicze Sp. z o.o. do uzupełnienia schematu ideowego
układu hydraulicznego oraz do wyjaśnienia rozbieżności pomiędzy zapisami dotyczącymi
układu hydraulicznego kombajnu polegających na odmienności zapisów oferty na s. 25
z zapisami opisu technicznego na s. 34 pkt 2 oferty, polegających na określeniu mocy
maksymalnej hydrauliki - 30 kW, a nadto na wskazaniu w schemacie obwodów sieci 440V
(s. 56 oferty), iż układ hydrauliczny kombajnu posiada jeden zestaw pompowy. Na mocy
pisma z 30.05.2012 powołany wykonawca schemat ideowy przedłożył, a nadto nie złożył
jakichkolwiek wyjaśnień w kwestiach rozbieżnych dotyczących układu hydraulicznego
kombajnu w odniesieniu do zestawów pompowych, lecz załączył poprawiony schemat
obwodu sieci 440 kV, jak sam wskazał, z uwzględnieniem uwag zamawiającego. Tym
samym nastąpiła zmiana treści oferty w stosunku do złożonej pierwotnie, poprzez
przedstawienie dodatkowego schematu obwodu sieci 440 kV, co spowodowało zmianę
zaoferowanego wyrobu;
- procedura wyjaśniania treści oferty nie może skutkować wprowadzeniem jakichkolwiek
zmian w treści oferty - z wyjątkiem poprawiania omyłek, o których mowa w art. 87 ust. 2
ustawy. Wyjaśnienia muszą więc ograniczać się do wskazania sposobu rozumienia treści
zawartych w ofercie, nie mogą natomiast jej rozszerzać ani ograniczać, co w niniejszym
postępowaniu miało miejsce, bowiem nastąpiła istotna zmiana schematu obwodu sieci 440
kV polegająca na uzupełnieniu go o drugi zestaw pompowy (Załącznik nr 2 do pisma
z 05.2012r., s. 56) W tym stanie rzeczy, wykonawca, którego oferta została uznana przez
zamawiającego za najkorzystniejszą, złożył ofertę nie odpowiadającą treści siwz, gdyż
oferowany przez tego wykonawcę przedmiot zamówienia nie spełnia wymogu: „Układ
hydrauliczny kombajnu będzie posiadał dwa równoważne zestawy pompowe z możliwością
wzajemnej rezerwacji. Przez określenie „zestaw pompowy” Zamawiający rozumie pompę
wraz z napędzającym ją silnikiem elektrycznym”, a jego wyjaśnienia poczynione w dacie
30.05.2012 r., wprowadziły istotne zmiany merytoryczne do złożonej pierwotnie oferty, czego
skutkiem pozostaje dodatkowo naruszenie art. 87 ust 1 ustawy;
- treść oferty musi odpowiadać treści SIWZ, w przeciwnym razie oferta podlega odrzuceniu
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy. Bezspornym pozostaje fakt, iż oferta musi
odpowiadać wszystkim wymogom merytorycznym, między innymi zawierać wszystkie
prawidłowe pod względem treści dokumenty, dokumentować fakt spełnienia merytorycznych
warunków zawartych w SIWZ, czy też odnosić się do zawartego w SIWZ opisu przedmiotu
zamówienia, czego bezsprzecznie w niniejszej sprawie nie spełnia oferta wykonawcy jakim
jest podmiot: Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne Maszyny Górnicze Sp. z o.o. Taki stan
rzeczy potwierdza zmiana treści oferty dokonana przez tegoż wykonawcę w odpowiedzi na
wezwanie zamawiającego, wzywające powołanego oferenta do złożenia stosownych
wyjaśnień. W przedłożonej odpowiedzi jasno wskazano, iż dokonuje się „poprawienia
schematu obwodu sieci 440 V z uwzględnieniem uwag Zamawiającego”.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego przystąpił wykonawca
Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne – Maszyny Górnicze spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Zabrzu, wykazując interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść
zamawiającego.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności postanowienia ogłoszenia
o zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia, ofertę złożoną przez
Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne – Maszyny Górnicze spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością w Zabrzu, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia
i stanowiska stron oraz uczestnika postępowania złożone w trakcie rozprawy,
ustalono i zważono, co następuje.
