KIO 1586/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Magdalena Cwyl
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 1586/13
WYROK
z dnia 15 lipca 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Anna Chudzik
Protokolant: Magdalena Cwyl
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lipca 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 28 czerwca 2013 r. przez Warbud S.A.
z siedzibą w Warszawie, w postępowaniu prowadzonym przez 4 Wojskowy Szpital
Kliniczny z Polikliniką SP ZOZ we Wrocławiu
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu dokonanie modyfikacji
ogłoszenia o zamówieniu oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia
poprzez obniżenie - do 5 lat - wymaganego okresu doświadczenia zawodowego
dla inżyniera koordynatora budowy oraz kierownika budowy;
2. Kosztami postępowania obciąża 4 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SP ZOZ
we Wrocławiu i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od 4 Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką SP ZOZ we
Wrocławiu na rzecz Warbud S.A. kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia
tysięcy złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione
z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie
7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Przewodniczący: ……………….
Sygn. akt: KIO 1586/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – 4 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SP ZOZ we Wrocławiu –
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego pn. Rozbudowa budynku Nr 1 na potrzeby Zintegrowanego Bloku Operacyjnego
w 4 Wojskowym Szpitalu Klinicznym z Polikliniką SP ZOZ we Wrocławiu K-2857.
W dniu 28 czerwca 2013 r. wykonawca Warbud S.A. wniósł odwołanie wobec
postanowień ogłoszenia o zamówieniu i specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisów: art. 7 ust. 1, art. 22 ust. 1 pkt 3 oraz art.
22 ust. 4 ustawy Pzp, poprzez sformułowanie warunków udziału w postępowaniu w zakresie
potencjału kadrowego w sposób nadmierny i nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia,
a także utrudniający uczciwą konkurencję.
Odwołujący podniósł, że mimo dokonanej przez Zamawiającego w dniu 27 czerwca
2013 r. modyfikacji SIWZ w zakresie warunków udziału w postępowaniu, warunki te są nadal
nadmierne i naruszają przepisy ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający wymaga, aby wykonawca dysponował:
a) Inżynierem Koordynatorem budowy, posiadającym m.in. co najmniej 10-letnie
doświadczenie zawodowe w kierowaniu zespołem ludzi prowadzącym budowę,
w charakterze Koordynatora Projektu/Kierownika Projektu;
b) Kierownikiem budowy posiadającym m. in. co najmniej 10-letnią praktykę zawodową,
liczoną od dnia uzyskania uprawnień w kierowaniu robót budowlanych,
c) Kierownikiem robót sanitarnych posiadającym m.in. co najmniej 10-letnią (po modyfikacji
z 27 czerwca 2013 r. - 5-letnią) praktykę zawodową, liczoną od dnia uzyskania
uprawnień,
d) Kierownikiem robót elektrycznych posiadającym m.in. co najmniej 10-letnią (po
modyfikacji z 27 czerwca 2013 r. - 5-letnią) praktykę zawodową, liczoną od dnia
uzyskania uprawnień,
Jednocześnie dla pozostałych 4 osób, którymi musi dysponować wykonawca (tj.
kierownika robót drogowych, kierownika robót telekomunikacyjnych, technologa oraz
specjalisty z dziedziny dendrologii) Zamawiający postawił warunek posiadania 5-letniego
doświadczenia zawodowego.
Zdaniem Odwołującego, wskazane wyżej wymogi dotyczące doświadczenia
zawodowego osób wskazanych na stanowiska inżyniera koordynatora i kierownika budowy
(10 lat) oraz osób wskazanych na stanowiska kierownika robót sanitarnych i kierownika robót
elektrycznych (5 lat), są nieuzasadnione. Odwołujący podniósł, że aby uzyskać uprawnienia
budowlane trzeba legitymować się odpowiednią praktyką, a że warunek udziału
w postępowaniu dotyczy praktyki zdobytej po uzyskaniu uprawnień, to Zamawiający wymaga
de facto praktyki odpowiednio 12-letniej i 7-letniej.
W ocenie Odwołującego, specyfika zamówienia nie uzasadnia sformułowania
wymogu legitymowania się tak długim doświadczeniem zawodowym, przedmiotem
zamówienia jest bowiem rozbudowa typowego budynku szpitalnego. Odwołujący stwierdził,
że wystarczającą gwarancją należytego wykonania zamówienia byłaby 5-letnia praktyka
zawodowa osób wskazanych na stanowiska inżyniera koordynatora budowy i kierownika
budowy oraz 3-letnia praktyka zawodowa osób wskazanych na stanowiska kierownika robót
sanitarnych i kierownika robót elektrycznych, zwłaszcza że każda z tych osób musi
jednocześnie wykazać się doświadczeniem przy realizacji obiektu budowlanego służby
zdrowia, tj.:
− Inżynier koordynator budowy musi posiadać doświadczenie zawodowe na stanowisku
Koordynatora Projektu/Kierownika Projektu, dla co najmniej jednego zakończonego
kontraktu polegającego na budowie (a także przebudowie, rozbudowie) obiektu służby
zdrowia o wartości inwestycji nie mniejszej niż 100 mln zł brutto,
− kierownik budowy musi posiadać doświadczenie zawodowe w kierowaniu min. 1
inwestycji polegającej na budowie lub przebudowie obiektu budowlanego służby
zdrowia, w której znajdowało się min 5 sal operacyjnych, oddział diagnostyki obrazowej
(z funkcją tomografu i/lub angiografu), centralna sterylizatornia, oddziały łóżkowe
intensywnej terapii o wartości inwestycji nie mniejszej niż 100 mln zł brutto.
− kierownik robót sanitarnych i kierownik robót elektrycznych doświadczenie zawodowe
w kierowaniu min. 1 inwestycji polegającej na budowie lub przebudowie obiektu
budowlanego służby zdrowia, w której znajdowało się min 5 sal operacyjnych, oddział
diagnostyki obrazowej (z funkcją tomografu i/lub angiografu), centralna sterylizatornia,
oddziały łóżkowe intensywnej terapii o wartości inwestycji nie mniejszej niż 40 mln zł
brutto.
Tym samym wymóg w zakresie długości stażu zawodowego tych osób jest - zdaniem
Odwołującego - warunkiem nadmiernym i ogranicza uczciwą konkurencję.
Odwołujący wniósł o nakazanie dokonania modyfikacji warunków udziału
w postępowaniu, poprzez zmianę części warunku w zakresie doświadczenia osób, które
będą realizować zamówienie, tj. inżyniera koordynatora budowy, kierownika budowy,
kierownika robót sanitarnych, kierownika robót elektrycznych, tak aby wystarczające było
posiadanie:
− co najmniej 5-letniego doświadczenia zawodowego w kierowaniu zespołem ludzi
prowadzącym budowę, w charakterze Koordynatora Projektu/Kierownika Projektu - dla
inżyniera koordynatorem budowy,
− co najmniej 5-letniej praktyki zawodowej, liczonej od dnia uzyskania uprawnień
w kierowaniu robót budowlanych - dla kierownika budowy,
− co najmniej 3-letniej praktyki zawodowej, liczonej od dnia uzyskania uprawnień
w kierowaniu robotami budowlanymi - dla kierownika robót sanitarnych i kierownika robót
elektrycznych.
