Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 1424 /13

WYROK
z dnia 1 lipca 2013 roku

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:

Przewodniczący: Justyna Tomkowska

Protokolant: Magdalena Cwyl

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 lipca 2013 roku w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 14 czerwca 2013 roku przez Odwołującego
SITA Polska Sp. z o.o. w Warszawie, w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego - Gminę Radzymin,

przy udziale Wykonawców wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia –
konsorcjum Remondis Otwock Sp. z o.o. oraz Remondis Sp. z o.o. z siedzibą dla
Pełnomocnika Konsorcjum w Otwocku, zgłaszającego swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego.

orzeka:

1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym
odrzucenie oferty Przystępującego konsorcjum na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy Prawo zamówień publicznych z uwzględnieniem okoliczności wskazanych
w uzasadnieniu orzeczenia

2. kosztami postępowania obciąża Zamawiającego – Gminę Radzymin i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego SITA Polska
Sp. z o.o. w Warszawie tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Zamawiającego - Gminy Radzymin na rzecz Odwołującego SITA Polska
Sp. z o.o. w Warszawie kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnastu tysięcy sześćset
złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie.


Przewodniczący: ……………

Sygn. akt KIO 1424/13
UZASADNIENIE
W dniu 14 czerwca 2013 roku, do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, na podstawie
art. 180 ust. 1 i nast. ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku - Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm., zwanej dalej „ustawą Pzp” lub „Pzp”), odwołanie
złożył wykonawca SITA Polska sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie.
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego na usługę „Odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych od
mieszkańców z terenu Gminy Radzymin” prowadzi Zamawiający Gmina Radzymin.
Ogłoszenie o zamówieniu ukazało się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 13
kwietnia 2013 r. (nr 2013/S 073-122165).
Odwołanie wniesiono na czynności Zamawiającego podjęte w toku postępowania
w postaci:
1. oceny oferty złożonej przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Remondis Otwock sp. z o.o. i Remondis sp. z o.o. (dalej jako Remondis)
i wyboru tej oferty jako najkorzystniejszej,
2. zaniechania odrzucenia oferty złożonej przez Remondis, wskutek tego, że
wykonawca ten nie udzielili na żądanie Zamawiającego odpowiednich wyjaśnień
dotyczących elementów mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny oraz jako oferty
zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący zarzucał Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3 Pzp poprzez zaniechanie jego zastosowania
w odniesieniu do oferty złożonej przez Remondis ze względu na fakt, że wykonawca ten nie
udzielił na żądanie Zamawiającego odpowiednich wyjaśnień dotyczących elementów
mających wpływ na wysokość ceny oraz ze względu na fakt, że złożone przez wskazanego
wykonawcę pismo potwierdza, że zaoferowana przez niego cena jest ceną rażąco niską
w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Mając na uwadze powyższe, Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez Remondis,
nakazanie Zamawiającemu powtórzenia oceny ofert i odrzucenia oferty złożonej przez
Remondis, zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów
postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego wg norm przepisanych i przedłożonych
rachunków.
O naruszeniu wymienionych przepisów prawa Odwołujący dowiedział się dnia
6 czerwca 2013 roku tj. gdy otrzymał od Zamawiającego informację o wyniku postępowania.
Odwołanie złożone zostało zatem w przepisanym terminie. Wpis od odwołania w kwocie
stosownej do dyspozycji § 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia

15 marca 2010 roku w sprawie wysokości oraz zasad pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z dnia
17 marca 2010 r., nr 41, poz. 238) został uiszczony na rachunek bankowy Urzędu Zamówień
Publicznych. Odwołujący, zgodnie z treścią art. 180 ust. 5 ustawy Pzp, przesłał kopię
odwołania do Zamawiającego w dniu 14 czerwca 2013 roku za pośrednictwem faxu.
Podniesiono, że interes Odwołującego we wnoszeniu środków ochrony prawnej
przewidzianych w Pzp przejawia się w tym, że Zamawiający zaniechawszy wykluczenia
z postępowania wykonawcy Remondis oraz odrzucenia złożonych przez niego oferty naraził
SITA na szkodę i dopuścił się naruszenia bezwzględnie obowiązujących przepisów Pzp.
Gdyby Zamawiający postąpił zgodnie z żądaniem Odwołującego, wówczas to jego oferta
(jako druga w rankingu nieodrzuconych ofert) zostałaby wybrana do realizacji, co
umożliwiłoby osiągnięcie spółce określonego przychodu i zysku. Zatem niedokonanie tej
czynności powoduje uszczerbek majątkowy dla Odwołującego.
W uzasadnieniu w pierwszej kolejności Odwołujący przywołał definicję pojęcia rażąco
niskiej ceny. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem KIO (wcześniej ZA przy Prezesie UZP)
i sądów okręgowych oraz jednolitymi w tym zakresie poglądami doktryny przez rażąco niską
cenę należy rozumieć taką cenę gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych
wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Ponadto rażąco niska
cena to cena niewiarygodna, oderwana od realiów rynkowych. Przykładem może być
oferowanie towarów poniżej kosztów zakupu lub wytworzenia (por. wyrok Sądu Okręgowego
w Katowicach z dnia 30 stycznia 2007 r., sygn. akt: XIX Ga 3/07). W innym orzeczeniu ZA
(z dnia 13 czerwca 2007 r., UZP/ZO/0-666/07) stwierdził, że cena rażąco niska to cena nie
tylko odbiegająca od ceny rynkowej, ale i taka cena, za którą nie można wykonać danego
zamówienia, przy założeniu, że wykonawca zastosował wszelkie możliwe oszczędności.
W przypadku, gdy w ocenie Zamawiającego cena zaoferowana przez wykonawcę budzi
wątpliwości co do tego czy nie jest ceną rażąco niską wówczas, przed ewentualnym
odrzuceniem oferty, Zamawiający zobowiązany jest zastosować procedurę wynikającą z art.
90 ust. 1 Pzp, tj. wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień odnośnie elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny. Tak stało się w niniejszym przypadku, albowiem
Zamawiający pismem z dnia 27 maja 2013 roku wezwał Remondis do wyjaśnienia
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.
Wykonawca ten złożył pismo datowane na dzień 3 czerwca 2013 r., a stanowiące
odpowiedź na wezwanie Zamawiającego.
W tym miejscu wskazano, że Zamawiający gdy otrzyma odpowiedź na swoje
wezwanie kierowane do wykonawcy w trybie art. 90 ust. 1 Pzp powinien poddać ją bardzo
wnikliwej analizie. Przede wszystkim w pierwszej kolejności powinien ustalić czy taką
odpowiedź można w ogóle uznać za wyjaśniania składane przez wykonawcę w trybie art. 90