W pierwszej kolejności Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, że nie została wypełniona żadna
z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania, o których mowa w art. 189 ust. 2 ustawy
Prawo zamówień publicznych.
Ustalono dalej, że wykonawca wnoszący odwołanie posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych, gdyż w razie uwzględnienia zarzutów odwołania
oferta odwołującego mogłaby zostać uznana za najkorzystniejszą, jako że w zakresie części
1, byłaby jedyną nieodrzuconą ofertą.
Oceniając stan faktyczny sprawy oraz kwestionowaną w odwołaniu i w granicach tego
odwołania (zgodnie z brzmieniem art. 192 ust. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych)
czynność zamawiającego polegającą na zaniechaniu odrzucenia oferty Zabrzańskich
Zakładów Mechanicznych – Maszyny Górnicze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w Zabrzu uznano, że w analizowanym zakresie doszło do naruszenia przepisów ustawy
Prawo zamówień publicznych, które – w myśl regulacji art. 192 ust. 2 ustawy, miało istotny
wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
I tak, uzasadniając dokonane rozstrzygnięcie, w zakresie podniesionych zarzutów
uwzględniono okoliczności:
Uznanie oferty za zgodną ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia lub jej nie
odpowiadającą winno odbywać się na podstawie kryteriów przyjętych przez zamawiającego
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. W analizowanej sprawie zamawiający
przedmiotem tego zamówienia, w jego części 1 uczynił dzierżawę kombajnu ścianowego.
Postawione zostały wobec tego przedmiotu szczegółowe wymagania – zawarte w załączniku
1 i 2 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia. W myśl bowiem pkt III ppkt 2 i 3
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, szczegółowy zakres zamówienia oraz
wymagania prawne i techniczno – użytkowe określono w załączniku nr 1 do SIWZ; przedmiot
zamówienia musi spełniać wymagania Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, w tym
Załącznika Nr 1 i 2a do SIWZ. W załączniku nr 1 Szczegółowe określenie przedmiotu
zamówienia, pkt 4 g zamawiający postawił wymaganie: „Układ hydrauliczny kombajnu będzie
posiadał dwa równoważne zestawy pompowe z możliwością wzajemnej rezerwacji. Przez
określenie „zestaw pompowy” Zamawiający rozumie pompę wraz z napędzającym ją
silnikiem elektrycznym”. Wymaganie analogicznej treści zamieszczone zostało w wykazie
spełnienia istotnych dla zamawiającego wymagań i parametrów technicznych, w pkt 4.1.
Bezspornie zatem kombajn, jakiego zaoferowania dzierżawy zamawiający oczekiwał
w przedmiotowym postepowaniu miał być wyposażony w tego rodzaju rozwiązanie.
Zamawiający w pkt XVIII, ppkt 3 f specyfikacji istotnych warunków zamówienia podał, że
w celu potwierdzenia, że oferowana dostawa odpowiada wymaganiom określonym
w załączniku nr 1 zamawiający wymaga również dołączenia do oferty następujących
dokumentów: schematy ideowe układów mechanicznych, elektrycznych i hydraulicznych.
Zatem ocena, czy oferowany kombajn spełnia wyspecyfikowane w pkt 1 – 42 specyfikacji
technicznej cechy i właściwości i posiada opisane tam rozwiązania miała być dokonana na
podstawie wymienionych w pkt XVIII ppkt 3 dokumentów, w tym złożonych wraz z ofertą
rysunków.
