Sygn. akt: KIO 62/14
WYROK
z dnia 4 lutego 2014 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Justyna Tomkowska
Protokolant: Paulina Nowicka
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lutego 2014 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 stycznia 2014 roku przez
wykonawcę L………. G…………. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
Usługi Leśne L……… G…………z siedzibą w Machowinie
w postępowaniu prowadzonym przez Lasy Państwowe - Nadleśnictwo Ustka
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności unieważnienia
postępowania w części 11, unieważnienie czynności wykluczenia Odwołującego
z postępowania oraz nakazuje dokonanie czynności wezwania Odwołującego do
złożenia wyjaśnień w trybie art. 26 ust. 4 ustawy Pzp w zakresie spełniania warunku
udziału odnośnie potencjału technicznego, a w przypadku gdy złożone wyjaśnienia nie
będą potwierdzały spełniania warunku udziału w postępowaniu – wezwanie
wykonawcy w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do uzupełnienia dokumentów;
2. kosztami postępowania obciąża Zamawiającego - Lasy Państwowe - Nadleśnictwo
Ustka i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez L………….. G…………
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Usługi Leśne L……….. G…………
z siedzibą w Machowinie tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Lasów Państwowych - Nadleśnictwa Ustka na rzecz L…………. G…………
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Usługi Leśne L……….. G………….
z siedzibą w Machowinie kwotę 19 457 zł 00 gr (słownie: dziewiętnaście tysięcy złotych
czterysta pięćdziesiąt siedem złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania, wynagrodzenia pełnomocnika
oraz dojazdu na rozprawę.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zmianami) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Słupsku.
Przewodniczący:
Sygn. akt KIO 62/14
UZASADNIENIE
Dnia 15 stycznia 2014 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej na podstawie art.
180 ust. 1 ustawy z dnia 29.01.2004 r. Prawo zamówień publicznych (dalej „ustawa Pzp”),
odwołanie złożył wykonawca L………… G……….. prowadzący działalność gospodarczą pod
firmą Usługi Leśne Leszek Górecki z siedzibą w Machowinie.
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonym o wartości szacunkowej większej niż 130.000,00 euro pn. Usługi leśne
w roku 2014 w Nadleśnictwie Ustka - część 11 prowadzi Zamawiający: Skarb Państwa -
Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwa Ustka. Ogłoszenie
o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 16
listopada 2013r. pod numerem 2013/S 223 - 388500.
Odwołanie wniesiono od niezgodnej z przepisami ustawy Pzp czynności Zamawiającego
oraz zaniechania przez Zamawiającego czynności w toku postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego polegających na:
1. odstąpieniu od wezwania Odwołującego się do złożenia wyjaśnień treści oferty
w zakresie oferowanego sprzętu do zrywki drewna stosowego w młodszych klasach wieku
i/lub/ewentualnie do złożenia dokumentów potwierdzających dysponowanie przez
wykonawcę odpowiednim potencjałem technicznym - wymaganym w pkt. 7.2.3. SIWZ tj.
zestawem sprzętu do zrywki drewna stosowego umożliwiającym zrywkę w młodszych
klasach wieku składającym się z jednostki napędowej zagregowanej z urządzeniem
pozwalającym na wykonanie zrywki metodą nasiębiemą (bez styku surowca z podłożem)
wyposażonym w żuraw do załadunku i rozładunku drewna - ciągnik zagregowany
z przyczepą typu jar;
2. wykluczeniu Odwołującego się w sytuacji braku podstaw faktycznych do wykluczenia
w zakresie część 11
3. unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w zakresie część
11.
Odwołujący zarzuca Zamawiającemu:
1. naruszenie przepisu art. 7 ust. 1 i 2 ustawy Pzp poprzez prowadzenie postępowania
w sposób naruszający zachowanie uczciwej konkurencji równego traktowania wykonawców
oraz naruszenie zasady bezstronności i obiektywizmu postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego
2. naruszenie przepisu art. 26 ust. 4 i 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania
Odwołującego do złożenia wyjaśnień treści oferty w zakresie oferowanego sprzętu do zrywki
drewna stosowego w młodszych klasach wieku i/lub/ewentualnie do złożenia dokumentów
potwierdzających dysponowanie przez wykonawcę odpowiednim potencjałem technicznym -
zestawem sprzętu do zrywki drewna stosowego umożliwiającym zrywkę w młodszych
klasach wieku składającym się z jednostki napędowej zagregowanej z urządzeniem
pozwalającym na wykonanie zrywki metodą nasiębiemą (bez styku surowca z podłożem)
wyposażonym w żuraw do załadunku i rozładunku drewna - ciągnika zagregowanego
z przyczepą typu jar;
3. naruszenie przepisu art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp poprzez wykluczenie
z postępowania wykonawcy spełniającego warunki udziału w postępowaniu;
4. naruszenie przepisu art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp poprzez wskazanie podstawy
faktycznej wykluczenia z udziału w postępowaniu w sposób, który uniemożliwia wywiedzenie
powodu podjęcia zaskarżonej czynności przez Zamawiającego;
5. naruszenie przepisu art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez odmowę udzielenie
zamówienia wykonawcy, który złożył ofertę nie podlegającą odrzuceniu, najkorzystniejszą na
podstawie kryteriów oceny ofert określonych w SIWZ;
6. naruszenie przepisu art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp publicznych poprzez
unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w sytuacji złożenia
w postępowaniu oferty nie podlegającej odrzuceniu;
7. naruszenie przepisu art. 93 ust. 3 ustawy Pzp poprzez wskazanie podstawy
faktycznej unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w sposób,
który uniemożliwia wywiedzenie powodu podjęcia zaskarżonej czynności przez
Zamawiającego.
Mając na uwadze powyższe wnoszono o:
1. uwzględnienie odwołania i zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego
kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego w sprawie;
2. nakazanie Zamawiającemu uchylenie czynności unieważnienia postępowania
w zakresie część 11;
3. nakazanie Zamawiającemu dokonanie ponownego badania ofert;
4. nakazanie Zamawiającemu wezwania wykonawcy Leszka Góreckiego do złożenia
wyjaśnień treści oferty Odwołującego się w zakresie oferowanego sprzętu do zrywki drewna
stosowego w młodszych klasach wieku i/lub/ewentualnie do złożenia dokumentów
potwierdzających dysponowanie przez wykonawcę odpowiednim potencjałem technicznym -
zestawem sprzętu do zrywki drewna stosowego umożliwiającym zrywkę w młodszych
klasach wieku składającym się z jednostki napędowej zagregowanej z urządzeniem
pozwalającym na wykonanie zrywki metodą nasiębiemą (bez styku surowca z podłożem)
wyposażonym w żuraw do załadunku i rozładunku drewna - ciągnik zagregowany
z przyczepą typu jar;
5. nakazanie Zamawiającemu wyboru najkorzystniejszej oferty spośród ofert nie
podlegającej odrzuceniu.
Zamawiający Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe
Nadleśnictwa Ustka prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na usługi
o wartości szacunkowej większej od wyrażonej w złotych równowartości kwoty 130.000,00
euro pn. Usługi Leśne w roku 2014 w Nadleśnictwie Ustka.
W dniu 23.12.2013 r. Zamawiający dokonał wyboru najkorzystniejszej oferty
wskazując, że w część 11 zamówienia pn. Usługi Leśne w roku 2014 w Nadleśnictwie Ustka,
za ofertę najkorzystniejszą uznana została oferta wykonawcy – L…………. G………… -
Usługi Leśne L………… G…….. w Machowinie. W dniu 8 stycznia 2014r. Zamawiający
unieważnił czynności oceny i wyboru najkorzystniejszej oferty w postępowaniu między
innymi
w zakresie części numer 11 wskazując, że w sprawie wszczęto postępowanie wyjaśniające.
W dniu 9 stycznia 2014r. Zamawiający zawiadomił wykonawcę – L……… G………..
o unieważnieniu postępowania w zakresie części 11 wskazując, że czynność unieważnienia
postępowania jest konsekwencją wykluczenia Odwołującego z postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego z powodu nie spełnienia warunku udziału w postępowaniu
w postaci braku sprzętu do zrywki drewna stosowego w młodszych klasach wieku.
Wedle oceny wykonawcy – L………… G…………… Zamawiający naruszył wskazane wyżej
przepisy ustawy Pzp co miało wpływ na wynik postępowania.
Postępowanie zamawiającego polegające na wykluczeniu Odwołującego jest
niezrozumiałe, wszak w dniu 23.12.2013 r. Zamawiający dokonał wyboru najkorzystniejszej
oferty wskazując, że w część 11 zamówienia za ofertę najkorzystniejszą uznana została
oferta wykonawcy – L………… G………… - Usługi Leśne L……….. G……….. w Machowinie.
Dokonany w wskazanym dniu wybór oferty Odwołującego musiał zatem oznaczać, że
wykonawca spełniał warunki udziału w postępowaniu określone przez Zamawiającego
w SIWZ - w tym w zakresie posiadanego potencjału technicznego polegającego między
innymi na posiadaniu zestawu sprzętu do zrywki drewna stosowego umożliwiającego zrywkę
w młodszych klasach wieku składającego się z jednostki napędowej zagregowanej
z urządzeniem pozwalającym na wykonanie zrywki metodą nasiębiemą (bez styku surowca
z podłożem) wyposażony w żuraw do załadunku i rozładunku drewna - ciągnik zagregowany
z przyczepą typu jar - w ilości 1 sztuk na każde oferowane zadanie.
Odwołujący podnosi, że wykazany w załączniku numer 5 do oferty Forwarder
Timberjack 81 OB spełnia wymogi zrywki w trzebieżach wczesnych tj. w 4 strefie prac,
bowiem jego szerokość nie przekracza 2,6 m. Zgodnie z Zarządzeniem nr 19 Dyrektora
Regionalnego Dyrektora Lasów Państwowych w Szczecinku z dnia 23.04.2012 w sprawie
zasad udostępniania drzewostanów siecią szlaków operacyjnych w nadleśnictwach
nadzorowanych przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Szczecinku wyżej
wymieniony sprzęt spełnia warunki zrywki drewna stosowego w młodszych klasach wieku,
ponieważ szlaki operacyjne w tych trzebieżach wynoszą od 3 do 4 metrów (Zarządzenie -
załącznik 13 do SIWZ ), ponadto oferowany forwarder jest dopuszczony do pracy przez
Urząd Dozoru Technicznego w Koszalinie co potwierdzone zostało dokumentami
załączonymi do oferty L…………. G…………... Również w specyfikacji technicznej sprzętu
ze względu na małe gabaryty producent przeznaczył wyżej wymienioną maszynę do zrywki
drewna stosowego w młodszych klasach wieku metodą nasiębiema.
Dodano także, że zgodnie z opisem w encyklopedii internetowej (wikipedia) forwarder
- to wykorzystywany w leśnictwie ciągnik do nasiębiemej zrywki drewna krótkiego (kłód
i wałków). Jest to maszyna samozaładowcza. Drewno przy pomocy żurawia ładowane jest
na maszynę i podczas zrywki nie ma kontaktu z podłożem. Powoduje to znaczne
ograniczenie szkód pokrywy gleby podczas zrywki. Większość forwarderów może być
wyposażona w montowane w miejsce kłonic kleszcze przeznaczone do zrywki
półpodwieszonej dłużyc. Takie przezbrojenie forwardera zmienia go w pełnowartościowy
klembank (ciągnik do zrywki drewna). Niniejsze okoliczności wskazują zatem, że w stanie
faktycznym sprawy Zamawiający eliminuje z postępowania - wobec braku potencjału
technicznego - wykonawcę dysponującego maszyną spełniającą zapisy SIWZ. Oferowana
przez Odwołującego maszyna spełnia warunek określony w pkt. 7.2.3. SIWZ na zadania
częściowe nr 1 - 15: w którym Zamawiający wymaga - zestawu sprzętu do zrywki drewna
stosowego umożliwiającego zrywkę w młodszych klasach wieku składającego się z jednostki
napędowej zagregowanej z urządzeniem pozwalającym na wykonanie zrywki metodą
nasiębiemą (bez styku surowca z podłożem) wyposażony w żuraw do załadunku
i rozładunku drewna - ciągnika zagregowany z przyczepą typu jar - w ilości 1 sztuk na każde
oferowane zadanie. Wskazane działanie Zamawiającego w oczywisty sposób narusza
przepisy art. 24 ust. 2 pkt 4 i art. 91 ust. 1 ustawy Pzp. Nie jest bowiem dopuszczalne
w świetle przepisów ustawy nie udzielenie zamówienia publicznego wykonawcy
spełniającemu warunki udziału w postępowaniu określone w SIWZ, którego oferta jest ofertą
najkorzystniejszą spośród ofert nie podlegających odrzuceniu w sytuacji gdy nie zachodzą
przesłanki do unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Zaznaczono również, że okoliczności o których mowa powyżej wykonawca wskazał
Zamawiającemu pismem z dnia 03.01.2014 r. - w sprawie doszło zatem do samo
wyjaśnienia złożonych przez wykonawcę dokumentów - co dopuszczalne jest w świetle
orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie.
W opinii Odwołującego Zamawiający dopuścił się naruszenia przepisów art. 26 ust. 4
i 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania Odwołującego do złożenia wyjaśnień treści
oferty w zakresie oferowanego sprzętu do zrywki drewna stosowego w młodszych klasach
wieku i/lub/ewentualnie do złożenia dokumentów potwierdzających dysponowanie przez
wykonawcę odpowiednim potencjałem technicznym - zestawem sprzętu do zrywki drewna
stosowego umożliwiającym zrywkę w młodszych klasach wieku składającym się z jednostki
napędowej zagregowanej z urządzeniem pozwalającym na wykonanie zrywki metodą
nasiębierną (bez styku surowca z podłożem) wyposażonym w żuraw do załadunku
i rozładunku drewna - ciągnik zagregowany z przyczepą typu jar.
Nie może być kwestionowane, że wobec ewentualnych wątpliwości Zamawiającego
co do treści dokumentów składanych przez wykonawcę na okoliczność wykazania spełnienia
warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego Zamawiający ma
obowiązek wezwać wykonawców złożenia wyjaśnień dotyczących dokumentów lub
oświadczeń i/lub/ewentualnie do uzupełnienia w wyznaczonym przez niego terminie
brakujących czy błędnych oświadczeń lub dokumentów, chyba że mimo ich uzupełnienia
konieczne byłoby unieważnienie postępowania. Oznacza to zatem, że w aktualnym stanie
prawnym, Zamawiający wzywa wykonawcę do wyjaśnienia dokumentów lub oświadczeń
i/lub/ewentualnie do uzupełnienia dokumentów lub oświadczeń w każdym przypadku, a więc
nie tylko wtedy, gdyby nieuzupełnienie miało skutkować unieważnieniem postępowania,
chyba że mimo uzupełnienia postępowanie i tak trzeba by było unieważnić. Wskazuje się, iż
wezwanie do wyjaśnień zgodnie z art. 26 ust. 4 ustawy Pzp nie zastępuje wezwania do
uzupełnienia dokumentów zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. Wyjaśnienia służyć mają
bowiem wykładni wątpliwej dla Zamawiającego treści złożonego dokumentu. Jeżeli wynik
wyjaśnień pozwoli na ustalenie, że złożone dokumenty nie są wystarczające dla
potwierdzenia spełnienia warunku udziału w postępowaniu, Zamawiającego obciąża
ustawowy obowiązek wezwania do uzupełnienia takich dokumentów zgodnie z treścią art. 26
ust. 3 ustawy Pzp. Wezwanie wykonawcy do uzupełnienia dokumentów na podstawie art. 26
ust. 3 ustawy jest czynnością obligatoryjną, bez której niedopuszczalnym jest wykluczenie
wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp, o ile nie zachodzą negatywne
przesłanki przewidziane tym przepisem. Wezwanie do wyjaśnień, o których mowa
w przepisie art. 26 ust. 4 ustawy Pzp również jest czynnością obligatoryjną, jednak sam brak
wyjaśnień nie może skutkować wykluczeniem wykonawcy, o ile nie poprzedzi go procedura
z art. 26 ust. 3 ustawy. W stanie faktycznym sprawy odstąpienie od wezwania wykonawcy -
Odwołującego się od wyjaśnienia złożonych dokumentów i/lub/ewentualnie od uzupełnienia
dokumentów lub oświadczeń wskazuje na dowolne i uznaniowe działanie Zamawiającego.
Takie działania i zaniechania naruszają wprost także naczelne zasady postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego - uczciwej konkurencji, równego traktowania
wykonawców, bezstronności i obiektywizmu postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego - określone w przepisie art. 7 ustawy. Wedle oceny Odwołującego naruszenie
przez Zamawiającego przepisu art. 7 ustawy Pzp staje się bardziej oczywiste jeżeli zauważy
się, że wykluczenie Odwołującego z postępowania nastąpiło, jak podaje Zamawiający,
w ramach postępowania wyjaśniającego - którego w istocie zdaniem Odwołującego nie
przeprowadzono - bynajmniej do Odwołującego się nie zwracano się o wyjaśnienie
ewentualnych wątpliwości.
Konsekwencją wskazanych naruszeń przepisów art. 26 ust. 4 i 3 i art. 24 ust. 2 pkt. 4
ustawy Pzp jest unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
w oparciu o art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp - pomimo braku przesłanek do unieważnienia
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Wedle oceny Odwołującego Zamawiający naruszył także przepisy art. 24 ust. 2 pkt 3
i art. 93 ust. 3 ustawy Pzp albowiem uzasadnienie tak wykluczenia Odwołującego z udziału
w postępowaniu jak i unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie
zawierają uzasadnienia faktycznego pozwalającego wywieść powodów wykluczenia
wykonawcy i unieważnienia postępowania.
Mając na uwadze powyższe wnoszono jak na wstępie.
Zawiadomienie o wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
odwołujący otrzymał w dniu 9 stycznia 2014r. Odwołanie wniesiono więc w ustawowym
terminie. Stosownie do art. 180 ust. 5 ustawy Pzp Odwołujący przesłał Zamawiającemu
kopię odwołania wraz z załącznikami. Wpis od odwołania w wymaganej wysokości został
w terminie uiszczony na rachunek UZP.
Na rozprawie Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, której wnosił o
oddalenie odwołania w całości jako bezzasadnego.
Na podstawie zebranego materiału dowodowego, tj. treści SIWZ, ofert
złożonych w postępowaniu, wyjaśnień składanych przez wykonawcę w toku
postępowania o udzielnie zamówienia publicznego, dokumentów złożonych przez
Strony i włączonych w poczet materiału dowodowego, stanowisk i oświadczeń Stron
zaprezentowanych pisemnie i w toku rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i zważył,
co następuje:
Ustalono, że nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp i nie stwierdziwszy ich, skierowano odwołanie
na rozprawę.
W ocenie Izby, wypełnione zostały przesłanki dla wniesienia odwołania określone
w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, tj. posiadanie przez Odwołującego interesu w uzyskaniu
danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez
Zamawiającego przepisów ustawy, gdyż w razie uwzględnienia zarzutów odwołania oferta
Odwołującego mogłaby zostać w wyniku ponownego badania i oceny ofert uznana za
najkorzystniejszą. Wypełnione zostały zatem materialnoprawne przesłanki do rozpoznania
odwołania, wynikające z treści art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Analizując dokumentację postępowania w sprawie udzielenia zamówienia
publicznego w odniesieniu do zarzutów stawianych przez Odwołującego, Izba ustaliła, co
następuje:
Z zapisów ogłoszenia o zamówieniu i SIWZ wynikało, że o udzielenie zamówienia
mogą ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki, dotyczące dysponowania
odpowiednim potencjałem technicznym. Ocena spełniania warunków udziału
w postępowaniu Zamawiający wskazał, że uzna warunek za spełniony, jeżeli wykonawca
przedłoży wykaz narzędzi i urządzeń technicznych dostępnych wykonawcy usług z zakresu
gospodarki leśnej w celu wykonania zamówienia wraz z informacją o podstawie
dysponowania tymi zasobami. Zamawiający wymagał, aby wykonawca dysponował
narzędziami i urządzeniami technicznymi, niezbędnymi przy pracach z zakresu gospodarki
leśnej w postaci zestawu sprzętu do zrywki drewna stosowego umożliwiający zrywkę
w młodszych klasach wieku składającego się z jednostki napędowej zagregowanej
z urządzeniem pozwalającym na wykonanie zrywki metodą nasiębierną [bez styku surowca
z podłożem] wyposażonego w żuraw do załadunku i rozładunku drewna - ciągnik
zagregowany z przyczepą typu jar - w ilości 1 szt. na każde oferowane zadanie.
Wykonawca złożył wraz z ofertą wykaz narzędzi przeznaczonych do realizacji
zadania nr 11, gdzie ujął w wykazie urządzenie Forwarder Timberjack 81 OB.
Po dokonaniu wyboru Zamawiający otrzymał od innego wykonawcy pismo, z treści
którego wynikało, że wybrany wykonawca nie posiada ciągnika z pługofrezarką.
Zamawiający postanowił anulować decyzję o wyborze oferty najkorzystniejszej
i przeprowadzić postępowanie wyjaśniające. Nadesłane przez Zamawiającego akta
postępowania nie zawierają informacji w jaki sposób owo postępowanie wyjaśniające było
prowadzone.
Jednocześnie w dniu 3 stycznia 2014 roku wykonawca z własnej inicjatywy złożył
wyjaśnienia, w których podkreślił że wykazany w załączniku nr 5 Forwarder Timberjack 81
OB spełnia wymogi zrywki w trzebieżach wczesnych, jego szerokość nie przekracza 2,4 m.
Zgodnie z Zarządzeniem nr 19 Dyrektora RDLP w Szczecinku z dnia 22 kwietnia 2012 roku
w sprawie zasad udostępniania drzewostanów siecią szlaków operacyjnych
w nadleśnictwach nadzorowanych przez RDLP w Szczecinku wymieniony sprzęt spełnia
warunki zrywki, ponieważ szlaki operacyjne w trzebieżach wynoszą od 3 do 4 metrów.
Forwarder jest dopuszczony do pracy przez Urząd Dozoru Technicznego w Koszalinie.
Także specyfikacja techniczna dopuszcza, ze względu na małe gabaryty, maszynę do zrywki
drewna stosowego w młodszych klasach wieku metodą nasiębierną.
Zamawiający postanowił wykluczyć Odwołującego z postępowania na podstawie art.
24 ust. 2 pkt 4 ustawy z powodu niewykazania spełniania warunku udziału w postępowaniu
tj. posiadania zestawu do zrywki drewna.
Dokonane ustalenia determinowały okoliczność, że odwołanie musiało zostać
uwzględnione.
Krajowa Izba Odwoławcza w składzie wyznaczonym do rozpoznania odwołania
uznała, że przed uzyskaniem od wykonawcy wyjaśnień w zakresie spełniania warunku
udziału w postępowaniu, a także brak zastosowania procedury określonej art. 26 ust. 3
ustawy Pzp, w przypadku kiedy możliwe i konieczne jest zastosowanie tej procedury,
decyzja o wykluczeniu wykonawcy z powodu niespełniania warunku udziału w postępowaniu
jest przedwczesna.
Sporną w sprawie jest kwestia czy wykonawca podlega wezwaniu do złożenia
wyjaśnień odnośnie poziomu spełniania warunku udziału w postępowaniu oraz kwestia
możliwości uzupełnienia oświadczeń i dokumentów w zakresie wykazania spełniania
warunków udziału w postępowaniu w zakresie potencjału technicznego.
Przechodząc do rozpoznania grupy zarzutów referujących do niedoskonałości
stwierdzonych przez Zamawiającego w ofercie Odwołującego w ramach złożonych
dokumentów, to zauważyć należy, że zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, Zamawiający ma
obowiązek wezwania wykonawców, którzy w określonym terminie nie złożyli wymaganych
przez niego oświadczeń lub dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1, albo którzy złożyli
wymagane przez Zamawiającego oświadczenia i dokumenty, o których mowa w art. 25 ust.
1, zawierające błędy, do ich złożenia w wyznaczonym terminie, chyba że mimo ich złożenia
oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne byłoby unieważnienie postępowania.
Przepis art. 26 ust. 3 ustawy Pzp ma charakter bezwzględnie obowiązujący
i nakłada na Zamawiającego nie prawo, a obowiązek wezwania do uzupełnienia oświadczeń
i dokumentów. Zamawiający nie może podjąć decyzji o wykluczeniu wykonawcy nie mając
absolutnej pewności co do spełnienia lub niespełnienia przez niego warunków udziału
w postępowaniu. Co więcej, zarówno doktryna, jak i orzecznictwo przepis art. 26 ust. 3
ustawy Pzp interpretują jednoznacznie: jeżeli z dokumentów załączonych do oferty nie
wynika, że wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu, traktuje się te dokumenty
i oświadczenia jak dokumenty „zawierające błąd” i mimo, że nie ma wątpliwości co do ich
treści, Zamawiający winien zastosować art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. Za utrwalony
w orzecznictwie należy uznać pogląd, że wezwanie musi być precyzyjne, a więc w jasny
sposób musi określać jakie braki w ofercie wymagają uzupełnienia lub wyjaśnienia.
Zamawiający jest zwolniony z obowiązku wzywania do uzupełnienia dokumentów
i oświadczeń, jeżeli mimo ich złożenia oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne
byłoby unieważnienie postępowania. W sprawie nie wykazano jednak, by zaistniała
konieczność unieważnienia postępowania albo by oferta Odwołującego podlegała
odrzuceniu.
Jeżeli istnieją jakiekolwiek wątpliwości co do spełniania warunku udziału
w postępowaniu przez wykonawcę, który w tym postępowaniu złożył ofertę, to obowiązkiem
Zamawiającego jest wyjaśnienie tych wątpliwości także przy zastosowaniu trybu z art. 26 ust.
4 ustawy Pzp.
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający, choć miał wątpliwości czy
wykonawca dysponuje odpowiednim sprzętem do wykonywania zamówienia w zadaniu
nr 11, nie zastosował żadnej z procedur wyjaśniających przewidzianych ustawą Pzp. Nie
może być podstawą wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego przeprowadzone postępowanie wyjaśniające przez samego Zamawiającego,
bez uwzględnienia i poznania stanowiska wykonawcy składającego ofertę co do zaistniałych
wątpliwości. Zamawiający w toku rozprawy w żaden sposób nie umiał wytłumaczyć jak
przebiegała weryfikacja spełniania warunku udziału dotyczącego obowiązku dysponowania
odpowiednim potencjałem technicznym przeprowadzona w ramach własnego postępowania
wyjaśniającego. Zgłoszone przez innego wykonawcę wątpliwości co do oferty Odwołującego
dotyczyły sprzętu w postaci ciągnika z pługofrezarką, natomiast powodem wykluczenia
z postępowania był brak zestawu do zrywki drewna w młodszych klasach wieku. Choć
Odwołujący z własnej inicjatywy złożył wyjaśnienia w dniu 3 stycznia 2014 roku, także
dotyczące zestawu do zrywki drewna, to Zamawiający w żaden sposób (w żadnym
dokumencie z postępowania) nie wyartykułował swoich wątpliwości co do wykazu sprzętu.
Dopiero na rozprawie przed Izbą okazało się, że Zamawiający uważa, iż wykonawca do
realizacji zamówienia w zadaniu 11 nie może lub też nie powinien używać forwardera
i według wiedzy Zamawiającego forwarder nie jest ciągnikiem zagregowanym z przyczepą
typu jar. Wątpliwości te nie znalazły jednak odzwierciedlenia w uzasadnieniu decyzji
o wykluczeniu wykonawcy z postępowania ani w żadnym innym dokumencie
z postępowania. A co ważniejsze, wykonawcy nie umożliwiono w żaden sposób zajęcia
stanowiska odnośnie tej kwestii. Choć sposób rozumienia warunku ustanowionego
w postępowaniu nie jest i nie może być przedmiotem rozpoznania w danym postępowaniu
odwoławczym, to bez znaczenia pozostaje wiedza obu stron sporu, czy danego sprzętu
można, czy też nie można używać w ramach zadania, jeżeli wiedza ta nie znajdzie
potwierdzenia w dokumentacji postępowania. Za wystarczające nie można uznać złożone
przez wykonawcę z własnej inicjatywy wyjaśnienia, ponieważ de facto Zamawiający nie
przedstawił danemu wykonawcy swoich wątpliwości co do sposobu spełniania przez niego
warunku udziału w postępowaniu, dlaczego prezentuje stanowisko, że wykonawca warunku
nie spełnia, z jakich zapisów SIWZ wynika, że za spełnienie warunku nie można uznać
zaproponowanie forwardera do realizacji zamówienia. Dopiero prawidłowe wezwanie
wykonawcy w trybie art. 26 ust. 4 ustawy Pzp i jednoznaczne wskazanie, dlaczego zdaniem
Zamawiającego znajdujący się w ofercie Odwołującego wykaz sprzętu jest niedoskonały,
może być podstawą do rozstrzygnięcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
i podjęcia decyzji o wykluczeniu wykonawcy. Z tych powodów złożone przez Zamawiającego
oświadczenie nadleśniczego o wymaganiach odnośnie sposobu realizacji zamówienia nie
było przydatne dla rozstrzygnięcia sporu.
Dlatego też nakazano Zamawiającemu unieważnienie decyzji o wykluczeniu
wykonawcy z postępowania i zastosowanie w pierwszej kolejności postępowania
wyjaśniającego przewidzianego art. 26 ust. 4 ustawy Pzp w ten sposób, iż Zamawiający
powinien jasno i precyzyjnie określić w wezwaniu, jakie błędy jego zdaniem zawiera wykaz
narzędzi. Jeżeli uzyskane od wykonawcy wyjaśnienia będą niewystarczające dla
potwierdzenia spełniania warunku udziału w postępowaniu lub będą wskazywały na
niespełnianie tego warunku, Zamawiający ma obowiązek zastosować procedurę
przewidzianą w art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, to znaczy ma obowiązek wezwać wykonawcę do
uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnianie warunku. W ocenie składu
orzekającego Izby w przedmiotowej sprawie nie istnieją bowiem jakiekolwiek
przeciwwskazania do zastosowania trybu art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. Stanowisko
Zamawiającego, że zastosowanie procedury sanacyjnej co do oferty Odwołującego nie jest
możliwe, należy uznać za błędne. Ponownie powtórzyć należy, iż Zamawiający zwolniony
jest z zastosowania art. 26 ust. 3 ustawy Pzp tylko w przypadku, gdy mimo złożenia
dokumentów lub oświadczeń oferta wykonawcy podlegałaby odrzuceniu albo konieczne
byłoby unieważnienie postępowania. Na takie okoliczności Zamawiający nie wskazywał.
W przedmiotowym postępowaniu, jeżeli okaże się, że po wyjaśnieniach wykonawca nie
spełnia warunku udziału w postępowaniu, możliwe jest wezwanie do uzupełnienia
dokumentów, w ramach którego wykonawca może przecież przedstawić nowy wykaz
narzędzi, wskazać, że posiada ciągnik zagregowany z przyczepą typu jar o takich
właściwościach, jakich wymaga Zamawiający lub na przykład w tym zakresie skorzystać
z potencjału podmiotu trzeciego.
Argumentacja przedstawiona w pierwszej części uzasadnienia orzeczenia
determinowała wniosek, że Zamawiający powinien wezwać Odwołującego do złożenia
wyjaśnień w trybie art. 26 ust. 4 ustawy Pzp a jeżeli powyższe okaże się niewystarczającego,
do uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnienie warunku udziału w postępowaniu
na podstawie art. 26 ust. 3 Pzp w sposób jednoznaczny określając jakiego rodzaju
wątpliwości budzą złożone w ofercie dokumenty, a odwołanie w tym, zakresie podlegało
uwzględnieniu. Zaniechanie powyższego stanowiło naruszenie przepisów Prawa zamówień
publicznych wskazanych w odwołaniu.
Konsekwencją uwzględnienia odwołania w zakresie naruszenia art. 26 ust. 3 i 4
ustawy Pzp była konieczność unieważnienia decyzji Zamawiającego o unieważnieniu
postępowania na postawie art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, ponieważ nie ziściły się przesłanki
umożliwiające unieważnienie postępowania na tej podstawie. W postępowaniu złożono co
najmniej jedną ofertę, której weryfikacja została przez Zamawiającego przeprowadzona
w sposób niedoskonały, dlatego też procedurę badania i oceny ofert, z uwzględnieniem
oferty Odwołującego należy powtórzyć. Izba zwraca także uwagę, iż uzasadnienie
o wykluczeniu z postępowania przekazane wykonawcy miało charakter lakoniczny i poza
wskazaniem podstawy prawnej, nie zawierało uzasadnienia faktycznego (merytorycznego),
na podstawie którego wykonawca mógłby z decyzją Zamawiającego polemizować. Przy
ponownej ocenie ofert Zamawiający winien w sposób bardziej szczegółowy uzasadniać
swoje decyzje.
Zgodnie z treścią art. 192 ust. 2 ustawy Pzp Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Wobec powyższego stwierdzenie przez Izbę,
iż potwierdziła się część zarzutów powoduje, iż w przedmiotowym stanie faktycznym została
wypełniona hipoteza normy prawnej wyrażonej w art. 192 ust. 2 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 2 pkt 2) i
ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238), uwzględniając
wynagrodzenie pełnomocnika Odwołującego w wysokości wynikającej z faktury przedłożonej
do akt sprawy oraz koszty dojazdu Strony na rozprawę przed Izbą.
Przewodniczący: