KIO 669/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Paulina Nowicka
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 669/13
WYROK
z dnia 2 kwietnia 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Izabela Kuciak
Protokolant: Paulina Nowicka
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2013 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 marca 2013 r. przez wykonawcę EMKA S.A., ul.
Jaktorowska 15A, 96-300 śyrardów w postępowaniu prowadzonym przez Samodzielny
Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM w Szczecinie, Al. Powstańców Wielkopolskich 72,
70-111 Szczecin,
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: C…………
G……….., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo
Produkcyjno-Usługowo-Handlowe „HYGEA” C………… G…………, Port Service sp. z
o.o., ul. Szkolna 21, 64-720 Lubasz, zgłaszających swoje przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego.
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert.
2. Kosztami postępowania obciąża Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM w
Szczecinie, Al. Powstańców Wielkopolskich 72, 70-111 Szczecin i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez EMKA S.A., ul. Jaktorowska
15A, 96-300 śyrardów, tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 PUM w Szczecinie,
Al. Powstańców Wielkopolskich 72, 70-111 Szczecin na rzecz EMKA S.A., ul.
Jaktorowska 15A, 96-300 śyrardów kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy
sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika Odwołującego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Szczecinie.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt: KIO 669/13
Uzasadnienie
Zamawiający prowadzi, w trybie przetargu nieograniczonego, postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest „usługa odbioru, transportu i
utylizacji odpadów medycznych o kodach 180102, 180103, 180108, 180109 dla SPSK nr 2
PUM”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 22 stycznia 2013 r. pod numerem 2013/S 015-021371.
W niniejszym postępowaniu Odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej, złożonej przez Przystępującego, zarzucając Zamawiającemu
naruszenie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 1, 2 i 8 ustawy Pzp w zw. z art. 20 ust. 3 i 5-6 ustawy z
dnia 14 grudnia 2013 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21) i wnosząc o nakazanie
Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i odrzucenia
oferty Przystępującego oraz dokonania wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu swojego stanowiska Odwołujący wyjaśnił, że przedmiotem
niniejszego zamówienia jest unieszkodliwianie odpadów medycznych o kodach: 180102,
180103, 180108, 180109, które stanowią zakaźne odpady medyczne, z wyjątkiem tych,
oznaczonych kodem 180109.
Jak podkreślił Odwołujący, zakaźne odpady medyczne powinny być unieszkodliwiane
zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. art. 20 ust. 3 i 5-6 ustawy o odpadach, tj.
unieszkodliwianie odpadów powinno następować na obszarze tego samego województwa,
na którym odpady zostały wytworzone, względnie poza obszarem tego województwa, ale
najbliżej miejsca ich wytwarzania. Odwołujący zwraca uwagę, że art. 20 ust. 3 ustawy o
odpadach ustala zasadę regionalizacji, zgodnie z którą zakazuje się unieszkodliwiania
zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych poza obszarem
województwa, na którym zostały wytworzone. Wyjątki od powyższej zasady przewidują ust.
5-6 art. 20 ustawy o odpadach, zgodnie z którymi można nie stosować ustalonej w art. 20
ust. 3 zasady regionalizacji w następujących sytuacjach:
1. jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego
na obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca stosowania
położonego na obszarze tego samego województwa,
2. na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej
położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów
na obszarze danego województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych
mocy przerobowych.
Odwołujący podniósł, że powyższe jest wymogiem ustawowym, potwierdzonym
dodatkowo w rozdziale II SIWZ, w którym w pkt 9 lit. a wskazano, że wykonawca powinien
realizować zamówienie z zachowaniem wszystkich wymogów, wynikających z
obowiązujących przepisów, a w szczególności ustawy o odpadach.
Zamawiający dodatkowo w załączniku nr 2 do SIWZ, tj. oświadczeniu wykonawcy
dotyczącym unieszkodliwiania odpadów medycznych, w pkt 1 wymagał wskazania instalacji,
w której będą unieszkodliwiane odpady wraz ze wskazaniem miejscowości unieszkodliwiania
odpadów i odległości od miejsca powstania odpadów.
Wybrana oferta, zdaniem Odwołującego, nie gwarantuje dochowania tego
ustawowego wymagania. Zgodnie ze złożoną ofertą oraz załączonymi decyzjami, odpady
będą unieszkodliwiane w Gorzowie Wlkp. i ewentualnie w Gdańsku. Obie te lokalizacje
mieszczą się poza województwem wytworzenia odpadów, tj. poza województwem
zachodniopomorskim. Ponadto, obie lokalizacje są usytuowane w dalszej odległości od
wskazanej w ofercie Odwołującego instalacji w Gryficach, mieszczącej się na terenie
województwa zachodniopomorskiego. Instalacja Odwołującego jest usytuowana w odległości
96 km od miejsca powstania odpadów, podczas gdy instalacja Przystępującego w Gorzowie
Wlkp. około 110 km, zaś instalacja w Gdańsku jeszcze dalej.