ust. 1 Pzp. Nie każde bowiem pismo składane w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego
może być uznane za takie wyjaśnienia, aby tak się stało pismo to musi spełniać wymagania
określone w art. 90 ust. 1 Pzp i pozwalać Zamawiającemu na dokonanie oceny w takim
zakresie jak wynika to z art. 90 ust. 2 Pzp. Nie jest zatem wystarczające nazwanie tego
pismo „wyjaśnieniami” czy powołanie się w jego treści na art. 90 ust. 1 Pzp. Dla
uzasadnienia takiego twierdzenia można przywołać orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej
z dnia 12 października 2009 r. (sygn. akt: KIO/UZP 1415/09) oraz orzeczenie Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 17 marca 2009 r. (sygn. akt: KIO/UZP 262/09).
Ponadto przy ustalaniu czy dana cena ma charakter ceny rażąco niskiej
i dokonywaniu na tę okoliczność wyliczeń i analizy złożonych wyjaśnień, konieczne jest
jeszcze przyjęcie trzech zasadniczych założeń. Po pierwsze, że dany wykonawca
wykonywać będzie przedmiot zamówienia zgodnie z wymaganiami zawartymi w SIWZ
(przykładowo zgodnie z odpowiednimi wymogami jakościowymi, terminowymi i innymi). Po
drugie, że dane zamówienie zrealizowane będzie zgodnie z bezwzględnie obowiązującymi
przepisami prawa, w tym także prawa miejscowego (np. określającymi wysokość
minimalnego wynagrodzenia za pracę, przepisami bhp, przepisami określającymi sposób
postępowania z odpadami, itp.). Wreszcie po trzecie, że wykonawca wykona daną usługę
zgodnie z zasadami sztuki zawodowej, tj. np. przy użyciu odpowiednich nakładów
sprzętowych, osobowych i czasowych, z zachowaniem określonych standardów. Oczywiste
jest bowiem, to że nie do zaakceptowania są tego rodzaju oszczędności wykonawcy, jakie
zamierza on poczynić poprzez obniżenie kosztów powstających w wyniku konieczności
przestrzegania wymogów SIWZ (np. składowania odpadów na wskazanym w SIWZ
składowisku), wymogów prawa czy zasad sztuki zawodowej. Przykładowo nie można uznać
za uzasadnione wykazywanie kosztów pracy pracowników w stawkach niższych niż
minimalne stosownie do obowiązujących przepisów prawa. Nie można także akceptować
niższego nakładu pracy niż ten, który wymagają zawodowe standardy, skoro bowiem np. do
zebrania określonej ilości odpadów z danego obszaru wymagana jest praca np. 2 ludzi przez
8 godzin każdy, to nie można akceptować niewiarygodnego wyliczenia wykonawcy, który
twierdzi, że daną pracę wykona 1 człowiek przez 4 godziny.
W konsekwencji wyjaśnienia wykonawcy składane w trybie art. 90 ust. 1 Pzp
Zamawiający powinien badać nie tylko poprzez zsumowanie podanych w nim kwot (o ile
takowe w ogóle są podane), ale i poprzez realność poczynionych założeń co do
czasochłonności pracy, co do rzeczywistości i zgodności z prawem stawek wynagrodzenia
oraz do realnego kosztu użytego sprzętu i materiałów oraz usług obcych (np. kosztu
zagospodarowania odpadów).
W świetle powyższych uwag ogólnych, opartych na obowiązujących przepisach prawa oraz
utrwalonym orzecznictwie w ocenie Odwołującego, zasadnym jest argument, że pismo

Remondis datowane na dzień 3 czerwca 2013 r. złożone w odpowiedzi na wezwanie
Zamawiającego skierowane w trybie art. 90 ust. 1 Pzp, za takie wyjaśnienia nie może być
uznane.
Pismo złożone przez Remondis jest skrajanie lakoniczne i składa się z czterech
krótkich zdań o objętości niecałych siedmiu wersów. Jego ograniczona treść wręcz nie
uniemożliwia odniesienie się do niego, gdyż nie odnosi się ono do żadnego z elementów
składowych ceny i nie wyjaśnia absolutnie niczego. Na marginesie wskazano, że zdaniem
Odwołującego pismo składane w trybie art. 90 ust. 1 Pzp powinno wskazywać m.in. takie
dane jak: i) metoda oszczędności wykonania zamówienia w stosunku do innych
wykonawców, ii) szczególne rozwiązań technicznych, iii) jakieś wyjątkowo sprzyjające
warunki wykonywania zamówienia dostępne tylko dla Remondis, iv) oryginalność
prowadzenia prac, v) ewentualne wskazanie jakiejś pomocy publicznej. Pismo (szczególnie
jego akapit drugi) ze względu na bardzo ogólny charakter, jest lakoniczne i uniwersalne,
a tym samym możliwe do zastosowania praktycznie we wszystkich innych podobnych
postępowaniach i to przez jakiegokolwiek wykonawcę bez potrzeby jego zmiany (w akapicie
drugim w praktyce nie byłoby potrzeby zmiany nawet jednego wyrazu). Dodatkowo wskazać
należy, że pismo Remondis nie zawiera żadnych wyliczeń, w ogóle nie odnosi się do
wskazanej ceny ofertowej, nie wyjaśnia jaki jest poziom nakładów niezbędnych do realizacji
zamówienia, brak wskazania ile osób i jaki sprzęt musi być zaangażowany do realizacji
zamówienia. Brak też wskazania najistotniejszego wskaźnika kosztowego jakim jest koszt
zagospodarowania zbieranych odpadów.
W konsekwencji Zamawiający powinien był uznać, że wyjaśnienia, o których mowa
w art. 90 ust. 1 Pzp nie zostały złożone, a oferta Remondis powinna zostać odrzucona na
podstawie art. 90 ust. 3 Pzp.
Ponadto, w ocenie Odwołującego oferta złożona przez Remondis złożona
w niniejszym postępowaniu zamówienia zawiera cenę rażąco niską w stosunku do
przedmiotu zamówienia.
W pierwszej kolejności podniesiono, że o rażąco niskiej cenie można mówić już
choćby po porównaniu cen zaoferowanych przez wykonawców do wartości szacunkowej
zamówienia ustalonej przez Zamawiającego (której to na marginesie nikt nie kwestionował),
i tak cena zaoferowana przez Remondis (137.116,80 zł brutto miesięcznie, tj. 4.113.504,00 zł
brutto za cały 30 miesięczny okres realizacji zamówienia) stanowi ledwie 67% wartości
szacunkowej zamówienia (6.120.000,00 zł). Podkreślenia także wymaga to, że zgodnie
z utrwaloną linią orzeczniczą KIO porównanie tych dwóch wartości może wskazywać, łącznie
z innymi argumentami, o tym, że dana cena jest ceną rażąco niską, wówczas gdy istnieją
pomiędzy tymi dwoma wartościami istotne różnice. Wyżej wskazane różnice z pewnością są
istotne. Podkreślenia bowiem wymaga to, że ów poziom istotności jest uzależniony od

branży i czasami istotną różnicą jest nawet 5 %, albowiem w danej branży koszty stałe są tak
istotne i stanowią tak duży element w całości ceny, że możliwość różnicowania cen jest
dalece ograniczona. Tak jest w branży śmieciowej, gdzie elementy kosztotwórcze dla
wszystkich wykonawców są stosunkowo podobne.
Kolejną bardzo częstą metodą stosowaną w celu ustalenia czy dana cena jest ceną
rażąco niską jest jej porównanie do cen zaoferowanych w danym postępowaniu przez innych
wykonawców, w tym przede wszystkim kolejnych w rankingu ofert.
W niniejszym postępowaniu porównanie to prezentuje się następująco:
- kolejna oferta w rankingu tj. oferta SITA jest droższa od oferty Remondis o ok. 35%
(o 70.987,04 zł odnosząc się do wartości miesięcznej i 2.129.611,20 zł odnosząc się do
wartości za cały okres realizacji zamówienia),
- następna oferta w rankingu tj. oferta W………… B………….. „BYŚ" jest droższa od
oferty Remondis o ok. 65% (o 251.684,00 zł odnosząc się do wartości miesięcznej
i 7.550.520,00 zł odnosząc się do wartości za cały okres realizacji zamówienia),
Tak istotne różnice w zaoferowanych cenach, na przecież niezwykle konkurencyjnym
i niskomarżowym rynku świadczą o tym, że ceny zaoferowane przez wybranych
wykonawców należy uznać za ceny rażąco niskie. Tym bardziej, że praktycznie wszyscy
wykonawcy muszą ponieść takie same koszty świadczenia tych usług (np. koszty pracy
pracowników, koszty paliwa, koszty zagospodarowania odpadów, itp.).
W ocenie SITA zaoferowane przez wykonawcę ceny nie pokrywają nawet całości
kosztów utylizacji/zagospodarowania odpadów, nie wspominając nawet o kosztach logistyki
związanej z odbiorem odpadów, kosztach zakupu pojemników, kosztach wyposażenia
i prowadzenia Punktu Selektywnego Zbierania odpadów Komunalnych.
Przede wszystkim dokonując przeliczenia ceny ofertowej na cenę za wywóz odpadów
w przeliczeniu na jednego mieszkańca otrzymujemy kwotę 5,29 zł netto miesięcznie (wartość
obliczona w następujący sposób: cena ofertowa - 4.113.480,00 zł, podzielona przez liczbę
mieszkańców Gminy Radzymin - 24.000, dalej podzielona przez liczbę miesięcy świadczenia
usług - 30). Jednocześnie zauważyć należy, że zarówno Remondis jak i SITA Polska będą
zagospodarowywać zmieszane odpady komunalne w tej samej instalacji RIPOK tj.
w instalacji RIPOK Remondis przy ulicy Zawodzie 5. Zgodnie z obowiązującymi przepisami
prawa koszt zagospodarowania odpadów musi być taki sam dla każdego podmiotu
gospodarczego oddającego odpady do danej instalacji i w przypadku RIPOK Remondis
wynosi on dla tony zmieszanych odpadów komunalnych 240 zł.
Zważywszy, że jeden mieszkaniec wytwarza rocznie ok 340 kg odpadów
komunalnych o kodzie 20 03 01, czyli 28,33 kg miesięcznie. Zatem przy koszcie
zagospodarowania odpadu na poziomie 240 zł netto za tonę, koszt zagospodarowania 28,33
kg wynosi 6,78 zł (240 zł x 2,833 % = 6,78 zł).

Niezależnie od tego należy jeszcze uwzględnić koszty takie jak: zagospodarowania
odpadów komunalnych selektywnie zmieszanych, zakup pojemników, wyposażenie
i prowadzenie PSZOK, praca ludzi, koszty dojazdu i inne wskazane we wcześniejszej części
odwołania.
Mając na uwadze powyższe Odwołujący wskazał, że złożenie odwołania należało
uznać za konieczne i uzasadnione.

W dniu 17 czerwca 2013 roku, w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego,
zgłoszenie do postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego złożyli wykonawcy
wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia – konsorcjum – Remondis Otwock
Sp. z o.o. oraz Remondis Sp. z o.o. z siedzibą dla Pełnomocnika Konsorcjum w Otwocku.
Zgłoszenie zostało złożone z zachowaniem ustawowego terminu. Kopia zgłoszenia
przekazana została Odwołującemu i Zamawiającemu.
W zakresie wykazania interesu w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść
Odwołującego zaznaczono, że uczestnik jest wykonawcą biorącym udział w przedmiotowym
postępowaniu, a ujawnione w toku postępowania błędy mogą wpłynąć na zobowiązanie
wynikające z przyszłej umowy oraz spowodować szkodę u Uczestnika.
Zgłaszający przystąpienie wnosił o uwzględnienie odwołania.

Odwołujący na rozprawie złożył pismo procesowe, w którym rozbudował
argumentację przestawioną w odwołaniu oraz dodatkowe dowody, które potwierdzać miały
wystąpienie rażąco niskiej ceny w ofercie konsorcjum Remondis.

Zamawiający wnosił o oddalenie odwołania w całości.

Na podstawie zebranego materiału dowodowego, tj. treści SIWZ, ofert
złożonych w postępowaniu, dokumentów złożonych w wyniku wezwania
Zamawiającego, wyjaśnień złożonych przez Wykonawców, zapytań i odpowiedzi do
treści SIWZ, materiałów złożonych na rozprawie i włączonych w poczet materiału
dowodowego, stanowisk i oświadczeń stron i uczestnika postępowania
zaprezentowanych pisemnie i w toku rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i zważył,
co następuje:
Ustalono, że nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp i nie stwierdziwszy ich, skierowała odwołanie
na rozprawę.
Ustalono dalej, że wykonawca wnoszący odwołanie posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia szkody w wyniku

naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych. Nieprawidłowe dokonanie czynności badania i oceny,
w tym dokonanie wyboru jako najkorzystniejszej oferty Przystępującego, a zaniechanie
odrzucenia tej oferty i potencjalne stwierdzenie naruszenia w tym zakresie przepisów ustawy
Pzp pozbawia Odwołującego możliwości uzyskania zamówienia i podpisania umowy
w sprawie zamówienia publicznego oraz wykonywania zamówienia, ponieważ jego oferta
sklasyfikowana jest na drugiej pozycji w rankingu ofert względem ustalonego
w postępowaniu kryterium oceny ofert – najniższa cena. Wypełnione zostały zatem
materialnoprawne przesłanki do rozpoznania odwołania, wynikające z treści art. 179 ust. 1
ustawy Pzp.
W postępowaniu ustalono następujący stan faktyczny:
Szacunkową wartość zamówienia ustalono na kwotę 8 500 000 zł netto na podstawie
rozeznania cen rynkowych oraz kalkulacji kosztów obsługi systemu (z wniosku o wszczęcie
postępowania). Cena ofertowa brutto za miesięczny okres wykonywania przedmiotu
zamówienia w ofercie wybranego wykonawcy wynosi 137 116,80 zł (z formularza
ofertowego).
W rozdziale VII SIWZ wyznaczono opis sposobu obliczenia ceny, wskazując, że
oferta musi zawierać ryczałtową wartość brutto z VAT w złotych. Cena ofertowa winna
zawierać wszystkie koszty niezbędne do zrealizowania zamówienia wynikające
z dokumentacji przetargowej, jak również wszelkie inne koszty w niej nieujęte, a bez których
nie można wykonać zamówienia.
W toku badania i oceny ofert, w dniu 27 maja 2013 roku, Zamawiający wystosował do
konsorcjum Remondis, w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, wezwanie o wyjaśnienia w celu
ustalenia, czy oferta zawiera rażąco niską cenę stosunku do przedmiotu zamówienia.
Wskazano, że wykonawca zaoferował cenę brutto za miesięczny okres wykonania
zamówienia w wysokości 137 116, 80 zł.
W dniu 3 czerwca wykonawca złożył wyjaśnienia, podnosząc że przedstawiona
w cena w ofercie pokrywa niezbędne koszty związane z usługą odebrania
i zagospodarowania odpadów komunalnych. W szczególności cena zawiera koszty odbioru
i transportu odpadów, jak również opracowania i wdrożenia systemu logistycznego
związanego z usługą. Nadto cena uwzględnia koszty zagospodarowania zmieszanych
odpadów komunalnych oraz odpadów zielonych oraz zagospodarowania selektywnie
gromadzonych odpadów, tzw. surowców wtórnych.
W dniu 6 czerwca 2013 roku Zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej,
decydując, że jest nią oferta konsorcjum Remondis.
Następnie, w dniu 14 czerwca 2013 roku (w tym dniu do Prezesa KIO odwołanie
złożyła firma SITA Sp. z .o.o.) konsorcjum Remondis złożyło Zamawiającemu kolejne pismo,

wskazując, że ze względu na krótki okres przeznaczony na odpowiedź, a także ze względu
na obciążenie wyjątkowo dużą ilością obowiązków dotyczących obsługi ofert przetargowych
działu handlowego, ponowna analiza zaoferowanej ceny i jej kalkulacji była wykonana w zbyt
krótkim czasie, aby móc należycie i starannie ocenić jej zasadność. Po przeanalizowaniu
jeszcze raz oferty, wykonawca, na skutek błędu rachunkowego zastosował nieprawidłową
wagę oraz cenę zagospodarowania odpadów do obliczeń. Do arkusza kalkulacyjnego
omyłkowo wpisano przy określaniu masy odpadów 2060 ton, a powinno być 3087 ton,
a w przypadku zagospodarowania odpadów wpisano 140 zł/tonę, a powinno być 240 zł/tonę.
Z tego względu oferta zawiera niepełne koszty wykonania usługi. Ponadto w kalkulacji
wystąpiły inne błędy – zabrakło kosztów pojemników 120l, 240l, 660l i 1100l. w kalkulacji
powinny zostać także uwzględnione inne koszty, w tym koszty amortyzacji i rozstawienia
pojemników w wysokości 113 830,59 zł a zostały te koszty uwzględnione jedynie
w wysokości 13 425,10 zł. W tej sytuacji cena 137 116,80 zł podana w ofercie za miesięczny
okres wykonania zamówienia jest nierealna (rażąco niska cena) a realizacja usługi za tę
cenę niemożliwa. Zamawiający winien rozważyć dokonanie poprawy w trybie art. 87 ustawy
Pzp. Prawidłowo obliczona cena za miesiąc powinna wynosić 187 142,40 zł.

Biorąc pod uwagę ustalony w postępowaniu stan faktyczny, uznano iż
odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z dotychczas przyjętą linią orzecznictwa należy przyjąć, iż za ofertę z rażąco
niską ceną można uznać ofertę z ceną niewiarygodną, nierealistyczną,
w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień. Ceną rażąco niską będzie zatem
cena znacząco odbiegająca od cen rynkowych przyjętych dla danego przedmiotu
zamówienia, wskazująca na fakt realizacji zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi,
dostawy, roboty budowlanej. Przyczyną wyraźnie niższej ceny od innych ofert może być albo
świadome działanie wykonawcy albo nierzetelność kalkulacji wykonawcy (wyrok ZA z 23
marca 2007 r., sygn. akt UZP/ZO/0-297/07).
Zamawiający w celu ustalenia, czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia, zwraca się w formie pisemnej do wykonawcy o udzielenie
w określonym terminie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny. W celu upewnienia się, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia oferty na
podstawie przepisu dotyczącego rażąco niskiej ceny, Zamawiający powinien pozyskać
jednoznaczne wyjaśnienia od Wykonawcy i dopiero w wyniku oceny tych wyjaśnień podjąć
dalsze decyzje, w tym o wyborze oferty (sygn. akt UZP/ZO/0-564/06 oraz wyrok Sądu
Okręgowego w Krakowie z dnia 8.04.2009 r., sygn. Akt XII Ca 59/09). Niedopuszczalne jest
automatyczne uznawanie cen za rażąco niskie (np. wyłącznie na podstawie arytmetycznego

kryterium) i odrzucanie ofert o cenach poniżej pewnego poziomu, bez podania wykonawcom
możliwości wykazania, że ich oferta jest rzetelna (orzeczenie ETS z 22 czerwca 1989 r.,
C-103/88, Fratelli Constanzo SpA przeciwko Comune di Milano, ECR 1989, str 01839).
Zamawiający, oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę obiektywne czynniki,
w szczególności oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania
techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla
wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na
podstawie odrębnych przepisów. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył
wyjaśnień lub, jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Jeśli zamawiający nie stwierdzi rażącego zaniżenia ceny, to w sporze z innym
wykonawcą obowiązują ogólne zasady dowodowe, w tym art. 6 KC, zgodnie z którym ciężar
udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (za
wyrokiem SO w Katowicach z 30.01.2007 r., XIX Ga 3/07).
Jednoznacznie podkreślić należy, że wystąpienie do wykonawcy w trybie art. 90 ust.
1 ustawy Pzp o wyjaśnienie elementów mających wpływ na wysokość ceny stanowi
domniemanie, że zaproponowana w ofercie cena nosi znamiona ceny rażąco niskiej.
W przedmiotowym postępowaniu stwierdzenie to jest o tyle istotne, ponieważ w toku
rozprawy Zamawiający broniący oferty Przystępującego po stronie Odwołującego na pytanie
przewodniczącego dlaczego wobec powyższego wykonawca został wezwany do złożenia
wyjaśnień, odpowiedział, że okoliczność ta podyktowana była stanowiskiem zgłoszonym
przez innego wykonawcę, że w ofercie Przystępującego zachodzi podejrzenie wystąpienia
rażąco niskiej ceny. Działania takie ze strony Zamawiającego należy uznać za naganne.
To Zamawiający jest gospodarzem postępowania i to Zamawiający dokonuje badania
i oceny ofert zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Jako podmiot prawa publicznego
zobowiązany do stosowania przy wydatkowaniu środków ustawy Pzp, Zamawiający powinien
zdawać sobie sprawę, iż wystosowanie wezwania do wyjaśnień rodzi dalsze konsekwencje
prawne także po stronie Zamawiającego.
W przedmiotowym postępowaniu ponad wszelką wątpliwość stwierdzić należy, że
wykonawca Konsorcjum Remondis w wyjaśnieniach przedstawił jedynie ogólnikowe
stwierdzenia, nie poparte żadnymi dowodami i dlatego nie można ich było uznawać za
wystarczające, bez względu na to, że Zamawiający stoi na stanowisku, że w postępowaniu
nie mamy do czynienia z rażąco niską ceną. W przypadku, jeśli wyjaśnienia wykonawcy nie
wskazują na indywidualne, dostępne wyłącznie tylko temu wykonawcy uwarunkowania,
uzasadniające wysokość zaoferowanej ceny, należy uznać, że wyjaśniania spełniające
wymagania przepisów ustawy Pzp, w ogóle nie zostały złożone. Wykonawca bowiem
w udzielanych wyjaśnieniach powinien udowodnić Zamawiającemu, że jego cena ofertowa

jest realna, wiarygodna, tzn., że z tytułu realizacji zamówienia i pozyskanego za nie
wynagrodzenia, przy zachowaniu należytej staranności nie będzie ponosił strat. Takich
okoliczności w swoich wyjaśnieniach wykonawca w żaden sposób nie wykazał. Należało
zgodzić się ze stanowiskiem Odwołującego, że złożone wyjaśnienia są lakoniczne,
ogólnikowe, nie poparte żadnymi dowodami. Zamawiający dokonał błędnej oceny pisma
z dnia 3 czerwca 2013 roku wybranego Konsorcjum i bez względu na swoje przekonania,
w takim przypadku obowiązkiem Zamawiającego było odrzucenie oferty na podstawie art. 89
ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w związku z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. Jeżeli Zamawiający uważał,
że cena oferty jest prawidłowo skalkulowana, nie powinien był wzywać do złożenia
wyjaśnień. Skoro powyższe uczynił, uzyskawszy więc lakoniczne stwierdzenia, powinien był
ofertę odrzucić.
Co znamienne, ostatecznie wybrany wykonawca przyznał już po dokonaniu wyboru
oferty najkorzystniejszej, że złożył ofertę z rażąco niską ceną. Złożone oświadczenie (bez
względu na pobudki kierujące wykonawcą, choć z pewnością można przypuszczać, że
wykonawca nie chciałby stracić wniesionego w postępowaniu wadium, jako podmiot, który
odmówił podpisania umowy) nie mogło pozostać bez wpływu na sentencję orzeczenia
w przedmiotowym postępowaniu odwoławczym.
Ponadto, oświadczenie Przystępującego potwierdzają dowody przedłożone przez
Odwołującego oraz dokonane przez niego wyliczenia znajdujące się w odwołaniu oraz
w złożonym na rozprawie piśmie procesowym.
Jednocześnie dostrzeżenia wymaga, iż w ocenie składu orzekającego Izby nie było
możliwe naprawienie poczynionych w ofercie Przystępującego błędów przy zastosowaniu
procedury z art. 87 ustawy Pzp, także na postawie ust. 2 pkt 3 tego przepisu. Zaistniałych
błędów nie można uznać za prostą omyłkę rachunkową, czy pisarską. Nie są to również inne
nieistotne błędy, nie wpływające na treść oferty, ponieważ de facto Zamawiający musiałby
dokonać za wykonawcę ponownej kalkulacji oferty, ale zarazem uwzględnić wytyczne
wykonawcy z pisma z 14 czerwca 2013 roku, biorąc pod uwagę jakich składników i w jakiej
wysokości w pierwotnej kalkulacji nie uwzględniono. Takie działania Zamawiającego
należałoby uznać za niedopuszczalną i nadmierną na gruncie przepisów Pzp ingerencję
w treść oferty.
Konkludując, zgromadzony materiał dowodowy oraz oświadczenia Stron i Uczestnika
postępowania potwierdziły okoliczność, że w postępowaniu mamy do czynienia ze złożeniem
oferty zawierającej rażąco niską cenę, co rodzi konieczność odrzucenia oferty konsorcjum
Remondis podczas nakazanego ponownego badania i oceny ofert.

Zgodnie z treścią art. 192 ust. 2 ustawy Pzp Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na

wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Wobec powyższego stwierdzenie przez Izbę,
iż potwierdziły się zarzuty przedstawione w odwołaniu, które mają wpływ na wybór oferty
najkorzystniejszej w postępowaniu, powoduje iż w przedmiotowym stanie faktycznym została
wypełniona hipoteza normy prawnej wyrażonej w art. 192 ust. 2 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 2 pkt 2)
i ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238), uwzględniając wysokość
wpisu uiszczonego przez Odwołującego oraz koszty wynagrodzenia pełnomocnika
Odwołującego w maksymalnej wysokości dopuszczonej wymienionym rozporządzeniem,
tj. w wysokości 3 600,00 zł.


Przewodniczący: