Sygn. akt: KIO 469/13, KIO 503/13
WYROK
z dnia 19 marca 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Marzena Teresa Ordysińska
Andrzej Niwicki
Małgorzata Rakowska
Protokolant: Paulina Nowicka
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 marca 2013 r., w Warszawie, odwołań wniesionych
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej przez Odwołujących:
A. w dniu 4 marca 2013 r. przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej
sp. z o.o. w Zabrzu (sygn. akt KIO 469/13),
B. w dniu 5 marca 2013 r. Remondis Sp. z o.o. w Warszawie (sygn. akt KIO 503/13),
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Miasto Katowice
przy udziale przystępujących do postępowań odwoławczych po stronie Odwołujących
A. Remondis Sp. z o.o. w Warszawie (sygn. akt KIO 469/13),
B. Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. w Zabrzu (sygn. akt
KIO 503/13),
orzeka:
1. uwzględnia oba odwołania i nakazuje Zamawiającemu – Miastu Katowice modyfikację
ogłoszenia o zamówieniu w następujący sposób:
1) w pkt II.1.5). 21 ogłoszenia w ppkt 2 po słowach ,,punkt bieżącej konserwacji
i naprawy pojazdów” i w ppkt 3 po słowach „miejsce do mycia i dezynfekcji pojazdów
spełniające wymagania rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013
roku w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości (poz. 122)” dodać w obu wymienionych
podpunktach następującą treść: ,,o ile czynności te nie są wykonywane przez
uprawnione podmioty zewnętrzne po za terenem bazy magazynowo-transportowej”,
2) wykreślić podpunkty III.2.3).C.4 i III.2.3).C.7 ogłoszenia.
2. kosztami postępowania obciąża Miasto Katowice i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 30 000 zł 00 gr
(słownie: trzydzieści tysięcy złotych, zero groszy), stanowiącą sumę uiszczonych
przez Odwołujących - Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej
sp. z o.o. w Zabrzu (sygn. akt KIO 469/13) i Remondis Sp. z o.o. w Warszawie
(sygn. akt KIO 503/13) - wpisów od odwołań,
2.2. zasądza od Miasta Katowice na rzecz Odwołujących Miejskiego
Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. w Zabrzu (sygn. akt KIO
469/13) i Remondis Sp. z o.o. w Warszawie (sygn. akt KIO 503/13) łączną kwotę
37 200 zł 00 gr (słownie: trzydzieści tysięcy dwieście złotych) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisów od odwołań oraz
wynagrodzenia pełnomocników obu Odwołujących, w tym kwotę 18 600 zł 00 gr
(słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych) na rzecz Miejskiego
Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. w Zabrzu (sygn. akt KIO
469/13) oraz kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych)
na rzecz Remondis Sp. z o.o. w Warszawie (sygn. akt KIO 503/13).
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (tj.: Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.), na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący: …………………….…..
…………………….…..
…………………….…..
Sygn. akt KIO 469/13, KIO 503/13
U z a s a d n i e n i e
I. Miasto Katowice (zwane dalej Zamawiającym), prowadzi postępowanie na wykonanie
zamówienia publicznego pn. „Odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości zamieszkałych na terenie miasta Katowice”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym WE z dnia
23 lutego 2013 r., poz. 2013/S 039-062641. Postępowanie prowadzone jest w trybie
przetargu ograniczonego na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t. j. – Dz. U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 z późn. zm.; dalej: Prawo zamówień
publicznych).
W związku z treścią ogłoszenia o zamówieniu, zostały wniesione dwa odwołania.
Sygn. akt KIO 469/13
W dniu 4 marca 2013 r. Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej sp. z o.o.
w Zabrzu (dalej: Odwołujący) wniosła odwołanie, w którym wskazano, że formułując treść
ogłoszenia o zamówieniu Zamawiający naruszył następujące przepisy:
1) art. 29 ust. 2 Prawa zamówień publicznych w zw. art. 5 pkt 1 ustawy z dnia
13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn. Dz. U.
z 2012 r., poz. 391 z późn. zm.) poprzez wymaganie od Wykonawców obligatoryjnego
wyposażenia właścicieli nieruchomości w pojemniki oraz worki, co w chwili opublikowania
ogłoszenia o zamówieniu było niezgodne z powszechnie obowiązującym prawem.
Mianowicie Odwołujący podnosił, że Zamawiający bezprawnie żąda od Wykonawców
wyposażenia właścicieli nieruchomości w pojemniki oraz worki na śmieci, mimo iż
obowiązujący w chwili opublikowania ogłoszenia o zamówieniu (a także obowiązujący
w chwili wniesienia niniejszego odwołania) art. 5 pkt 1 ustawy o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach posiada następujące brzmienie: „Właściciele nieruchomości
zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez wyposażenie nieruchomości w pojemniki
służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywanie tych urządzeń
w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym”. Zgodnie z tym przepisem
to właściciele nieruchomości są obowiązani do wyposażenia nieruchomości w pojemniki, nie
zaś Wykonawca, jak to zostało określone w ogłoszeniu o zamówieniu.
Oczywiste jest zdaniem Odwołującego, iż dokonywanie opisu przedmiotu zamówienia
niezgodne z ustawą o utrzymaniu porządku i czystości w gminach ma tylko jeden cel —
utrudnienie konkurencji innym wykonawcom niż „domyślny” zwycięzca przedmiotowego
przetargu — MPGK Sp. z o.o. w Katowicach, spółka komunalna Zamawiającego, który już
dysponuje zapewne odpowiednią ilością pojemników, nota bene będących w użyciu przez
mieszkańców Katowic;
2) art. 29 ust. 1 i 2 Prawa zamówień publicznych poprzez wymaganie prowadzenia
dwóch Gminnych Punktów Zbierania Odpadów począwszy od dnia obowiązywania umowy
z Zamawiającym oraz nieprecyzyjne określenie szczegółowych wymogów względem tychże
punktów.
Zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia, obejmuje on także prowadzenie czterech
Gminnych Punktów Zbierania Odpadów. O ile zrozumiałe jest jednak utworzenie 2 Gminnych
Punktów Zbierania Odpadów począwszy od 1 lipca 2014 r., o tyle całkowicie niezrozumiały
jest wymóg prowadzenia 2 takich punktów począwszy od daty obowiązywania umowy —
którą, jak się wydaje, będzie dzień jej zawarcia.
Stanowi to w ocenie Odwołującego naruszenie przez Zamawiającego art. 29 ust. 2 Prawa
zamówień publicznych, albowiem w wyraźny sposób preferuje wykonawcę, który posiada lub
z łatwością może utworzyć takie punkty „z dnia na dzień” na terenie Miasta Katowice —
MPGK Sp. z o.o. w Katowicach — spółkę komunalną Zamawiającego.
Punkt 16 opisu przedmiotu zamówienia narusza także dyspozycję art. 29 ust. 1 Prawa
zamówień publicznych, albowiem szczegółowe wymogi względem Gminnego Punktu
Zbierania Odpadów zostały określone w sposób enigmatyczny. Nie wiadomo bowiem, co
Zamawiający rozumie np. przez zgodność z wymogami określonymi przepisami prawa
budowlanego, ochrony środowiska, przepisów BHP i przeciwpożarowych oraz
o zagospodarowaniu przestrzennym. Istnieje bowiem obawa powstania ewentualnych
późniejszych sporów z Zamawiającym dot. interpretacji nie dość jasno postawionych
wymogów.
W ocenie Odwołującego, optymalnym rozwiązaniem byłoby przekazanie przez
Zamawiającego stosownych terenów celem utworzenia na nich Gminnych Punktów
Zbierania Odpadów, spełniających wymogi lokalizacyjne Zamawiającego. Gwarantowałoby
to także zachowanie uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców — nie byłoby
bowiem preferowania określonych wykonawców, z racji tego, że są spółką komunalną
Zamawiającego i już dysponują odpowiednimi punktami na terenie Katowic.
3) art. 29 ust. 2 Prawa zamówień publicznych w zw. z § 2 ust. 1 pkt 5 lit. c)
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 roku w sprawie szczegółowych
wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (Dz. U.
z 2013 r., poz. 122) poprzez wymaganie od Wykonawców wyposażenia bazy magazynowo -
transportowej w miejsce do mycia i dezynfekcji pojazdów (i przywołanie przepisów
nieobowiązującego już rozporządzenia z dnia 16 czerwca 2009 r.) oraz do magazynowania
selektywnie zebranych odpadów z grupy odpadów komunalnych, umożliwiających ich
czasowe przechowywanie o łącznej masie 1000 Mg odpadów;
Zamawiający żąda od wykonawców posiadania tytułu prawnego od bazy magazynowo-
transportowej usytuowanej na terenie Miasta Katowice, bądź w odległości nie większej niż 60
km od granicy tego miasta oraz odpowiedniego wyposażenia w/w bazy, podając m.in.
obowiązek zapewnienia miejsca do mycia i dezynfekowania pojazdów oraz miejsca do
magazynowania selektywnie zebranych odpadów z grupy odpadów komunalnych,
umożliwiających ich czasowe przechowywanie o łącznej masie 1000 Mg odpadów.
Zamawiający podaje jednak jako podstawę prawną swojego żądania nieobowiązujące
przepisy. Aktualne regulacje w tym zakresie zostały bowiem określone w rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 roku w sprawie szczegółowych wymagań
w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (Dz. U. z 2013 r.,
poz. 122). Otóż § 2 ust. 2 pkt 5 lit. c) przedmiotowego rozporządzenia stanowi, że podmiot
odbierający odpady komunalne jest obowiązany wyposażyć bazę magazynowo-transportową
w miejsca do magazynowania selektywnie zebranych odpadów z grupy odpadów
komunalnych. Nie ma w tym przepisie natomiast mowy o obowiązku ich czasowego
przechowywania o łącznej masie 1000 Mg odpadów, który to został przywołany przez
Zamawiającego. Można więc przyjąć, że Zamawiający dokonał wykładni rozszerzającej
omawianego przepisu, która jest niedopuszczalna.
Analogicznie, § 2 ust. 3 przedmiotowego rozporządzenia stanowi, że punkt bieżącej
konserwacji i napraw pojazdów i miejsce do mycia i dezynfekcji pojazdów powinny
znajdować się na terenie bazy tylko, o ile czynności te nie są wykonywane przez uprawnione
podmioty zewnętrzne. Również w tym przypadku wymagania Zamawiającego są nadmierne
w stosunku do obowiązujących przepisów prawa;
4) art. 7 ust. 1 w zw. z art. 22 ust. 1 pkt. 3 i ust. 4 Prawa zamówień publicznych oraz art.
6d ust. 4 pkt 1 ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach poprzez wymaganie
dysponowaniem przez Wykonawcę regionalną instalacją do przetwarzania odpadów
(RIPOK) określoną w uchwale IY/25/2/2012 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia
24 sierpnia 2012 roku.
Obowiązek przekazywania określonych rodzajów odpadów do regionalnych instalacji do
przetwarzania odpadów komunalnych wynika wprost z art. 9e ust. 1 pkt 2 ustawy
o utrzymaniu porządku i czystości w gminach. Zgodnie z tym przepisem „podmiot
odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest obowiązany do
przekazywania odebranych od właścicieli nieruchomości zmieszanych odpadów
komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych
przeznaczonych do składowania do regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów
komunalnych.” Nie jest konieczne spełnienie jednak przesłanki dysponowania
przedmiotowymi instalacjami, który to warunek przewidział Zamawiający.
Pojęcie regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych (dalej: RIPOK) zostało
zdefiniowane w słowniczku pojęć ustawowych w ustawie z 14 grudnia 2012 r. o odpadach
(Dz. U. z 2013 r., poz. 21). Zgodnie z jej art. 35 ust. 6, przez RIPOK rozumie się zakład
zagospodarowania odpadów o mocy przerobowej wystarczającej do przyjmowania
i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkanego przez co najmniej 120 tys.
mieszkańców, spełniający wymagania najlepszej dostępnej techniki lub technologii, o której
mowa w art. 143 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.
Dz.U.2008.25.150 z późń. zm.), oraz zapewniający termiczne przekształcanie odpadów lub:
1) mechaniczno-biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych
i wydzielanie ze zmieszanych odpadów komunalnych frakcji nadających się w całości lub
w części do odzysku,
2) przetwarzanie selektywnie zebranych odpadów zielonych i innych bioodpadów oraz
wytwarzanie z nich produktu o właściwościach nawozowych lub środków wspomagających
uprawę roślin, spełniającego wymagania określone w przepisach odrębnych,
3) składowanie odpadów powstających w procesie mechaniczno-biologicznego
przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów
komunalnych o pojemności pozwalającej na przyjmowanie przez okres nie krótszy niż 15 lat
odpadów w ilości nie mniejszej, niż powstająca w instalacji do mechaniczno-biologicznego
przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych.
Jak wynika z Planu gospodarki odpadami dla Województwa Śląskiego, oraz uchwały
Sejmiku Województwa Śląskiego nr IV/25/2/2012 z dnia 24 sierpnia 2012 roku w sprawie
jego wykonania, Katowice należą do Regionu II. W Regionie II funkcjonują dwie instalacje
mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych (MBP) należące do:
• Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. z/s w Katowicach,
• Miejskiego Zakładu Przetwarzania Odpadów LIPÓWKA II z/s w Dąbrowie Górniczej.
przy czym wymagania instalacji regionalnych spełnia tylko instalacja MBP Miejskiego
Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. (MPGK) w Katowicach.
Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości
i porządkach w gminach, „Prowadzący regionalną instalację do przetwarzania odpadów
komunalnych jest obowiązany zawrzeć umowę na zagospodarowanie odpadów
komunalnych, odpadów zielonych lub pozostałości z sortowania odpadów komunalnych
przeznaczonych do składowania ze wszystkimi podmiotami odbierającymi odpady
komunalne od właścicieli nieruchomości, którzy wykonują swoją działalność w ramach
regionu gospodarki odpadami komunalnymi.”
Z powyższego wynika, że posiadający regionalną instalację do przetwarzania odpadów
komunalnych ma obowiązek zawierania umów z wszystkimi podmiotami odbierającymi
odpady komunalne. W związku z powyższym Zamawiający nie mógł wymagać od
Wykonawców dysponowania regionalną instalacja do przetwarzania odpadów, gdyż
obowiązek zawarcia umowy pomiędzy podmiotami odbierającymi odpady komunalne,
a RIPOK, co prawda ma charakter ustawowy, ale co do zasady może nastąpić dopiero po
wygraniu przez dany podmiot przetargu. Nie istnieje obligatoryjny obowiązek dysponowania
regionalną instalacją do przetwarzania odpadów w celu prowadzenia działalności w zakresie
ich odbierania od właścicieli nieruchomości, zatem żądanie od Zamawiającego spełnienia
takiej przesłanki jest sprzeczne z zasadą zachowania uczciwej konkurencji. Zamawiający
uprzywilejowuje w ten sposób tych spośród Wykonawców, którzy dysponują regionalną
instalacją do przetwarzania odpadów. Takie działania Zamawiającego naruszają również art.
22 ust. 4 Prawa zamówień publicznych, gdyż Zamawiający nie miał żadnej podstawy
prawnej do żądania przedstawienia dokumentów odnoszących się do dysponowania
regionalną instalacją do przetwarzania odpadów. Jest to bowiem wymóg nadmierny
w stosunku do przedmiotu zamówienia. Nie bez powodu ustawodawca żąda bowiem w art.
6d ust. 4 pkt 1 ustawy o czystości i porządku w gminach określenia w SIWZ przetargu,
o którym mowa w ust. 1 tego przepisu, także wymogów dotyczących przekazywania
odebranych zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości
z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania do regionalnych
instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych.
Należy bowiem wskazać, że nie każdy przedsiębiorca prowadzący instalację odzysku czy
RIPOK musi posiadać własną flotę pojazdów przystosowanych do odbioru odpadów
komunalnych. Ponadto, zgodnie z art. 7 ust. 1 Prawa zamówień publicznych, zamawiający
zobowiązany jest przygotować i przeprowadzić postępowanie o udzielenie zamówienia
w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie
wykonawców. Zamawiający żądając podstawy do dysponowania regionalną instalacją do
przetwarzania odpadów naruszył, po raz kolejny, przepisy odwołujące się do zasad uczciwej
konkurencji, poprzez uprzywilejowanie konkretnego Wykonawcy, który dysponuje
przedmiotowymi instalacjami. Należy podkreślić, że fundamentalnymi zasadami udzielania
zamówień są zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.
Pozwalają one na realizację celów ustawowych, tj. efektywnego i gospodarnego
dysponowania środkami publicznymi oraz zapewnienia dostępu do zamówień wszystkim
podmiotom zdolnym do ich wykonania. Na mocy przepisów ustawy o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach, każdy odbierający odpady od właścicieli nieruchomości (wybrany na
podstawie przetargu), jest w stanie zapewnić zagospodarowanie tych odpadów w RIPOK,
albowiem prowadzący instalację ma ustawowy obowiązek zawarcia z nim stosownej umowy,
pod groźbą kary.
Wymóg wymagania dysponowaniem regionalnymi instalacjami do przetwarzania odpadów
stanowi więc, po raz kolejny, naruszenie przez Zamawiającego zasad uczciwej konkurencji
przewidzianym w przepisach Prawa zamówień publicznych;
5) art. 7 ust. 1 Prawa zamówień publicznych w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 2 i ust. 4 Prawa
zamówień publicznych poprzez wymaganie od wykonawców doświadczenia także w bliżej
nieokreślonym zagospodarowaniu odpadów komunalnych;
Określając powyższy warunek udziału w postępowaniu Zamawiający posługuje się nie do
końca jednoznacznym pojęciem „zagospodarowania” odpadów komunalnych. W ustawie
z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach zostało bowiem zdefiniowane jedynie pojęcie
gospodarowania odpadami, przez które rozumie się: zbieranie. transport, przetwarzanie
odpadów, łącznie z nadzorem nad tego rodzaju działaniami, jak również późniejsze
postępowanie z miejscami unieszkodliwiania odpadów oraz działania wykonywane
w charakterze sprzedawcy odpadów lub pośrednika w obrocie odpadami.
Nie wiadomo zatem, czy Zamawiający wymaga od Wykonawców legitymowania się
doświadczeniem we wszystkich stadiach szeroko pojętego gospodarowania odpadami, czy
tylko w tych, które pozostają w bezpośrednim związku z przedmiotem niniejszego
zamówienia. Nie sposób bowiem oprzeć się wrażeniu, iż również w tym przypadku
preferowany jest podmiot taki, jak MPGK Sp. z o.o. w Katowicach, który nie tylko świadczy
usługi odbioru (zbierania i transportu) odpadów, lecz także dysponuje własnym
składowiskiem oraz innymi instalacjami do przetwarzania odpadów. Za dyskryminujące
innych wykonawców, mogących z powodzeniem wykonać przedmiotowe zamówienie
publiczne, należy uznać wymaganie doświadczenia nie tylko w odbiorze odpadów, ale także
w ich bliżej niesprecyzowanym zagospodarowaniu. Brak jest także racjonalnego
i obiektywnego uzasadnienia dla wymagania wyłącznie doświadczenia w wykonywaniu usług
polegających na odbiorze i zagospodarowaniu odpadów.
Zdaniem Odwołującego, w zupełności wystarczającym jest posiadanie doświadczenia
w odbiorze oraz przekazaniu odpadów do dalszego zagospodarowania. Nie sposób bowiem
znaleźć nie tylko w Polsce (nawet w Katowicach), ale i na świecie, podmiot, który w pełnym
zakresie zagospodarowywałby wszystkie zebrane i przetransportowane przez siebie odpady.
Specyfika postępowania z odpadami praktycznie zawsze wymaga na jakimś etapie (np. po
dokonaniu selekcji i/lub przetworzenia) przekazania określonych odpadów innemu
wyspecjalizowanemu podmiotowi, celem poddania ich właściwemu procesowi.
Sformułowany przez Zamawiającego wymóg stanowi zatem niewątpliwie ograniczenie
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, jest on także nieproporcjonalny
i nie do końca związany z przedmiotem zamówienia. Co do zasady bowiem, odebrane
odpady powinny być przekazywane do RIPOK, w związku z czym należy zdaniem
Odwołującego rozumieć, iż chodzi tu nie tyle o całkowite zagospodarowanie odpadów, ile ich
odbiór oraz przekazanie właściwym podmiotom do ich dalszego zagospodarowania (tj.
poddania właściwym procesom).
W przypadku przedmiotowego zamówienia polegającego na odbiorze odpadów od
wszystkich mieszkańców 300-tys. miasta, jakim są Katowice, najistotniejszym elementem
wiedzy i doświadczenia przyszłego Wykonawcy powinno być doświadczenie w odbiorze
odpadów od określonej grupy mieszkańców. Poziomy wielkości tych grup określone przez
Zamawiającego — 45 tys. oraz 30 tys. faktycznie wydają się stanowić minimalne progi
pozwalające uznać, że dany Wykonawca będzie w stanie sprzętowo, logistycznie oraz
organizacyjnie zrealizować w okresie 4 lat przedmiotowe zamówienie.
W ocenie Odwołującego ten aspekt wiedzy i doświadczenia powinien być głównym i jedynym
kryterium dopuszczenia wykonawców do udziału w kolejnej części postępowania. Stąd też
została zaproponowana w żądaniu punktacja za dysponowanie doświadczeniem
w wykonywaniu usług odbioru odpadów od dużych grup mieszkańców. Co do zasady
zaproponowana maksymalna liczba punktów (100) odpowiada doświadczeniu
równoważnemu w odbiorze odpadów od 300 tys. mieszkańców Katowic (np. dwie usługi
odbioru odpadów od co najmniej 150 tys. mieszkańców każda). Aby zapobiec nadmiernemu
rozdrobnieniu punktowanego doświadczenia, maksymalna liczba ocenianych usług to pięć
(pięć usług odbioru od 60 tys. mieszkańców można z pewną dozą tolerancji traktować jako
doświadczenie równoważne odbiorowi odpadów od 300 tys. mieszkańców). Przedmiotowe
kryterium ma niewątpliwie charakter obiektywny oraz związany z przedmiotem zamówienia
oraz powinno zapewnić Zamawiającemu zaproszenie rzeczywiście najlepszych
Wykonawców spośród spełniających warunki udziału w postępowaniu, a nie przede
wszystkim jego własną spółkę komunalną.
Kryteria doboru pięciu najlepszych wykonawców sformułowane przez Zamawiającego są
bowiem błędne i nieadekwatne, o czym mowa dalej;
6) art. 7 ust. 1 Prawa zamówień publicznych w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 3 i ust. 4 oraz art.
25 ust. 1 Prawa zamówień publicznych i art. 51 ust. 2 Prawa zamówień publicznych poprzez
wymaganie od Wykonawców dysponowania pojazdami spełniającymi normy emisji spalin
EURO 4 oraz EURO 5, jak również przyznawanie dodatkowych punktów tym spośród
Wykonawców, którzy posiadają określoną ilość pojazdów spełniających normy EURO 4
i EURO 5;
Określając powyższy warunek udziału w postępowaniu Zamawiający zawęził grupę
podmiotów zdolnych do spełnienia warunków europejskich norm w zakresie emisji spalin,
tym samym preferując określonych Wykonawców — którzy w ostatnim czasie wymienili
posiadaną flotę samochodową na nową.
Tak zwane normy EURO (klasy emisji szkodliwych) ustalają dopuszczalne emisje spalin dla
nowych samochodów. Zadaniem norm Euro jest ograniczanie emisji kilku najważniejszych
szkodliwych składników spalin. Zamawiający jednak nie może szczególnie uprzywilejowywać
Wykonawców, którzy posiadają pojazdy spełniające normy EURO 4 i EURO 5, tym bardziej,
że ustawodawca nie wprowadza takich wymogów. Dbałość o środowisko należy oceniać
w granicach pozytywnych, jednakże nie może ona rzutować na ograniczanie uczciwej
konkurencji (art. 7 ust. 1 Prawa zamówień publicznych). Takie działanie Zamawiającego
będzie miało na celu uprzywilejowanie tych spośród Wykonawców, którzy posiadają nowsze
pojazdy, spełniające określone normy Euro.
Zamawiający zobligował Wykonawców do załączenia oświadczeń i dokumentów na
potwierdzenie dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym, w tym wykazu
pojazdów przeznaczonych do odbierania odpadów komunalnych, ze wskazaniem
spełnianego standardu emisji spalin określonego normą EURO. Takie działanie niewątpliwie
stanowi naruszenie art. 25 ust. 1 Prawa zamówień publicznych, gdyż zgodnie z tym
przepisem Zamawiający może żądać od Wykonawców wyłącznie oświadczeń lub
dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Będą to przede wszystkim
takie oświadczenia lub dokumenty, które potwierdzają spełnianie warunków udziału
w postępowaniu. Oświadczenia o spełnianiu przez pojazdy norm EURO nie spełniają
wymogu niezbędności do przeprowadzenia postępowania określonego w omawianym
przepisie. Postępowanie o udzielenie zamówienia jest procedurą sformalizowaną, nie
powinno to jednak prowadzić do zbędnego zbiurokratyzowania tego procesu. Stąd
Zamawiający, który weryfikuje zarówno zdolność wykonawcy do wykonania zamówienia, jak
i zgodność oferowanych przez niego usług, dostaw czy robót budowlanych z wymogami
zawartymi w opisie przedmiotu zamówienia i innych
postanowieniach specyfikacji istotnych warunków zamówienia, nie może przekraczać granic
wyznaczonych przez ustawodawcę. Skoro bowiem istnieje obiektywna możliwość
zrealizowania przedmiotu zamówienia bez dysponowania pojazdami spełniającymi normy
emisji spalin EURO 4 i EURO 5, brak jest jakichkolwiek podstaw do żądania dysponowania
przez Wykonawców takimi pojazdami.
W konsekwencji, za naruszające zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców należy uznać także przyznawanie dodatkowych punktów od faktu posiadania
określoną liczbą pojazdów spełniających normy emisji spalin EURO 4 i EURO 5.
Za całkowicie nieuzasadnione należy zaś uznać przyznawanie dodatkowych punktów za
dysponowanie większą flotą samochodów, niż określone wymagania minimalne. Po
pierwsze, jak już wyżej wskazano, normy emisji spalin EURO 4 i EURO 5 nie mają
praktycznie żadnego związku z przedmiotem zamówienia. Po drugie, określone przez
Zamawiającego wymagane ilości poszczególnych pojazdów stanowią, według wieloletniego
doświadczenia Odwołującego, co najmniej wystarczające, jeśli nie obliczone z pewnym
zapasem, ilości jakie będą rzeczywiście wykorzystywane podczas realizacji przedmiotowego
zamówienia.
Biorąc pod uwagę efektywność działania poszczególnych rodzajów pojazdów, dysponowanie
dwu-, trzy- a nawet dziesięciokrotnie większą liczbą pojazdów niż ilości wymagane przez
Zamawiającego, w żaden sposób nie przekłada się na prawdopodobieństwo lepszego
wykonywania usług przed takiego wykonawcę. Wręcz przeciwnie, w przypadku
przekroczenia optymalnej liczby np. pracujących śmieciarek miałyby one tzw. puste
przebiegi, skutkujące np. niepotrzebną emisją spalin i to nawet w przypadku spełniania norm
EURO 5. Nie sposób bowiem oprzeć się wrażeniu, iż przyjęty sposób punktacji ma tylko
jeden cel — zapewnienie dopuszczenia do kolejnego etapu spółki komunalnej
Zamawiającego — MPGK Sp. z o.o. w Katowicach.
7) art. 7 ust. 1 w zw. z art. 51 ust. 2 Prawa zamówień publicznych poprzez przyznawanie
dodatkowych punktów tym Wykonawcom, którzy dysponują bazą magazynowo-transportową
znajdującą się w jak najbliższej odległości od miasta Katowice;
Zgodnie z treścią ogłoszenia o zamówieniu, Zamawiający zamierza przyznać Wykonawcom
dodatkowe punkty za dysponowanie bazą magazynowo-transportową, zgodnie z poniższym
schematem:
■ położenie w granicach administracyjnych miasta Katowice — 10 dodatkowych
punktów;
■ położenie w odległości do 15 km od granicy administracyjnej miasta Katowice —
8 dodatkowych punktów;
■ położenie w odległości powyżej 15 km do 30 km od granicy administracyjnej miasta
— 6 dodatkowych punktów;
■ położenie w odległości powyżej 30 km do 45 km od granicy administracyjnej miasta
— 4 dodatkowe punkty;
■ położenie w odległości powyżej 45 km, a poniżej 60 km od granicy administracyjnej
miasta — 2 dodatkowe punkty.
Zamawiający uprzywilejowuje więc tych spośród Wykonawców, poprzez przyznawanie im
dodatkowych punktów, którzy dysponują bazą magazynowo-transportową w odległości
znajdującej się jak najbliżej miasta Katowice. Z kolei, § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 roku w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości stanowi, że podmiot, który
odbiera odpady komunalne jest obowiązany posiadać bazę magazynowo-transportową,
która jest usytuowana w gminie, z której terenu podmiot odbiera te odpady, bądź
w odległości nie większej, niż 60 km od granicy tej gminy.
W rozporządzeniu tym nie zostało więc wyszczególnione, że usytuowanie bazy
magazynowo-transportowej w granicy administracyjnej danej gminy stanowi dodatkową,
pozytywną przesłankę. Ustawodawca nie wartościuje miejsca położenia bazy, przez wzgląd
na odległość w jakiej znajduje się od granicy gminy. Zawiera jedynie maksymalną odległość,
w której przedmiotowa baza może się znajdować. Co więcej, rozbudowana sieć drogowa na
terenie Regionu II pozwala przyjąć, iż odległość bazy transportowej nie jest istotnym
kryterium wpływającym na sposób wykonywania zamówienia przez danego wykonawcę. Nie
ma także żadnego uzasadnienia kierowanie się przebiegiem granic administracyjnych miasta
Katowice. Może się bowiem okazać, iż szybciej można przemieścić się np. z Gliwic do
Katowic jadąc autostradą A4 lub DTS, niż przemieszczając się drogami osiedlowymi
z jednego końca Katowic na drugi. Działanie Zamawiającego zmierza zatem do przyznania
dodatkowych punktów Wykonawcom, których bazy magazynowo-transportowe znajdują się
jak najbliżej miasta Katowice. Oczywiście, najbardziej premiowanym w ten sposób
wykonawcą byłoby MPGK Sp. z o.o. w Katowicach, spółka komunalna Zamawiającego.
Działanie Zamawiającego jest więc zdecydowanie działaniem nieobiektywnym naruszającym
zasady uczciwej konkurencji, a co z tym się wiąże, naruszającym przepisy Prawa zamówień
publicznych, wymagające od Zamawiających równego traktowania wszystkich Wykonawców
oraz nieutrudniające uczciwej konkurencji (art. 7 ust. 1 Prawa zamówień publicznych).
Na marginesie należy wskazać, że Zamawiający przyjął również kontrowersyjny sposób
określania odległości od miasta Katowice, gdyż preferuje posługiwanie się, niewiadomo
z jakiej przyczyny, aplikacją Google Maps.
Nie można jednak zapominać, iż powyższe działania Zamawiającego są absolutnie
chybione, albowiem nie postawił on — jako doprecyzowania warunku określonego w art. 22
ust. 1 pkt 3 Prawa zamówień publicznych, wymogu dysponowania przedmiotową bazą. Nie
sposób więc uznać opisanej powyżej punktacji jako sposobu określenia stopnia spełniania
warunku udziału w postępowaniu, w sytuacji gdy warunek odnoszący się do dysponowania
bazą nie został w ogóle postawiony. Zgodnie bowiem z wyrokiem Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 6 listopada 2012 roku (sygn. akt KIO 2364/12) „dokument niewymagany,
jeżeli nawet postał płożony w dokumentach oferty nie może stanowić podstawy do oceny
spełnienia warunków udziału w postępowaniu.”
8) art. 7 ust. 1 w zw. z art. 23 w zw. z art. 50 ust. 1 Prawa zamówień publicznych
poprzez bardzo niejednoznacznie określenie wymogów odnośnie oświadczeń o spełnianiu
warunków udziału w postępowaniu składanych przez wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia (zarzut ten Zamawiający uwzględnił zmieniając ogłoszenie
zgodnie z oczekiwaniami Odwołującego i na rozprawie Odwołujący oświadczył, że kwestia
ta jest już bezsporna).
W konsekwencji Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu:
1) wykreślenia w całości pkt. 8, 9 i 10 w cz. II.1.5 Ogłoszenia o zamówieniu;
2) wykreślenia w pkt. 16 cz. II.l.5 Ogłoszenia o zamówieniu słów „od dnia
obowiązywania umowy z "Zamawiającym” i zastąpienia ich słowami „w terminie miesiąca od
daty podpisania umowy z Zamawiającym” oraz dodania na końcu pkt. 16 słów: „Zamawiający
nieodpłatnie przekaże Wykonawcy prawo do dysponowania terenami (wraz z infrastrukturą)
spełniającymi wymogi określone w ppkt 2 powyżej umożliwiające Wykonawcy spełnienie
wymogów określonych w ppkt 3-6 powyżej”',
3) wykreślenia, w pkt. 21 cz. II.l.5 Ogłoszenia o zamówieniu słów:
4) „miejsce do mycia i dezynfekcji pojazdów spełniające wymagania rozporządzenia
Ministra Środowiska ^ dnia 16 czerwca 2009 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy
przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi (Dz. U. nr 104,poz 868)” oraz „o łącznej masie
1000 Mg odpadów”,
5) wykreślenia w pkt. III.2.1 Ogłoszenia o zamówieniu dotychczasowej treści ppkt. 6
i zastąpienia go następującym brzmieniem: „w przypadku wykonawców wspólnie
ubiegających się, o udzielenie zamówienia składają oni wspólnie oświadczenie o łącznym
spełnianiu przez warunków udziału w postępowaniu”',
6) wykreślenia w pkt. III.2.2. Ogłoszenia o zamówieniu ppkt 5 w całości.
7) wykreślenie w pkt III.2.3 pkt C Ogłoszenia o zamówieniu (informacje i formalności
konieczne do dokonania oceny spełniania wymogów):
- w ppkt 1 słów: „z wskazaniem spełnianego standardu emisji spalin określonego
odpowiednią normą EURO”,
- w ppkt 2 słów: „z wskazaniem spełnianego standardu emisji spalin określonego
odpowiednią normą EURO”,
- w ppkt 3 słów: „z wskazaniem spełnianego standardu emisji spalin określonego
odpowiednią normą EURO”,
- w ppkt 4 słów: „z wskazaniem spełnianego standardu emisji spalin określonego
odpowiednią normą Euro oraz wskazaniem spełniania normą EURO ”,
- w ppkt 5 słów: „z wskazaniem spełnianego standardu emisji spalin określonego
odpowiednią normą EURO”,
- ppkt 6 w całości.
14) wykreślenie w pkt III.2.3 pkt A ppkt 7 Ogłoszenia o zamówieniu (minimalny poziom
ewentualnie wymaganych standardów):
- lit. a) w całości i zastąpienia go następującym brzmieniem: „jednej usługi odbioru oraz
Zagospodarowania lub przekazania do dalszego zagospodarowania odpadów komunalnych
od co najmniej 45.000 mieszkańców, wykonywanych w sposób ciągły przez okres minimum
12 miesięcy”,
- lit. b) w całości i zastąpienia go następującym brzmieniem: „jednej usługi odbioru oraz
Zagospodarowania lub przekazania do dalszego zagospodarowania odpadów komunalnych
od co najmniej 30.000 mieszkańców wykonywanych w sposób ciągły przez minimum
12 miesięcy”',
17) wykreślenie w pkt III.2.3 pkt C Ogłoszenia o zamówieniu (minimalny poziom
ewentualnie wymaganych standardów):
- w ppkt. 1 — słów „przy czym co najmniej” oraz lit. a i b w całości,
- w ppkt. 2 — słów „przy czym co najmniej” oraz lit. a i b w całości,
- w ppkt. 3 — słów „przy czym co najmniej” oraz lit. a i b w całości,
- w ppkt. 4 — słów „przy czym co najmniej” oraz lit. a i b w całości,
- w ppkt. 5 — słów „przy czym co najmniej” oraz lit. a i b w całości,
- ppkt. 7 w całości;
24) wykreślenie w całości dotychczasowego brzmienia pkt IV. 1.2 Ogłoszenia
o zamówieniu i zastąpienia go propozycją Odwołującego, uzależniającą przyznanie punktów
od liczby mieszkańców, od których dokonywano odbioru odpadów.
Zamawiający nie uwzględnił zarzutów podniesionych w odwołaniu i w odpowiedzi na
odwołanie wnosił o jego oddalenie.
Ad. 1
Zamawiający wymaga, aby Wykonawca, który będzie wykonywał zamówienie wyposażył
właścicieli nieruchomości w pojemniki oraz worki na śmieci. Zdaniem Zamawiającego wymóg
ten nie stanowi naruszenia uczciwej konkurencji. Każdy wykonawca jest w takiej samej
sytuacji. Poprzez ten zapis ogłoszenia Zamawiający nie preferuje żadnego
z wykonawców, ponieważ jest on skierowany w równym stopniu do każdego uczestnika
postępowania. Każdy z wykonawców aby utrzymać się na rynku, musi startować
w przetargach organizowanych w tym samym czasie w różnych miejscowościach - i każdy
z nich musi być przygotowany, że gdy wygra przetarg będzie zobowiązany umowę
realizować. śaden z nich nie ma pewności, że na dotychczasowym rynku będzie wykonywał
usługę odbioru i zagospodarowania nieczystości.
Zamawiający wyjaśniał, że ogłosił przetarg w sytuacji, gdy nowelizacja ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach dopuszczająca, że gmina na mocy nowej regulacji ma
możliwość przejęcia tego obowiązku jako część usługi w zakresie odbierania odpadów
komunalnych, została uchwalona w dniu 25 stycznia 2013 roku , a opublikowana w dniu
19.02. 2013 r. Data wejścia w życie w/w nowelizacji to dzień 6.03. 2013 r. Po nowelizacji ust.
1 art. 5 stanowi: „wyposażenie nieruchomości w pojemniki służące do zbierania odpadów
komunalnych oraz utrzymywanie tych urządzeń w odpowiednim stanie sanitarnym,
porządkowym i technicznym, chyba że na mocy uchwały rady aminy, o której mowa w art. 6
ust. 3, obowiązki te przejmie gmina jako część usługi w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości w zamian za uiszczoną przez właściciela opłatę
za gospodarowanie odpadami komunalnymi".
Tak więc ustawodawca zastrzegł, iż przejęcie tych obowiązków musi odbyć się na mocy
uchwały rady gminy.
Zamawiający ogłaszając przetarg ograniczony, który z natury swojej ma dłuższą procedurę,
założył, że skorzysta z możliwości, którą ustawodawca przewidział i określił przedmiot
zamówienie uwzględniając korzystne dla właścicieli nieruchomości rozwiązanie dotyczące
wyposażenia nieruchomości w pojemniki na odpady.
Wiedząc oczywiście że opis przedmiotu zamówienie nie może być niezgodny z przepisami
prawa, Zamawiający niezwłocznie podjął działania zmierzające do wprowadzenia na sesję
Rady Miasta projektu uchwały umożliwiającej przejęcie obowiązku wyposażenia przez
Zamawiającego nieruchomości w pojemniki służące do zbierania odpadów. W związku z tym
w dniu 12.03.2013 r. na posiedzeniu Prezydenta Naczelnik Wydziału Kształtowania
Środowiska wprowadził sprawę Nr 7/358/2013, która dotyczy Projektu uchwały zmieniającej
uchwałę w sprawie sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów. Projekt
Uchwały po akceptacji na w/w posiedzeniu został przekazany do konsultacji na Platformie
Konsultacji Społecznych. Po zakończeniu procedury konsultacyjnej projekt zostanie złożony
pod obrady Rady Miasta na sesji w dniu 27 marca 2013r.
Zatem powyższe działania są podyktowane w ocenie Zamawiającego przede
wszystkim racjonalnymi przesłankami oraz dobrem mieszkańców. Obecnie zdecydowana
większość właścicieli nieruchomości/mieszkańców posiada pojemniki w dzierżawie
(rozwiązanie tańsze niż zakup pojemnika), co za tym idzie są one własnością firmy
odbierającej odpady komunalne. W przypadku zmiany operatorów u danego właściciela
nieruchomości istnieje realne zagrożenie, iż pojemniki te wraz z rozwiązaniem umów
zostaną zabrane z nieruchomości, co groziłoby powstawaniem „lokalnych wysypisk" na danej
nieruchomości. Dodatkowo możliwość ustawienia pojemników przez przyszłego operatora
pozwala mu na zastosowanie pojemników przez niego preferowanych i dostosowanych do
sprzętu, którym odbiera odpady (oczywiście z zachowaniem obowiązujących w tym zakresie
norm).
Mając na uwadze powyższe na posiedzeniu w dniu 12.03.2013 r. postanowiono, że
gmina przejmie obowiązki w zakresie wyposażenia nieruchomości w pojemniki służące do
zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymanie tych pojemników w odpowiednim stanie
sanitarnym, porządkowym i technicznym oraz włączy je w zakres usług związanych
z odbiorem odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych
odpadów - czego odzwierciedleniem są zapisy umieszczone w ogłoszeniu zamówienia.
Ponieważ procedura wyłonienia wykonawcy w trybie przetargu ograniczonego jest dłuższa
niż w przypadku przetargu nieograniczonego i w sytuacji, gdyby Zamawiający ogłaszając
postępowanie w ogłoszeniu nie uwzględnił korzystnego dla właścicieli nieruchomości opisu
przedmiotu zamówienia, to w sytuacji gdy rada gminy podejmie taką uchwałę niemożliwa
byłaby zmiana opisu przedmiotu zamówienia.
Zanim zostanie podpisana umowa o przedmiotowe zamówienie zapisy ogłoszenia
(a następnie specyfikacji istotnych warunków zamówienia) będą zgodne z obowiązującym
prawem. Gdyby rada gminy nie podjęła decyzji o przejęciu w/w obowiązków to przed
terminem składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu Zamawiający
mógłby jeszcze zmienić ogłoszenie, dostosować opis przedmiotu zamówienia do mniej
korzystnych dla właścicieli nieruchomości przepisów prawa miejscowego wydłużając termin
składania ofert. Skoro ustawodawca przewidział taką możliwość dopiero w lutym 2013 roku,
a obowiązki wynikające ze znowelizowanej ustawy o utrzymaniu w czystości i porządku
w gminach (Dz. U. z 201 Ir. Nr 152 poz. 897) przejmą gminy od I lipca - to nie można robić
zarzutu z tego, że Zamawiający chce skorzystać z korzystniejszych dla właścicieli
nieruchomości rozwiązań.
Przejęcie przez Zamawiającego obowiązku wyposażenia nieruchomości w pojemniki na
odpady i ujęcie ich w przedmiotowym przetargu jest uzasadnione gdyż podyktowane jest
m.in. sytuacją w Katowicach gdzie ponad 90% procent gospodarstw posiada pojemniki
dzierżawione od firm wywożących odpady komunalne. Dodatkowo, zapewnienie pojemników
przez wykonawcę pozwala mu na ich dostosowanie (w ramach obowiązujących norm - PN-
EN 840-1: 2005) do posiadanego sprzętu do odbioru odpadów co ułatwi mu realizację
zamówienia.
Tak więc Zamawiający nie uwzględnił żądania Odwołującego dotyczącego wykreślenia
w całości pkt 8, 8 i 10 w części II. 1.5 ogłoszenia o zamówieniu;
Ad. 2
Wymóg tworzenia przez gminy w ramach nowego systemu gospodarowania odpadami
punktów przyjmowania odpadów jest wymogiem określonym w u.c.p.g (art. 3 ust. 2 pkt. 6) -
przy czym nie jest regulowany sposób ich tworzenia.
Katowice w ramach tworzonego systemu określiły w Uchwale Nr XXX/684/12 Rady Miasta
Katowice z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu i zakresu świadczenia usług
w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości
i zagospodarowania tych odpadów oraz Uchwale Nr XXX/685/12 Rady Miasta Katowice
z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie
Miasta Katowice GPZO jako miejsce dostarczenie niektórych odpadów (brak odbioru tych
odpadów bezpośrednio z nieruchomości). Przyjęcie innego terminu uruchomienia tych
punktów lub ich brak oznaczałby, iż mieszkańcy nie mieliby gdzie oddawać niektórych frakcji
odpadów, co skutkować mogłoby ich deponowaniem w miejscach do tego
nieprzeznaczonych (dzikie wysypiska).
Należy zauważyć, że Odwołujący bezpodstawnie zarzuca Zamawiającemu, że poprzez opis
zamówienia dopuszcza tylko jednego wykonawcę (MPGK sp. z o.o. Katowice), który jest
w stanie spełnić wymagania. Zdaniem Zamawiającego MPGK sp. z o.o. z siedzibą
w Katowicach znajduje się w takiej samej sytuacji jak postali wykonawcy. W chwili obecnej
MPGK prowadzi tylko jeden punkt, który nie spełnia wszystkich wymagań określonych
w ogłoszeniu dotyczących GPZO.
Tak wiec powyższy zarzut zdaniem Zamawiającego podlega oddaleniu.
Ad. 3
Zamawiający zmienił zapisy ogłoszenia na warunki wynikające z obowiązującego
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych
wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości,
uwzględniające także wymogi określone w obowiązującym Rozporządzeniu Ministra
Środowiska z dnia 16 czerwca 2009r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy
gospodarowaniu odpadami komunalnymi (Dz. U. z 2009r. Nr 104 poz. 868). W związku
z powyższym zarzut ten jest zdaniem Zamawiającego bezprzedmiotowy.
Ad. 4
Zarzut zdaniem Zamawiającego podlega oddaleniu. Art. 22 ust. 1 pkt 3 Prawa zamówień
publicznych określa, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy
spełniają warunki dotyczące dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym.
Dysponowanie należy zdefiniować jako realną możliwość skorzystania z rzeczy.
W przypadku „dysponowania" nie jest niezbędne, aby środki te stanowiły własność
wykonawcy. Wykonawca może posiadać środki techniczne na podstawie innego stosunku
prawnego, np., najmu, dzierżawy, leasingu, ale także może środków nie posiadać, lecz
zapewnić sobie dysponowanie nimi przez np. wypożyczenie, podpisanie umowy
przedwstępnej lub też posługując się potencjałem technicznym innego podmiotu.
Nie jest zrozumiały zarzut, że Zamawiający prowadzi postępowanie w sposób naruszający
zasadę równego traktowania wykonawców poprzez wymóg dysponowania regionalnymi
instalacjami do przetwarzania odpadów, skoro sam Odwołujący zdanie wyżej w swoim
odwołaniu twierdzi, że „na mocy przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach, każdy odbierający odpady od właścicieli nieruchomości (wybrany na podstawie
przetargu) jest w stanie zapewnić zagospodarowanie tych odpadów w RIPOK, albowiem
prowadzący instalację ma ustawowy obowiązek zawarcia z nim stosownej umowy pod
groźbą kary". Odwołujący poprzez to, że nie przedstawił żądania w zakresie tego zarzutu,
potwierdza, że nie doszło w tym zakresie do naruszenia zasady równego traktowania
wykonawców. Ponadto Wskazane postanowienie uwzględnił zasadę bliskości wyrażoną
w art. 20 ustawy o odpadach, zgodnie z którą odpady powinny być w pierwszej kolejności
poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania, zaś w sytuacji gdy
jest to niemożliwe powinny być, uwzględniając najlepszą dostępną technikę lub technologię,
o której mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska,
przekazywane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą być poddane odzyskowi lub
unieszkodliwione.
Ad. 5
Zdaniem Zamawiającego poprzez wymaganie od wykonawców wykazania się
doświadczeniem w odbiorze i zagospodarowaniu odpadów, nie został naruszony żaden
z przepisów Prawa zamówień publicznych. Postanowienie to jest również zgodne z treścią
obecnie obowiązującej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie.
Zamawiający uważa że to po jego stronie znajduje się obowiązek sformułowania warunków
udziału w postępowaniu. Nie uwzględnił więc propozycji Odwołującego wskazania sposobu
zmiany ogłoszenia w zakresie wykazania się doświadczeniem przez wykonawców oraz
propozycji w jaki sposób stworzyć ranking pięciu wykonawców zaproszonych do dalszego
etapu postępowania.
Zamawiający nie uwzględnił żądania Odwołującego określonego w punkcie I.9.dotyczącego
wykreślenia w całości dotychczasowego brzmienia pkt IV. 1.2 Ogłoszenia o zamówieniu
i zastąpienie go brzmieniem określonym przez Odwołującego.
Ad. 6
Zamawiający wymaga, aby wykonawcy dysponowali określoną liczbą pojazdów, przy czym
wymaga, aby około połowa z nich spełniała europejskie normy w zakresie emisji spalin (dla
1/4 pojazdów przewidziane normą EURO 5 i dla V* przewidziane normą EURO 4). Zdaniem
Zamawiającego warunek ten nie narusza uczciwej konkurencji.
Art. 22 ust. 1 pkt 3 Prawa zamówień publicznych określa, że o udzielenie zamówienia
mogą ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące dysponowania
odpowiednim potencjałem technicznym. Dysponowanie nie oznacza, że wykonawca musi
posiadać wymienione w ogłoszeniu pojazdy.
Dysponowanie należy zdefiniować jako realną możliwość skorzystania z rzeczy. W związku
z tym określenie to dotyczy zupełnie innej sytuacji niż posiadanie. Posiadanie zawiera
bowiem zawsze w swojej treści dysponowanie rzeczą, natomiast nie w każdej sytuacji
dysponowanie musi być tożsame z posiadaniem. W przypadku „dysponowania" nie jest
niezbędne, aby środki te stanowiły własność wykonawcy. Wykonawca może posiadać środki
techniczne (tj. pojazdy) na podstawie innego stosunku prawnego, np. najmu, dzierżawy,
leasingu, ale także może środków nie posiadać, lecz zapewnić sobie dysponowanie nimi
przez np. wypożyczenie, umowa przedwstępna lub też posługując się potencjałem
podmiotu trzeciego.
Zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. (Dz. U Nr 226
poz. 1817) w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od
wykonawców oraz form w jakich te dokumenty mogą być składane, dysponowanie przez
wykonawcę wymaganym potencjałem technicznym może być udokumentowane poprzez
załączenie do oferty wykazu środków i narzędzi niezbędnych do wykonania zamówienia,
którymi dysponuje wykonawca.
Zdaniem Zamawiającego określone w ogłoszeniu pojazdy, z których około połowa spełniała
europejskie normy w zakresie emisji spalin nie stanowi naruszenia zasady uczciwej
konkurencji. Dodatkowo wymóg ten jest zgodny z polityką tzw. zielonych zamówień tzn.
zwiększających stosowanie w zamówieniach warunków promujących prośrodowiskowe
sposoby wykonania zamówienia (polityka określona m.in. w Krajowym Planie Działań
w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych na lata 2010 - 2012). Wymóg
zastosowania pojazdów z normą EURO 4 i 5 oznacza mniejszą uciążliwość dla środowiska
w stosunku do starszego typu pojazdów posiadających gorsze standardy emisji. Ponadto to
założenie jest zgodne z Programem ochrony powietrza dla .stref województwa śląskiego,
w których stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu przyjętego
uchwalą Nr 111/52/15/ 2010 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 6 czerwca 2010r.
Program ochrony środowiska - stanowiąc akt prawa miejscowego, nakłada szereg
obowiązków na organy administracji, podmioty korzystające ze środowiska oraz inne
jednostki organizacyjne.
Jak wynika z załącznika do uchwały w Rozdziale II.A pkt. 16 jednym z obowiązków
Prezydenta Katowic jest uwzględniłnie w zamówieniach publicznych problemów ochrony
powietrza, poprzez odpowiednie przygotowanie specyfikacji zamówień publicznych. Jest to
szczególnie ważne, gdyż pojazdy wykorzystywane do odbioru odpadów pracują wiele godzin
w systemie ciągłym powodując znaczną emisję zanieczyszczeń (spaliny, hałas, oleje, odory)
do środowiska. Stąd wymóg posiadania co najmniej potowy taboru pojazdów z normą EURO
4 i 5 należy uznać za proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Również akty prawa europejskiego postulują przeprowadzanie zamówień publicznych
uwzględniających poprawę stanu środowiska.
Tytułem przykładu Komisja Europejska określiła kryteria, jakim powinny odpowiadać pojazdy
przeznaczone do zbiórki odpadów jak np. normy emisji spalin (Komunikat Komisji do
Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego oraz
Komitetu Regionów „Zamówienia publiczne na rzecz poprawy stanu środowiska" (Komunikat
Komisji COM 920080 400).
Ponadto dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r.
w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane,
dostawy i usługi oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/33/WE z dnia
23.04.2009 r. w sprawie promowania ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów
transportu drogowego, kładą nacisk na dążenie do uzyskania zamówień o najkorzystniejszej
relacji jakości do ceny, przewidując możliwość uwzględniłnia kwestii środowiskowych
w prowadzonych postępowaniach o udzielanie zamówienia publicznego. Wyjaśniają również
w jaki sposób zamawiający może przyczynić się do ochrony środowiska oraz promowania
zrównoważonego rozwoju poprzez wskazanie możliwych do wykorzystania w tym celu
środowiskowych kryteriów oceny ofert, systemów i środków zarządzania środowiskiem. Tak
więc w interesie Zamawiającego jest aby jak najwięcej pojazdów było zgodnych
z europejskimi normami w zakresie emisji spalin. Dlatego sposób wyłonienia wykonawców
do dalszego etapu postępowania preferuje wykonawców, którzy będą dysponowali
jak największą ich ilością.
Zarzut, że ten sposób punktowania nie przekłada się na prawdopodobieństwo lepszego
wykonania usługi przez tego wykonawcę jest bezprzedmiotowy. Maksymalna ilość punktów
wykonawca otrzyma jeśli będzie dysponował 100 % pojazdami z europejskimi normami.
100% - to maksymalna ilość pojazdów jaka jest wymagana do wykonanie przedmiotowego
zamówienia.
W konsekwencji zarzut ten zdaniem Zamawiającego podlega oddaleniu i Zamawiający nie
uwzględnił żądania Odwołującego określonego w pkcie 1.6. odwołania poprzez wykreślenie
w ppkt III.2.3. pkt C pkt 1-5 Ogłoszenia o zamówieniu słów „z uwzględnieniem spełniania
standardu emisji spalin określonego odpowiednia normą EURO", a pkt 6 wykreślenie
w całości.
Ad. 7
Sposób przyznawania dodatkowych punktów wykonawcom, którzy będą dysponowali bazą
najbliżej granic miasta podyktowany jest również wymogami wynikającymi z „Programu
ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego, w których stwierdzone zostały
ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu". Tak więc dodatkowa punktacja jest
zgodna z założeniami ograniczenia transportu, a co za tym idzie emisji do środowiska
Ustawodawca również kieruje się tym założeniem - Rozporządzenie Ministra Środowiska
z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie .szczegółowych wymagań w zakresie odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (Dz. U. z 2013r. poz. 122) określając, iż
baza ma znajdować się w gminie lub maksymalnie w odległości 60 km od granic gminy
z której odbierane są odpady.
Nie można również pominąć regulacji przewidzianej w art. 20 ustawy o odpadach,
wyrażającej zasadę bliskości zgodnie z którą odpady powinny być w pierwszej kolejności
poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania, zaś w sytuacji gdy
jest to niemożliwe powinny być, uwzględniłjąc najlepszą dostępną technikę lub technologię, o
której mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska,
przekazywane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą być poddane odzyskowi lub
unieszkodliwione.
Sposób pomiaru określania odległości od miasta Katowice nie narusza zasady uczciwej
konkurencji. Do pomiaru odległości Zamawiający posługiwać się będzie z powodu
powszechności i dostępności aplikacją Google Maps.
Zamawiający nie zgadza się z twierdzeniem Odwołującego, że warunek dysponowania bazą
nie został w ogóle postawiony. Warunek dotyczący wykonania zamówienia, został ujęty
w pkt. II. 1.5 ppkt. 21- opis przedmiotu zamówienia, gdzie w ostatnim zdaniu Zamawiający
wymaga aby do wniosku zostało dołączone „Oświadczenie o dysponowaniu i lokalizacji bazy
wykonawca winien złożyć na wniosku o dopuszczenie do postępowania"- stanowiące
załącznik nr 1 do ogłoszenia).
W konsekwencji Zamawiający wnosił o oddalenie odwołania.
Sygn. akt KIO 503/13
W dniu 5 marca 2013 r. odwołanie wniosła Remondis Sp. z o.o. w Warszawie (dalej:
Odwołujący, Remondis), zarzucając Zamawiającemu:
1) naruszenie art. 7 ust. 1 Prawa zamówień publicznych w związku z art. 22 ust. 1 pkt 3
Prawa zamówień publicznych oraz art. 22 ust. 4 Prawa zamówień publicznych,
poprzez sformułowanie warunków udziału w postępowaniu w zakresie potencjału
technicznego w sposób nadmierny i nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia,
a także utrudniający uczciwą konkurencję;
1. Warunek dotyczący dysponowania regionalną instalacją przetwarzania odpadów
komunalnych.
a. Ograniczenie spełniania warunków w zakresie instalacji RIPOK stanowi wymóg nie
tylko nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia ale przede wszystkim naruszający
zasadę równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji. Zgodnie z art. 35 ust. 4
pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 21) o odpadach Wojewódzkie
Plany Gospodarki Odpadami zawierają m.in. „wskazanie regionalnych instalacji do
przetwarzania odpadów komunalnych w poszczególnych regionach gospodarki odpadami
komunalnymi oraz instalacji przewidzianych do zastępczej obsługi tych regionów,
w przypadku gdy znajdująca się w nich instalacja uległa awarii lub nie może przyjmować
odpadów z innych przyczyn oraz do czasu uruchomienia regionalnych instalacji do
przetwarzania odpadów komunalnych”. Ponadto stosownie do treści art. 38 ust. 2 pkt 2
ustawy o odpadach „uchwała w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki
odpadami określa m. in. regionalne instalacje do przetwarzania odpadów w poszczególnych
regionach gospodarki odpadami komunalnymi oraz instalacje przewidziane do zastępczej
obsługi tych regionów, w przypadku gdy znajdująca się w nich instalacja uległa awarii lub nie
może przyjmować odpadów z innych przyczyn oraz do czasu uruchomienia regionalnych
instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych”. Ustawodawca zatem przewidział, iż
w każdym regionie będzie więcej niż jedna regionalna instalacja przetwarzania odpadów
komunalnych (posłużył się w przepisie liczbą mnogą). Jednocześnie, wskazał możliwość
wystąpienia innych przyczyn (np. brak możliwości przerobowych), których zaistnienie nie
będzie powodowało obowiązku przekazania odpadów do RIPOK tylko do instalacji
zastępczej. Dla regionu dla którego prowadzone jest postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego uchwała IV/25/2/2012 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 24 sierpnia
2012 r. w sprawie wykonania „Planu gospodarki odpadami dla województwa śląskiego 2014”
w ramach Regionu II gospodarki odpadami komunalnymi przewidziała jedną regionalną
instalację przetwarzania odpadów komunalnych tj. instalację Miejskiego Przedsiębiorstwa
Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach (adres instalacji ul. Milowicka 7a;
40-833 Katowice), jednocześnie uchwała przewiduje kilka instalacji zastępczych.
Z powyższych przepisów wynika zatem, iż wskazana przez Zamawiającego regionalna
instalacja przetwarzania odpadów komunalnych nie jest jedyną instalacją, która jest
uprawniona do odbierania odpadów z danego regionu.
b. Ponadto zgodnie z pkt 6.2 Planu gospodarki odpadami dla województwa śląskiego
2014 - dalej „WPGO” „Docelowo gospodarka odpadami w województwie śląskim będzie
prowadzona z wykorzystaniem instalacji regionalnych. Natomiast w okresie przejściowym, do
czasu wybudowania regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych,
dopuszczalne będzie funkcjonowanie instalacji zastępczych. Ponieważ docelowo w każdym
z regionów będzie funkcjonowała więcej niż jedna instalacja regionalna, będą one wzajemnie
dla siebie pełnić funkcje instalacji zastępczych. Dopuszcza się w uzasadnionych
przypadkach, aby instalacjami zastępczymi były instalacje regionalne znajdujące się
w sąsiednich regionach gospodarki odpadami komunalnymi”. Zgodnie z WPGO jedyny dla
danego regionu RIPOK posiada zdolności przerobowe roczne na poziomie wynoszącym
jedynie 72 000 Mg/rok. Zgodnie natomiast z ogłoszeniem, zamówienie dotyczy odpadów
w ilości 131 240 Mg/rok, w tym do 118 500 Mg/rok zmieszanych odpadów komunalnych.
Zatem jedyna regionalna instalacja, którą Zamawiający wymaga aby dysponować nie jest
w stanie zapewnić przyjęcia wszystkich odpadów przewidzianych w tym postępowaniu.
Wskazać należy także że dana instalacja nie jest przewidziana wyłącznie dla gminy
Katowice, bowiem w skład regionu II (dla którego właściwa jest ta instalacja) wchodzą
następujące gminy: Kalety, Miasteczko Śląskie, Radzionków, Tarnowskie Góry, Krupski
Młyn, Ożarowice, Świerklaniec, Tworóg, Zbrosławice, Bytom, Piekary Śląskie, Pyskowice,
Rudziniec, Toszek, Wielowieś, Gliwice, Zabrze, Chorzów, Katowice, Mysłowice, Ruda
Śląska, Siemianowice Śląskie, Świętochłowice, Dąbrowa Górnicza, Sosnowiec, Sławków,
Będzin, Czeladź, Wojkowice, Bobrowniki, Mierzęcice, Psary, Siewierz, Łazy. Nie ma zatem
żadnego ani merytorycznego ani prawnego uzasadnienia dla wymogu aby wykonawcy
biorący udział w postępowaniu dysponowali wyłącznie wskazaną przez Zamawiającego
regionalną instalacją, poza tym że jedynym wykonawcą dysponującym tą instalacją
i spełniającym pozostałe wymagania jest podmiot zależny od Zamawiającego tj. Miejskie
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach - dalej „MPGK
Katowice”. Zamawiający zatem w sposób rażący naruszył zasadę równego traktowania
wykonawców i uczciwej konkurencji.
c. Ograniczenie spełniania warunków w zakresie instalacji jedynie do RIPOK określonej
w uchwale IV/25/2/2012 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 24 sierpnia 2012 r.
w sprawie wykonania „Planu gospodarki odpadami dla województwa śląskiego 2014”
w ramach Regionu II gospodarki odpadami komunalnymi prowadzi do nieuzasadnionego
ograniczenia dostępu do zamówienia wykonawcom, którzy są zdolni do jego realizacji,
a jednocześnie nie czyni RIPOK zdolnym do wykonania tego zamówienia.
W związku z powyższym Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu zmiany
ogłoszenia poprzez dopuszczenie możliwości dysponowania przez wykonawcę (w tym także
na podstawie art. 26ust. 2b ustawy Prawo zamówień publicznych) regionalną instalacją do
przetwarzania odpadów (RIPOK) określoną w uchwale IV/25/2/2012 Sejmiku Województwa
Śląskiego z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie wykonania „Planu gospodarki odpadami dla
województwa śląskiego 2014” w ramach Regionu II gospodarki odpadami komunalnymi lub
instalacją zastępczą.
2. W sekcji III.2.3) ogłoszenia Kwalifikacje techniczne - Minimalny poziom ewentualnie
wymaganych standardów lit. C) ppkt 6) Zamawiający wymaga dysponowania instalacją do
odzysku selektywnie zebranych odpadów komunalnych o minimalnej przepustowości
wynoszącej co najmniej 50.000 Mg rocznie. Jednakże powyższy poziom jest zbyt wysoki.
Skoro sam Zamawiający określa ilość odpadów na poziomie do 131.240 Mg/rok z tego do
118.500 Mg/rok stanowić mają zmieszane odpady komunalne to na wszystkie pozostałe
odpady odbierane bezpośrednio od mieszkańców II. 1.5) 2. lub gminnych punktów zbierania
odpadów II. 1.5) 3. pozostaje ilość 12.740 Mg/rok. Nieuzasadnionym jest zatem żądanie od
Wykonawców dysponowania instalacją o tak dużych mocach skoro sam Zamawiający
w takie sposób szacuje ilości odpadów.
Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu modyfikacji ogłoszenia poprzez
zmniejszenie przepustowości instalacji do odzysku selektywnie zebranych odpadów
komunalnych do co najmniej 20.000 Mg rocznie.
3. Sformułowany przez Zamawiającego wymóg, aby pojazdy, którymi dysponuje
wykonawca spełniały standardy emisji spalin przewidziane normą EURO 4 i EURO 5 jest
nieadekwatny i nieproporcjonalny do opisu przedmiotu zamówienia, jak również prowadzi do
nieuzasadnionego ograniczenia konkurencji. Przepisy dopuszczające pojazdy do ruchu nie
stanowią, że tylko pojazdy spełniające normy EURO 4 i EURO 5 są dopuszczone do ruchu
drogowego. Skoro zatem przepisy szczególne nie przewidują obowiązku spełniania w/w
norm, to Zamawiający nie powinien w sposób niczym nie uzasadniony ograniczać
konkurencji.
Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu zmiany ogłoszenia o zamówieniu poprzez
wykreślenie wymogu aby pojazdy, którymi dysponuje wykonawca spełniały standardy emisji
spalin przewidziane normą EURO 4 i EURO 5.
4. Wymagane przez Zamawiającego wywrotki nie są niezbędne do realizacji przedmiotu
zamówienia (przedmiot zamówienia nie wymaga zastosowania wywrotek). Możliwa jest
bowiem realizacja zamówienia przy użyciu innych pojazdów niż wywrotki. Jedynym
uzasadnieniem powyższego wymogu jest chyba tylko dysponowanie wywrotkami przez
MPGK Katowice i chęć ograniczenia konkurencji. Wymóg ten jest nieadekwatny
i nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Tym samym, Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu zmiany ogłoszenia
o zamówieniu poprzez wykreślenie wymogu dysponowania przez wykonawcę
co najmniej 5 trwale i czytelnie oznakowanymi wywrotkami wyposażonymi w system
monitoringu bazujący na systemie pozycjonowania satelitarnego umożliwiający trwałe
zapisywanie danych o położeniu pojazdu, miejscach postoju oraz system czujników
zapisujących dane o miejscach wyładunku odpadów.
5. Nie znajduje także uzasadnienia, w ocenie Odwołującego, wymóg Zamawiający
dotyczący „4 pojazdów trwale i czytelnie oznakowanych, przystosowanych do odbierania
selektywnie zebranych odpadów komunalnych, posiadającymi konstrukcję zabezpieczającą
przed rozwiewaniem i rozpylaniem przewożonych odpadów i minimalizującą oddziaływanie
czynników atmosferycznych na odpady (pojazdy bezpylne), wyposażonymi w system
monitoringu bazujący na systemie pozycjonowania satelitarnego umożliwiający trwałe
zapisywanie danych o położeniu pojazdu, miejscach postoju oraz system czujników
zapisujących dane o miejscach wyładunku odpadów”. Tym samym warunek ten należy
uznać, za nieproporcjonalny i nieadekwatny do przedmiotu zamówienia. Pojazdy które
odpowiadają wymaganiom postawionym przez Zamawiającego tzn. służą do odbierania
odpadów segregowanych z pojemników o pojemności co najmniej 1,5m3 oraz są bezpylne to
bardzo specyficzny typ śmieciarki wprowadzony na polski rynek przez firmę EKO-CEL
z Pucka i zakupiony przez MPGK Katowice. Obecnie na terenie Polski znajduje się tylko
kilka takich pojazdów. Śmieciarki te oprócz możliwości zabierania odpadów poprzez
urządzenie załadowcze z tyłu (taka zwykła śmieciarka) posiadają za kabiną kierowcy tzw.
HDS (hydrauliczny dźwig samochodowy) i mają możliwość opróżniania pojemników typu
„dzwon” lub „iglo”. Nawet na stronie producenta
http://www.ekocel.pl/produkty/smieciarki/details/system/medium-xxl-kran-2.html określane są
mianem specjalnych. Pojemniki typu „dzwon” lub „iglo” są powszechnie opróżniane
z wykorzystaniem pojazdów hakowych wyposażonych w HDS a odpady z pojemników
gromadzone są w kontenerze i zabezpiecza się je przed rozwiewaniem i rozpylaniem czy też
opadami atmosferycznymi np. plandeką przykrywającą kontener. Warunek ten należy uznać
za ograniczający konkurencję w sposób nieuprawniony i preferujący MPGK Katowice.
Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu wykreślenie z ogłoszenia w zakresie
powyższego warunku udziału w postępowaniu wymagania aby pojazdy te były bezpylne.
2) naruszenie art. 7 ust. 1 w związku z art. 26 ust. 2b ustawy poprzez narzucenie
wykonawcom sposobu wykazania dysponowania zasobami podmiotów trzecich;
Zgodnie z sekcją III.2.2) pkt 2 oraz III.2.3) lit. D ogłoszenia Zamawiający przewidział, iż
„Wykonawca może polegać na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach
zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów,
niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków. Wykonawca
zobowiązany jest udowodnić Zamawiającemu, iż będzie dysponował zasobami niezbędnymi
do realizacji zamówienia w szczególności, przedstawiając w tym celu pisemne zobowiązanie
podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich
przy wykonywaniu zamówienia, (wzór oświadczenia jest załącznikiem do ogłoszenia)”.
Zatem Zamawiający przewidział, iż integralną częścią ogłoszenia jest załącznik nr 11.
Jednakże wzór oświadczenia stanowiący załącznik do ogłoszenia przewiduje obowiązek
wskazania „Zasady na jakich będzie polegało uczestnictwo innego podmiotu w wykonywaniu
zamówienia”. Jednakże ani przepisy Prawa zamówień publicznych, ani orzecznictwo KIO nie
uzależnia możliwości powoływania się na potencjał udostępniony tylko wówczas gdy podmiot
ten będzie brał udział w realizacji zamówienia. Zgodnie z przepisem art. 26 ust. 2b ustawy
wykonawca może w dowolny sposób wykazać, że dysponuje zasobami podmiotu trzeciego,
a zatem stawianie wymogu przedkładania oświadczeń o konkretnej treści stanowi
naruszenie powyższego przepisu.
Odwołujący wnosił o wykreślenie z ogłoszenia informacji o wzorze oświadczenia
udostępnienia zasobów.
3) naruszenie art. 7 ust. 1 w związku z art. 29 ust. 1 i 2 ustawy poprzez nieprecyzyjny
i niewyczerpujący opis przedmiotu zamówienia oraz naruszający zasadę równego
traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji oraz nie wystarczający opis prawa opcji,
a tym samym naruszenie art. 34 ust. 5 Prawa zamówień publicznych;
1. Jakkolwiek przedmiotowe postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
prowadzone jest w trybie przetargu ograniczonego i na obecnym etapie nie ma jeszcze
pełnej treści SIWZ to z uwagi, na fakt, iż określenie przedmiotu zamówienia budzi poważne
wątpliwości Odwołującego, a termin na wniesienie odwołania jest terminem zawitym,
koniecznym stało się podniesienie następujących zarzutów:
a. W sekcji 11.1.5) pkt 6 ogłoszenia wskazano, iż „Zamawiający przewiduje
zastosowanie prawa opcji polegającego na obniżeniu wynagrodzenia maksymalnie o 15%,
w przypadku gdy ilość odpadów będzie mniejsza niż określono jak wyżej. Wynagrodzenie
będzie zmniejszone proporcjonalnie do zmniejszonych ilości odpadów w stosunku do ilości
podanej w niniejszym punkcie (tj.131 240 Mg/rok, )”. Przedmiotem zamówienia jest nie tylko
zagospodarowanie odpadów, co ich odbiór, a co za tym idzie wykonawcy biorący udział
w postępowaniu zobowiązani będą do ponoszenia kosztów stałych niezależnie od tego czy
liczby odpadów będzie mniejsza czy większa. Zmniejszenie ilości odpadów o 15%
w stosunku do ilości podanej w ogłoszeniu nie będzie przekładało się na zmniejszenie o 15%
kosztów ponoszonych przez Wykonawcę.
Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu doprecyzowanie prawa opcji poprzez
wskazanie, iż w przypadku gdy ilość odpadów będzie mniejsza niż określona w ogłoszeniu
obniżeniu ulegnie wyłączenia część wynagrodzenia przysługująca wykonawcy z tytułu
zagospodarowania odpadów i nie więcej niż 15%.
b. Zamawiający wymaga wyposażenia nieruchomości w pojemniki, jednakże zgodnie
z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach (tekst jednolity Dz.U. z 2012 r. poz. 391 ze zm.) to właściciele nieruchomości
zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez wyposażenie nieruchomości w pojemniki
służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywanie tych pojemników
w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym. W związku z powyższym
Zamawiający nie może powyższego ciężaru przerzucać na Wykonawców.
Dlatego też Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu modyfikację treści ogłoszenia
poprzez zrezygnowanie z wymogu wyposażenia nieruchomości w pojemniki.
W przypadku oddalenia powyższego zarzutu wskazuję poniżej na następujące uchybienia
Zamawiającego dotyczące obowiązku dostawy pojemników w ramach realizacji zamówienia.
c. W pkt 7 sekcji 11.1.5) ogłoszenia Zamawiający wskazał, iż wykonawca zobowiązany
jest do odbioru odpadów komunalnych gromadzonych na terenie poszczególnych
nieruchomości w pojemnikach, spełniających wymagania Polskich Norm oraz posiadających
certyfikat „CE”. Zamawiający nie określił jednak o jakie normy i certyfikaty CE chodzi.
Wykonawcy już na obecnym etapie powinien mieć wiedzę jakie pojemniki będzie musiał
dostarczyć realizując zamówienie.
Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu modyfikacji treści ogłoszenia poprzez
wskazanie jakie normy i jakie certyfikaty CE mają posiadać dostarczone pojemniki.
d. Ponadto zgodnie tym samym pkt ogłoszenia „Zamawiający zastrzega, że w trakcie
trwania umowy zamówienie może objąć mniejszą ilość pojemników i worków niż wskazana
w pkt 9. Zamawiający przekaże wykonawcy nie później niż do dnia 1 czerwca 2013 roku
wykaz nieruchomości, które należy wyposażyć w pojemniki i w worki. Nieruchomości
powinny być wyposażone w pojemniki i w worki nie później niż w dniu 30 czerwca 2013r.”
Biorąc pod uwagę, iż nie wiadomo kiedy zostanie zawarta umowa o zamówienie publiczne
a ilość pojemników i worków ma znaczenie dla przygotowania i oszacowania oferty oraz to
że Zamawiający nie określił w ogłoszeniu liczby minimalnej pojemników i worków
koniecznym jest aby te informacje znalazły się w SIWZ.
Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu zmianę ogłoszenia tak aby wykaz
nieruchomości był dołączony do SIWZ a nieruchomości były wyposażone w pojemniki i worki
w terminie do 6 tygodni od dnia podpisania umowy.
Trudno bowiem, zdaniem Odwołującego, oczekiwać od Wykonawców aby na etapie
składania ofert dysponowali maksymalną ilością pojemników przewidzianą w ogłoszeniu,
skoro może okazać się że ta ilość jest zbyt duża. Pojemniki na odpady zamawiane są
u producenta do realizacji konkretnego zamówienia (mają specyficzne oznakowanie i kolory),
a czas wyprodukowania i dostawy wynosi 6 tygodni. Nie można zatem oczekiwać, iż
wszyscy wykonawcy składający ofertę będą posiadali na dzień podpisania umowy niezbędne
zasoby pojemników, gdyż dopiero w dniu podpisania umowy będzie wiadomo kto będzie
realizował zamówienie.
e. Zgodnie z pkt 16 sekcji 11.1.5) ogłoszenia „Wykonawca winien posiadać tytuł prawny
do bazy magazynowo-transportowej usytuowanej na terenie Miasta Katowice, bądź
w odległości nie większej niż 60 km od granicy tego miasta, wyposażonej w: miejsca
przeznaczone do parkowania pojazdów, punkt bieżącej konserwacji i naprawy pojazdów,
miejsce do mycia i dezynfekcji pojazdów spełniające wymagania rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 16 czerwca 2009 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy
gospodarowaniu odpadami komunalnymi (Dz. U. nr 104, poz. 868), pomieszczenie socjalne
dla pracowników odpowiadające ilości zatrudnionych osób spełniające wymagania
rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 16 września 1997 roku w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650
z późn. zm.), miejsce do magazynowania selektywnie zebranych odpadów komunalnych
z grupy odpadów komunalnych, umożliwiających ich czasowe przechowywanie o łącznej
masie 1000 Mg odpadów, zalegalizowaną samochodową wagę najazdową. Oświadczenie
o dysponowaniu i lokalizacji bazy wykonawca winien złożyć na wniosku do dopuszczenie
o udziału w postępowaniu. ”
• Przytoczony wymóg ogranicza konkurencję oraz pozostaje w sprzeczności
z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych
wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
Pomimo, iż powyższy wymóg jest de facto warunkiem udziału w postępowaniu dotyczącym
potencjału technicznego (Zamawiający żąda potwierdzenia jego spełniania już na etapie
składania wniosków), wymóg ten nie znajduje się w ogłoszeniu w sekcji dot. warunkach
udziału w postępowaniu a jedynie w sekcji dot. opisu przedmiotu zamówienia. Ponadto opis
wymagań dotyczący bazy jest niezgodny z ww. rozporządzeniem.
• Powyższe rozporządzenie określa szczegółowe wymagania dla podmiotu
odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, m.in. w zakresie
zapewnienia odpowiedniego usytuowania i wyposażenia bazy magazynowo-transportowej.
Jednakże rozporządzenie przewidziało możliwość, iż zarówno punkt bieżącej konserwacji
i napraw pojazdów, jak i miejsce do mycia i dezynfekcji pojazdów mogą być powierzone
wykonywaniu uprawnionym podmiotom zewnętrznym (poza terenem bazy magazynowo-
transportowej). Ponadto część transportowa oraz część magazynowa bazy mogą znajdować
się na oddzielnych terenach. Rozporządzenie nie przewiduje także minimalnej powierzchni
miejsca do magazynowania selektywnie zebranych odpadów komunalnych z grupy odpadów
komunalnych, umożliwiających ich czasowe przechowywanie. Biorąc pod uwagę, iż
wszystkie odpady mają być zagospodarowywane w ramach instalacji to sformułowany przez
Zamawiającego wymóg posiadania miejsca do magazynowania na terenie bazy o tak dużej
powierzchni jest niczym nie uzasadniony.
Dlatego też Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu zmiany ogłoszenia poprzez
dostosowanie wymogów dot. bazy do wymogów określonych w ww. rozporządzeniu. Jak?
f. W sekcji 11.1.5) pkt 16 ogłoszenia wskazano, iż „Wykonawca zobowiązany jest
prowadzić 2 Gminne Punkty Zbierania Odpadów, o których mowa w pkt 15 począwszy od
dnia obowiązywania umowy z Zamawiającym. Pozostałe 2 Gminne Punkty Zbierania
Odpadów wykonawca zobowiązany jest utworzyć i prowadzić nie później niż 1 lipca 2014 r.
Gminne Punkty Zbierania Odpadów (GPZO), o których mowa w pkt 16 powinny spełniać
następujące wymagania:
• wykonawca posiada tytuł prawny do terenu, na którym zlokalizowany jest GPZO,
• określone przepisami prawa budowlanego, ochrony środowiska, przepisów BHP
i przeciwpożarowych oraz o zagospodarowaniu przestrzennym,
• lokalizacja GPZO powinna umożliwiać dojazd mieszkańcom, z możliwością
zaparkowania samochodu na terenie GPZO,
• GPZO powinien być zlokalizowany na terenie utwardzonym, skanalizowanym
(zapewniając odprowadzanie wód opadowych i roztopowych) ogrodzonym, oświetlonym oraz
dozorowanym,
• wyposażenie w pojemniki do oddzielnego gromadzenia frakcji odpadów określonych
w pkt 3,
• wyposażenie w wagę towarową z ważnym świadectwem zgodności Głównego
Urzędu Miar”.
Tym samym, zdaniem Odwołującego, Zamawiający stawia wymogi, których
spełnienie jest niemożliwe przez innych niż MGPK Katowice wykonawców (podmiot ten
aktualnie posiada dwa takie punkty). Trudno bowiem oczekiwać, że już od chwili podpisania
umowy Wykonawcy będą w stanie zorganizować dwa punkty spełniające powyższe
wymagania. Możliwość użytkowania nieruchomości dla potrzeb GPZO uzależniona jest od
uzyskania odpowiednich zezwoleń, które wydawane są w terminach określonych w kodeksie
postępowania administracyjnego i ustawach szczególnych. Już
choćby z tego powodu niemożliwe jest zapewnienie od początku dwóch punktów
spełniających wymagania określone przez Zamawiającego.
Dlatego też Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu zmianę ogłoszenia
poprzez wskazanie nieruchomości spełniających wymogi określone przez Zamawiającego
(lub też zobowiązanie się że te nieruchomości zostaną wskazane w SIWZ) na których
Wykonawca będzie mógł zorganizować 2 GPZO lub też zobowiązanie wykonawcy do
zorganizowania 2 GPZO w terminie do 2 miesięcy od podpisania umowy.
Zamawiający nie uwzględnił zarzutów podniesionych w odwołaniu.
I. Odpowiedź na zarzuty dotyczące warunków udziału w postępowaniu
Bezpodstawny jest zarzut naruszenia przepisów Prawa zamówień publicznych, dotyczący
sformułowanych warunków udziału w postępowaniu. Zarzut, że warunki udziału
w postępowaniu zostały określone w sposób nadmierny i nieproporcjonalny do przedmiotu
zamówienia a także utrudniający uczciwą konkurencję podlega oddaleniu.
Zgodnie z art. 9e ust. 1 pkt. 2 ustawy z dni 13 września 1996r. ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach -u.c.p.g. (Dz.U. z 2012r poz. 391, tj. ze zm.) podmiot
odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości zobowiązany jest aby
w pierwszej kolejności „przekazywał odebrane od właścicieli nieruchomości zmieszane
odpady komunalne, odpady zielone oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych
przeznaczonych do składowania do regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów
komunalnych" (R1POK) Przekazanie odpadów do instalacji zastępczej może nastąpić
dopiero po wystąpieniu konkretnych przyczyn uniemożliwiających przekazanie tych odpadów
do instalacji RIPOK (warunki te określa m.in. art. 91 ust. 2 u.c.p.g. oraz art. 35 ust. 4 pkt. 2
ustawy z dnia 8 stycznia 2013r. o odpadach Dz.U. z 2013r. poz. 21).
Art. 35 ust. 4 pkt 2 ustawy o odpadach stanowi, że „Wojewódzkie plany gospodarki
odpadami, zawierają wskazanie regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów
komunalnych w poszczególnych regionach gospodarki odpadami komunalnymi oraz
instalacji przewidzianych do zastępczej obsługi tych regionów, w przypadku gdy znajdująca
się w nich instalacja uległa awarii lub nie może przyjmować odpadów z innych przyczyn oraz
do czasu uruchomienia regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych"
Zgodnie z w/w przepisami prawa Zamawiający w opisie przedmiotu zamówienia w pkcie 18
dopuścił korzystanie z instalacji zastępczej w przypadku zaistnienia okoliczności wskazanej
w art. 35 ust. 4 pkt 2 ustawy o odpadach.
Zamawiający posługuje się ustawową kolejnością przekazywania odpadów do określonych
instalacji zgodnie z zasadą bliskości wyrażoną w art. 20 ustawy o odpadach, zgodnie z którą
odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane
w miejscu ich powstawania, zaś w sytuacji gdy jest to niemożliwe, powinny być,
uwzględniłjąc najlepszą dostępną technikę lub technologię, o której mowa w art. 143 ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, przekazywane do najbliżej
położonych miejsc, w których mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwione. Natomiast
celem Odwołującego jest, aby Zamawiający odstąpił od hierarchii przekazywania odpadów
i dopuścił możliwość przekazywanie w/w odpadów do instalacji zastępczych bez zachowania
ustawowej kolejności.
Zamawiający podkreślał, że nie miał wpływu bezpośredniego na treść Planu
Gospodarki Odpadami dla woj. śląskiego i przypisanie do Regionu Ii jednej instalacji RIPOK
mogącej obsłużyć tylko niewielką część strumienia odpadów z tego Regionu. Zamawiający
informował Zarząd Województwa o niewystarczającej mocy przerobowej jednej instalacji
RIPOK dla całego Regionu w trakcie opiniowania tego dokumentu.
W ustawie o odpadach zdefiniowane zostały tylko wymagania i potencjał co do instalacji
RIPOK (art. 35 ust. 6) - podkreśla to dodatkowo znaczenie tych instalacji w systemie
gospodarowania odpadami komunalnymi.
Z uwagi na to, że instalacja RIPOK ma moc przerobową wystarczającą na
przetworzenie 72 tys. Mg odpadów rocznie Zamawiający w ogłoszeniu określił wymaganą
minimalną moc drugiej instalacji na poziomie 50 tys. Mg. Przyszły wykonawca w pierwszej
kolejności ma obowiązek przekazywania w/w odpadów najpierw do instalacji RIPOK,
a dopiero po zaistnieniu określonych przepisami warunków może przekazywać odpady do
innej instalacji.
Fakt posiadania przez spółkę komunalną nowoczesnej instalacji, która uzyskała status
regionalnej nie może być wykorzystywany przez konkurencyjne firmy z sektora prywatnego
(oddziały koncernów zagranicznych) jako ograniczający konkurencję KIO z dnia 4.01.2013r.,
sygn. akt KIO 2829/12 stwierdziła, że: „Odwołujący zdaje się jednak zapominać, że
zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami
regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów, jest wymienionym w lit. a pkt 2. ust. 2. art.
3. Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku sposobem wykonania przez gminę obowiązku
tworzenia warunków do ich utrzymania". I dalej:
Art. 9e ust. 2 tej ustawy odnoszącego się do selektywnie zebranych odpadów
komunalnych, wprost wskazuje, że podmiot odbierający od właścicieli nieruchomości
zmieszane odpady komunalne, odpady zielone oraz pozostałości z sortowania odpadów
komunalnych - ma je przekazywać właśnie do regionalnej instalacji do przetwarzania
odpadów komunalnych. Skoro Odwołujący ma świadomość, że Regionalna Instalacja do
Przetwarzania Odpadów Komunalnych (...,) jest właściwa między innymi dla (...) w tym
przypadku dla Katowic, to nie wiadomo na jakiej podstawie domaga się pozostawienia mu -
wbrew ustawie, na którą sam się powołuje - swobody w wyborze podmiotu, któremu będzie
przekazywał do zagospodarowania wymienione powyżej rodzaje odpadów z terenu tego
miasta. Tymczasem na mocy art. 9 ust. 6 i 7 tej ustawy zakazane jest zbieranie oraz
przetwarzanie tych trzech rodzajów odpadów poza regionem gospodarki odpadami
komunalnymi, na którym, zostały wytworzone, jak również przywozu na ten teren takich
odpadów wytworzonych na terenie innego regionu.
Zamawiający wymagał, aby wykonawca dysponował drugą instalacją
o przepustowości instalacji do odzysku selektywnie zebranych odpadów komunalnych
50 000 Mg/rok. Odwołujący zarzuca, że nieuzasadnionym jest żądanie od Wykonawców
dysponowanie instalacją o tak dużych mocach skoro sam Zamawiający określa ilość
odpadów na poziomie do 131 240 Mg/rok z tego do 118.500 MG/rok stanowić mają
zmieszane odpady komunalne.
Szacowany strumień odpadów komunalnych zmieszanych z terenu miast to 118 tys. Mg +
15% przewidywane zwiększenie strumienia w związku z uszczelnianiem systemu czyli
łącznie 135 700 Mg. Ponadto, nie jest znany możliwy strumień odpadów zielonych, które
również mają trafiać do instalacji RIPOK.
Zamawiający zauważał, że Odwołujący sam wskazuje w odwołaniu, że jedyny dla regionu
Katowice RIPOK posiada zdolności przerobowe roczne na poziomie wynoszącym jedynie
72 000 Mg/rok, a zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia Zamawiający określił ilość na
poziomie ok. 131.240 Mg /rok.
Uzasadnione jest więc, że Zamawiający wymaga aby wykonawca dysponował drugą
instalacją mogącą zagospodarować strumień odpadów z terenu Katowic, która posiada moc
przerobową + min. 50 000 Mg /rok.
Zamawiający wymaga, aby wykonawcy dysponowali określoną liczbą pojazdów, przy
czym wymaga aby około połowa z nich spełniała europejskie normy w zakresie emisji spalin
(dla 1/4 pojazdów przewidziane normą EURO 5 i dla 1/4 przewidziane normą EURO 4).
Zdaniem Zamawiającego warunek ten nie narusza uczciwej konkurencji.
Art. 22 ust. 1 pkt 3 Prawa zamówień publicznych określa, że o udzielenie zamówienia mogą
ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące dysponowania odpowiednim
potencjałem technicznym.
Dysponowanie nie oznacza, że wykonawca musi posiadać wymienione w ogłoszeniu
pojazdy.
Dysponowanie należy zdefiniować jako realną możliwość skorzystania z rzeczy. W związku
z tym określenie to dotyczy zupełnie innej sytuacji niż posiadanie. Posiadanie zawiera
bowiem zawsze w swojej treści dysponowanie rzeczą, natomiast nie w każdej sytuacji
dysponowanie musi być tożsame z posiadaniem. W przypadku „dysponowania" nie jest
niezbędne, aby środki te stanowiły własność wykonawcy. Wykonawca może posiadać środki
techniczne (tj. pojazdy) na podstawie innego stosunku prawnego, np. najmu, dzierżawy,
leasingu, ale także może środków nie posiadać, lecz zapewnić sobie dysponowanie nimi
przez np. wypożyczenie, umową przedwstępną lub też posługując się potencjałem
podmiotu trzeciego.
Zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. ( Dz.
U Nr 226, poz. 1817) w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać
zamawiający od wykonawców oraz form w jakich te dokumenty mogą być składane,
dysponowanie przez wykonawcę wymaganym potencjałem technicznym może być
udokumentowane poprzez załączenie do oferty wykazu środków i narzędzi niezbędnych do
wykonania zamówienia, którymi dysponuje wykonawca.
Zdaniem Zamawiającego określone w ogłoszeniu pojazdy, z których około połowa spełniała
europejskie normy w zakresie emisji spalin nie stanowi naruszenia zasady uczciwej
konkurencji. Dodatkowo wymóg ten jest zgodny z polityką tzw. zielonych zamówień tzn.
zwiększających stosowanie w zamówieniach warunków promujących prośrodowiskowe
sposoby wykonania zamówienia (polityka określona m.in. w Krajowym Planie Działań
w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych na lata 2010 - 2012). Wymóg
zastosowania pojazdów z normą EURO 4 i 5 oznacza mniejszą uciążliwość dla środowiska
w stosunku do starszego typu pojazdów posiadających gorsze standardy emisji. Ponadto to
założenie jest zgodne z Programem ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego,
w których stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu przyjętego
uchwalą Nr 111/52/15/ 2010 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 6 czerwca 2010r.
Program ochrony środowiska - stanowiąc akt prawa miejscowego, nakłada szereg
obowiązków na organy administracji, podmioty korzystające ze środowiska oraz inne
jednostki organizacyjne.
Jak wynika z załącznika do uchwały w Rozdziale II.A pkt. 16 jednym z obowiązków
Prezydenta Katowic jest uwzględniłnie w zamówieniach publicznych problemów ochrony
powietrza, poprzez odpowiednie przygotowanie specyfikacji zamówień publicznych. Jest to
szczególnie ważne, gdyż pojazdy wykorzystywane do odbioru odpadów pracują wiele godzin
w systemie ciągłym powodując znaczną emisję zanieczyszczeń (spaliny, hałas, oleje, odory)
do środowiska. Stąd wymóg posiadania co najmniej połowy taboru pojazdów z normą EURO
4 i 5 należy uznać za proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Również akty prawa europejskiego postulują przeprowadzanie zamówień publicznych
uwzględniłjących poprawę stanu środowiska.
Tytułem przykładu Komisja Europejska określiła kryteria, jakim powinny odpowiadać pojazdy
przeznaczone do zbiórki odpadów jak np. normy emisji spalin (Komunikat Komisji do
Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego oraz
Komitetu Regionów „Zamówienia publiczne na rzecz poprawy stanu środowiska" (Komunikat
Komisji COM 920080 400).
Ponadto dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r.
w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane,
dostawy i usługi oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/33/WE z dnia
23.04.2009 r. w sprawie promowania ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów
transportu drogowego, kładą nacisk na dążenie do uzyskania zamówień o najkorzystniejszej
relacji jakości do ceny, przewidując możliwość uwzględniłnia kwestii środowiskowych
w prowadzonych postępowaniach o udzielanie zamówienia publicznego. Wyjaśniają również
w jaki sposób zamawiający może przyczynić się do ochrony środowiska oraz promowania
zrównoważonego rozwoju poprzez wskazanie możliwych do wykorzystania w tym celu
środowiskowych kryteriów oceny ofert, systemów i środków zarządzania środowiskiem.
Tak więc, w interesie Zamawiającego jest aby jak najwięcej pojazdów było zgodnych
z europejskimi normami w zakresie emisji spalin. Dlatego sposób wyłonienia wykonawców
do dalszego etapu postępowania preferuje wykonawców, którzy będą dysponowali jak
największą ich ilością.
Zarzut, że ten sposób punktowania nie przekłada się na prawdopodobieństwo lepszego
wykonania usługi przez tego wykonawcę jest bezprzedmiotowy. Maksymalna ilość punktów
wykonawca otrzyma jeśli będzie dysponował 100 % pojazdami z europejskimi normami.
100% - to maksymalna ilość pojazdów jaka jest wymagana do wykonanie przedmiotowego
zamówienia.
Zarzut postawiony w punkcie F zdaniem Zamawiającego podlega oddaleniu i Zamawiający
nie uwzględnił żądania Odwołującego określonego w pkcie 1.6. odwołania poprzez
wykreślenie w ppkt III.2.3. pkt C pkt 1-5 Ogłoszenia o zamówieniu słów" z uwzględnieniem
spełniania standardu emisji spalin określonego odpowiednia normą EURO", a pkt 6
wykreślenie w całości.
Zamawiający wymaga aby wykonawcy dysponowali określoną liczbą wywrotek.
Zdaniem Odwołującego wywrotki nie są niezbędne do realizacji przedmiotu zamówienia,
gdyż jego zdaniem możliwa jest realizacja zamówienia przy użyciu innych pojazdów niż
wywrotki. Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu modyfikacji ogłoszenia poprzez
wykreślenie wymogu dysponowania przez wykonawcę co najmniej 5, trwale i czytelnie
oznakowanymi wywrotkami.
W ramach zamówienia jednym z odpadów przewidzianych do transportu od
mieszkańców są m.in. odpady remontowe, odpady wielkogabarytowe, odpady zielone
których transport realizuje się m.in. pojazdami potocznie zwanymi wywrotkami czyli
pojazdami samowyładowczymi innego typu niż HDS. Odwołujący mimo, że pisze iż można
wykonywać zamówienie przy pomocy innych samochodów- to jednak nie określił jakie to
samochody. Dodatkowo Odwołujący wnosi o wykreślenie tego wymogu. Postawienie
wymogu dysponowania pojazdami samowyładowczymi nie narusza w żaden sposób ustawy
Prawa zamówień publicznych.
Zamawiający wymaga aby wykonawcy dysponowali określoną liczbą pojazdów do
odbierania selektywnie zebranych odpadów komunalnych posiadającą konstrukcję
zabezpieczającą przed rozwiewaniem i rozpylaniem przewożonych odpadów
i minimalizującą oddziaływanie czynników atmosferyczne na odpady (pojazdy bezpylne).
Ograniczanie emisji do środowiska substancji powstających przy przeładunku i transporcie
jest zgodne z wspomnianymi wcześniej „zielonymi zamówieniami".
Dodatkowo Zamawiający nie wymagał dysponowania pojazdami służącymi do odbierania
odpadów segregowanych wyłącznie z pojemników o pojemności co najmniej 1,5 m3 (pkt. II.
1.5) ppkt. B tiret drugi, gdzie Zamawiający dopuszcza również pojemniki mniejsze lub worki),
oraz posiadających urządzenie HDS. W ramach spełnienia tego warunku wykonawca może
wykazać się (oprócz wymienionych w odwołaniu) dysponowaniem pojazdami również innych
producentów (np. Coseco reprezentowane na rynku polskim przez Eco-Clean Malanowicz
i Partnerzy Gliwice, czy też SM 14 firmy WUKO).
Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu modyfikacji ogłoszenia poprzez
wykreślenie z ogłoszenia informacji o wzorze oświadczenia udostępnienia zasobów. Jego
zdaniem wzór oświadczenia sugeruje, że udostępnienie zasobów przez inny podmiot
wymaga uczestniczenia tego podmiotu w wykonywaniu części zamówienia. Zdaniem
Zamawiającego z załączonego wzoru oświadczenia nie wynika, że podmiot udostępniający
swoje zasoby musi uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia.
Ze wzoru załącznika wynika , że w przypadku gdy zostanie udostępnione doświadczenie lub
wiedza, wykonawca winien dodatkowo określić: Zakres zobowiązania, sposób w jaki będzie
wykonane oraz zasady na jakich będzie polegało uczestnictwo innego podmiotu
w wykonywaniu zamówieni (tj. w jakiej formie zostanie nawiązana współpraca). Dla
Zamawiającego ta informacje jest konieczna, ponieważ tylko w przypadku gdy podmiot, który
udostępnił swoją wiedzę i doświadczenie (a więc zasoby nierozerwalnie związane
z podmiotem je udostępniającym) będzie wykonywał część zamówienia to Zamawiający
wymaga aby ten podmiot wykazał, że nie podlega wykluczeniu na podstawie art. 24 Prawa
zamówień publicznych. Zdaniem Zamawiającego nie doszło do naruszenia wymienionych
w pkcie III.2 przepisów ustawy Prawa zamówień publicznych
II. Odpowiedź na zarzuty dotyczące opisu przedmiotu zamówienia
Bezpodstawny jest zarzut naruszenia przepisów ustawy określonych w pkcie III.2 i 3
odwołania. Zarzut, że opis przedmiotu zamówienia został opisany nieprecyzyjnie i w sposób
niewyczerpujący oraz utrudniający uczciwą konkurencję oraz nie wystarczający opis prawa
opcji, w ocenie Zamawiającego, podlega oddaleniu.
Zdaniem Zamawiającego na tym etapie postępowania prawo opcji zostało opisane
w dostateczny sposób. Zdaniem Zamawiającego nie doszło do naruszenia zasady równego
traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji. Zamawiający nie uwzględnił żądania
Odwołującego i nie zmieni ogłoszenia poprzez określenie sposobu obniżenia wynagrodzenia
wykonawcy w taki sposób jak On sugeruje.
Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu modyfikacji treści ogłoszenia
poprzez zrezygnowanie z wymogu wyposażenia nieruchomości w pojemniki.
Zamawiający nie uwzględnił żądania Odwołującego.
Zamawiający wymaga, aby Wykonawca, który będzie wykonywał zamówienie wyposażył
właścicieli nieruchomości w pojemniki oraz worki na śmieci. Zdaniem Zamawiającego
wymóg ten nie stanowi naruszenia uczciwej konkurencji. Każdy wykonawca jest w takiej
samej sytuacji. Poprzez ten zapis ogłoszenia Zamawiający nie preferuje żadnego
z wykonawców, ponieważ jest on skierowany w równym stopniu do każdego uczestnika
postępowania. Każdy z wykonawców aby utrzymać się na rynku, musi startować
w przetargach organizowanych w tym samym czasie w różnych miejscowościach - i każdy
z nich musi być przygotowany, że gdy wygra przetarg będzie zobowiązany umowę
realizować.
śaden z nich nie ma pewności, że na dotychczasowym rynku będzie wykonywał
usługę odbioru i zagospodarowania nieczystości.
Zamawiający ogłosił przetarg w sytuacji, gdy nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach dopuszczająca, że gmina na mocy nowej regulacji ma możliwość
przejęcia tego obowiązku jako część usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych,
została uchwalona w dniu 25 stycznia 2013 roku , a opublikowana w dniu 19.02. 2013 r. Data
wejścia w życie w/w nowelizacji to dzień 6.03. 2013 r.
Po nowelizacji ust. 1 art. 5 stanowi:
„wyposażenie nieruchomości w pojemniki służące do zbierania odpadów komunalnych oraz
utrzymywanie tych urządzeń w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym
i technicznym, chyba że na mocy uchwały rady gminy, o której mowa w art. 6 ust. 3,
obowiązki te przejmie gmina jako część usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych
od właścicieli nieruchomości w zamian za uiszczoną przez właściciela opłatę za
gospodarowanie odpadami komunalnymi".
Tak więc ustawodawca zastrzegł, iż przejęcie tych obowiązków musi odbyć się na mocy
uchwały rady gminy.
Zamawiający ogłaszając przetarg ograniczony, który z natury swojej ma dłuższą procedurę,
założył, że skorzysta z możliwości, którą ustawodawca przewidział i określił przedmiot
zamówienie uwzględniłjąc korzystne dla właścicieli nieruchomości rozwiązanie dotyczące
wyposażenia nieruchomości w pojemniki na odpady.
Wiedząc oczywiście że opis przedmiotu zamówienie nie może być niezgodny z przepisami
prawa, Zamawiający niezwłocznie podjął działania zmierzające do wprowadzenia na sesję
Rady Miasta projektu uchwały umożliwiającej przejęcie obowiązku wyposażenia przez
Zamawiającego nieruchomości w pojemniki służące do zbierania odpadów.
W związku z tym w dniu 12.03.2013 r. na posiedzeniu Prezydenta Naczelnik Wydziału
Kształtowania Środowiska wprowadził sprawę Nr 7/358/2013, która dotyczy Projektu
uchwały zmieniającej uchwałę w sprawie sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych
odpadów. Projekt Uchwały po akceptacji na w/w posiedzeniu został przekazany do
konsultacji na Platformie Konsultacji Społecznych. Po zakończeniu procedury konsultacyjnej
projekt zostanie złożony pod obrady Rady Miasta na sesji w dniu 27 marca 2013r.
Powyższe działania są, w ocenie Zamawiającego, podyktowane przede wszystkim
racjonalnymi przesłankami oraz dobrem mieszkańców. Obecnie zdecydowana większość
właścicieli nieruchomości/mieszkańców posiada pojemniki w dzierżawie (rozwiązanie tańsze
niż zakup pojemnika), co za tym idzie są one własnością firmy odbierającej odpady
komunalne. W przypadku zmiany operatorów u danego właściciela nieruchomości istnieje
realne zagrożenie, iż pojemniki te wraz z rozwiązaniem umów zostaną zabrane
z nieruchomości, co groziłoby powstawaniem „lokalnych wysypisk" na danej nieruchomości.
Dodatkowo możliwość ustawienia pojemników przez przyszłego operatora pozwala mu na
zastosowanie pojemników przez niego preferowanych i dostosowanych do sprzętu, którym
odbiera odpady (oczywiście z zachowaniem obowiązujących w tym zakresie norm).
Mając na uwadze powyższe na posiedzeniu Prezydenta w dniu 12.03.2013 r. postanowiono,
że gmina przejmie obowiązki w zakresie wyposażenia nieruchomości w pojemniki służące do
zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymanie tych pojemników w odpowiednim stanie
sanitarnym, porządkowym i technicznym oraz włączy je w zakres usług związanych
z odbiorem odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych
odpadów - czego odzwierciedleniem są zapisy umieszczone w ogłoszeniu zamówienia.
Ponieważ procedura wyłonienia wykonawcy w trybie przetargu ograniczonego jest dłuższa
niż w przypadku przetargu nieograniczonego i w sytuacji, gdyby Zamawiający ogłaszając
postępowanie w ogłoszeniu nic uwzględnił korzystnego dla właścicieli nieruchomości opisu
przedmiotu zamówienia, to w sytuacji gdy rada gminy podejmie taką uchwałę niemożliwa
byłaby zmiana opisu przedmiotu zamówienia.
Zanim zostanie podpisana umowa o przedmiotowe zamówienie zapisy ogłoszenia
(a następnie specyfikacji istotnych warunków zamówienia) będą zgodne z obowiązującym
prawem. Gdyby rada gminy nie podjęła decyzji o przejęciu w/w obowiązków to przed
terminem składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu Zamawiający
mógłby jeszcze zmienić ogłoszenie, dostosować opis przedmiotu zamówienia do mniej
korzystnych dla właścicieli nieruchomości przepisów prawa miejscowego wydłużając termin
składania ofert. Skoro ustawodawca przewidział taką możliwość dopiero w lutym 2013 roku,
a obowiązki wynikające ze znowelizowanej ustawy o utrzymaniu w czystości i porządku
w gminach (Dz. U. z 201 Ir. Nr 152 poz. 897) przejmą gminy od I lipca - to nie można robić
zarzutu z tego, że Zamawiający chce skorzystać z korzystniejszych dla właścicieli
nieruchomości rozwiązań.
Przejęcie przez Zamawiającego obowiązku wyposażenia nieruchomości w pojemniki na
odpady i ujęcie ich w przedmiotowym przetargu jest uzasadnione gdyż podyktowane jest
m.in. sytuacją w Katowicach gdzie ponad 90% procent gospodarstw posiada pojemniki
dzierżawione od firm wywożących odpady komunalne. Dodatkowo, zapewnienie pojemników
przez wykonawcę pozwala mu na ich dostosowanie (w ramach obowiązujących norm - PN-
EN 840-1: 2005) do posiadanego sprzętu do odbioru odpadów, co ułatwi mu realizację
zamówienia.
Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu modyfikacji treści ogłoszenia
poprzez wskazanie jakie normy i certyfikaty CE maja posiadać dostarczone pojemniki,
tymczasem zdaniem Zamawiającego, opis jaki został zawarty w ogłoszeniu
o zamówieniu jest wystarczający i nie narusza zasady równego traktowania
wykonawców i uczciwej konkurencji. Zamawiający nie uwzględnił żądania Odwołującego
i nie zmienił ogłoszenia o zamówieniu w tym zakresie.
Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu zmiany ogłoszenia tak, aby
wykaz nieruchomości był dołączony do SIWZ, a nieruchomości były wyposażone
w pojemniki i worki w terminie do 6 tygodni od dnia podpisania umowy.
Zamawiający nie uwzględnił żądania Odwołującego i nie zmienił ogłoszenia o zamówieniu
w tym zakresie.
Zamawiający wyjaśniał, że dopiero gromadzi wykaz pojemników i adresy konkretnych
nieruchomości jest to związane z trybem i terminami określonymi w ustawie o utrzymaniu
czystości oraz w ustawie wprowadzającej. Gminy najpierw zbierają deklaracje wraz
z dotychczasowymi umowami, następnie wystawiają decyzje podmiotom, które nie złożyły
deklaracji. Jest to bardzo długotrwały proces i zmienny co oznacza, że w SIWZ Zamawiający
jest w stanie podać tylko dane dotyczące adresów potencjalnych miejsc odbioru odpadów
(co uczyni).
Natomiast podanie informacji wymaganych przez Odwołującego nie jest możliwe z powodu
takiej, a nie innej procedury ich gromadzenia.
Dodatkowo dane te mogą ulegać zmianie w trakcie trwania umowy, a spowodowane jest to
konstrukcją przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie. Stąd podane
dane szacunkowe określające maksymalną przewidywaną ilość.
Gminy są zobowiązane, aby zorganizować system do dnia 1 lipca 2013r. co za tym idzie
wraz z obowiązywaniem umowy (wykonawca w imieniu gminy) będzie
zobowiązany do podstawienia pojemników. Zamawiający nie może dopuścić do sytuacji, że
nieruchomości będą wyposażone w pojemniki i worki w terminie do 6 tygodni od dnia
podpisania umowy, gdyż mogłoby dość do tego, że mieszkańcy Katowic mogliby być
pozbawieni pojemników na odpady przez dłuższy czas. Jest to sytuacja niedopuszczalna
stwarzająca zagrożenie epidemiologiczne dla zdrowia mieszkańców, estetyki miasta,
wykonania usługi odbioru odpadów.
Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu zmiany ogłoszenia poprzez
dostosowanie wymogów dot. bazy do wymogów określonych w rozporządzeniu Ministra
Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 roku w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości Zamawiający zmienił zapisy
ogłoszenia na warunki wynikające z obowiązującego rozporządzenia Ministra Środowiska
z dnia 11.2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości, uwzględniłjąc także wymogi określone
w obowiązującym Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2009r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi (Dz. U.
z 2009r. Nr 104 poz. 868). W związku z powyższym zarzut ten, zdaniem Zamawiającego,
w chwili obecnej jest bezprzedmiotowy.
Wymóg tworzenia przez gminy w ramach nowego systemu gospodarowania
odpadami punktów przyjmowania odpadów jest wymogiem określonym w u.c.p.g (art. 3 ust.
2 pkt. 6) - przy czym nie jest regulowany sposób ich tworzenia.
Katowice w ramach tworzonego systemu określiły w Uchwale Nr XXX/684/12 Rady Miasta
Katowice z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu i zakresu świadczenia usług
w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości
i zagospodarowania tych odpadów oraz Uchwale Nr XXX/685/12 Rady Miasta Katowice
z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie
Miasta Katowice GPZO jako miejsce dostarczenie niektórych odpadów (brak odbioru tych
odpadów bezpośrednio z nieruchomości). Przyjęcie innego terminu uruchomienia tych
punktów lub ich brak oznaczałby, iż mieszkańcy nie mieliby gdzie oddawać niektórych
frakcji odpadów co skutkować mogłoby ich deponowaniem w miejscach do tego
nieprzeznaczonych (dzikie wysypiska).
Zamawiający podnosił, że Odwołujący bezpodstawnie zarzuca Zamawiającemu, że poprzez
opis zamówienia dopuszcza tylko jednego wykonawcę (MPGK sp. z o.o. Katowice), który jest
w stanie spełnić wymagania. Zdaniem Zamawiającego MPGK sp. z o.o. z siedzibą
w Katowicach znajduje się w takiej samej sytuacji jak postali wykonawcy. W chwili obecnej
MPGK prowadzi tylko jeden punkt, który nie spełnia wszystkich wymagań określonych
w ogłoszeniu dotyczących GPZO.
W konsekwencji Zamawiający wnosił o oddalenie odwołania.
Do obu postępowań odwoławczych po stronie Odwołujących skutecznie przystąpili
wykonawcy: Remondis (sygn. akt KIO 469/13) i MPGK Zabrze (sygn. akt KIO 503/13).
Do obu postępowań odwoławczych zgłosiła również przystąpienie EKOŚRODOWISKO
Sp. z o.o. z siedzibą w Bytomiu, jednak Izba ustaliła, że przystąpienie w formie pisemnej
zgłoszono do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej po upływie przepisanego terminu, zatem
wykonawca ten nie stał się uczestnikiem postępowania odwoławczego.
II. Nie stwierdzono zaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 189 ust. 2 Prawa zamówień
publicznych, wobec czego rozpoznano odwołanie na rozprawie.
Izba uznała, iż każdy z Odwołujących posiada legitymację do wniesienia odwołania,
o której mowa w art. 179 ust. 1 Prawa zamówień publicznych, zatem rozpatrzyła
merytorycznie zarzuty podniesione w obu odwołaniach, poza zarzutem niejednoznacznego
określenia wymogów odnośnie oświadczeń o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu
składanych przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia (sygn.
akt KIO 469/13), ponieważ na rozprawie Odwołujący stwierdził, że Zamawiający zmienił
ogłoszenie o zamówieniu w sposób odpowiadający treści żądania zawartego w odwołaniu
(w konsekwencji ewentualne uwzględnienie tego zarzutu nie miałoby wpływu na wynik
postępowania), zatem kwestia ta nie była sporna.
Zarzut dotyczący obligatoryjnego wyposażenia właścicieli nieruchomości w pojemniki
oraz worki (sygn. akt KIO 469/13 i 503/13)
Izba uznała zarzut ten za nietrafny. Nie ulega wątpliwości, że obciążenie odbiorcy
odpadów obowiązkiem zapewnienia pojemników i worków na śmieci będzie dogodne dla
właścicieli nieruchomości, którzy nie muszą zabiegać samodzielnie o odpowiednie pojemniki.
To odbiorca odpadów jest profesjonalistą w tej dziedzinie, a Zamawiający ma prawo tak
określić zakres świadczenia będący przedmiotem zamówienia, że świadczona usługa będzie
miała charakter kompleksowy, łącznie z obowiązkiem wyposażenia właścicieli nieruchomości
w stosowne pojemniki. Nie było kwestionowane, że postępowanie prowadzone jest w okresie
,,przejściowym” dla przepisów regulujących przedmiot zamówienia (w chwili wszczęcia
postępowania znana była nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach).
Zamawiający ma prawo (i obowiązek) liczyć się z mogącymi nastąpić zmianami prawa,
w tym prawa miejscowego – i przewiduje, że zostanie podjęta uchwała Rady Gminy
odnośnie przejęcia obowiązków od właścicieli nieruchomości wyposażenia nieruchomości
w pojemniki służące do zbierania odpadów komunalnych. Zamawiający określił zakres
przedmiotu zamówienia, odnoszący się do obowiązku wyposażenia nieruchomości
w stosowne pojemniki, w taki sposób, jaki odpowiadał ocenianemu przez niego
prawdopodobieństwu podęcia przez Radę Miasta uchwały w tej sprawie. Z tak podjętej
decyzji nie można czynić Zamawiającemu zarzutu: ma on bowiem prawo ocenić
samodzielnie stan prawny i odpowiednio dostosować do niego opis przedmiotu zamówienia.
Zresztą, Zamawiający dostrzega ewentualność takiego ostatecznego ukształtowania
przepisów prawa miejscowego, który spowoduje pozostanie obowiązku zapewnienia
odpowiednich pojemników na odpady po stronie właścicieli nieruchomości i deklaruje
wówczas, na etapie formułowania postanowień SIWZ, dostosowanie do powyższej sytuacji
opisu przedmiotu zamówienia. Taka ewentualna zmiana będzie korzystna dla potencjalnych
wykonawców, bowiem ograniczy (zmniejszy) zakres przedmiotu zamówienia, tym samym nie
spowoduje takich komplikacji przy sporządzaniu ofert, jakie mogłaby spowodować zmiana
w odwrotnym kierunku (Odwołujący na rozprawie postulowali zniesienie obowiązku
wyposażenia nieruchomości w pojemniki na obecnym etapie postępowania, a ewentualne
dodanie takiego obowiązku po podjęciu uchwały przez Radę Miasta).
Równocześnie należy poczynić pewną uwagę natury ogólnej: w obu odwołaniach
zarzucano Zamawiającemu naruszenie art. 29 ust. 1 i 2 Prawa zamówień publicznych przez
sprzeczny z przepisami opis przedmiotu zamówienia. Zamawiający trafnie zauważał, że
wskazanie takiej podstawy prawnej zarzutu jest przedwczesne – bowiem oba odwołania
dotyczą ogłoszenia o zamówieniu w przetargu ograniczonym, a więc możliwe jest na tym
etapie ewentualne naruszenie art. 48 ust. 1 pkt 2 Prawa zamówień publicznych tj. wadliwe
,,określenie” przedmiotu zamówienia, a nie jego ,,opis”, który wskazany zostanie dopiero
w SIWZ. Jednak w ocenie Izby określenie przedmiotu zamówienia stanowi zapowiedz opisu
przedmiotu zamówienia i można się spodziewać, że opis przedmiotu zamówienia będzie
uszczegółowieniem określenia przedmiotu zamówienia zawartego w ogłoszeniu. Zatem,
jeżeli Odwołujący nie podnieśliby zarzutów odnoszących się do zakresu przedmiotu
zamówienia, to w wypadku, jeżeli opis przedmiotu zamówienia byłby jedynie konsekwencją
ogłoszenia – utraciliby prawo podnoszenia zarzutów w tym zakresie na późniejszym etapie
postępowania. Dlatego, ze względu na zasadę koncentracji środków ochrony prawnej,
właściwe jest rozpatrzenie zarzutów obu odwołań, które jako podstawę faktyczną wskazują
sprzeczny z przepisami zakres przedmiotu zamówienia. Rozpatrując zarzut, Izba skupia się
bowiem na jego podstawie faktycznej, a nie na podstawie prawnej. Niemniej jednak
rozpatrując tak sformułowany zarzut, należy zawsze mieć na uwadze, że ,,określenie opisu
przedmiotu zamówienia” w ogłoszeniu nie jest ostatecznym ,,opisem przedmiotu
zamówienia” i może, w pewnych granicach, ulec modyfikacji.
W odwołaniu sygn. akt KIO 503/13 wnoszono również o doprecyzowanie, jakie
normy i certyfikaty CE mają posiadać dostarczone pojemniki (argumentując, że wykonawca
już na tym etapie powinien wiedzieć, jakie pojemniki ma dostarczyć). Izba oddaliła ten zarzut
stwierdzając, że Zamawiający określił pojemności, ilości i miejsca dostarczenia pojemników,
co powinno być wystarczające dla Odwołującego, który jest profesjonalistą w dziedzinie
odbioru odpadów. Obiera odpady i dostarcza stosowne pojemniki w wielu regionach kraju, co
jest wiedzą powszechnie dostępną, zatem musi wiedzieć, jakie normy muszą one spełniać
i jakie certyfikaty CE posiadają.
Ponadto w odwołaniu sygn. akt KIO 503/13 wnoszono, aby Zamawiający zmienił
ogłoszenie w taki sposób, aby wykaz nieruchomości był dołączony do SIWZ a nieruchomości
były wyposażone w pojemniki i worki w terminie do 6 tygodni od dnia podpisania umowy.
Mianowicie Zamawiający w pkt 9 ogłoszenia określił ilości pojemników i worków koniecznych
do dostarczenia, ale zastrzegł, że w trakcie trwania umowy zamówienie może objąć mniejszą
ilość pojemników i worków niż wskazana w pkt 9. Zamawiający przekaże wykonawcy nie
później niż do dnia 1 czerwca 2013 roku wykaz nieruchomości, które należy wyposażyć
w pojemniki i w worki. Nieruchomości powinny być wyposażone w pojemniki i w worki nie
później niż w dniu 30 czerwca 2013r.”.
Izba zarzut i żądanie odwołania w tym zakresie oddaliła. Wykonawca przedmiotu
zamówienia musi się liczyć z tym, że w trakcie umowy ilość nieruchomości ulegnie zmianie,
zastrzeżenie Zamawiającego co do możliwości zmniejszenia ilości pojemników nie jest
w ocenie Izby niezgodne z przepisami Prawa zamówień publicznych. Odwołujący
argumentował, że czas wyprodukowania pojemników wynosi 6 tygodni, jednak w żaden
sposób nie wykazał, za pomocą jakichkolwiek środków dowodowych, minimalnego
możliwego czasu realizacji dostawy pojemników. Zatem Izba nie uwzględniła zarzutów
w odniesieniu do pojemników i worków w żadnym zakresie.
Zarzut odnoszący się do wymagania prowadzenia dwóch Gminnych Punktów
Zbierania Odpadów (GPZO) począwszy od dnia obowiązywania umowy z Zamawiającym
(podniesiony w obu odwołaniach)
Odwołujący twierdził, że wymóg prowadzenia dwóch Gminnych Punktów Zbierania
Odpadów już od dnia obowiązywania umowy z Zamawiającym jest niezrozumiały
i sugerował, że Zamawiający powinien przekazać stosowne dla tego celu tereny, a tak
sformułowany wymóg preferuje obecnego wykonawcę usługi. Zamawiający podnosił, że
uchwała Rady Miasta wskazała jako miejsce dostarczenia niektórych odpadów właśnie
GPZO i przyjęcie innego terminu uruchomienia tych punktów lub ich brak oznaczałby, że
mieszkańcy Katowic nie mieliby gdzie oddawać niektórych frakcji odpadów. Dodatkowo
wskazywał, że obecny wykonawca usługi dysponuje co prawda jednym GPZO, ale nie
spełnia on wszystkich wymogów określonych w ogłoszeniu.
Rozpatrując zarzut postawiony przez Odwołującego, Izba stwierdziła, że nie
udowodnił on w sposób wystarczający swoich racji: nie wykazał, z jakimi potencjalnymi
trudnościami, i jak koszto- i czasochłonne jest utworzenie GPZO (co do czasu jedynie
wskazywał, że czas wydania decyzji administracyjnych w tym zakresie wynosi 30 dni). Izba
zatem nie znalazła podstaw do uwzględnienia tak sformułowanego zarzutu. W ocenie Izby
Zamawiający przedstawił argumenty, że jego potrzeba posiadania dwóch GPZO jest
obiektywna, uzależniona od przepisów prawa miejscowego. Faktycznie, zapewne
uruchomienie takich punktów będzie wymagało wydania decyzji administracyjnych, ale
Zamawiający musi mieć świadomość, że może zaistnieć potrzeba wydania takich decyzji
w terminie krótszym, niż siedmiodniowy (czas pomiędzy wyborem oferty najkorzystniejszej,
a podpisaniem umowy, jeżeli nie zostaną wniesione środki ochrony prawnej).
Rzeczywiście postulat zawarty w odwołaniu, że to Zamawiający powinien udostępnić
stosowne tereny celem utworzenia na nich GPZO wydaje się rozsądny, choćby z tego
powodu, że Zamawiający, znając najlepiej miejscowe uwarunkowania i potrzeby
mieszkańców, tak dobierze usytuowanie tych punktów, aby było najbardziej dogodne dla
mieszkańców. Jednak w ocenie Izby nie można Zamawiającego do tego zmusić
z powołaniem się na przepisy Prawa zamówień publicznych, jeżeli wybór potencjalnej
lokalizacji należy do wykonawców, a nie do Zamawiającego, to raczej umożliwia on uczciwą
konkurencję, niż ją utrudnia. Zatem Izba nie uwzględniła przedmiotowego zarzutu.
Zarzut dotyczący wymagania od wykonawców wyposażenia bazy magazynowo -
transportowej w punkt bieżącej konserwacji pojazdów miejsce do mycia i dezynfekcji
pojazdów (i przywołanie przepisów nieobowiązującego już rozporządzenia z dnia 16 czerwca
2009 r.) oraz do magazynowania selektywnie zebranych odpadów z grupy odpadów
komunalnych, umożliwiających ich czasowe przechowywanie o łącznej masie 1000 Mg
odpadów (sygn. akt KIO 469/ i 503/13)
Zarzut ten Izba częściowo uwzględniła, biorąc pod uwagę treść obowiązujących
przepisów i argumentację Stron.
Rację mieli obaj Odwołujący, wskazując na rozprawie, że zmiana SIWZ nie zmieniła
pierwotnej treści ogłoszenia zgodnie z żądaniami, ponieważ zmiana jedynie powołała się na
aktualne rozporządzenie (pierwotnie powoływano się na nieobowiązujące), a nie ingerowała
w zasadniczą treść pierwotnego postanowienia.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie
szczegółowych wymagań w zakresie odpierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości (poz. 122) w § 2 ust. 2 nakazuje zapewnienie przez podmiot odbierający
odpady komunalne bazy magazynowo transportowej, wyposażonej m.in. w miejsce do
magazynowania selektywnie zebranych odpadów z grupy odpadów komunalnych, bez
wskazania wielkości tego miejsca (ilości możliwych do zgromadzenia odpadów). W ocenie
Izby wskazanie przez Zamawiającego konkretnej ilości (1000 Mg odpadów) nie jest
sprzeczne z rozporządzeniem, a dodatkowo – stanowi wskazanie wielkości progowej,
jednakowej dla wszystkich wykonawców, więc ułatwia, a nie utrudnia uczciwą konkurencję.
Odwołujący nie wykazali, za pomocą jakichkolwiek środków dowodowych, że tak określona
wielkość jest nierealna czy nieadekwatna do potrzeb Zamawiającego, więc w tym zakresie
Izba zarzut oddaliła.
Co do zarzutów i żądań w odniesieniu do lokalizacji punktu bieżącej konserwacji
pojazdów i miejsca do mycia i dezynfekcji pojazdów, to zgodnie z przywołanym wyżej
rozporządzeniem, czynności te mogą być wykonywane przez uprawnione podmioty
zewnętrzne poza terenem bazy magazynowo-transportowej (§ 2 ust. 2 pkt 3
rozporządzenia). Zamawiający w żadnej sposób nie udowodnił, że jego żądanie
(obligatoryjne wyposażenie bazy w te elementy) jest uzasadnione obiektywnymi
przesłankami, ani w odpowiedziach na odwołania, ani na rozprawie nie przedstawił w tym
zakresie żadnej argumentacji. Dlatego Izba uznała żądania obu odwołań za uzasadnione
i nakazała dostosowanie postanowień ogłoszenia w tym zakresie do przepisów
obowiązującego rozporządzenia i orzeczono jak w pkt 1 ppkt 1 sentencji, nakazując
Zamawiającemu modyfikację ogłoszenia w taki sposób, aby w pkt II.1.5). 21 ogłoszenia
w ppkt 2 po słowach ,,punkt bieżącej konserwacji i naprawy pojazdów” i w ppkt 3 po słowach
„miejsce do mycia i dezynfekcji pojazdów spełniające wymagania rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 roku w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (poz. 122)” dodać w obu
wymienionych podpunktach następującą treść: ,,o ile czynności te nie są wykonywane przez
uprawnione podmioty zewnętrzne po za terenem bazy magazynowo-transportowej”.
Zarzut dotyczący wymagania dysponowaniem przez wykonawcę regionalną instalacją
do przetwarzania odpadów (RIPOK), podniesiony w obu odwołaniach
Nie było sporne, że przekazywanie odpadów do RIPOK jest obowiązkiem odbiorcy
odpadów. Z kolei RIPOK ma ustawowy obowiązek odbierania odpadów od odbiorcy
odpadów. Nie było również sporne, że dla miasta Katowic istnieje tylko jeden RIPOK –
należący do Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. z siedzibą
w Katowicach, spółki Zamawiającego. Odwołujący Remondis zwrócił się do tejże spółki
z pytaniem, czy udostępni swój potencjał, w postaci RIPOK, w trybie art. 26 ust. 2b Prawa
zamówień publicznych – i otrzymał odpowiedź zasadniczo odmowną co do bezwarunkowej
możliwości udostępnienia instalacji (kopię pisma złożono do akt na rozprawie), co
motywowano tym, że spółka ta również jest zainteresowana udziałem w postępowaniu
prowadzonym przez Zamawiającego.
Izba uwzględniła przedmiotowy zarzut w całości. Skoro przekazywanie odpadów do
RIPOK jest ustawowym obowiązkiem odbiorcy odpadów (art. 9e ust. 1 pkt 2 ustawy
o utrzymaniu porządku i czystości w gminach), to nie jest konieczne ,,dysponowanie”
w jakikolwiek sposób tą instalacją. Wymóg w tym zakresie postawiony przez Zamawiającego
jest zatem faktycznie zupełnie zbędny i utrudniający uczciwą konkurencję. Choć można
byłoby dyskutować, czy treść odpowiedzi MPGK Katowice faktycznie dyskwalifikuje
możliwość otrzymania od tego podmiotu stosownego zobowiązania na podstawie art. 26 ust.
2b Prawa zamówień publicznych, to niemniej jednak ze względu na obowiązujące przepisy
nie ma potrzeby oczekiwania od wykonawców, że będą ,,dysponowali” stosowną instalacją,
skoro korzystanie z niej jest narzucone przepisami. Dlatego Izba nakazała wykreślić
z ogłoszenia obowiązek dysponowania RIPOK-iem, w pkt 1 ppkt 2 sentencji, nakazując
wykreślenie pkt III.2.3).C.7 ogłoszenia (tj. dysponuje (w tym także na podstawi art. 26ust. 2b
ustawy Prawo zamówię publicznych) regionalną instalacją do przetwarzania odpadów
(RIPOK) określonej w uchwale IV/25/2/2012 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia
24 sierpnia 2012 r. w sprawie wykonania „Planu gospodarki odpadami dla województwa
śląskiego 2014' w ramach Regionu II gospodarki odpadami komunalnych - zważywszy, że
z art. 9e ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach (Dz. U. z 2012 r., Nr 391), wynika, ze podmiot odbierający odpady komunalne od
właścicieli nieruchomości jest obowiązany do przekazywania odebranych od właścicieli
nieruchomości zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości
z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania do regionalnej
instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych).
Zarzut dotyczący wymagania od wykonawców doświadczenia także
zagospodarowaniu odpadów komunalnych sygn. akt KIO 469/13
Odwołujący w odwołaniu sygn. akt KIO 469/13 wskazywał, że Zamawiający posługuje
się niejednoznacznym, niezdefiniowanym w przepisach pojęciem ,,zagospodarowanie
odpadów”. Nie było sporne, że pojęcie to nie ma żadne definicji ustawowej. Skoro nie ma
takiej definicji, a równocześnie nie ma podstaw, szczególnie w świetle zakresu przedmiotu
zamówienia, aby wymagać od potencjalnego wykonawcy doświadczenia w prowadzeniu
całego procesu unieszkodliwiania odpadów, to posiadanie doświadczenia w jakimkolwiek
zakresie, choćby bardzo wąskim w ,,zagospodarowaniu odpadów” będzie musiało zaspokoić
wymagania Zamawiającego co do posiadanego doświadczenia, w tym również ,,przekazanie
odpadów do zagospodarowania”. Należy zwrócić uwagę na okoliczność, która decyduje
o prawidłowości postawionego warunku, tj. na zakres przedmiotu zamówienia (opis sposobu
oceny spełnia warunku udziału w postępowaniu musi być adekwatny do przedmiotu
zamówienia): zasadniczym przedmiotem zamówienia jest organizacja odbioru i odbiór
odpadów, rzeczywiste ,,zagospodarowanie”, rozumiane ściśle, będzie należało do
podmiotów do tego dedykowanych – wskazanych w złożonej prze Zamawiającego do akt
uchwale nr IV/25/2/2012 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 2 sierpnia 2012 r.,
wskazującej regionalne i zastępcze instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych – co
do których Zamawiający postawił wymóg, że wykonawcy muszą nimi dysponować (co do
zasady, poza niemożliwością dysponowania RIPOK-iem, Odwołujący wymogu
dysponowania instalacjami nie kwestionowali). Skoro najbliższemu pojęciu użytemu przez
Zamawiającego opowiada zdefiniowane w ustawie o odpadach w art. 3 ust. 3 pkt 1 pojęcie
,,gospodarowania odpadami” (zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów,
w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania
odpadów), to Zamawiający będzie musiał uznać doświadczenie w jakimkolwiek zakresie,
adekwatne do przedmiotu zamówienia, mieszczące się w tym pojęciu. Dlatego Izba nie
nakazała modyfikacji SIWZ w tym zakresie.
Zarzut dotyczący wymagania od Wykonawców dysponowania pojazdami
spełniającymi normy emisji spalin EURO 4 oraz EURO 5 (podniesiony w obu odwołaniach),
jak również przyznawanie dodatkowych punktów tym spośród Wykonawców, którzy
posiadają określoną ilość pojazdów spełniających normy EURO 4 i EURO 5 (sygn. akt KIO
469/13)
Izba nie uwzględniła tego zarzutu, bowiem wymóg posiadania pojazdów,
spełniających wysokie, określone przez Zamawiającego normy klasy emisji spalin jest
w ocenie Izby uzasadniony potrzebami Zamawiającego. Okoliczność, że przepisy spełnienia
takich norm nie wymagają, nie stoi temu na przeszkodzie. Zamawiający nie oczekuje, że
wszystkie samochody wykonawcy będą spełniały tak wysokie normy – postawił taki wymóg
do niektórych z nich. Fakt, że jeden z potencjalnych wykonawców takie samochody
prawdopodobnie posiada, a inni – być może nie, nie może prowadzić do obniżenia
standardów oczekiwanych przez Zamawiającego. Nie należy do oceny wykonawców, że
,,i tak powyższy wymóg nie wpłynie na ograniczenie zanieczyszczenia powietrza”
w Katowicach, Zamawiający bowiem ma prawo dążyć do ograniczenia zanieczyszczenia
powietrza wszelkimi nowymi środkami. Okoliczność, że wysokie żądane normy spełniają
tylko samochody nowe, również nie może powodować stwierdzenia, że wymóg tak określony
ogranicza uczciwą konkurencję. Izba także nie stwierdziła, że uzależnienie przyznawania
punktów od ilości posiadanych samochodów spełniających wysokie normy prowadzi do
naruszenia zasady uczciwej konkurencji; Zamawiający ma prawo oczekiwać, że samochody
odbierające śmieci będą emitowały możliwie mało spalin. Nawet jeżeli jeden z potencjalnych
wykonawców ma w ten sposób szansę otrzymać najwięcej punktów przy kwalifikacji
wstępnej – to nie prowadzi to do uniemożliwienia uzyskania zamówienia przez pozostałych
wykonawców (do dalszego etapu zostanie zakwalifikowanych co najmniej pięciu
wykonawców).
W konsekwencji Izba zarzut oddaliła.
Zarzut dotyczący przyznawania dodatkowych punktów wykonawcom, którzy
dysponują bazą magazynowo transportową, znajdującą się w jak najbliższej odległości od
miasta Katowice (sygn. akt KIO 469/13)
Izba oddaliła ten zarzut z argumentacją jak powyżej: Zamawiający ma prawo dążyć od
zminimalizowania zanieczyszczenia powietrza przez zoptymalizowanie tras dojazdu, do
czego w sposób oczywisty prowadzi możliwe skrócenie tej trasy. Nawet jeżeli jeden
z potencjalnych wykonawców ma w ten sposób szansę otrzymać najwięcej punktów przy
kwalifikacji wstępnej, ponieważ teren jego działalności obejmuje Katowice – to nie prowadzi
to do uniemożliwienia uzyskania zamówienia przez pozostałych wykonawców (do dalszego
etapu zostanie zakwalifikowanych co najmniej pięciu wykonawców).
Okoliczność, że ,,ustawodawca nie wartościuje miejsca położenia bazy”, nie może mieć
wpływu na powyższą ocenę, nie ulega wątpliwości, że Zamawiający może preferować
punktacją rozwiązania, nie przewidziane ustawą, od niej niezależne, czy przewyższające jej
wymogi – w granicach zakreślonych jego uzasadnionymi potrzebami. Tak określona
punktacja, jak w ogłoszeniu w ocenie składu orzekającego nie jest sprzeczna z Prawem
zamówień publicznych.
Odwołujący w odwołaniu sygn. akt KIO 469/13 również kwestionował przyjęty przez
Zamawiającego sposób określania odległości od miasta Katowice, ,,gdyż preferuje
posługiwanie się, niewiadomo z jakiej przyczyny, aplikacją Google Maps”. W tym zakresie
zarzut także nie zasługuje na uwzględnienie. W ocenie Izby, nie ma przeszkód, aby
Zamawiający wybrał taki, a nie inny sposób określania odległości. Odwołujący nie wykazał,
żeby sposób ten w jakikolwiek sposób preferował określone lokalizacje czy określonych
wykonawców, nie wskazał, dlaczego nie może stanowić obiektywnego źródła porównania
odległości na potrzeby postępowania, nie wykazał również, dlaczego inne programy służące
do lokalizacji, wskazywane na rozprawie, miałyby przewyższać działaniem Google Maps.
W konsekwencji Izba zarzut oddaliła.
Zarzut dotyczący wymagania dysponowania instalacją selektywnie zebranych
odpadów o minimalnej przepustowości wynoszącej co najmniej 50 000 Mg rocznie (sygn. akt
KIO 503/13)
Odwołujący wskazywał, że wymóg ten jest zbyt wysoki i postulował ograniczenie go
do co najmniej 20 000 Mg rocznie.
Odwołujący nie wywodził, że instalacja oczekiwana przez Zamawiający nie istnieje, bądź
należy do podmiotu, który nie zamierza jej udostępnić, a jedynie przeprowadzał własne
wyliczenia odnośnie potrzeb Zamawiającego.
Zgodnie z ogłoszeniem, szacunkowa ilość odpadów komunalnych, która Zamawiający
przewiduje do odebrania od właścicieli nieruchomości wynosi w okresie realizacji usługi do
131 240 Mg/rok, w tym do 118 500 Mg/rok zmieszanych odpadów komunalnych.
Równocześnie przepustowość RIPOK, do której to instalacji odpady przekazywane są
w pierwszej kolejności, wynosi 72 000 rocznie, co nie było przez Odwołującego
kwestionowane. Wobec niemożliwości przewidzenia, jakiej wielkości strumień odpadów
selektywnych trafi do RIPOK, wymóg Zamawiającego wydaje się adekwatny do przedmiotu
zamówienia.
W konsekwencji Izba zarzut oddaliła.
Zarzut dotyczący wymagania realizacji przedmiotu zamówienia za pomocą wywrotek
(sygn. akt KIO 503/13)
Zdaniem Odwołującego przedmiot zamówienia nie wymaga zastosowania wywrotek.
Przyznał to Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie, wskazując, że w ramach przedmiotu
zamówienia ,,transport realizuje się m.in. pojazdami potocznie zwanymi wywrotkami (…)”
(strona 6 odpowiedzi na odwołanie sygn. akt KIO 503/13). Skoro sam Zamawiający wyznał,
że istnieją również inne pojazdy, mogące realizować przedmiot zamówienia w odniesieniu do
odpadów wielkogabarytowych, wskazując, że wywrotki są właściwe ku temu ,,między
innymi”, to Izba uznała zarzut za uzasadniony, dlatego nakazała, jak w sentencji w pkt 1 ppkt
2, tj. wykreślić podpunkt III.2.3).C.4 (,,dysponują co najmniej 5 trwale i czytelnie
oznakowanymi wywrotkami wyposażonymi w system monitoringu (…)”).
Zarzut dotyczący dysponowania pojazdami bezpylnymi (sygn. akt KIO 503/13) Izba
oddaliła z taką samą argumentacją, jak w odniesieniu do pojazdów spełniających normy
EURO 4 i EURO5.
Zarzut dotyczący wymogów odnośnie korzystania z potencjału podmiotu trzeciego
(sygn. akt KIO 503/13)
Odwołujący wskazywał, że Zamawiający błędnie uzależnił korzystanie z podmiotu,
o którym mowa w art. 26 ust. 2b Prawa zamówień publicznych od ,,udziału w zamówienia”.
Tymczasem Zamawiający we wzorze oświadczenie podmiotu trzeciego wskazywał, jako
miejsce do uzupełnienia, ,,zasady, na jakich będzie polegało uczestnictwa innego podmiotu
(tj. w jakiej formie zostanie nawiązana współpraca)”. W ocenie Izby Zamawiający nie
przesądził (i nie skreślił) w ten sposób żadnej formy korzystania z zasobów podmiotu
trzeciego. Na pytanie zadane na rozprawie wskazał, że dopuści formę ,,konsultacji”. Zatem
zalecenie złożenia oświadczenia podmiotu trzeciego na określonym wzorze Zamawiającego
ułatwią wykonawcom złożenie oświadczenia, które posiada wszystkie wymagane przez
Zamawiającego elementy, a Izba nie dostrzegła we wzorze oświadczenia, w tym
w szczególności w jego punkcie trzecim, naruszenia przepisów Prawa zamówień
publicznych.
Zarzut dotyczący braku doprecyzowania prawa opcji (sygn. akt KIO 503/13)
Zamawiający w sekcji 11.1.5) pkt 6 ogłoszenia wskazał, iż „przewiduje zastosowanie
prawa opcji polegającego na obniżeniu wynagrodzenia maksymalnie o 15%, w przypadku
gdy ilość odpadów będzie mniejsza niż określono jak wyżej. Wynagrodzenie będzie
zmniejszone proporcjonalnie do zmniejszonych ilości odpadów w stosunku do ilości podanej
w niniejszym punkcie (tj.131 240 Mg/rok, )”.
Odwołujący wnosił o ,,nakazanie Zamawiającemu doprecyzowanie prawa opcji
poprzez wskazanie, iż w przypadku gdy ilość odpadów będzie mniejsza niż określona
w ogłoszeniu obniżeniu ulegnie wyłączenia część wynagrodzenia przysługująca wykonawcy
z tytułu zagospodarowania odpadów i nie więcej niż 15%”.
W ocenie Izby określenie prawa opcji w ogłoszeniu jest wystarczająco precyzyjne i nie
narusza przepisów Prawa zamówień publicznych, dlatego Izba zarzut ten oddaliła.
Wobec powyższych okoliczności, orzeczono jak w sentencji. Zamawiający powinien
zmodyfikować ogłoszenie w sposób kompleksowy (tzn. jeżeli przykładowo nakazano
wykreślenie warunku odnośnie dysponowania wywrotkami, to Zamawiający winien zmienić
również inne ewentualne postanowienia ogłoszenia, dotyczące tej kwestii, odnoszące się do
wymaganych w tym zakresie dokumentów).
Na podstawie art. 192 ust. 8 Prawa zamówień publicznych wydano orzeczenie łączne.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust.
9 oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………………………
………………………………
………………………………