W celu potwierdzenia słuszności swojego stanowiska Odwołujący w treści odwołania
powołał się na liczne orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Zgodnie z rozdziałem XIV pkt 3 lit. d SIWZ do formularza oferty wykonawcy
zobowiązani byli załączyć „oświadczenie Wykonawcy, że odpady medyczne będą
unieszkodliwiane z uwzględnieniem wymogów wynikających z art. 9 ustawy z dnia
27.04.2001 r. o odpadach”. Bezsporne między stronami jest, że wobec utraty mocy
obowiązującej przepisów powołanej ustawy zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia
14 grudnia 2013 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., Nr 21), w szczególności zaś przepis art. 20.
W oświadczeniu Przystępującego, dotyczącym unieszkodliwiania odpadów
medycznych znajdują się stwierdzenia, że:
„1. zamierza unieszkodliwiać zakaźne odpady medyczne, które będzie odbierał z SPSK nr 2
PUM w Szczecinie w instalacji położonej w miejscowości Gorzów Wlkp, Gdańsk, Piła w
województwie lubuskim, pomorskim, wielkopolskim, tj. w odległości 108, 360, 178 km od
miejsca wytworzenia odpadów,
2. instalacja wymieniona w pkt 1, w której będzie następowało unieszkodliwianie zakaźnych
odpadów medycznych posiada wolne moce przerobowe pozwalające na unieszkodliwianie
całości zakaźnych odpadów medycznych odebranych przez Wykonawcę od Zamawiającego,
3. unieszkodliwianie odpadów medycznych w instalacji określonej w pkt 1 następowało
będzie z zachowaniem zasady bliskości określonej w art. 20 ustawy z dnia 14.12.2012 r. o
odpadach (Dz. U. z 2013 r., Nr 21)”.
Treść oświadczenia złożonego przez Odwołującego jest analogiczna, z tą tylko
różnicą, że Odwołujący zamierza unieszkodliwiać zakaźne odpady medyczne w instalacji
położonej w miejscowości Gryfice w województwie zachodniopomorskim, tj. w odległości 96
km od miejsca wytworzenia odpadów (pkt 1 przedmiotowego oświadczenia).
Pismem z dnia 13 marca 2013 r. Zamawiający zawiadomił, że dokonał wyboru oferty
najkorzystniejszej, którą założył Przystępujący. Następnie Zamawiający unieważnił
przedmiotową czynność (pismo z dnia 22 marca 2013 r.), a w dalszej kolejności
Zamawiający uchylił decyzję z dnia 22 marca 2013 r. i poinformował o utrzymaniu w mocy
decyzji z dnia 13 marca 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności należy się odnieść do podnoszonej przez Zamawiającego
okoliczności, występującej po stronie Odwołującego, braku interesu w uzyskaniu zamówienia
oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów
ustawy Pzp. Powyższe Zamawiający wywodzi z faktu, że Odwołujący powinien zostać
wykluczony z niniejszego postępowania, bowiem nie przedłożył właściwych decyzji
administracyjnych zezwalających na unieszkodliwianie oraz zbieranie zakaźnych odpadów
medycznych. Jak wyjaśnił Zamawiający, Odwołujący nie został wezwany, w trybie przepisu
art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, do uzupełnienia przedmiotowych dokumentów, jednakże
okoliczność ta nie ma znaczenia, gdyż według wiedzy Zamawiającego, Odwołujący nie
posiada przedmiotowych decyzji.
W ocenie Izby, stanowisko Zamawiającego nie zasługuje na aprobatę. Dopóki
Odwołujący jest uczestnikiem postępowania i nie został skutecznie wykluczony z
postępowania a jego oferta odrzucona, a dodatkowo złożył ofertę sklasyfikowaną w rankingu
ofert na 2. pozycji i kwestionuje ofertę najkorzystniejszą, dopóty zachowuje interes w
uzyskaniu zamówienia i może ponieść szkodę wskutek wadliwych czynności, podjętych
przez Zamawiającego. W żadnym razie rozstrzygającego znaczenia, w świetle przepisu art.
179 ust. 1 ustawy Pzp, nie może mieć hipotetyczne założenie uczynione przez
Zamawiającego, że Odwołujący nie jest w stanie wykazać spełniania warunków udziału w
postępowaniu, a tym samym, jako podmiot niezdolny do realizacji zamówienia, nie może go
uzyskać. Jednocześnie zauważyć należy, że postępowanie odwoławcze nie służy
prowadzeniu tego rodzaju ustaleń, stąd też nie zasługuje na uwzględnienie wniosek
Zamawiającego w przedmiocie wezwania Odwołującego do złożenia na rozprawie
stosownego oświadczenia. Izba bowiem rozpoznaje odwołanie jedynie w granicach zarzutów
(art. 192 ust. 7 ustawy Pzp), a dla rozstrzygnięcia w przedmiocie legitymacji do wnoszenia
środków ochrony prawnej bierze pod uwagę stan faktyczny ustalony w toku rozprawy (art.
191 ust. 2 ustawy Pzp), nie zastępuje zaś Zamawiającego w podejmowaniu czynności, do
których jest zobowiązany mocą przepisów prawa.
Rozpoznając zarzuty postawione w odwołaniu Izba stwierdziła, że oferta
Przystępującego, jako sprzeczna z treścią SIWZ, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy
Pzp, winna zostać odrzucona. Postanowieniem SIWZ, którego oferta Przystępującego nie
spełnia jest postanowienie, w którym Zamawiający określił, iż do obowiązków wykonawcy
należy unieszkodliwianie odpadów zgodnie z obowiązującą ustawą o odpadach.
W świetle art. 20 ust. 2 powołanej ustawy, odpady, które nie mogą być przetworzone
w miejscu ich powstania, przekazuje się, uwzględniając hierarchię sposobów postępowania z
odpadami oraz najlepszą dostępną technikę lub technologię, o której mowa w art. 143
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, do najbliżej położonych
miejsc, w których mogą być przetworzone. Jednocześnie w myśl ust. 3 art. 20 rzeczonej
ustawy, zakazuje się stosowania komunalnych osadów ściekowych i unieszkodliwiania
zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych - poza obszarem
województwa, na którym zostały wytworzone. Zakazuje się również przywozu na obszar
województwa odpadów, o których mowa w ust. 3, wytworzonych poza obszarem tego
województwa, do celów, o których mowa w ust. 3. (art. 20 ust. 4 ustawy o odpadach).
Komunalne osady ściekowe mogą być stosowane na obszarze województwa innego niż to,
na którym zostały wytworzone, jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do miejsca
stosowania położonego na obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do
miejsca stosowania położonego na obszarze tego samego województwa (art. 20 ust. 5
ustawy Pzp). W przypadku unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych
odpadów weterynaryjnych, przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio. Dopuszcza się
unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych
na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej
położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na
obszarze danego województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy
przerobowych (art. 20 ust. 6 ustawy o odpadach).
Wyrażona w tym przepisie zasada bliskości ma przy wywozie i unieszkodliwianiu
odpadów priorytetowe znaczenie, stąd też również w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego, którego przedmiot stanowią wskazanego rodzaju odpady, zasada ta winna być
uwzględniana. Powyższemu dał wyraz Zamawiający w postanowieniach SIWZ, wskazując
na wymóg związany z realizacją przedmiotowego zamówienia, tj. na konieczność stosowania
do unieszkodliwiania odpadów medycznych przepisów tej ustawy.
Jednocześnie zwrócić należy uwagę, że powołane przepisy ustanawiają prymat
przetwarzania odpadów w miejscu ich powstania, a jeśli jest to niemożliwe, przekazuje się je
do najbliżej położonych miejsc. Zasadą jest również, że unieszkodliwianie zakaźnych
odpadów medycznych nie powinno mieć miejsca poza obszarem województwa, w którym
zostały wytworzone. Jednocześnie od powołanej zasady ustawodawca ustanowił dwa
wyjątki. Pierwszy, dotyczy sytuacji, w której odległość od miejsca wytwarzania zakaźnych
odpadów medycznych do miejsca unieszkodliwiania, położonego na obszarze innego
województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca unieszkodliwiania położonego na
obszarze tego samego województwa. Drugi zaś dopuszcza unieszkodliwienie zakaźnych
odpadów medycznych na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały
wytworzone, w najbliżej położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do
unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub gdy istniejące
instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.
Istota sporu koncentrowała się wokół wymagania dotyczącego instalacji najbliżej
położonej od miejsca wytwarzania odpadów, bowiem możliwość unieszkodliwiania odpadów
poza obszarem województwa, w którym zostały wytworzone jest warunkowana bliskością
instalacji. Poza zakresem sporu pozostawały inne wymogi dotyczące sposobów
postępowania z odpadami, a odnoszące się do najlepszej dostępnej techniki lub technologii,
bowiem nie były objęte treścią zarzutów.
W ocenie Izby, ustawodawca posługując się terminem „najbliżej położonej instalacji”
wskazuje na konieczność odnoszenia przedmiotowego wymogu do odległości pomiędzy
miejscem wytworzenia odpadów a miejscem ich unieszkodliwiania. Przy czym zasada
bliskości zostanie spełniona w odniesieniu do miejsca, w którym będą unieszkodliwiane
odpady, pozostającego w najmniejszej odległości od miejsca ich wytwarzania. Dla oceny
powyższego Izba wzięła pod uwagę informacje przedstawione przez Odwołującego i
Przystępującego, a pochodzące z określonych aplikacji internetowych. Analiza powyższych
źródeł pozwala na przyjęcie, że instalacja unieszkodliwiania odpadów położona w Gryficach,
jest instalacją znajdującą się najbliżej miejsca wytwarzania odpadów. Z informacji
przedstawionych przez Odwołującego, a pochodzących z różnych źródeł wynika, że
odległość z siedziby Zamawiającego do instalacji w Gryficach wynosi ok. 100 km. Powyższe
również potwierdza Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gryficach,
który tę instalację prowadzi, a jednocześnie nie jest podmiotem zainteresowanym w sprawie,
bowiem nie złożył oferty i nie jest uczestnikiem postępowania odwoławczego (pismo z dnia 4
lutego 2013 r.). Zaś, informacje przedstawione przez Przystępującego pochodzą z jednego
źródła i pozostają w istotnej dysproporcji (zważywszy na warunki niniejszego postępowania)
w stosunku do informacji pochodzących ze wszystkich źródeł przedstawionych przez
Odwołującego, dotyczy to również tej samej aplikacji internetowej. Nadto, z informacji
przedstawionych przez Przystępującego wynika, że jako miejsce wytworzenia nie wskazano
miejsca siedziby Zamawiającego. Powyższe prowadzi do wniosku, że informacje te nie są
wiarygodne i zostały przygotowane na potrzeby niniejszego postępowania.
Reasumując, unieszkodliwianie odpadów powinno odbywać się na obszarze tego
samego województwa, a na obszarze innego województwa jedynie w sytuacji, gdy odległość
od miejsca wytwarzania odpadów do instalacji przeznaczonej do unieszkodliwiania, jest
mniejsza niż odległość do instalacji na obszarze tego samego województwa. Ten warunek w
ofercie Przystępującego, co do instalacji w Gorzowie Wlkp., położonej na terenie
województwa lubuskiego nie jest wypełniony, niewątpliwie bowiem odległość instalacji w
Gorzowie Wlkp. jest większa niż odległość do instalacji położonej na obszarze województwa
zachodniopomorskiego, gdzie odpady są wytwarzane i którą to instalację zaproponował w
swojej ofercie Odwołujący. Jednocześnie Przystępujący nie wykazał, że instalacja położona
w Gryficach nie jest w stanie przyjąć od niego odpadów celem unieszkodliwienia. Chodzi
bowiem o wykazanie niemożliwości spełniania zasady bliskości przez konkretnego
wykonawcę w określonych okolicznościach faktycznych, a nie na podstawie danych
historycznych, zawartych w „Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa
Zachodniopomorskiego na lata 2012 -2017 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2018-
2023”. Co więcej, braku możliwości przerobowych Przystępujący nie podnosił jako
argumentację służącą obronie własnej oferty a jedynie zdyskwalifikowaniu oferty
Odwołującego. Zaś, z przyczyn określonych w przepisie art. 192 ust. 7 ustawy Pzp,
przedmiotem rozpoznania przez Izbę nie mogą być okoliczności wykraczające poza zakres
zarzutów podniesionych w odwołaniu.
Zarzut naruszenia przepisu art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp okazał się nieuzasadniony,
bowiem niezgodność z ustawą należy odnosić do przepisów ustawy Pzp, a na taką
Odwołujący nie wskazał.
W ocenie Izby, również zarzut naruszenia przepisu art. 89 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
należało uznać za chybiony, bowiem przepisy prawa nie przewidują sankcji nieważności
oferty w sytuacji naruszenia wymogów, wynikających z ustawy o odpadach, na taki skutek
nie wskazał również sam Odwołujący.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie art.
192 ust. 9 i 10 w zw. z § 3 pkt 1 lit. a oraz pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238), zaliczając do kosztów postępowania odwoławczego wpis od odwołania w
wysokości 15.000,00 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika Odwołującego w kwocie 3.600,00
zł.
WYROK
z dnia 2 kwietnia 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Izabela Kuciak
Protokolant: Paulina Nowicka
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2013 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 marca 2013 r. przez wykonawcę EMKA S.A., ul.
Jaktorowska 15A, 96-300 śyrardów w postępowaniu prowadzonym przez Samodzielny
Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM w Szczecinie, Al. Powstańców Wielkopolskich 72,
70-111 Szczecin,
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: C…………
G……….., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo
Produkcyjno-Usługowo-Handlowe „HYGEA” C………… G…………, Port Service sp. z
o.o., ul. Szkolna 21, 64-720 Lubasz, zgłaszających swoje przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego.
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert.
2. Kosztami postępowania obciąża Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM w
Szczecinie, Al. Powstańców Wielkopolskich 72, 70-111 Szczecin i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez EMKA S.A., ul. Jaktorowska
15A, 96-300 śyrardów, tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 PUM w Szczecinie,
Al. Powstańców Wielkopolskich 72, 70-111 Szczecin na rzecz EMKA S.A., ul.
Jaktorowska 15A, 96-300 śyrardów kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy
sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika Odwołującego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Szczecinie.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt: KIO 669/13
Uzasadnienie
Zamawiający prowadzi, w trybie przetargu nieograniczonego, postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest „usługa odbioru, transportu i
utylizacji odpadów medycznych o kodach 180102, 180103, 180108, 180109 dla SPSK nr 2
PUM”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 22 stycznia 2013 r. pod numerem 2013/S 015-021371.
W niniejszym postępowaniu Odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej, złożonej przez Przystępującego, zarzucając Zamawiającemu
naruszenie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 1, 2 i 8 ustawy Pzp w zw. z art. 20 ust. 3 i 5-6 ustawy z
dnia 14 grudnia 2013 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21) i wnosząc o nakazanie
Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i odrzucenia
oferty Przystępującego oraz dokonania wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu swojego stanowiska Odwołujący wyjaśnił, że przedmiotem
niniejszego zamówienia jest unieszkodliwianie odpadów medycznych o kodach: 180102,
180103, 180108, 180109, które stanowią zakaźne odpady medyczne, z wyjątkiem tych,
oznaczonych kodem 180109.
Jak podkreślił Odwołujący, zakaźne odpady medyczne powinny być unieszkodliwiane
zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. art. 20 ust. 3 i 5-6 ustawy o odpadach, tj.
unieszkodliwianie odpadów powinno następować na obszarze tego samego województwa,
na którym odpady zostały wytworzone, względnie poza obszarem tego województwa, ale
najbliżej miejsca ich wytwarzania. Odwołujący zwraca uwagę, że art. 20 ust. 3 ustawy o
odpadach ustala zasadę regionalizacji, zgodnie z którą zakazuje się unieszkodliwiania
zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych poza obszarem
województwa, na którym zostały wytworzone. Wyjątki od powyższej zasady przewidują ust.
5-6 art. 20 ustawy o odpadach, zgodnie z którymi można nie stosować ustalonej w art. 20
ust. 3 zasady regionalizacji w następujących sytuacjach:
1. jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego
na obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca stosowania
położonego na obszarze tego samego województwa,
2. na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej
położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów
na obszarze danego województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych
mocy przerobowych.
Odwołujący podniósł, że powyższe jest wymogiem ustawowym, potwierdzonym
dodatkowo w rozdziale II SIWZ, w którym w pkt 9 lit. a wskazano, że wykonawca powinien
realizować zamówienie z zachowaniem wszystkich wymogów, wynikających z
obowiązujących przepisów, a w szczególności ustawy o odpadach.
Zamawiający dodatkowo w załączniku nr 2 do SIWZ, tj. oświadczeniu wykonawcy
dotyczącym unieszkodliwiania odpadów medycznych, w pkt 1 wymagał wskazania instalacji,
w której będą unieszkodliwiane odpady wraz ze wskazaniem miejscowości unieszkodliwiania
odpadów i odległości od miejsca powstania odpadów.
Wybrana oferta, zdaniem Odwołującego, nie gwarantuje dochowania tego
ustawowego wymagania. Zgodnie ze złożoną ofertą oraz załączonymi decyzjami, odpady
będą unieszkodliwiane w Gorzowie Wlkp. i ewentualnie w Gdańsku. Obie te lokalizacje
mieszczą się poza województwem wytworzenia odpadów, tj. poza województwem
zachodniopomorskim. Ponadto, obie lokalizacje są usytuowane w dalszej odległości od
wskazanej w ofercie Odwołującego instalacji w Gryficach, mieszczącej się na terenie
województwa zachodniopomorskiego. Instalacja Odwołującego jest usytuowana w odległości
96 km od miejsca powstania odpadów, podczas gdy instalacja Przystępującego w Gorzowie
Wlkp. około 110 km, zaś instalacja w Gdańsku jeszcze dalej.
W celu potwierdzenia słuszności swojego stanowiska Odwołujący w treści odwołania
powołał się na liczne orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Zgodnie z rozdziałem XIV pkt 3 lit. d SIWZ do formularza oferty wykonawcy
zobowiązani byli załączyć „oświadczenie Wykonawcy, że odpady medyczne będą
unieszkodliwiane z uwzględnieniem wymogów wynikających z art. 9 ustawy z dnia
27.04.2001 r. o odpadach”. Bezsporne między stronami jest, że wobec utraty mocy
obowiązującej przepisów powołanej ustawy zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia
14 grudnia 2013 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., Nr 21), w szczególności zaś przepis art. 20.
W oświadczeniu Przystępującego, dotyczącym unieszkodliwiania odpadów
medycznych znajdują się stwierdzenia, że:
„1. zamierza unieszkodliwiać zakaźne odpady medyczne, które będzie odbierał z SPSK nr 2
PUM w Szczecinie w instalacji położonej w miejscowości Gorzów Wlkp, Gdańsk, Piła w
województwie lubuskim, pomorskim, wielkopolskim, tj. w odległości 108, 360, 178 km od
miejsca wytworzenia odpadów,
2. instalacja wymieniona w pkt 1, w której będzie następowało unieszkodliwianie zakaźnych
odpadów medycznych posiada wolne moce przerobowe pozwalające na unieszkodliwianie
całości zakaźnych odpadów medycznych odebranych przez Wykonawcę od Zamawiającego,
3. unieszkodliwianie odpadów medycznych w instalacji określonej w pkt 1 następowało
będzie z zachowaniem zasady bliskości określonej w art. 20 ustawy z dnia 14.12.2012 r. o
odpadach (Dz. U. z 2013 r., Nr 21)”.
Treść oświadczenia złożonego przez Odwołującego jest analogiczna, z tą tylko
różnicą, że Odwołujący zamierza unieszkodliwiać zakaźne odpady medyczne w instalacji
położonej w miejscowości Gryfice w województwie zachodniopomorskim, tj. w odległości 96
km od miejsca wytworzenia odpadów (pkt 1 przedmiotowego oświadczenia).
Pismem z dnia 13 marca 2013 r. Zamawiający zawiadomił, że dokonał wyboru oferty
najkorzystniejszej, którą założył Przystępujący. Następnie Zamawiający unieważnił
przedmiotową czynność (pismo z dnia 22 marca 2013 r.), a w dalszej kolejności
Zamawiający uchylił decyzję z dnia 22 marca 2013 r. i poinformował o utrzymaniu w mocy
decyzji z dnia 13 marca 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności należy się odnieść do podnoszonej przez Zamawiającego
okoliczności, występującej po stronie Odwołującego, braku interesu w uzyskaniu zamówienia
oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów
ustawy Pzp. Powyższe Zamawiający wywodzi z faktu, że Odwołujący powinien zostać
wykluczony z niniejszego postępowania, bowiem nie przedłożył właściwych decyzji
administracyjnych zezwalających na unieszkodliwianie oraz zbieranie zakaźnych odpadów
medycznych. Jak wyjaśnił Zamawiający, Odwołujący nie został wezwany, w trybie przepisu
art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, do uzupełnienia przedmiotowych dokumentów, jednakże
okoliczność ta nie ma znaczenia, gdyż według wiedzy Zamawiającego, Odwołujący nie
posiada przedmiotowych decyzji.
W ocenie Izby, stanowisko Zamawiającego nie zasługuje na aprobatę. Dopóki
Odwołujący jest uczestnikiem postępowania i nie został skutecznie wykluczony z
postępowania a jego oferta odrzucona, a dodatkowo złożył ofertę sklasyfikowaną w rankingu
ofert na 2. pozycji i kwestionuje ofertę najkorzystniejszą, dopóty zachowuje interes w
uzyskaniu zamówienia i może ponieść szkodę wskutek wadliwych czynności, podjętych
przez Zamawiającego. W żadnym razie rozstrzygającego znaczenia, w świetle przepisu art.
179 ust. 1 ustawy Pzp, nie może mieć hipotetyczne założenie uczynione przez
Zamawiającego, że Odwołujący nie jest w stanie wykazać spełniania warunków udziału w
postępowaniu, a tym samym, jako podmiot niezdolny do realizacji zamówienia, nie może go
uzyskać. Jednocześnie zauważyć należy, że postępowanie odwoławcze nie służy
prowadzeniu tego rodzaju ustaleń, stąd też nie zasługuje na uwzględnienie wniosek
Zamawiającego w przedmiocie wezwania Odwołującego do złożenia na rozprawie
stosownego oświadczenia. Izba bowiem rozpoznaje odwołanie jedynie w granicach zarzutów
(art. 192 ust. 7 ustawy Pzp), a dla rozstrzygnięcia w przedmiocie legitymacji do wnoszenia
środków ochrony prawnej bierze pod uwagę stan faktyczny ustalony w toku rozprawy (art.
191 ust. 2 ustawy Pzp), nie zastępuje zaś Zamawiającego w podejmowaniu czynności, do
których jest zobowiązany mocą przepisów prawa.
Rozpoznając zarzuty postawione w odwołaniu Izba stwierdziła, że oferta
Przystępującego, jako sprzeczna z treścią SIWZ, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy
Pzp, winna zostać odrzucona. Postanowieniem SIWZ, którego oferta Przystępującego nie
spełnia jest postanowienie, w którym Zamawiający określił, iż do obowiązków wykonawcy
należy unieszkodliwianie odpadów zgodnie z obowiązującą ustawą o odpadach.
W świetle art. 20 ust. 2 powołanej ustawy, odpady, które nie mogą być przetworzone
w miejscu ich powstania, przekazuje się, uwzględniając hierarchię sposobów postępowania z
odpadami oraz najlepszą dostępną technikę lub technologię, o której mowa w art. 143
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, do najbliżej położonych
miejsc, w których mogą być przetworzone. Jednocześnie w myśl ust. 3 art. 20 rzeczonej
ustawy, zakazuje się stosowania komunalnych osadów ściekowych i unieszkodliwiania
zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych - poza obszarem
województwa, na którym zostały wytworzone. Zakazuje się również przywozu na obszar
województwa odpadów, o których mowa w ust. 3, wytworzonych poza obszarem tego
województwa, do celów, o których mowa w ust. 3. (art. 20 ust. 4 ustawy o odpadach).
Komunalne osady ściekowe mogą być stosowane na obszarze województwa innego niż to,
na którym zostały wytworzone, jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do miejsca
stosowania położonego na obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do
miejsca stosowania położonego na obszarze tego samego województwa (art. 20 ust. 5
ustawy Pzp). W przypadku unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych
odpadów weterynaryjnych, przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio. Dopuszcza się
unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych
na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej
położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na
obszarze danego województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy
przerobowych (art. 20 ust. 6 ustawy o odpadach).
Wyrażona w tym przepisie zasada bliskości ma przy wywozie i unieszkodliwianiu
odpadów priorytetowe znaczenie, stąd też również w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego, którego przedmiot stanowią wskazanego rodzaju odpady, zasada ta winna być
uwzględniana. Powyższemu dał wyraz Zamawiający w postanowieniach SIWZ, wskazując
na wymóg związany z realizacją przedmiotowego zamówienia, tj. na konieczność stosowania
do unieszkodliwiania odpadów medycznych przepisów tej ustawy.
Jednocześnie zwrócić należy uwagę, że powołane przepisy ustanawiają prymat
przetwarzania odpadów w miejscu ich powstania, a jeśli jest to niemożliwe, przekazuje się je
do najbliżej położonych miejsc. Zasadą jest również, że unieszkodliwianie zakaźnych
odpadów medycznych nie powinno mieć miejsca poza obszarem województwa, w którym
zostały wytworzone. Jednocześnie od powołanej zasady ustawodawca ustanowił dwa
wyjątki. Pierwszy, dotyczy sytuacji, w której odległość od miejsca wytwarzania zakaźnych
odpadów medycznych do miejsca unieszkodliwiania, położonego na obszarze innego
województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca unieszkodliwiania położonego na
obszarze tego samego województwa. Drugi zaś dopuszcza unieszkodliwienie zakaźnych
odpadów medycznych na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały
wytworzone, w najbliżej położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do
unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub gdy istniejące
instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.
Istota sporu koncentrowała się wokół wymagania dotyczącego instalacji najbliżej
położonej od miejsca wytwarzania odpadów, bowiem możliwość unieszkodliwiania odpadów
poza obszarem województwa, w którym zostały wytworzone jest warunkowana bliskością
instalacji. Poza zakresem sporu pozostawały inne wymogi dotyczące sposobów
postępowania z odpadami, a odnoszące się do najlepszej dostępnej techniki lub technologii,
bowiem nie były objęte treścią zarzutów.
W ocenie Izby, ustawodawca posługując się terminem „najbliżej położonej instalacji”
wskazuje na konieczność odnoszenia przedmiotowego wymogu do odległości pomiędzy
miejscem wytworzenia odpadów a miejscem ich unieszkodliwiania. Przy czym zasada
bliskości zostanie spełniona w odniesieniu do miejsca, w którym będą unieszkodliwiane
odpady, pozostającego w najmniejszej odległości od miejsca ich wytwarzania. Dla oceny
powyższego Izba wzięła pod uwagę informacje przedstawione przez Odwołującego i
Przystępującego, a pochodzące z określonych aplikacji internetowych. Analiza powyższych
źródeł pozwala na przyjęcie, że instalacja unieszkodliwiania odpadów położona w Gryficach,
jest instalacją znajdującą się najbliżej miejsca wytwarzania odpadów. Z informacji
przedstawionych przez Odwołującego, a pochodzących z różnych źródeł wynika, że
odległość z siedziby Zamawiającego do instalacji w Gryficach wynosi ok. 100 km. Powyższe
również potwierdza Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gryficach,
który tę instalację prowadzi, a jednocześnie nie jest podmiotem zainteresowanym w sprawie,
bowiem nie złożył oferty i nie jest uczestnikiem postępowania odwoławczego (pismo z dnia 4
lutego 2013 r.). Zaś, informacje przedstawione przez Przystępującego pochodzą z jednego
źródła i pozostają w istotnej dysproporcji (zważywszy na warunki niniejszego postępowania)
w stosunku do informacji pochodzących ze wszystkich źródeł przedstawionych przez
Odwołującego, dotyczy to również tej samej aplikacji internetowej. Nadto, z informacji
przedstawionych przez Przystępującego wynika, że jako miejsce wytworzenia nie wskazano
miejsca siedziby Zamawiającego. Powyższe prowadzi do wniosku, że informacje te nie są
wiarygodne i zostały przygotowane na potrzeby niniejszego postępowania.
Reasumując, unieszkodliwianie odpadów powinno odbywać się na obszarze tego
samego województwa, a na obszarze innego województwa jedynie w sytuacji, gdy odległość
od miejsca wytwarzania odpadów do instalacji przeznaczonej do unieszkodliwiania, jest
mniejsza niż odległość do instalacji na obszarze tego samego województwa. Ten warunek w
ofercie Przystępującego, co do instalacji w Gorzowie Wlkp., położonej na terenie
województwa lubuskiego nie jest wypełniony, niewątpliwie bowiem odległość instalacji w
Gorzowie Wlkp. jest większa niż odległość do instalacji położonej na obszarze województwa
zachodniopomorskiego, gdzie odpady są wytwarzane i którą to instalację zaproponował w
swojej ofercie Odwołujący. Jednocześnie Przystępujący nie wykazał, że instalacja położona
w Gryficach nie jest w stanie przyjąć od niego odpadów celem unieszkodliwienia. Chodzi
bowiem o wykazanie niemożliwości spełniania zasady bliskości przez konkretnego
wykonawcę w określonych okolicznościach faktycznych, a nie na podstawie danych
historycznych, zawartych w „Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa
Zachodniopomorskiego na lata 2012 -2017 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2018-
2023”. Co więcej, braku możliwości przerobowych Przystępujący nie podnosił jako
argumentację służącą obronie własnej oferty a jedynie zdyskwalifikowaniu oferty
Odwołującego. Zaś, z przyczyn określonych w przepisie art. 192 ust. 7 ustawy Pzp,
przedmiotem rozpoznania przez Izbę nie mogą być okoliczności wykraczające poza zakres
zarzutów podniesionych w odwołaniu.
Zarzut naruszenia przepisu art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp okazał się nieuzasadniony,
bowiem niezgodność z ustawą należy odnosić do przepisów ustawy Pzp, a na taką
Odwołujący nie wskazał.
W ocenie Izby, również zarzut naruszenia przepisu art. 89 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
należało uznać za chybiony, bowiem przepisy prawa nie przewidują sankcji nieważności
oferty w sytuacji naruszenia wymogów, wynikających z ustawy o odpadach, na taki skutek
nie wskazał również sam Odwołujący.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie art.
192 ust. 9 i 10 w zw. z § 3 pkt 1 lit. a oraz pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238), zaliczając do kosztów postępowania odwoławczego wpis od odwołania w
wysokości 15.000,00 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika Odwołującego w kwocie 3.600,00
zł.