Z rysunków złożonych w ofercie Zabrzańskich Zakładów Mechanicznych – Maszyny
Górnicze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Zabrzu nie wynika, by w zaoferowanym
kombajnie zapewnione zostało posiadanie dwóch równoważnych zestawów pompowych
z możliwością wzajemnej rezerwacji (vide: rysunek zawierający układ obwodów sieci 440V
z jednym zestawem pompowym). Dostrzegł to także zamawiający, wzywając
przystępującego pismem z dnia 23 maja 2012 r. nr DE/EZP/RW/380/2012, podstawie
art. 26 ust. 3 i 4 ustawy Prawo zamówień publicznych do uzupełnienia wymaganego
w części XVIII SIWZ (w celu potwierdzenia, że oferowana dostawa odpowiada wymaganiom
określonym w Zał. nr 1) tj. schematu ideowego układu hydraulicznego, a także do
wyjaśnienia m. in. rozbieżności pomiędzy zapisami dotyczącymi układu hydraulicznego
kombajnu. W wykazie spełnienia istotnych dla Zamawiającego parametrów techniczno –
użytkowych w pkt 41 (str. 25 oferty) potwierdzono, że układ hydrauliczny kombajnu będzie
posiadał dwa równoważne zestawy pompowe z możliwością wzajemnej rezerwacji,
natomiast w opisie technicznym (na str. 34 pkt 2 oferty) określono maksymalną
zainstalowaną moc hydrauliki – 30 kV, a w schemacie obwodów sieci 440V (str. 56 oferty)
wskazano, że układ hydrauliczny kombajnu posiada jeden zestaw pompowy.
Złożone przez Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne – Maszyny Górnicze spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością w Zabrzu wyjaśnienie w spornym zakresie wskazuje, iż: W związku
z rozbieżnościami pomiędzy zapisami dotyczącymi układu hydraulicznego kombajnu
pragnąc rozwiać wszelkie wątpliwości przekazujemy w załączeniu poprawiony schemat
obwodu sieci 440V uwzględniający Państwa uwagi. Na złożonym wraz z tym wyjaśnieniem
rysunku prezentującym schemat obwodów sieci 440V ujęto dodatkowy układ pompowy,
którego nie zawarto w rysunku złożonym uprzednio wraz z ofertą. Dodatkowy zestaw
pompowy nie został na rysunku połączony z układem sieci, stanowi dodatkowy, niejako
swobodny i pozostający poza układem element.
Zamawiający w powyższym zakresie podał na rozprawie, iż w ramach wzajemnej rezerwacji
mieści się zaspokajanie normalnych potrzeb pracy kombajnu; nie został szczegółowo
opisany sposób tej rezerwacji, a jej istotą jest zapewnienie pracy kombajnu, przy czym
zestawy nie muszą się wspomagać, a mogą zastępować. Wzajemnie rezerwujące się
oznacza, że wystarczy do pracy kombajnu jeden układ, który w przypadku awarii może być
zastąpiony przełączeniem na drugi. Zamawiający uznał zatem, że w ramach wymaganych
w postępowaniu „dwóch równoważnych układów zestawów pompowych z możliwością
wzajemnej rezerwacji” nie ma konieczności, by te zestawy pompowe były jednocześnie
podłączone do kombajnu; innymi słowy, że wystarczającym jest, by były dostarczone dwa
takie zestawy, choć niekoniecznie zainstalowane w ramach jednego urządzenia.
Nie podzielono powyższej argumentacji zamawiającego.
Po pierwsze, gdyby w ramach opisanego wyżej wymagania chodziło o zapewnienie
dodatkowej pompy na wszelki wypadek, niejako w ramach części zamiennej – nie byłoby
mowy o wzajemnej rezerwacji obu pomp. Potwierdza to także kształt formularza
zawierającego wykaz istotnych dla zamawiającego wymagań i parametrów technicznych,
w którym odrębnie wyspecyfikowano ogólne wymagania stawiane wobec kombajnu (pkt 1 –
27), pozostałe wymagania (pkt 28-42), z osobna zaś wymieniono części jako „Wyprawka
i części rezerwowe”, składające się na część bezzwrotną (pkt 44- 51) oraz zwrotną (pkt 52-
61). Wymaganie dotyczące dwóch równoważnych układów zestawów pompowych
z możliwością wzajemnej rezerwacji ujęto w poz. 41, a zatem w części obejmującej
wymagania stawiane wobec kombajnu, a nie części zamiennych.
Po drugie – takie właśnie rozumienie dwóch równoważnych układów zestawów pompowych
z możliwością wzajemnej rezerwacji wyraża złożone w tym postępowaniu odwołanie wobec
brzmienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia, między innymi w zakresie tego
wymagania. Zamawiający dokonał zmiany niektórych kwestionowanych postanowień
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, to jednak świadomie podtrzymał, udzielił także
odpowiedzi na pytanie (a w istocie wniosek o wykreślenie tego wymagania) podtrzymującej
konieczność zapewnienia tak skonstruowanego kombajnu. Powyższe oznacza, że
zamawiający świadomie i konsekwentnie prezentował stanowisko, że zapewnienie
wzajemnej rezerwacji zestawów pompowych oznacza rozwiązanie pozwalające na
podstawienie urządzenia w ramach pracy kombajnu, nie zaś dostarczenie części zapasowej.
Bez znaczenia pozostaje tutaj argumentacja prezentowana przez zamawiającego na
rozprawie, jakoby przedmiotem zamówienia był tylko kombajn i by z perspektywy
zamawiającego istotne były wyłącznie parametry podlegające ocenie (cena oraz ocena
techniczna, obejmująca zasilanie silników posuwnych oraz sposób hamowania na upadzie).
Podkreślenia wymaga, że zamawiający, stawiając w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia konkretne wymagania i oczekiwania wobec przedmiotu zamówienia (tutaj
w szczególności dotyczy to spornej możliwości wzajemnego rezerwowania dwóch zestawów
pompowych) obowiązany jest następnie, na etapie oceny ofert, zbadać je przez pryzmat
postawionych wymagań. Gdyby te cechy i właściwości nie miały znaczenia i były neutralnymi
dla oceny oferty – nie powinny być w ogóle stawiane. Wbrew twierdzeniom zamawiającego,
dla oceny oferty istotne są nie tylko elementy podlegające ocenie (cena i przyjęte przez
zamawiającego kryteria techniczne), ale także te cechy, właściwości i funkcjonalności
oferowanego przedmiotu, które decydują o jego zgodności ze specyfikacją istotnych
warunków zamówienia. Ocenie według przyjętych kryteriów decydujących o wyborze oferty,
podlegają bowiem te oferty, które odpowiadają treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Kwestia spełnienia pozostałych, innych niż podlegające ocenie wymagań nie
jest zatem bez znaczenia dla losu oferty.
Jak ustalono, zamawiający postawił wymaganie, by układ hydrauliczny kombajnu posiadał
dwa równoważne zestawy pompowe z możliwością wzajemnej rezerwacji, podkreślając, że
przez określenie „zestaw pompowy” zamawiający rozumie pompę wraz z napędzającym ją
silnikiem elektrycznym. Z treści złożonych wraz z ofertą dokumentów powinno zatem
wynikać spełnienie tego wymagania, przy czym tym dokumentem miały być rysunki układów
mechanicznego, elektrycznego i hydraulicznego. Z rysunku zawartego w ofercie
przystępującego wynika brak dodatkowego układu pompowego wraz z silnikiem
(zaprezentowany jest jedynie jeden taki zestaw), w ofercie zamieszczone jest jedynie ogólne,
tabelaryczne oświadczenie (wykaz istotnych dla zamawiającego wymagań i parametrów
technicznych), w którym udzielono twierdzącej odpowiedzi, iż spełnione jest tak postawione
wymaganie. Powyższe nie może jednak nie może zastąpić wymaganego rysunku, z którego,
w myśl pkt XVIII ppkt 3 specyfikacji istotnych warunków zamówienia, miało wynikać
spełnienie postawionego wymagania.
Wyjaśnienie dokumentu dokonane przez przystępującego na wezwanie zamawiającego
potwierdziło, że w ofercie nie zawarto takiej charakterystyki oferowanego przedmiotu (ujętej
w postaci rysunku), która potwierdzałaby spełnienie postawionego wymagania. Uzupełnienie
rysunku o dodatkowy element, to jest dodatkowy zestaw pompowy potwierdza, że ten
element nie został zaoferowany pierwotnie.
W orzecznictwie dostrzega się, że zamawiający przed odrzuceniem oferty musi dokonać
ustalenia, że zaoferowany przez odwołującego sprzęt nie posiada wymaganych przez
zamawiającego cech. Zamawiający winien zatem podjąć działania zmierzające do
wyjaśnienia treści oferty, jeśli budzi ona wątpliwości, czy zawiera wewnętrzne sprzeczności,
które nie pozwalają na jednoznaczne przesądzenie o zgodności ze specyfikacją istotnych
warunków zamówienia (art. 87 ust. 1 ustawy). Rzeczą zamawiającego jest także na
podstawie art. 26 ust. 3 i 4 ustawy wezwanie do uzupełnienia oraz wyjaśnienia dokumentu,
o którym mowa w art. 25 ust. 1 ustawy, w tym oświadczenia lub dokumentu
potwierdzającego spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane
wymagań określonych przez zamawiającego. Wymienione instrumenty służą ustaleniu treści
oferty, zbadaniu, czy oferowany przedmiot odpowiada wymaganiom stawianym przez
zamawiającego.
Przepis art. 87 ust. 1 ustawy prawo zamówień publicznych wyraża ogólną zasadę
niezmienności treści oferty po upływie terminu składania ofert. Wyjaśnienie treści oferty
z zastosowaniem regulacji art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych nie może
bowiem stanowić zmiany oferty, winno mieścić się w granicach merytorycznych treści oferty,
zawartych w niej oświadczeń i informacji. Nie będzie dopuszczalna sytuacja, że w ramach
wyjaśnień udzielonych na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, czy
też w wyniku uzupełnienia lub wyjaśnienia dokumentu na podstawie art. 26 ust. 3 i 4 ustawy
nastąpi zmiana treści oferty. Uzupełnienie lub wyjaśnienie oświadczenia lub dokumentu
potwierdzającego spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane
wymagań określonych przez zamawiającego z zastosowaniem regulacji art. 26 ust. 3 i 4
ustawy odnosi się wprost do zaoferowanego świadczenia i także ono nie może skutkować
zmianą treści oferty. Jeśli w ofercie zawarto opis zaoferowanego przedmiotu (tutaj: w postaci
rysunku układu elektrycznego), to w wyniku wyjaśnienia tego dokumentu nie może nastąpić
zmiana tego przedmiotu w sposób, który nie znajduje oparcia w charakterystyce
zamieszczonej w ofercie.
Z tego względu uznano, że na wezwanie do wyjaśnienia dokumentu stanowiącego rysunek
zawarty w ofercie, w wyniku złożenia nowego, poprawionego rysunku, opatrzonego
o dodatkowy zestaw pompowy, którego w pierwotnie złożonym w ofercie rysunku nie
uwidoczniono, doszło do niedopuszczalnej zmiany treści oferty, czemu sprzeciwia się treść
art. 87 ust. 1 ustawy. Ocenie zamawiającego powinna zatem podlegać oferowany przedmiot
w kształcie i zakresie, jaki wynika z pierwotnie złożonej oferty, bez jej modyfikacji dokonanej
w ramach uzupełnienia dokumentów.
Tak argumentując uznano, iż potwierdziły się, stawiane w odwołaniu zarzuty naruszenia art.
87 ust. 1, art. 89 ust. 1 pkt 2 oraz art. 91 ust. 1 i art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Powyższe determinowało nakazanie zamawiającemu - w zakresie zadania nr 1 – zgodnie
z wnioskiem zawartym w odwołaniu - unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej
oferty, dokonania ponownego badania i oceny ofert, w tym odrzucenia oferty Zabrzańskich
Zakładów Mechanicznych – Maszyny Górnicze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w Zabrzu. Nie uwzględniono żądania wyboru jako najkorzystniejszej oferty odwołującego,
pozostawiając powyższe, jako kwestię uzależnioną od dalszych okoliczności nieobjętych
postępowaniem odwoławczym - zamawiającemu.
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku postępowania – na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt 1)
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący: