Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Iwona Szybka

Sędziowie:SSA Lucyna Guderska (spr.)

SSO del. Beata Łapińska

Protokolant: sekr. sądowy Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2012 r. w Łodzi

sprawy Z. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury,

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi

z dnia 5 grudnia 2011 r., sygn. akt: IX U 1476/10;

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 385/12

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 5 grudnia 2011 roku Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi oddalił odwołanie Z. B. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 2 sierpnia 2010 roku, którą to decyzją organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury proporcjonalnej z uwzględnieniem polskich i zagranicznych okresów ubezpieczenia wskazując, że szwedzka instytucja ubezpieczeniowa nie potwierdziła żadnych okresów ubezpieczenia na terenie Szwecji.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało oparte na następujących ustaleniach faktycznych:

Z. B. (1) urodził się w dniu (...)roku.

W okresie od dnia 1 lipca 1967 roku do dnia 6 czerwca 2008 roku wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Państwowych S. A. Oddział Gospodarowania (...) w Ł., na stanowisku starszego referenta . Wnioskodawca będąc zatrudnionym w wyżej wymienionym Przedsiębiorstwie korzystał z urlopu bezpłatnego w następujących okresach:

-

od 1 maja 1978 roku do 30 czerwca 1978 roku,

-

od 1 lipca 1979 roku do dnia 30 sierpnia 1979 roku,

-

od dnia 1 sierpnia 1980 roku do dnia 31 sierpnia 1980 roku,

-

od dnia 1 sierpnia 1984 roku do dnia 31 sierpnia 1984 roku,

-

od dnia 1 sierpnia 1985 roku do dnia 31 sierpnia 1985 roku,

-

od dnia 1 lipca 1986 roku do dnia 31 sierpnia 1986 roku,

-

od dnia 1 lipca 1988 roku do dnia 31 lipca 1988 roku,

-

od dnia 15 czerwca 1990 roku do dnia 15 listopada 1990 roku,

-

od dnia 1 czerwca 1991 roku do dnia 31 sierpnia 1991 roku,

-

od dnia 16 czerwca 1992 roku od dnia 31 lipca 1992 roku,

-

od dnia 21 czerwca 1993 roku do dnia 20 sierpnia 1993 roku,

-

od dnia 15 czerwca 1994 roku do dnia 31 sierpnia 1994 roku,

-

od dnia 20 czerwca 1995 roku do dnia 31 sierpnia 1995 roku,

-

od dnia 11 czerwca 1996 roku do dnia 25 lipca 1996 roku,

-

od dnia 1 sierpnia 1996 roku do dnia 31 sierpnia 1996 roku,

-

od dnia 23 lipca 1997 roku do dnia 29 sierpnia 1997 roku,

-

od dnia 27 lipca 1998 roku do dnia 28 sierpnia 1998 roku,

-

od dnia 4 lipca 2000 roku do dnia 31 sierpnia 2000 roku,

-

od dnia 23 lipca 2001 roku do dnia 24 sierpnia 2001 roku,

-

od dnia 2 sierpnia 2004 roku do dnia 31 sierpnia 2004 roku,

-

od dnia 19 lipca 2005 roku do dnia 2 września 2005 roku,

-

od dnia 11 lipca 2006 roku do dnia 8 września 2006 roku

-

od dnia 2 lipca 2007 roku do dnia 30 września 2007 roku.

Szwedzka firma (...) począwszy od 1979 roku zwracała się o zezwolenie na zatrudnienie wnioskodawcy jako maszynisty lokomotywy parowej podczas sezonów turystycznych w Szwecji. W latach 1979 - 2007, z wyjątkiem 1981 roku, 1982 roku, 2002 roku i 2003 roku, Z. B. (2) wykonywał pracę w okresach letnich w Szwecji, w czasie kiedy to w macierzystym Przedsiębiorstwie przebywał na urlopie bezpłatnym oraz w trakcie urlopu wypoczynkowego. Szwedzki pracodawca wypłacał wnioskodawcy wynagrodzenie, opłacał zaliczki na podatek.

