Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2013r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 maja 2013r. w Suwałkach

sprawy J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o emeryturę

w związku z odwołaniem J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 18 grudnia 2012 r. znak (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18.12.2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., powołując się na przepisy rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.1983r. Nr 8 poz. 43 ze zm.) oraz ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 153 poz.1227 ze zm.) odmówił J. K. prawa do wcześniejszej emerytury, z uwagi na nierozwiązanie stosunku pracy oraz brak 15 lat pracy w warunkach szczególnych. W tym zakresie organ rentowy nie uwzględnił okresów zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...) w S. od 15.10.1973r. do 13.05.1988r. i od 18.06.1988r. do 29.02.1992r. z uwagi na brak świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Ponadto w (...) był zatrudniony na kilku stanowiskach m.in. palacza c.o., konserwatora budowy, montera urządzeń i instalacja ogrzewczych. Organowi rentowemu nie udało się ustalić okresów, gdy pracował tylko jako palacz c.o.

W odwołaniu J. K. domagał się zmiany decyzji, uwzględnienia spornych okresów pracy w warunkach szczególnych i przyznania prawa do wcześniejszej emerytury. Podniósł, iż pracując jako palacz c.o. wykonywał prace uwzględnione w dziale XIII poz. 1 pkt 4, jako monter instalacji ogrzewczych prace wymienione Dziale V pkt 4, a jako robotnik budowlany w Dziale V pkt 6 zarządzenia nr 55 Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14.07.1983r. Jako palacz pracował w okresie jesienno – zimowym, a w pozostałych okresach jako konserwator budowlany. W obu przypadkach wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

J. K. (ur. (...)) w dniu 20.11.2012r. wystąpił z wnioskiem o emeryturę. W dacie składania wniosku pozostawał w stosunku pracy z Przedsiębiorstwem (...) Sp. z o.o.

Na dzień 01.01.1999r. udowodnił 27 lat 10 miesięcy 18 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Organ rentowy uwzględnił 2 lata 11 dni 10 miesięcy okresów pracy w warunkach szczególnych, uwzględniając okres pracy w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. od 22.01.1996r. do 31.12.1998r. (świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach k. 19 akt ZUS).

W okresie od 22.11.1969r. do 30.04.1971r. odwołujący był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w A., jako operator (świadectwo k. 8 akt ZUS). Za ten okres nie legitymował się świadectwem pracy w warunkach szczególnych. Z akt osobowych (koperta k. 18) nie wynikało, jakiego rodzaju urządzenia – maszyny obsługiwał. W wyjaśnieniach odwołujący (02:34 - 03:48 koperta k. 22) podał, iż obsługiwał agregaty tynkarskie, betoniarki (różnego typu) i wyciągi przyścienne.

Powyższego okresu nie uwzględniono do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Pod kątem pracy w warunkach szczególnych rozważano również okres pracy w Państwowym Ośrodku (...) w S. od 15.10.1973r. do 29.02.1992r. W okresie od 14.05.1988r. do 17.06.1988r. przebywał na urlopie bezpłatnym. Z akt osobowych i świadectwa pracy (k. 10 akt ZUS) wynika, iż przez cały okres zatrudnienia zajmował stanowiska palacza c.o., konserwatora budowlanego, montera urządzeń i instalacji ogrzewczych i konserwatora budowlanego. (...) został zlikwidowany i odwołujący nie uzyskał świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

Z akt osobowych wynika, iż na początku zatrudnienia odwołującemu powierzono obowiązki palacza c.o. Nie posiadał wówczas stosownych uprawnień i na zmianie pracował z innym palaczem. W okresie od 03.11.1973r. do 17.01.1974r. był słuchaczem kursu palaczy c.o. i w dniu 17.01.1974r. zaliczył go z wynikiem pozytywnym. Od tego czasu pracował samodzielnie. Praca palacza c.o. była sezonowa i trwała od października do końca kwietnia. Do 1978r. palacze pracowali przez cały rok, gdyż również poza sezonem grzewczym (...) musiał zapewnić ciepłą wodę do celów sanitarnych dla wszystkich pracowników. Taka sytuacja trwała do 1978r., gdyż potem (...) przeszedł z kotłów parowych na kotły wodne. Na początku odwołujący obsługiwał kotły ciśnieniowe, a po 1978r. kotły wodne – niskociśnieniowe. Były to kotły niezautomatyzowane, opalane mieszanką węgla i koksu. Wszystkie prace odwołujący wykonywał ręcznie. Skład opału był oddalony o ok. 30 metrów od kotłowni i palacz węgiel dowoził taczkami. Tak samo wywożono żużel (zeznania świadka C. M. 47:15-51:34 koperta k. 14). Okres grzewczy trwał 7 miesięcy w roku. Poza okresem grzewczym odwołujący pracował jako konserwator budowlany. W dniu 23.04.1974r. komisja (...) potwierdziła jego uprawnienia do pracy na stanowisku konserwatora budowlanego. W dniu 16.05.1975r. odwołujący uzyskał tytuł czeladnika w rzemiośle murarstwo. Poza okresem grzewczym wnioskodawca zajmował stanowisko konserwatora budowlanego lub montera urządzeń i instalacji ogrzewczych. W aktach osobowych nie zachowały się zakresy czynności dotyczące tych stanowisk, jednak z zeznań świadków S. K. (39:35-46:50 koperta k. 14) i C. M. wynikało, iż na tych stanowiskach wykonywał różne prace budowlano - remontowe np. malował pokoje, krył dachy, czyścił borty na dziale produkcji etc.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych uwzględnieniu podlegał tylko okres zatrudnienia na stanowisku palacza od momentu uzyskania uprawnień tj. od 17.01.1974r. do 29.02.1992r. Przy przyjęciu, że okres grzewczy trwał 7 miesięcy staż pracy w warunkach wyniósł 10 lat 7 miesięcy 13 dni.

Sąd zważył, co następuje:

Prawo do emerytury w obniżonym wieku zgodnie z treścią art. 184 ust.1 i 2 (w treści obowiązującej do 31.12.2012r.) w zw. z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. z 2009r. Dz.U. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) przysługuje ubezpieczonym urodzonym - tak jak wnioskodawca – po 31.12.1948r., jeżeli pracowali w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, posiadają staż ubezpieczeniowy w wymiarze 25 lat (w przypadku mężczyzn), ukończyli 60 rok życia, nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązali stosunek pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Ilość lat pracy warunkach szczególnych oraz wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych jest badana na dzień wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, czyli 01.01.1999r.

Zgodnie z dyspozycją art. 32 ust.2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS
za pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych uważa się osoby, które były zatrudnione przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej, ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Przepis art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS odnośnie wieku, stażu pracy oraz charakteru wykonywanej pracy, uprawnionych do emerytury odsyła do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). §3 i 4 rozporządzenia, prawo do emerytury uzależniają od spełniania łącznie następujących warunków: posiadanie 25-letniego okresu zatrudnienia, w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach i ukończenie 60 roku życia. Zgodnie z §2 ust.1 rozporządzenia w sprawie wieku…, zaliczeniu do okresów pracy w warunkach szczególnych podlegają te, w których praca była świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych odwołujący domagał się uwzględnienia dwóch okresów pracy: od 22.11.1969r. do 30.04.1971r. w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w A. oraz od 15.10.1973r. do 29.02.1992r.w Państwowym Ośrodku (...) w S..

Pierwszy okres nie podlegał uwzględnieniu do stażu pracy w warunkach szczególnych, gdyż odwołujący nie zajmował stanowiska pracy zaliczonego do wykonywanych w warunkach szczególnych. Jako operator średnich maszyn budowlanych nie zajmował się obsługą ciężkiego sprzętu budowlanego, gdyż do takiego nie można zakwalifikować betoniarek czy agregatów tynkarskich. Z akt osobowych nie wynikało, jakiego rodzaju maszyn obsługiwał i w tym zakresie Sąd bazował na wyjaśnieniach samego odwołującego. Praca na tym stanowisku nie została uwzględniona w Wykazie A, a tylko takie stanowiska mogą być uwzględnione do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Drugim okresem rozważanym pod względem pracy w warunkach szczególnych, był okres pracy w (...) w S.. Na podstawie akt osobowych i zeznań świadków Sąd ostatecznie zaliczy do stażu pracy w warunkach szczególnych okres pracy na stanowisku palacza c.o. Praca na tym stanowisku, zgodnie z zapisem w Wykazie A dziale XIV poz. 1 (prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego) była praca w warunkach szczególnych, jednak zaliczeniu polegały tylko okresy grzewcze (7 miesięcy w roku) i od momentu uzyskania uprawnień do samodzielnej obsługi pieców czyli od 17.01.1974r. W kolejnych angażach wskazano, iż okresowo podwyższano odwołującemu wynagrodzenie z tytułu pracy na stanowisku np. konserwatora budowlanego, jednak na odwrocie takiego angażu z reguły zaznaczano również, jakie są postanowienia pracodawcy odnośnie stawki palacza (por. np. angaż z 01.11.1986r.). Okoliczność ta potwierdza, iż pomimo zajmowania różnych stanowisk, w okresie grzewczym odwołujący wykonywał tylko prace palacza c.o. i tylko okresy pracy na tym stanowisku mogły zostać uwzględnione do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Pozostałe stanowiska nie zostały uwzględnione w Wykazie A. Za błędne należało uznać stanowisko odwołującego, iż skoro wykonywał np. prace dekarskie w jakimś okresie zatrudnienia na stanowisku konserwatora budowlanego, to automatycznie pracował w warunkach szczególnych. Gdyby prace dekarskie wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, to wówczas takie okresy również podlegały uwzględnieniu do stażu pracy w warunkach szczególnych. Jednak jak wynika z zeznań świadków, poza okresami grzewczymi, jako konserwator budowlany czy monter urządzeń i instalacji ogrzewczych, odwołujący wykonywał różne prace budowlano – remontowe. Pracował tam gdzie była potrzeba. To wyklucza możliwość uwzględnienia innych okresów pracy w (...) w S. do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Organ rentowy do stażu pracy w warunkach szczególnych uwzględnił 2 lata 11 miesięcy i 10 dni. Okres ten potwierdzało świadectwo pracy w warunkach szczególnych. Na marginesie należy tylko wskazać, iż pracodawca wskazał dłuższy okres, jednak w związku z powyżej powołanymi przepisami, zaliczeniu podlegają okresy do 31.12.1998r. Konkludując, przy uwzględnieniu okresu zaliczonego przez organ rentowego i tego wykazanego w niniejszym postępowaniu - 10 lat 7 miesięcy 13 dni, wnioskodawca nadal nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a tym samym nie nabył uprawnień do wcześniejszej emerytury.

W związku z powyższym, na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 kpc orzeczono, jak w sentencji.

mt