Ponadto Odwołujący zakwestionował wymaganie posiadania przez kierownika
budowy uprawnień do prowadzenia robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych.
Podniósł, że zamawiający wymaga, aby osoba wskazana na to stanowisko posiadała m.in.
uprawnienia do prowadzenia robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych w rozumieniu
§ 24 ust. 2 rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 lipca 2011 r.
w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych, badań
konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do
rejestru zabytków oraz badań archeologicznych (Dz. U. z roku 2011 Nr 165 Poz. 987), tj.
posiadała odpowiednie uprawnienia budowlane określone przepisami Prawa budowlanego –
do kierowania robotami budowlanymi, w tym doświadczenie szczegółowe: co najmniej 2-
letniaą praktykę zawodową na budowie przy zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru
zabytków. Zdaniem Odwołującego, w związku ze sformułowaniem innych wysokich
wymagań dotyczących doświadczenia zawodowego kierownika budowy, żądanie uprawnień
do prowadzenia robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych jest nadmierne i w sposób
nieuzasadniony ogranicza konkurencję.
Odwołujący przyznał, że pismem z 27 czerwca 2013 r. Zamawiający poinformował
o dokonaniu modyfikacji SIWZ poprzez odstąpienie od żądania posiadania przez kierownika
budowy opisanych wyżej uprawnień i jednocześnie wprowadził dodatkową funkcję
kierownika robót konstrukcyjnych. Jednakże - zdaniem Odwołującego - Zamawiający nie
dokonał prawidłowej modyfikacji ogłoszenia o zamówieniu. Ponieważ zmiana dotyczy
warunków udziału w postępowaniu, brak modyfikacji ogłoszenia w tym zakresie może
prowadzić do uznania zmiany SIWZ za nieskuteczną. W związku z tym Odwołujący wniósł
o nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji ogłoszenia o zamówieniu w sposób
zgodny z informacją o dokonanych zmianach SIWZ, podaną w piśmie z 27 czerwca br.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła, co następuje:
Zgodnie z rozdziałem VIII SIWZ (Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu
dokonywania oceny spełnienia tych warunków a także znaczenie tych warunków) pkt 3
w brzmieniu sprzed modyfikacji, o udzielenie niniejszego zamówienia publicznego ubiegać
się mogą wykonawcy, którzy dysponują lub będą dysponować osobami zdolnymi do
wykonania przedmiotowego zamówienia w tym m.in.:
a) Inżynierem Koordynatorem budowy, posiadającym:
− wykształcenie wyższe, techniczne
− co najmniej 10-letnie doświadczenie zawodowe w kierowaniu zespołem ludzi
prowadzącym budowę, w charakterze Koordynatora Projektu/Kierownika Projektu;
− doświadczenie zawodowe na stanowisku Koordynatora Projektu/Kierownika Projektu,
dla co najmniej jednego zakończonego kontraktu polegającego na budowie (a także
przebudowie, rozbudowie) obiektu służby zdrowia o wartości inwestycji nie mniejszej
niż 100 mln zł brutto.
− doświadczenie obejmujące pełnienie, co najmniej raz funkcji w charakterze
Koordynatora Projektu/Kierownika Projektu realizacji w ramach zakończonego
kontraktu, realizowanego w oparciu o warunki kontraktowe FIDIC lub inne
równoważne warunki międzynarodowe, polegającego na budowie (a także
przebudowie, rozbudowie) obiektu użyteczności publicznej o wartości inwestycji nie
mniejszej niż 100 mln zł brutto.
b) Kierownikiem budowy posiadającym:
− uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń,
wydane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa z dn. 28
kwietnia 2006 roku w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
(Dz. U. Nr 83 poz. 578 ze zm.) lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane,
które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów lub
odpowiadające im uprawnienia wydane obywatelom państw Europejskiego Obszaru
Gospodarczego oraz Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem art. 12a oraz
innych przepisów ustawy Prawo Budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r., Nr 43,
poz.1623 ze zm.) oraz ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych
nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2008 r., Nr 63, poz.
394) i należącym do właściwej Izby samorządu zawodowego,
− co najmniej 10-letnią praktyką zawodową, liczoną od dnia uzyskania uprawnień
w kierowaniu robót budowlanych,
− doświadczenie zawodowe w kierowaniu min. 1 inwestycji polegającej na budowie lub
przebudowie obiektu budowlanego służby zdrowia, w której znajdowało się min 5 sal
operacyjnych, oddział diagnostyki obrazowej (z funkcją tomografu i/lub angiografu),
centralna sterylizatornia, oddziały łóżkowe intensywnej terapii o wartości inwestycji
nie mniejszej niż 100 mln zł brutto.
− uprawnienia do prowadzenia robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych
w rozumieniu § 24. Ust. 2. Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego z dnia 27 lipca 2011r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich,
restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań
architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz
badań archeologicznych (Dz. U. z roku 2011 Nr 165 Poz. 987), tj. posiadająca
odpowiednie uprawnienia budowlane określone przepisami Prawa budowlanego – do
kierowania robotami budowlanymi, w tym doświadczenie szczegółowe: co najmniej 2-
letnia praktyka zawodowa na budowie przy zabytkach nieruchomych wpisanych do
rejestru zabytków.
− doświadczenie zawodowe w kierowaniu budowy prowadzonej w oparciu warunki
kontraktowe FIDIC lub inne równoważne warunki międzynarodowe.
c) Kierownikiem robót sanitarnych posiadającym:
− uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji
i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,
wydane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa z dn. 28
kwietnia 2006 roku w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
(Dz. U. Nr 83 poz. 578 ze zm.) lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane,
które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów lub
odpowiadające im uprawnienia wydane obywatelom państw Europejskiego Obszaru
Gospodarczego oraz Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem art. 12a oraz
innych przepisów ustawy Prawo Budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r., Nr 43,
poz.1623 ze zm.) oraz ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych
nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2008 r., Nr 63, poz.
394) i należącym do właściwej Izby samorządu zawodowego,
− co najmniej 10 letnią praktyką zawodową, liczoną od dnia uzyskania uprawnień,
− doświadczenie zawodowe w kierowaniu min. 1 inwestycji polegającej na budowie lub
przebudowie obiektu budowlanego służby zdrowia, w której znajdowało się min 5 sal
operacyjnych, oddział diagnostyki obrazowej (z funkcją tomografu i/lub angiografu),
centralna sterylizatornia, oddziały łóżkowe intensywnej terapii o wartości inwestycji
nie mniejszej niż 40 mln zł brutto.
− doświadczenie zawodowe w pełnieniu funkcji kierownika budowy w branży instalacji
sanitarnych inwestycji prowadzonej w oparciu warunki kontraktowe FIDIC lub inne
równoważne warunki międzynarodowe.
d) Kierownikiem robót elektrycznych posiadającym:
− uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji
i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych wydane zgodnie
z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa z dn. 28 kwietnia 2006 roku w
sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 83 poz. 578
ze zm.) lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane, które zostały wydane
na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów lub odpowiadające im
uprawnienia wydane obywatelom państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego
oraz Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem art. 12a oraz innych przepisów
ustawy Prawo Budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r., Nr 43, poz.1623 ze zm.) oraz
ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach
członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2008 r., Nr 63, poz. 394) i należącym do
właściwej Izby samorządu zawodowego,
− co najmniej 10 letnią praktyką zawodową, liczoną od dnia uzyskania uprawnień,
− doświadczenie zawodowe w kierowaniu min. 1 inwestycji polegającej budowie lub
przebudowie obiektu budowlanego służby zdrowia, w której znajdowało się min 5 sal
operacyjnych, oddział diagnostyki obrazowej (z funkcją tomografu i/lub angiografu),
centralna sterylizatornia, oddziały łóżkowe intensywnej terapii o wartości inwestycji
nie mniejszej niż 40 mln zł brutto;
− doświadczenie zawodowe w pełnieniu funkcji kierownika budowy w branży instalacji
elektrycznych inwestycji prowadzonej w oparciu warunki kontraktowe FIDIC lub inne
równoważne warunki międzynarodowe.
W dniu 27 czerwca 2013 r. Zamawiający zamieścił na swojej stronie internetowej
informację, że modyfikuje treść SIWZ w następujący sposób:
1) Zmienia Rozdział VIII.2.3) b) dotyczący Kierownika budowy poprzez wykreślenie zapisu:
,,uprawnienia do prowadzenia robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych
w rozumieniu § 24. Ust. 2. Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
z dnia 27 lipca 2011r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich,
robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań
przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych (Dz. U.
z roku 2011 Nr 165 Poz. 987), tj. posiadająca odpowiednie uprawnienia budowlane
określone przepisami Prawa budowlanego – do kierowania robotami budowlanymi,
w tym doświadczenie szczegółowe: co najmniej 2-letnia praktyka zawodowa na budowie
przy zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków.”
2) Zmienia Rozdział VIII.2.3) c) dotyczący Kierownika robót sanitarnych poprzez:
− zmianę zapisu: ,,co najmniej 10 letnią praktyką zawodową, liczoną od dnia uzyskania
uprawnień” na: ,,co najmniej 5 letnią praktykę zawodową, liczoną od dnia uzyskania
uprawnień”
− zmianę zapisu: ,,doświadczenie zawodowe w pełnieniu funkcji kierownika budowy
w branży instalacji sanitarnych inwestycji prowadzonej w oparciu warunki kontraktowe
FIDIC lub inne równoważne warunki międzynarodowe” na: ,,doświadczenie
zawodowe w pełnieniu funkcji kierownika robót w branży instalacji sanitarnych
inwestycji prowadzonej w oparciu warunki kontraktowe FIDIC lub inne równoważne
warunki międzynarodowe.”
3) Zmienia Rozdział VIII.2.3) d) dotyczący Kierownika robót elektrycznych poprzez:
− zmianę zapisu: ,,co najmniej 10 letnią praktyką zawodową, liczoną od dnia uzyskania
uprawnień,” na: ,,co najmniej 5 letnią praktykę zawodową, liczoną od dnia uzyskania
uprawnień,”
− zmianę zapisu: ,,doświadczenie zawodowe w pełnieniu funkcji kierownika budowy
w branży instalacji elektrycznych inwestycji prowadzonej w oparciu warunki
kontraktowe FIDIC lub inne równoważne warunki międzynarodowe” na:
,,doświadczenie zawodowe w pełnieniu funkcji kierownika robót w branży instalacji
elektrycznych inwestycji prowadzonej w oparciu warunki kontraktowe FIDIC lub inne
równoważne warunki międzynarodowe.”
4) Dodaje w Rozdziale VIII.2.3) następujący zapis: ,,i) Kierownikiem robót konstrukcyjno-
budowlanych, posiadającym:
− co najmniej 5 letnią praktykę zawodową, liczoną od dnia uzyskania uprawnień,
− uprawnienia do prowadzenia robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych
w rozumieniu § 24. Ust. 2. Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego z dnia 27 lipca 2011r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich,
restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań
architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz
badań archeologicznych (Dz. U. z roku 2011 Nr 165 Poz. 987), tj. posiadająca
odpowiednie uprawnienia budowlane określone przepisami Prawa budowlanego – do
kierowania robotami budowlanymi, w tym doświadczenie szczegółowe: co najmniej 2-
letnia praktyka zawodowa na budowie przy zabytkach nieruchomych wpisanych do
rejestru zabytków.”
Zmianę ogłoszenia o zamówieniu Zamawiający przekazał w dniu 27 czerwca 2013 r.
Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej. Zmiana ta została opublikowana w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 2 lipca 2013 r. (2013/S 126-215136).
Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone art. 179 ust. 1 ustawy Pzp
przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie
przez niego szkody, polegającej na niespełnieniu warunków udziału, a w konsekwencji na
nieuzyskaniu zamówienia.
Ze względu na wycofanie przez Odwołującego podczas rozprawy zarzutu
dotyczącego posiadania przez kierownika budowy uprawnień do prowadzenia robót
budowlanych przy zabytkach nieruchomych, Izba nie rozpoznała merytorycznie tego zarzutu.
W odniesieniu do pozostałych, kwestionowanych przez Odwołującego, warunków
udziału w postępowaniu dotyczących personelu, który będzie uczestniczył w realizacji
zamówienia, Izba dokonała ich oceny pod kątem zgodności z przepisem art. 22 ust. 4 ustawy
Pzp, w myśl którego opis ten powinien spełniać łącznie dwa warunki: powinien być związany
z przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Za punkt
odniesienia przy rozstrzyganiu powyższej kwestii należało przyjąć zakres, skalę i stopień
skomplikowania robót oraz cel, jaki przyświeca określeniu warunków udziału
w postępowaniu, tj. dopuszczenie do postępowania wykonawców, którzy – dysponując
odpowiednio wykwalifikowanym personelem – dają rękojmię należytego wykonania
przedmiotu przyszłej umowy.
Problemem, jaki powstaje na gruncie określania warunków udziału w postępowaniu
oraz ich proporcjonalności do przedmiotu zamówienia, jest ryzyko zawężenia kręgu
wykonawców mogących ubiegać się o zamówienie, co ma bezpośrednie przełożenie na
zachowanie konkurencji. Z drugiej jednak strony, ustanowienie określonych warunków
udziału w postępowaniu służyć ma ochronie słusznego interesu zamawiających,
a dopuszczenia jak największej liczby wykonawców do postępowania nie można uznać za
priorytet w stosunku do dbałości o należytą realizację zamówienia.
Ukształtowanie wymogów na poziomie mogącym skutkować ograniczeniem liczby
wykonawców mogących ubiegać się o udzielenie zamówienia należy – w ocenie Izby –
uznać za dopuszczalne w takim zakresie, w jakim usprawiedliwione jest dbałością o jakość
i rzetelność wykonania przedmiotu zamówienia. Konieczne jest zatem zachowanie
równowagi pomiędzy interesem zamawiającego w uzyskaniu rękojmi należytego wykonania
zamówienia a interesem wykonawców, którzy poprzez sformułowanie nadmiernych
wymagań mogą zostać wyeliminowani z postępowania. Nieproporcjonalność warunku
zachodzi w sytuacji, gdy równowaga ta zostania zachwiana, powodując uniemożliwienie
ubiegania się o zamówienie wykonawcom mającym doświadczenie dające rękojmię jego
prawidłowej realizacji.
Zdaniem Izby, wymóg legitymowania się przez inżyniera koordynatora budowy
i kierownika budowy dziesięcioletnim doświadczenie zawodowym jest warunkiem
nadmiernym, nieuzasadnionym potrzebą zapewnienia, że zamówienie będzie wykonywane
przez odpowiednio wykwalifikowaną kadrę. Za taką oceną przemawia całokształt
ustanowionych w SIWZ wymagań dotyczących osób wyznaczonych do sprawowania ww.
funkcji oraz przyjęty przez Zamawiającego sposób obliczania długości doświadczenia
zawodowego.
Po pierwsze, długość praktyki zawodowej jest tylko jednym z elementów
sformułowanego przez Zamawiającego warunku. Obok odpowiednio długiego stażu
Zamawiający wymaga bowiem, aby osoby wskazane do pełnienia funkcji inżyniera
koordynatora budowy oraz kierownika budowy legitymowały się doświadczeniem w realizacji
inwestycji określonego rodzaju i wartości, a wymagania w tym zakresie należy uznać za
wysokie, zapewniające, że ww. funkcje pełnić będą osoby o kwalifikacjach i doświadczeniu
zawodowym odpowiednim dla skomplikowanej inwestycji.
W ocenie Izby, osobę, która zgodnie z wymaganiami Zamawiającego, posiada
doświadczenie zawodowe na stanowisku koordynatora lub kierownika projektu polegającego
na budowie obiektu służby zdrowia o wartości inwestycji nie mniejszej niż 100 mln zł brutto,
należy uznać za dającą rękojmię prawidłowego sprawowania tej funkcji w ramach inwestycji
będącej przedmiotem zamówienia, również w przypadku, gdy jej staż zawodowy wynosi
mniej niż 10 lat. Analogiczny wniosek jest uprawniony w odniesieniu do kierownika budowy,
który ma legitymować się doświadczeniem w kierowaniu inwestycją polegającej na budowie
lub przebudowie obiektu budowlanego służby zdrowia, w której znajdowało się min 5 sal
operacyjnych, oddział diagnostyki obrazowej (z funkcją tomografu i/lub angiografu), centralna
sterylizatornia, oddziały łóżkowe intensywnej terapii o wartości inwestycji nie mniejszej niż
100 mln zł brutto.
Biorąc pod uwagę specyfikę przedmiotowego zamówienia i stopień jego
skomplikowania (na co wskazywał Zamawiający), to właśnie opisane powyżej wymagania
dotyczące rodzaju wykonanych inwestycji oraz ich wartości stanowią zasadniczy element
mający dać gwarancję należytego doświadczenia zawodowego. Dodatkowy wymóg aż
dziesięcioletniego doświadczenia zawodowego nie jest niezbędny, zwłaszcza że przy tak
opisanym warunku znaczna część tego okresu może obejmować pracę przy jakichkolwiek,
nawet najprostszych robotach budowlanych.
Ponadto, co istotne, Zamawiający wyjaśniając treść SIWZ (odpowiedź 3 lipca 2013 r.
na pytanie 9) poinformował, że dziesięcioletnia praktyka zawodowa ma być potwierdzona
rzeczywistymi okresami pełnienia funkcji kierowniczej w danej branży. Zatem każda przerwa
w pełnieniu tych funkcji miała nie być wliczana do stażu zawodowego. Ponieważ za rzadkość
należy uznać ciągłe pełnienie funkcji kierowniczych przy robotach budowlanych
(występowanie przerw w tego typu pracy jest raczej regułą), tak rozumiany okres dziesięciu
lat doświadczenia jest wymogiem nadmiernym, nieproporcjonalnym, naruszającym przepis
art. 22 ust. 4 ustawy Pzp.
W związku z powyższym Izba nakazała Zamawiającemu dokonanie modyfikacji
ogłoszenia o zamówieniu oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia poprzez
obniżenie wymaganego okresu doświadczenia zawodowego dla inżyniera koordynatora
budowy oraz kierownika budowy, uznając, że wymóg pięcioletniego stażu, wraz
z pozostałymi elementami sformułowanych przez Zamawiającego warunków, w sposób
wystarczający zapewnia posiadanie stosownego doświadczenia, adekwatnego do stopnia
skomplikowania przedmiotu zamówienia.
Izba nie uwzględniła natomiast wniosku Odwołującego o obniżenie analogicznego
warunku dotyczącego kierownika robót elektrycznych i kierownika robót sanitarnych. Po
dokonanej przez Zamawiającego modyfikacji ogłoszenia o zamówieniu i SIWZ, wymagany
okres doświadczenia zawodowego tych osób został obniżony z dziesięciu do pięciu lat. Po
tej zmianie brak jest – zdaniem Izby – podstaw do stwierdzenia, że jest to wymóg nadmierny.
Nie przemawiają za tym argumenty, które uzasadniają uwzględnienie zarzutów dotyczących
inżyniera koordynatora budowy i kierownika budowy, bowiem w przypadku tych funkcji
wymagany okres doświadczenia zawodowego był dwukrotnie dłuższy. Odwołujący nie
wykazał, dlaczego warunek w obecnym brzmieniu nie powinien zostać utrzymany, nie podał
przekonujących argumentów uzasadniających jego zmianę. Za zmianą taką nie może
przemawiać jedynie fakt, że wykonawca nie dysponuje (lub ma trudności w wykazaniu się
dysponowaniem) osobą mogącą pełnić funkcję kierownika robót elektrycznych lub
kierownika robót sanitarnych.
W związku ze stwierdzeniem naruszenia przepisów ustawy, które to naruszenie może
istotny mieć wpływ na wynik postępowania, odwołanie – stosownie do przepisu art. 192 ust.
2 ustawy Pzp – podlegało uwzględnieniu.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………….
WYROK
z dnia 15 lipca 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Anna Chudzik
Protokolant: Magdalena Cwyl
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lipca 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 28 czerwca 2013 r. przez Warbud S.A.
z siedzibą w Warszawie, w postępowaniu prowadzonym przez 4 Wojskowy Szpital
Kliniczny z Polikliniką SP ZOZ we Wrocławiu
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu dokonanie modyfikacji
ogłoszenia o zamówieniu oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia
poprzez obniżenie - do 5 lat - wymaganego okresu doświadczenia zawodowego
dla inżyniera koordynatora budowy oraz kierownika budowy;
2. Kosztami postępowania obciąża 4 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SP ZOZ
we Wrocławiu i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od 4 Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką SP ZOZ we
Wrocławiu na rzecz Warbud S.A. kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia
tysięcy złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione
z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie
7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Przewodniczący: ……………….
Sygn. akt: KIO 1586/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – 4 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SP ZOZ we Wrocławiu –
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego pn. Rozbudowa budynku Nr 1 na potrzeby Zintegrowanego Bloku Operacyjnego
w 4 Wojskowym Szpitalu Klinicznym z Polikliniką SP ZOZ we Wrocławiu K-2857.
W dniu 28 czerwca 2013 r. wykonawca Warbud S.A. wniósł odwołanie wobec
postanowień ogłoszenia o zamówieniu i specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisów: art. 7 ust. 1, art. 22 ust. 1 pkt 3 oraz art.
22 ust. 4 ustawy Pzp, poprzez sformułowanie warunków udziału w postępowaniu w zakresie
potencjału kadrowego w sposób nadmierny i nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia,
a także utrudniający uczciwą konkurencję.
Odwołujący podniósł, że mimo dokonanej przez Zamawiającego w dniu 27 czerwca
2013 r. modyfikacji SIWZ w zakresie warunków udziału w postępowaniu, warunki te są nadal
nadmierne i naruszają przepisy ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający wymaga, aby wykonawca dysponował:
a) Inżynierem Koordynatorem budowy, posiadającym m.in. co najmniej 10-letnie
doświadczenie zawodowe w kierowaniu zespołem ludzi prowadzącym budowę,
w charakterze Koordynatora Projektu/Kierownika Projektu;
b) Kierownikiem budowy posiadającym m. in. co najmniej 10-letnią praktykę zawodową,
liczoną od dnia uzyskania uprawnień w kierowaniu robót budowlanych,
c) Kierownikiem robót sanitarnych posiadającym m.in. co najmniej 10-letnią (po modyfikacji
z 27 czerwca 2013 r. - 5-letnią) praktykę zawodową, liczoną od dnia uzyskania
uprawnień,
d) Kierownikiem robót elektrycznych posiadającym m.in. co najmniej 10-letnią (po
modyfikacji z 27 czerwca 2013 r. - 5-letnią) praktykę zawodową, liczoną od dnia
uzyskania uprawnień,
Jednocześnie dla pozostałych 4 osób, którymi musi dysponować wykonawca (tj.
kierownika robót drogowych, kierownika robót telekomunikacyjnych, technologa oraz
specjalisty z dziedziny dendrologii) Zamawiający postawił warunek posiadania 5-letniego
doświadczenia zawodowego.
Zdaniem Odwołującego, wskazane wyżej wymogi dotyczące doświadczenia
zawodowego osób wskazanych na stanowiska inżyniera koordynatora i kierownika budowy
(10 lat) oraz osób wskazanych na stanowiska kierownika robót sanitarnych i kierownika robót
elektrycznych (5 lat), są nieuzasadnione. Odwołujący podniósł, że aby uzyskać uprawnienia
budowlane trzeba legitymować się odpowiednią praktyką, a że warunek udziału
w postępowaniu dotyczy praktyki zdobytej po uzyskaniu uprawnień, to Zamawiający wymaga
de facto praktyki odpowiednio 12-letniej i 7-letniej.
W ocenie Odwołującego, specyfika zamówienia nie uzasadnia sformułowania
wymogu legitymowania się tak długim doświadczeniem zawodowym, przedmiotem
zamówienia jest bowiem rozbudowa typowego budynku szpitalnego. Odwołujący stwierdził,
że wystarczającą gwarancją należytego wykonania zamówienia byłaby 5-letnia praktyka
zawodowa osób wskazanych na stanowiska inżyniera koordynatora budowy i kierownika
budowy oraz 3-letnia praktyka zawodowa osób wskazanych na stanowiska kierownika robót
sanitarnych i kierownika robót elektrycznych, zwłaszcza że każda z tych osób musi
jednocześnie wykazać się doświadczeniem przy realizacji obiektu budowlanego służby
zdrowia, tj.:
− Inżynier koordynator budowy musi posiadać doświadczenie zawodowe na stanowisku
Koordynatora Projektu/Kierownika Projektu, dla co najmniej jednego zakończonego
kontraktu polegającego na budowie (a także przebudowie, rozbudowie) obiektu służby
zdrowia o wartości inwestycji nie mniejszej niż 100 mln zł brutto,
− kierownik budowy musi posiadać doświadczenie zawodowe w kierowaniu min. 1
inwestycji polegającej na budowie lub przebudowie obiektu budowlanego służby
zdrowia, w której znajdowało się min 5 sal operacyjnych, oddział diagnostyki obrazowej
(z funkcją tomografu i/lub angiografu), centralna sterylizatornia, oddziały łóżkowe
intensywnej terapii o wartości inwestycji nie mniejszej niż 100 mln zł brutto.
− kierownik robót sanitarnych i kierownik robót elektrycznych doświadczenie zawodowe
w kierowaniu min. 1 inwestycji polegającej na budowie lub przebudowie obiektu
budowlanego służby zdrowia, w której znajdowało się min 5 sal operacyjnych, oddział
diagnostyki obrazowej (z funkcją tomografu i/lub angiografu), centralna sterylizatornia,
oddziały łóżkowe intensywnej terapii o wartości inwestycji nie mniejszej niż 40 mln zł
brutto.
Tym samym wymóg w zakresie długości stażu zawodowego tych osób jest - zdaniem
Odwołującego - warunkiem nadmiernym i ogranicza uczciwą konkurencję.
Odwołujący wniósł o nakazanie dokonania modyfikacji warunków udziału
w postępowaniu, poprzez zmianę części warunku w zakresie doświadczenia osób, które
będą realizować zamówienie, tj. inżyniera koordynatora budowy, kierownika budowy,
kierownika robót sanitarnych, kierownika robót elektrycznych, tak aby wystarczające było
posiadanie:
− co najmniej 5-letniego doświadczenia zawodowego w kierowaniu zespołem ludzi
prowadzącym budowę, w charakterze Koordynatora Projektu/Kierownika Projektu - dla
inżyniera koordynatorem budowy,
− co najmniej 5-letniej praktyki zawodowej, liczonej od dnia uzyskania uprawnień
w kierowaniu robót budowlanych - dla kierownika budowy,
− co najmniej 3-letniej praktyki zawodowej, liczonej od dnia uzyskania uprawnień
w kierowaniu robotami budowlanymi - dla kierownika robót sanitarnych i kierownika robót
elektrycznych.
Ponadto Odwołujący zakwestionował wymaganie posiadania przez kierownika
budowy uprawnień do prowadzenia robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych.
Podniósł, że zamawiający wymaga, aby osoba wskazana na to stanowisko posiadała m.in.
uprawnienia do prowadzenia robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych w rozumieniu
§ 24 ust. 2 rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 lipca 2011 r.
w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych, badań
konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do
rejestru zabytków oraz badań archeologicznych (Dz. U. z roku 2011 Nr 165 Poz. 987), tj.
posiadała odpowiednie uprawnienia budowlane określone przepisami Prawa budowlanego –
do kierowania robotami budowlanymi, w tym doświadczenie szczegółowe: co najmniej 2-
letniaą praktykę zawodową na budowie przy zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru
zabytków. Zdaniem Odwołującego, w związku ze sformułowaniem innych wysokich
wymagań dotyczących doświadczenia zawodowego kierownika budowy, żądanie uprawnień
do prowadzenia robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych jest nadmierne i w sposób
nieuzasadniony ogranicza konkurencję.
Odwołujący przyznał, że pismem z 27 czerwca 2013 r. Zamawiający poinformował
o dokonaniu modyfikacji SIWZ poprzez odstąpienie od żądania posiadania przez kierownika
budowy opisanych wyżej uprawnień i jednocześnie wprowadził dodatkową funkcję
kierownika robót konstrukcyjnych. Jednakże - zdaniem Odwołującego - Zamawiający nie
dokonał prawidłowej modyfikacji ogłoszenia o zamówieniu. Ponieważ zmiana dotyczy
warunków udziału w postępowaniu, brak modyfikacji ogłoszenia w tym zakresie może
prowadzić do uznania zmiany SIWZ za nieskuteczną. W związku z tym Odwołujący wniósł
o nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji ogłoszenia o zamówieniu w sposób
zgodny z informacją o dokonanych zmianach SIWZ, podaną w piśmie z 27 czerwca br.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła, co następuje:
Zgodnie z rozdziałem VIII SIWZ (Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu
dokonywania oceny spełnienia tych warunków a także znaczenie tych warunków) pkt 3
w brzmieniu sprzed modyfikacji, o udzielenie niniejszego zamówienia publicznego ubiegać
się mogą wykonawcy, którzy dysponują lub będą dysponować osobami zdolnymi do
wykonania przedmiotowego zamówienia w tym m.in.:
a) Inżynierem Koordynatorem budowy, posiadającym:
− wykształcenie wyższe, techniczne
− co najmniej 10-letnie doświadczenie zawodowe w kierowaniu zespołem ludzi
prowadzącym budowę, w charakterze Koordynatora Projektu/Kierownika Projektu;
− doświadczenie zawodowe na stanowisku Koordynatora Projektu/Kierownika Projektu,
dla co najmniej jednego zakończonego kontraktu polegającego na budowie (a także
przebudowie, rozbudowie) obiektu służby zdrowia o wartości inwestycji nie mniejszej
niż 100 mln zł brutto.
− doświadczenie obejmujące pełnienie, co najmniej raz funkcji w charakterze
Koordynatora Projektu/Kierownika Projektu realizacji w ramach zakończonego
kontraktu, realizowanego w oparciu o warunki kontraktowe FIDIC lub inne
równoważne warunki międzynarodowe, polegającego na budowie (a także
przebudowie, rozbudowie) obiektu użyteczności publicznej o wartości inwestycji nie
mniejszej niż 100 mln zł brutto.
b) Kierownikiem budowy posiadającym:
− uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń,
wydane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa z dn. 28
kwietnia 2006 roku w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
(Dz. U. Nr 83 poz. 578 ze zm.) lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane,
które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów lub
odpowiadające im uprawnienia wydane obywatelom państw Europejskiego Obszaru
Gospodarczego oraz Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem art. 12a oraz
innych przepisów ustawy Prawo Budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r., Nr 43,
poz.1623 ze zm.) oraz ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych
nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2008 r., Nr 63, poz.
394) i należącym do właściwej Izby samorządu zawodowego,
− co najmniej 10-letnią praktyką zawodową, liczoną od dnia uzyskania uprawnień
w kierowaniu robót budowlanych,
− doświadczenie zawodowe w kierowaniu min. 1 inwestycji polegającej na budowie lub
przebudowie obiektu budowlanego służby zdrowia, w której znajdowało się min 5 sal
operacyjnych, oddział diagnostyki obrazowej (z funkcją tomografu i/lub angiografu),
centralna sterylizatornia, oddziały łóżkowe intensywnej terapii o wartości inwestycji
nie mniejszej niż 100 mln zł brutto.
− uprawnienia do prowadzenia robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych
w rozumieniu § 24. Ust. 2. Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego z dnia 27 lipca 2011r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich,
restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań
architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz
badań archeologicznych (Dz. U. z roku 2011 Nr 165 Poz. 987), tj. posiadająca
odpowiednie uprawnienia budowlane określone przepisami Prawa budowlanego – do
kierowania robotami budowlanymi, w tym doświadczenie szczegółowe: co najmniej 2-
letnia praktyka zawodowa na budowie przy zabytkach nieruchomych wpisanych do
rejestru zabytków.
− doświadczenie zawodowe w kierowaniu budowy prowadzonej w oparciu warunki
kontraktowe FIDIC lub inne równoważne warunki międzynarodowe.
c) Kierownikiem robót sanitarnych posiadającym:
− uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji
i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,
wydane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa z dn. 28
kwietnia 2006 roku w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
(Dz. U. Nr 83 poz. 578 ze zm.) lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane,
które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów lub
odpowiadające im uprawnienia wydane obywatelom państw Europejskiego Obszaru
Gospodarczego oraz Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem art. 12a oraz
innych przepisów ustawy Prawo Budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r., Nr 43,
poz.1623 ze zm.) oraz ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych
nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2008 r., Nr 63, poz.
394) i należącym do właściwej Izby samorządu zawodowego,
− co najmniej 10 letnią praktyką zawodową, liczoną od dnia uzyskania uprawnień,
− doświadczenie zawodowe w kierowaniu min. 1 inwestycji polegającej na budowie lub
przebudowie obiektu budowlanego służby zdrowia, w której znajdowało się min 5 sal
operacyjnych, oddział diagnostyki obrazowej (z funkcją tomografu i/lub angiografu),
centralna sterylizatornia, oddziały łóżkowe intensywnej terapii o wartości inwestycji
nie mniejszej niż 40 mln zł brutto.
− doświadczenie zawodowe w pełnieniu funkcji kierownika budowy w branży instalacji
sanitarnych inwestycji prowadzonej w oparciu warunki kontraktowe FIDIC lub inne
równoważne warunki międzynarodowe.
d) Kierownikiem robót elektrycznych posiadającym:
− uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji
i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych wydane zgodnie
z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa z dn. 28 kwietnia 2006 roku w
sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 83 poz. 578
ze zm.) lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane, które zostały wydane
na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów lub odpowiadające im
uprawnienia wydane obywatelom państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego
oraz Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem art. 12a oraz innych przepisów
ustawy Prawo Budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r., Nr 43, poz.1623 ze zm.) oraz
ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach
członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2008 r., Nr 63, poz. 394) i należącym do
właściwej Izby samorządu zawodowego,
− co najmniej 10 letnią praktyką zawodową, liczoną od dnia uzyskania uprawnień,
− doświadczenie zawodowe w kierowaniu min. 1 inwestycji polegającej budowie lub
przebudowie obiektu budowlanego służby zdrowia, w której znajdowało się min 5 sal
operacyjnych, oddział diagnostyki obrazowej (z funkcją tomografu i/lub angiografu),
centralna sterylizatornia, oddziały łóżkowe intensywnej terapii o wartości inwestycji
nie mniejszej niż 40 mln zł brutto;
− doświadczenie zawodowe w pełnieniu funkcji kierownika budowy w branży instalacji
elektrycznych inwestycji prowadzonej w oparciu warunki kontraktowe FIDIC lub inne
równoważne warunki międzynarodowe.
W dniu 27 czerwca 2013 r. Zamawiający zamieścił na swojej stronie internetowej
informację, że modyfikuje treść SIWZ w następujący sposób:
1) Zmienia Rozdział VIII.2.3) b) dotyczący Kierownika budowy poprzez wykreślenie zapisu:
,,uprawnienia do prowadzenia robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych
w rozumieniu § 24. Ust. 2. Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
z dnia 27 lipca 2011r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich,
robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań
przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych (Dz. U.
z roku 2011 Nr 165 Poz. 987), tj. posiadająca odpowiednie uprawnienia budowlane
określone przepisami Prawa budowlanego – do kierowania robotami budowlanymi,
w tym doświadczenie szczegółowe: co najmniej 2-letnia praktyka zawodowa na budowie
przy zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków.”
2) Zmienia Rozdział VIII.2.3) c) dotyczący Kierownika robót sanitarnych poprzez:
− zmianę zapisu: ,,co najmniej 10 letnią praktyką zawodową, liczoną od dnia uzyskania
uprawnień” na: ,,co najmniej 5 letnią praktykę zawodową, liczoną od dnia uzyskania
uprawnień”
− zmianę zapisu: ,,doświadczenie zawodowe w pełnieniu funkcji kierownika budowy
w branży instalacji sanitarnych inwestycji prowadzonej w oparciu warunki kontraktowe
FIDIC lub inne równoważne warunki międzynarodowe” na: ,,doświadczenie
zawodowe w pełnieniu funkcji kierownika robót w branży instalacji sanitarnych
inwestycji prowadzonej w oparciu warunki kontraktowe FIDIC lub inne równoważne
warunki międzynarodowe.”
3) Zmienia Rozdział VIII.2.3) d) dotyczący Kierownika robót elektrycznych poprzez:
− zmianę zapisu: ,,co najmniej 10 letnią praktyką zawodową, liczoną od dnia uzyskania
uprawnień,” na: ,,co najmniej 5 letnią praktykę zawodową, liczoną od dnia uzyskania
uprawnień,”
− zmianę zapisu: ,,doświadczenie zawodowe w pełnieniu funkcji kierownika budowy
w branży instalacji elektrycznych inwestycji prowadzonej w oparciu warunki
kontraktowe FIDIC lub inne równoważne warunki międzynarodowe” na:
,,doświadczenie zawodowe w pełnieniu funkcji kierownika robót w branży instalacji
elektrycznych inwestycji prowadzonej w oparciu warunki kontraktowe FIDIC lub inne
równoważne warunki międzynarodowe.”
4) Dodaje w Rozdziale VIII.2.3) następujący zapis: ,,i) Kierownikiem robót konstrukcyjno-
budowlanych, posiadającym:
− co najmniej 5 letnią praktykę zawodową, liczoną od dnia uzyskania uprawnień,
− uprawnienia do prowadzenia robót budowlanych przy zabytkach nieruchomych
w rozumieniu § 24. Ust. 2. Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego z dnia 27 lipca 2011r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich,
restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań
architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz
badań archeologicznych (Dz. U. z roku 2011 Nr 165 Poz. 987), tj. posiadająca
odpowiednie uprawnienia budowlane określone przepisami Prawa budowlanego – do
kierowania robotami budowlanymi, w tym doświadczenie szczegółowe: co najmniej 2-
letnia praktyka zawodowa na budowie przy zabytkach nieruchomych wpisanych do
rejestru zabytków.”
Zmianę ogłoszenia o zamówieniu Zamawiający przekazał w dniu 27 czerwca 2013 r.
Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej. Zmiana ta została opublikowana w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 2 lipca 2013 r. (2013/S 126-215136).
Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone art. 179 ust. 1 ustawy Pzp
przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie
przez niego szkody, polegającej na niespełnieniu warunków udziału, a w konsekwencji na
nieuzyskaniu zamówienia.
Ze względu na wycofanie przez Odwołującego podczas rozprawy zarzutu
dotyczącego posiadania przez kierownika budowy uprawnień do prowadzenia robót
budowlanych przy zabytkach nieruchomych, Izba nie rozpoznała merytorycznie tego zarzutu.
W odniesieniu do pozostałych, kwestionowanych przez Odwołującego, warunków
udziału w postępowaniu dotyczących personelu, który będzie uczestniczył w realizacji
zamówienia, Izba dokonała ich oceny pod kątem zgodności z przepisem art. 22 ust. 4 ustawy
Pzp, w myśl którego opis ten powinien spełniać łącznie dwa warunki: powinien być związany
z przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Za punkt
odniesienia przy rozstrzyganiu powyższej kwestii należało przyjąć zakres, skalę i stopień
skomplikowania robót oraz cel, jaki przyświeca określeniu warunków udziału
w postępowaniu, tj. dopuszczenie do postępowania wykonawców, którzy – dysponując
odpowiednio wykwalifikowanym personelem – dają rękojmię należytego wykonania
przedmiotu przyszłej umowy.
Problemem, jaki powstaje na gruncie określania warunków udziału w postępowaniu
oraz ich proporcjonalności do przedmiotu zamówienia, jest ryzyko zawężenia kręgu
wykonawców mogących ubiegać się o zamówienie, co ma bezpośrednie przełożenie na
zachowanie konkurencji. Z drugiej jednak strony, ustanowienie określonych warunków
udziału w postępowaniu służyć ma ochronie słusznego interesu zamawiających,
a dopuszczenia jak największej liczby wykonawców do postępowania nie można uznać za
priorytet w stosunku do dbałości o należytą realizację zamówienia.
Ukształtowanie wymogów na poziomie mogącym skutkować ograniczeniem liczby
wykonawców mogących ubiegać się o udzielenie zamówienia należy – w ocenie Izby –
uznać za dopuszczalne w takim zakresie, w jakim usprawiedliwione jest dbałością o jakość
i rzetelność wykonania przedmiotu zamówienia. Konieczne jest zatem zachowanie
równowagi pomiędzy interesem zamawiającego w uzyskaniu rękojmi należytego wykonania
zamówienia a interesem wykonawców, którzy poprzez sformułowanie nadmiernych
wymagań mogą zostać wyeliminowani z postępowania. Nieproporcjonalność warunku
zachodzi w sytuacji, gdy równowaga ta zostania zachwiana, powodując uniemożliwienie
ubiegania się o zamówienie wykonawcom mającym doświadczenie dające rękojmię jego
prawidłowej realizacji.
Zdaniem Izby, wymóg legitymowania się przez inżyniera koordynatora budowy
i kierownika budowy dziesięcioletnim doświadczenie zawodowym jest warunkiem
nadmiernym, nieuzasadnionym potrzebą zapewnienia, że zamówienie będzie wykonywane
przez odpowiednio wykwalifikowaną kadrę. Za taką oceną przemawia całokształt
ustanowionych w SIWZ wymagań dotyczących osób wyznaczonych do sprawowania ww.
funkcji oraz przyjęty przez Zamawiającego sposób obliczania długości doświadczenia
zawodowego.
Po pierwsze, długość praktyki zawodowej jest tylko jednym z elementów
sformułowanego przez Zamawiającego warunku. Obok odpowiednio długiego stażu
Zamawiający wymaga bowiem, aby osoby wskazane do pełnienia funkcji inżyniera
koordynatora budowy oraz kierownika budowy legitymowały się doświadczeniem w realizacji
inwestycji określonego rodzaju i wartości, a wymagania w tym zakresie należy uznać za
wysokie, zapewniające, że ww. funkcje pełnić będą osoby o kwalifikacjach i doświadczeniu
zawodowym odpowiednim dla skomplikowanej inwestycji.
W ocenie Izby, osobę, która zgodnie z wymaganiami Zamawiającego, posiada
doświadczenie zawodowe na stanowisku koordynatora lub kierownika projektu polegającego
na budowie obiektu służby zdrowia o wartości inwestycji nie mniejszej niż 100 mln zł brutto,
należy uznać za dającą rękojmię prawidłowego sprawowania tej funkcji w ramach inwestycji
będącej przedmiotem zamówienia, również w przypadku, gdy jej staż zawodowy wynosi
mniej niż 10 lat. Analogiczny wniosek jest uprawniony w odniesieniu do kierownika budowy,
który ma legitymować się doświadczeniem w kierowaniu inwestycją polegającej na budowie
lub przebudowie obiektu budowlanego służby zdrowia, w której znajdowało się min 5 sal
operacyjnych, oddział diagnostyki obrazowej (z funkcją tomografu i/lub angiografu), centralna
sterylizatornia, oddziały łóżkowe intensywnej terapii o wartości inwestycji nie mniejszej niż
100 mln zł brutto.
Biorąc pod uwagę specyfikę przedmiotowego zamówienia i stopień jego
skomplikowania (na co wskazywał Zamawiający), to właśnie opisane powyżej wymagania
dotyczące rodzaju wykonanych inwestycji oraz ich wartości stanowią zasadniczy element
mający dać gwarancję należytego doświadczenia zawodowego. Dodatkowy wymóg aż
dziesięcioletniego doświadczenia zawodowego nie jest niezbędny, zwłaszcza że przy tak
opisanym warunku znaczna część tego okresu może obejmować pracę przy jakichkolwiek,
nawet najprostszych robotach budowlanych.
Ponadto, co istotne, Zamawiający wyjaśniając treść SIWZ (odpowiedź 3 lipca 2013 r.
na pytanie 9) poinformował, że dziesięcioletnia praktyka zawodowa ma być potwierdzona
rzeczywistymi okresami pełnienia funkcji kierowniczej w danej branży. Zatem każda przerwa
w pełnieniu tych funkcji miała nie być wliczana do stażu zawodowego. Ponieważ za rzadkość
należy uznać ciągłe pełnienie funkcji kierowniczych przy robotach budowlanych
(występowanie przerw w tego typu pracy jest raczej regułą), tak rozumiany okres dziesięciu
lat doświadczenia jest wymogiem nadmiernym, nieproporcjonalnym, naruszającym przepis
art. 22 ust. 4 ustawy Pzp.
W związku z powyższym Izba nakazała Zamawiającemu dokonanie modyfikacji
ogłoszenia o zamówieniu oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia poprzez
obniżenie wymaganego okresu doświadczenia zawodowego dla inżyniera koordynatora
budowy oraz kierownika budowy, uznając, że wymóg pięcioletniego stażu, wraz
z pozostałymi elementami sformułowanych przez Zamawiającego warunków, w sposób
wystarczający zapewnia posiadanie stosownego doświadczenia, adekwatnego do stopnia
skomplikowania przedmiotu zamówienia.
Izba nie uwzględniła natomiast wniosku Odwołującego o obniżenie analogicznego
warunku dotyczącego kierownika robót elektrycznych i kierownika robót sanitarnych. Po
dokonanej przez Zamawiającego modyfikacji ogłoszenia o zamówieniu i SIWZ, wymagany
okres doświadczenia zawodowego tych osób został obniżony z dziesięciu do pięciu lat. Po
tej zmianie brak jest – zdaniem Izby – podstaw do stwierdzenia, że jest to wymóg nadmierny.
Nie przemawiają za tym argumenty, które uzasadniają uwzględnienie zarzutów dotyczących
inżyniera koordynatora budowy i kierownika budowy, bowiem w przypadku tych funkcji
wymagany okres doświadczenia zawodowego był dwukrotnie dłuższy. Odwołujący nie
wykazał, dlaczego warunek w obecnym brzmieniu nie powinien zostać utrzymany, nie podał
przekonujących argumentów uzasadniających jego zmianę. Za zmianą taką nie może
przemawiać jedynie fakt, że wykonawca nie dysponuje (lub ma trudności w wykazaniu się
dysponowaniem) osobą mogącą pełnić funkcję kierownika robót elektrycznych lub
kierownika robót sanitarnych.
W związku ze stwierdzeniem naruszenia przepisów ustawy, które to naruszenie może
istotny mieć wpływ na wynik postępowania, odwołanie – stosownie do przepisu art. 192 ust.
2 ustawy Pzp – podlegało uwzględnieniu.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………….