W dniu 28 kwietnia 2008 roku Z. B. (1) złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o emeryturę, wskazując jako okresy ubezpieczenia okresy pracy w Szwecji.

Decyzją z dnia 4 września 2008 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia emerytalnego w kwocie zaliczkowej od dnia 1 kwietnia 2008 roku. Organ emerytalny do ustalenia uprawnień oraz wysokości emerytury przyjął 35 lat i 11 miesięcy okresów składkowych oraz 1 rok i 7 miesięcy okresów nieskładkowych, łącznie 37 lat i 6 miesięcy okresów pracy w Polsce. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych tj. od 1 stycznia 1988 roku do dnia 31 grudnia 1997 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyniósł 101,57%, zaś wysokość świadczenia została ustalona na poziomie 1651 zł brutto.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zwracał się do szwedzkiej instytucji ubezpieczeniowej o poświadczenie szwedzkich okresów podlegania ubezpieczeniom i ustalenie uprawnień do emerytury. W dniu 30 maja 2008 roku organ emerytalny wystosował zapytanie do FK V. w Szwecji, na formularzu E 202 . Następnie w dniu 5 września 2008 roku oraz w dniu 7 lipca 2009 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, powtórnie zwrócił się do szwedzkiej instytucji ubezpieczeniowej o przekazanie informacji dotyczących potwierdzenia okresów ubezpieczenia na formularzu E 001 oraz E 205.

W dniu 8 lutego 2010 roku szwedzka instytucja ubezpieczeniowa nadesłała formularz E 210 oraz E 205, na podstawie których ustalono, iż nie zostały potwierdzone żadne okresy ubezpieczenia Z. B. (1) w Szwecji.

Decyzją z dnia 2 sierpnia 2010 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeliczył emeryturę Z. B. (1) od dnia 1 kwietnia 2008 roku. Do ustalenia wysokości emerytury przyjęto dotychczasową podstawę jej wymiaru. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosi 101,57%. Wysokość świadczenia emerytalnego wynosi 1832,00 zł brutto .

W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uznał odwołanie za nieuzasadnione.

Opierając się na przepisach rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 roku w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie, w szczególności art. 45 i 46 oraz rozporządzenia Rady (EWG) nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 roku w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie, w szczególności art. 15 ust. 1, przywołanego rozporządzenie z dnia 27 marca 1972 roku, a także art. 53, art. 18 ust 1 i art. 15 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd orzekający wywiódł, że wnioskodawca, na którym ciążył onus probandi, nie udowodnił w żadnej mierze, iż posiada okresy ubezpieczenia z tytułu zatrudnienia wykonywanego w Szwecji, a tym samym brak jest podstaw do ustalenia prawa wnioskodawcy do emerytury proporcjonalnej z uwzględnieniem zagranicznych okresów ubezpieczenia.

Powyższe orzeczenie zaskarżył apelacją wnioskodawca wnosząc o jego zmianę i uwzględnienie odwołania.

Wyrokowi zarzucił naruszenie art. 217 § 1 , art. 227, art. 232, art. 233 § 1 k.p.c. polegające na pominięciu wyjaśnienia i ustalenia rzeczywistego stanu faktycznego i istotnych dla sprawy okoliczności oraz faktów podnoszonych wielokrotnie w toku całego procesu, a także w jego odwołaniu od zaskarżonej decyzji ZUS oraz w przedłożonych w pismach i dowodach mających charakter dokumentów urzędowych, jak również pismach procesowych w sprawie , składanych przez wnioskodawcę dla potrzeb Sądu, a także znajdujących się w zeznaniach wnioskodawcy przesłuchanego w charakterze strony w dniu 21 listopada 2011 roku w Sądzie w Łodzi. Zarzucił nadto, że Sąd zupełnie pominął znany Sądowi fakt skutkujący nieważnością postępowania zachodząca w myśl art. 379 k.p.c. , a mianowicie okoliczność, że przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Śródmieścia VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w W. - toczyła się i nadal się toczy sprawa wytoczona przez wnioskodawcę już w 2008 roku o to samo roszczenie, tj. o ustalenie prawa do zwiększonej emerytury - o wysokość emerytury z uwzględnieniem zaliczenia okresów pracy w firmie szwedzkiej B. H. A.B. do całości zatrudnienia powoda, od którego obliczana jest emerytura, sprawa oznaczona sygn. akt: VIII P 17/11, a aktualnie także sprawa o wznowienie postępowania w tej samej sprawie oznaczona sygn. akt: VIII P 1008/11.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż w sytuacji, w której został delegowany przez Ministerstwo Komunikacji do pracy w Szwecji, to od jego wynagrodzenia powinny być odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne. Zdaniem wnioskodawcy, skoro Ministerstwo zaniedbało konieczności objęcia go ubezpieczeniem społecznym, to jest odpowiedzialne za szkodę, jaką poniósł ubezpieczony w postaci obniżenia jego świadczenia emerytalnego.

Na rozprawie w dniu 23 października 2012 roku ubezpieczony oświadczył, że sprawa o ustalenie okresu zatrudnienia w Szwecji – tocząca się przed Sądem w Warszawie przeciwko Ministerstwu Transportu ze skargi o wznowienie postępowania - nie została zakończona. Jednocześnie ubezpieczony wniósł o zawieszenie niniejszego postępowania do czasu zakończenia postępowania w sądzie (...).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Istotą sporu w rozpoznawanej sprawie jest kwestia możliwości zaliczenia wnioskodawcy, przy ustalaniu prawa i wysokości emerytury, okresów pracy w Szwecji, jaką świadczył ubezpieczony w spornych okresach, tj okresach szczegółowo wyliczonych w zaskarżonej decyzji, a przypadających w latach 1978-2007 , w których to okresach wnioskodawca korzystał w macierzystym zakładzie pracy z urlopów bezpłatnych oraz urlopu wypoczynkowego.

Jak wynika z bezspornego stanu faktycznego sprawy wnioskodawca w okresie od dnia 1 lipca 1967 roku do dnia 6 czerwca 2008 był zatrudniony na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Państwowych S. A. Oddział Gospodarowania (...) w Ł., na stanowisku starszego referenta w latach 1979 - 2007, z wyjątkiem 1981 roku, 1982 roku, 2002 roku i 2003 roku, wykonywał pracę w okresach letnich w Szwecji, i w okresach wykonywania tej pracy w macierzystym Przedsiębiorstwie przebywał na urlopie bezpłatnym oraz korzystał z urlopów wypoczynkowych. Poza sporem pozostaje również fakt, że Szwedzki pracodawca wypłacał wnioskodawcy wynagrodzenie i opłacał zaliczki na podatek. Natomiast poza podatkiem nie zostały odprowadzone żadne inne składki, według stwierdzenia zawartego w informacji szwedzkiej instytucji ubezpieczeniowej, która w odpowiedzi na zapytanie organu rentowego nadesłała w dniu 8 lutego 2010 roku formularz E 210 oraz E 205, w którym nie zostały potwierdzone żadne okresu ubezpieczenia Z. B. (2) w Szwecji.

Prawidłowo podniósł Sąd pierwszej instancji, że na wnioskodawcy spoczywał ciężar dowodu tj. obowiązek udowodnienia posiadanych okresów ubezpieczenia w Szwecji, natomiast z zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż ubezpieczony legitymuje się jedynie polskimi okresami ubezpieczenia, a zatem brak jest podstaw do ustalenia wnioskodawcy prawa do emerytury proporcjonalnej z uwzględnieniem zagranicznych okresów ubezpieczenia. Ocena Sądu w tym przedmiocie znajduje potwierdzenie w obowiązujących przepisach prawa, których treść w sposób szczegółowy przytoczył Sąd Okręgowy, a zawartych zarówno w regulacjach wspólnotowych tj. rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 roku w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. U. L 28, 30.1.1997 str. 1) oraz rozporządzenie Rady (EWG) nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 roku w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. WE L 74 z 27 marca 1972 roku, s. 1 i nast. z późń. zm) oraz ustawodawstwie polskim tj. ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998 roku (Dz. U. z 2004 roku, Nr 39, poz. 353 ze zm.) regulującym zasady obliczania podstawy wymiaru emerytury lub renty dla osób posiadających okresy ubezpieczenia zagranicą.

Ponadto stwierdzenia wymaga, że powyższe okoliczności nie zostały zakwestionowane przez wnioskodawcę, a przedstawiony przez apelującego zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego nie znajduje potwierdzenia w okolicznościach faktycznych spawy, a w szczególności przy zauważeniu, iż skarżący nawet nie wskazuje, jakim przepisom prawa materialnego, Sąd Okręgowy uchybił.

Zarzuty apelacji sprowadzają się w istocie do wykazania, iż Sąd Okręgowy nie wyjaśnił, na kim spoczywał obowiązek odprowadzania przedmiotowych składek, który zdaniem ubezpieczonego wynikał z faktu skierowania go przez (...) do pracy za granicą.

Zarzut ten w ocenie Sadu Apelacyjnego nie jest uzasadniony, albowiem powyższa okoliczność pozostaje bez wpływu na ocenę merytorycznej poprawności rozstrzygnięcia. Dla oceny zasadności roszczenia wnioskodawcy decydujące znaczenie ma fakt nieodprowadzenia składek na ubezpieczenie społeczne w objętych sporem okresach, w których wnioskodawca pracę świadczył, na rzecz i z inicjatywy zagranicznego pracodawcy, a zatem nie na podstawie skierowania przez macierzysty zakład pracy. Bezspornie zagraniczny pracodawca składek na ubezpieczenie społeczne za wnioskodawcę nie odprowadzał, a zatem okresy wykonywania tej pracy nie podlegają uwzględnieniu przy ustalaniu prawa i wysokości świadczenia emerytalnego wnioskodawcy.

Za bezzasadny, uznać należy także zarzut apelacji dotyczący nieważności postępowania. Zarzut ten uzasadnia jedynie wystąpienie jednej z przesłanek określonych w art. 379 k.p.c. tj.

1)jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna,

2)jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany,

3)jeżeli o to samo roszczenie między tymi samymi stronami toczy się sprawa wcześniej wszczęta albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osądzona,

4)jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy,

5)jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw,

6)jeżeli sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy bez względu na wartość przedmiotu sporu.

W rozpoznawanej sprawie, nie występuje żadna z w/w okoliczności, a w szczególności powołana przez wnioskodawcę tj. zawisłość sporu. Zgodnie z oświadczeniem ubezpieczonego przez Sądem Rejonowym w Warszawie toczy się postępowanie wywołane skargą o wznowienie postępowania w sprawie z powództwa wnioskodawcy przeciwko Ministerstwu Infrastruktury w Warszawie o ustalenie okresu zatrudnienia w Szwecji. W związku z tym nie tylko są różne strony tego postępowania, ale także inny jest przedmiot sporu, bowiem sprawa tocząca się w sądzie rejonowym jest sprawą o ustalenie okresu pracy, a niniejsza jest sprawą o prawo do świadczenia.

Nie zachodzą także przesłanki do zawieszenia niniejszego postępowania do czasu zakończenia postępowania przed Sądem Rejonowym w Warszawie, albowiem w sytuacji uzyskania korzystnego dla ubezpieczonego rozstrzygnięcia, może on złożyć ewentualnie ponowny wniosek o uwzględnienie spornych okresów pracy w Szwecji przy ustalaniu wysokości emerytury na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej, zgodnie z którym prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

W związku z powyższym, uznając apelację za nieuzasadnioną, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.