Sygn. akt: KIO 754/14
WYROK
z dnia 24 kwietnia 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Marzena Teresa Ordysińska
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 16 kwietnia 2014 r. przez
wykonawcę L………. T…………, prowadzącego działalność gospodarcza pod firmą
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe SAN-MET L………..
T…………Technika Grzewcza, Sanitarna i Gazowa, ul. Powstańców Wielkopolskich 6,
89-100 Nakło nad Notecią w postępowaniu prowadzonym przez Powiat Nakielski,
ul. Gen. H. Dąbrowskiego 54, 89-100 Nakło nad Notecią
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu powtórzenie badania i oceny ofert
z uwzględnieniem oferty Odwołującego.
2. kosztami postępowania obciąża Powiat Nakielski, ul. Gen. H. Dąbrowskiego 54, 89-100
Nakło nad Notecią i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę L……….
T…………., prowadzącego działalność gospodarcza pod firmą Przedsiębiorstwo
Produkcyjno-Handlowo-Usługowe SAN-MET L………… T……….. Technika
Grzewcza, Sanitarna i Gazowa, ul. Powstańców Wielkopolskich 6, 89-100 Nakło
nad Notecią tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Powiatu Nakielskiego, ul. Gen. H. Dąbrowskiego 54, 89-100 Nakło nad
Notecią na rzecz wykonawcy L……….. T………….., prowadzącego działalność
gospodarcza pod firmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe
SAN-MET L………… T………… Technika Grzewcza, Sanitarna i Gazowa,
ul. Powstańców Wielkopolskich 6, 89-100 Nakło nad Notecią kwotę 13 600 zł 00 gr
(słownie: trzynaście tysięcy złotych, zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy.
Przewodniczący: …………………………
Sygn. akt: KIO 754/14
U z a s a d n i e n i e
I. Powiat Nakielski w Nakle nad Notecią (zwany dalej Zamawiającym), prowadzi
postępowanie na wykonanie zamówienia publicznego na przebudowę systemu grzewczego
polegającej na likwidacji podgrzewaczy gazowych i budowie kotłowni gazowej oraz instalacji
centralnego ogrzewania w budynku Starostwa Powiatowego w Nakle nad Notecią przy
ul. Gen. H. Dąbrowskiego 54, w ramach modernizacji przestarzałego systemu ogrzewania.
Postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t. j. – Dz. U. z 2013 r., poz.
907 z późn. zm.; dalej: Prawo zamówień publicznych).
W dniu 16 kwietnia 2014 r. L……….. T…………, prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe SAN-MET
L………… T………. Technika Grzewcza, Sanitarna i Gazowa w Nakle nad Notecią (dalej:
Odwołujący) wniósł odwołanie, w którym zakwestionował odrzucenie własnej oferty z
postępowania i zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 89 ust. 1 pkt 2 Prawa zamówień publicznych poprzez uznanie, że treść złożonej
oferty nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej SIWZ);
2. art. 7 ust. 3 w zw. z art. 91 ust. 1 Prawa zamówień publicznych poprzez dokonanie
wyboru oferty najkorzystniejszej z zamiarem udzielenia zamówienia wybranemu
wykonawcy z naruszeniem wymienionych przepisów;
3. art. 7 ust. 1 Prawa zamówień publicznych poprzez przeprowadzenie postępowania
z naruszeniem zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.
Zamawiający nie uwzględnił zarzutów podniesionych w odwołaniu i wnosił o jego
oddalenie. Potwierdzał stanowisko Odwołującego, że wynagrodzenie ma charakter
ryczałtowy, jednak wymagał kosztorysu szczegółowego, ponieważ skłaniały go do tego
dotychczasowe doświadczenia. Odwołujący nie zgłaszał ani uwag ani pytań do SIWZ.
Zamawiający podnosił, iż przedmiotem zamówienia jest remont starej instalacji, a więc różne
rzeczy mogą się wydarzyć w trakcie prac. Zauważał, że w przypadku zejścia wykonawcy
z roboty bądź odstąpienia od umowy, wobec braku kosztorysu szczegółowego, nie będzie
mógł dokonać rozliczenia. W projekcie umowy wskazano, że może być konieczność
wykonania elementów zamiennych. Wskazywał, że kosztorys ofertowy załączony do oferty
Odwołującego jest kosztorysem uproszczonym, który nie zawiera rozbicia pozycji na
poszczególne elementy. Dodatkowo elementy kosztorysu Odwołującego zostały wycenione
na wyjątkowo niskim poziomie – zaniżone o 500 - 1000 zł w stosunku do kosztorysu
inwestorskiego bądź kosztorysów pozostałych wykonawców (przykładowo pozycja warta
około 1000 zł została wyceniona na 9 zł). Wobec tego, że był to jedynie kosztorys
uproszczony, nie miał podstaw, aby dopytywać o sposób wyceny danej pozycji.
Na pytanie przewodniczącej, czy wobec tego odrzucił ofertę w związku z rażąco niską ceną
Zamawiający odpowiada, że nie, odrzucił Odwołującego z przyczyn formalnych z powodu
braku kosztorysu szczegółowego. Podnosił że część wykonawców złożyła wymagany
kosztorys, a część nie. Wszystkich w takiej samej sytuacji potraktował jednakowo.
Odwołujący uzasadnił swoje zarzuty następująco:
Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art, 89 ust. 1 pkt. 2 Prawa
zamówień publicznych ponieważ, jak stwierdził Zamawiający, treść oferty nie odpowiadała
treści specyfikacji. Podstawą odrzucenia oferty był brak kosztorysu ofertowego
szczegółowego wraz z tabelą elementów scalonych. W ocenie Odwołującego nie jest to
uzasadnione, ponieważ wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu umowy zostało określone
jako ryczałtowe, a kosztorys ofertowy załączony do oferty był wystarczający.
W związku z powyższym Odwołujący wnosił o:
1. uwzględnienie odwołania oraz
2. nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
3. nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert
z uwzględnieniem oferty Odwołującego;
4. nakazanie Zamawiającemu dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej złożonej przez
Odwołującego.
II. Nie stwierdzono zaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 189 ust. 2 Prawa zamówień
publicznych, wobec czego rozpoznano odwołanie na rozprawie.
Odwołującemu przysługuje prawo do wniesienia odwołania zgodnie z art. 179 ust. 1
Prawa zamówień publicznych, bowiem ma interes w uzyskaniu danego zamówienia i może
ponieść szkodę w wyniku ewentualnego naruszenia przez Zamawiającego Prawa zamówień
publicznych - jeżeli podniesione przez niego zarzuty by się potwierdziły, w wyniku czego
zostałaby dokonana powtórna ocena ofert, wówczas Odwołujący miałby realną szansę na
uzyskanie zamówienia.
Po zapoznaniu się z dokumentacją postępowania i stanowiskami Stron, Krajowa Izba
Odwoławcza zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Izba ustaliła, co następuje:
1. Nie był sporny ryczałtowy charakter zamówienia za wykonanie przedmiotu umowy.
2. W rozdziale II SIWZ w pkt. Uwaga wskazano:
,,W niniejszej specyfikacji przedmiar robót jest traktowany, jako materiał pomocniczy do
dokumentacji projektowej, z tym że wykonawca powinien zapoznać się z przedmiarami
robót.”
3. Zamawiający w SIWZ w rozdziale XV. Opis sposobu obliczenia ceny oferty określił, że:
a) Cenę oferty należy podać w formie ryczałtu. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. -
Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) ten rodzaj wynagrodzenia określa
w art. 632, cytując brzmienie tegoż artykułu;
b) W związku z powyższym cena oferty musi zawierać wszelkie koszty niezbędne do
zrealizowania zamówienia wynikające wprost z dokumentacji projektowej, jak również w
niej nieujęte, a bez których nie można wykonać zamówienia, np, podatek VAT, wszelkie
roboty przygotowawcze, porządkowe, zagospodarowanie placu budowy, koszty
utrzymania zaplecza budowy, ewentualne wykonanie rusztowań, zysk, itp. Wykonawca
winien przewidzieć wszelkie okoliczności mogące wpłynąć na kształtowanie się ceny
zamówienia.
c) Niedoszacowanie, pominięcie oraz brak rozpoznania zakresu przedmiotu
zamówienia nie może być podstawą do żądania zmiany wynagrodzenia ryczałtowego,
d) skutki finansowe jakichkolwiek błędów w dokumentacji projektowej obciążają
wykonawcę zamówienia, a zatem musi on przewidzieć wszystkie okoliczności, które
mogą wpłynąć na cenę zamówienia.
4. W Rozdziale VIII SIWZ zatytułowanym ,,Inne dokumenty wymagane od wykonawców”
Zamawiający wymagał złożenia ,,szczegółowego kosztorysu ofertowego wraz z tabelą
elementów scalonych”. Brak w SIWZ przypisania jakiegokolwiek znaczenia temu
dokumentowi, które mogłoby wskazywać na skutki jego złożenia/niezłożenia wraz
z ofertą. Brak również określenia, co Zamawiający rozumie pod pojęciem ,,kosztorys
szczegółowy”.
5. Zamawiający zawiadomił Odwołującego o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 89
ust. 1 pkt. 2 Prawa zamówień publicznych, ponieważ treść oferty nie odpowiadała treści
specyfikacji. Podstawą odrzucenia oferty był brak kosztorysu ofertowego szczegółowego
wraz z tabelą elementów scalonych.
Wobec powyższych okoliczności Izba stwierdziła, że doszło do naruszeń przepisów
wskazywanych w odwołaniu, w szczególności art. 89 ust. 1 pkt 2 Prawa zamówień
publicznych.
Przepis art. 89 ust. 1 pkt 2 Prawa zamówień publicznych nakazuje Zamawiającemu
odrzucenie oferty, jeżeli jej treść nie odpowiada SIWZ. Utrwalony jest w orzecznictwie
pogląd, że podstawą faktyczną odrzucenia oferty z powodu jej niezgodności z SIWZ może
być tylko rzeczywista treść oferty, o ile nie odpowiada wymogom jasno w SIWZ określonym.
Przy czym nie chodzi o jakiekolwiek wymogi Zamawiającego, ale wymogi odnoszące się do
ukształtowania przyszłego świadczenia – przedmiotu umowy. Zatem podstawą odrzucenia
oferty nie mogą być jakiekolwiek wymogi Zamawiającego, zawarte w SIWZ, które nie mają
bezpośredniego związku z treścią oferty rozumianą wąsko, jako zakres przyszłego
świadczenia. Oczywiste jest, że kosztorys, co do zasady, określa elementy i prace, które
zostaną wykonane w ramach robót budowlanych. Jednak znaczenie kosztorysu nie jest
jednakowe we wszystkich okolicznościach – zależy od ukształtowania przez Zamawiającego
postanowień SIWZ, projektu umowy, a w szczególności – od charakteru wynagrodzenia (czy
jest to wynagrodzenie ryczałtowe czy kosztorysowe).
W niniejszym zamówieniu wynagrodzenie określone jako ryczałtowe (art. 632
Kodeksu cywilnego). Brak w SIWZ i projekcie umowy jakichkolwiek postanowień, które
przypisywałyby kosztorysowi załączonemu do oferty jakiekolwiek znaczenie. Jest to
konieczne przy wynagrodzeniu ryczałtowym, ponieważ – odmiennie niż przy wynagrodzeniu
kosztorysowym - brak jakiegokolwiek ,,naturalnego” powiązania pomiędzy kosztorysem
a wynagrodzeniem czy sposobem realizacji umowy. Kosztorys w takim przypadku (przy
wynagrodzeniu ryczałtowym) nie określa treści świadczenia – zakres robót budowlanych
określony jest w dokumentacji projektowej (nawet Zamawiający w § 7 ust. 3 projektu umowy
wskazuje, że ,,wynagrodzenie obejmuje wszelkie koszty związane z realizacją zamówienia,
wynikające wprost z dokumentacji projektowej, a jak również nieujęte, bez których nie można
wykonać realizacji zamówienia”); przedmiar załączony do SIWZ miał charakter jedynie
pomocniczy, co wyraźnie w SIWZ zaznaczono. Już sam ten fakt uniemożliwiałby porównanie
Zamawiającemu złożonych w postępowaniu kosztorysów z zachowaniem równego
traktowania wykonawców.
Postanowienia umowne w żaden sposób nie odwołują się do kosztorysu ofertowego –
rozliczenia (fakturowanie) będzie następować na podstawie protokołów odbioru
sporządzonych zgodnie z harmonogramem. Co prawda mowa w postanowieniach
umownych o robotach zamiennych i zaniechanych, jednak w ich kontekście również nie
przywoływano kosztorysu ofertowego. W konsekwencji trzeba przyjąć, że kosztorys
załączony do oferty w tymże postępowaniu miał charakter jedynie informacyjny, i jako taki
nie mógł być podstawą odrzucenia oferty.
Reasumując, nie da się z postanowień SIWZ i projektu umowy wywieść, że kosztorys
załączony do oferty miał jakiekolwiek znaczenie przekładające się na zakres przyszłego
zobowiązania, które powinno znaleźć odzwierciedlenie w treści oferty. Tym samym brak było
podstaw do odrzucenia oferty Odwołującego z uwagi na brak załączenia do jego oferty
kosztorysu szczegółowego z tabelą elementów scalonych. Niezależnie od powyższej
argumentacji, należy zauważyć, że o ile Zamawiający oczekiwał skonkretyzowanej formy
kosztorysu ofertowego (z wypowiedzi Zamawiającego na rozprawie wynikało, że oczekiwał
on załączenia do oferty ,,kosztorysu sporządzonego metodą kalkulacji szczegółowej”), to
powinien oczekiwaną przez siebie formę zdefiniować w SIWZ, a nie pozostawiać domysłom
wykonawców (Odwołujący mógłby twierdzić, że jego kosztorys ofertowy jest wystarczająco
,,szczegółowy”, a żadna metoda kalkulacji w SIWZ nie została przecież wskazana).
Reasumując, wobec braku podstaw do odrzucenia oferty Odwołującego w związku
z załączonym przez niego do oferty kosztorysem ofertowym, stwierdzono w czynnościach
podjętych przez Zamawiającego naruszenia przepisów wskazanych w odwołaniu,
w szczególności art. 89 ust. 1 pkt 2 Prawa zamówień publicznych, dlatego orzeczono jak
w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust.
9 oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:
………………………………