Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 24 czerwca 2014 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, Wydział XVIII Cywilny w sprawie o sygnaturze akt XVIII C 2961/13 z powództwa B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w G. przeciwko A. J. o zapłatę: 1. zasądził od pozwanej A. J. na rzecz powoda B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w G. kwotę 2.188,25 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 20 lutego 2013 roku do dnia zapłaty; 2. oddalił powództwo w pozostałej części; 3. wyrokowi nadał rygor natychmiastowej wykonalności, z wyjątkiem punktu 2; 4. zasądził od pozwanej A. J. na rzecz powoda B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w G. kwotę 647 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało oparte na ustaleniu, iż na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 kwietnia 2012 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w P. przeniósł na powoda wierzytelność przysługującą mu od pozwanej obejmująca kwotę 1.760,72 złotych kapitału, 842.60 złote odsetek umownych oraz 36,61 złotych tytułem kosztów dodatkowych, w tym działań windykacyjnych wobec pozwanej. Przedmiotowa wierzytelność wynika z zawartej przez pozwaną umowy kredytu odnawialnego.

W oparciu o powyższe ustalenia Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo zasługuje na uwzględnienie w przeważającej części. W niniejszej sprawie powód domagał się zasądzenia na jego rzecz kwoty 2.224,86 złotych wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W ocenie Sądu I instancji roszczenie powoda w zakresie kwoty 36,61 złotych nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd I instancji argumentował, iż na wskazaną kwotę składają się między innymi opłaty windykacyjne. Zastrzeżenie zaś tego rodzaju opłat w okolicznościach rozpoznawanej sprawy w ocenie Sądu a quo stanowi w istocie zastrzeżenie na wypadek niewywiązania się przez dłużnika ze świadczenia pieniężnego. Zastrzeżenie tego rodzaju opłat w swej istocie jest niczym innym jak zastrzeżeniem kar umownych na wypadek niewykonania bądź nienależytego wykonania świadczenia pieniężnego, co jest niedopuszczalne (art. 483 § 1 k.c.), a zatem jako sprzeczne z ustawą – nieważne (art. 58 § 1 k.c.). Nadto Sąd I instancji podniósł, iż są to normalne koszty prowadzenia przedsiębiorstwa w zakresie usług rynku finansowego i jako takie muszą być brane pod uwagę przez przedsiębiorców w ogólnym rachunku ekonomicznym.

W przedmiocie żądanych pozwem odsetek Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c. oraz art. 482 k.c. Sąd a quo argumentował, iż odsetki mają na celu wyrównanie utraty siły nabywczej pieniądza oraz zwiększenie dyscypliny płatniczej, mają charakter wyraźnie odszkodowawczy.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 100 zdanie 2 k.p.c., uznając, iż pozwana powinna zwrócić powodowi całość poniesionych przez niego kosztów, gdyż powód uległ w swoim żądaniu jedynie w niewielkim zakresie. / wyrok wraz z uzasadnieniem – k. 70-71/

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiódł powód, zaskarżając je w części, to jest w zakresie punktu II. Skarżący zarzucił naruszenie:

-

art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. polegające na błędnym uznaniu przez Sąd, że strona powodowa nie przedłożyła dowodów na poparcie swoich twierdzeń oraz wniosków, z których wywodzi skutki prawne, a tym samym nie udowodniła okoliczności nabycia wierzytelności w wysokości jakiej domagała się w pozwie;

-

art. 353 ¹ k.c. poprzez jego niezastosowanie, polegające na dokonywaniu przez Sąd ustaleń faktycznych sprzecznych z treścią zawartej przez strony umowy zarówno kredytu odnawialnego wraz z regulaminem, jak i umowy cesji wierzytelności;

-

art. 481 § 1 i § 2 k.c. poprzez niewłaściwe jego zastosowanie polegające na zasądzeniu od kwoty głównej roszczenia odsetek ustawowych zamiast odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, zgodnie z treścią pozwu;

-

art. 509 § 2 k.c. poprzez błędne jego zastosowanie i przyjęcie, że na powoda wskutek umowy cesji nie przeszło skutecznie roszczenie o zaległe koszty oraz odsetki;

-

art. 230 k.p.c. polegające na jego niezastosowaniu i uznaniu okoliczności istnienia oraz wysokości zadłużenia pozwanej za nieudowodnioną, podczas gdy strona pozwana wysokości zadłużenia w niniejszym postępowaniu nie zakwestionowała.

W oparciu o powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz powoda od pozwanej kwoty 2.224,86 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty, zgodnie z żądaniem pozwu, a także zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych za II instancję. Ewentualnie skarżący wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz pozostawienie temu sądowi orzeczenia o kosztach postępowania za II instancję. / apelacja – k. 79-81/

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Na wstępie należy wskazać, iż wobec rozpoznania sprawy w postępowaniu uproszczonym Sąd Okręgowy na podstawie art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. ograniczył uzasadnienie jedynie do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku zapadłego w postępowaniu odwoławczym z przytoczeniem przepisów prawa. Sąd Okręgowy miał także na uwadze, że w postępowaniu uproszczonym zgodnie z art. 505 ⁹ § 1 ¹ k.p.c. apelację można oprzeć tylko na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, bądź naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy.

Apelacja powoda w istocie sprowadza się do dwóch kwestii. W pierwszej kolejności skarżący podnosi, iż Sąd Rejonowy niezasadnie oddalił powództwo w zakresie kwoty 36,61 złotych. Następnie apelujący wskazuje, iż Sąd I instancji zamiast odsetek ustawowych winien zasądzić na jego rzecz odsetki umowne w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego NBP. We wskazanym zakresie należało zatem poczynić stosowne rozważania.

Jako chybione należy ocenić zarzuty apelacji odnoszące się do kwoty 36,61 złotych, której to zasądzenia na jego rzecz domaga się powód. Wskazać należy, iż zawarta przez pozwaną z pierwotnym wierzycielem umowa kredytu odnawialnego stanowi tak zwaną umowę konsumencką. Zatem w niniejszej sprawie winny znaleźć zastosowanie przepisy dotyczące „niedozwolonych postanowień umownych” (art. 385 ¹ – 385 ⁴ k.c.). Zgodnie z treścią art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy nieuzgodnione indywidualnie z konsumentem nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Wymienione w treści art. 385 ³ k.c. niedozwolone postanowienia umowne mają wyłącznie charakter przykładowy, stanowiąc swoistą regułę interpretacyjną ułatwiającą stosowanie art. 385 ¹ k.c.

W ocenie Sądu Odwoławczego przewidziana w regulaminie, stanowiącym integralną część zawartej przez pozwaną umowy kredytu, możliwość obciążenia kredytobiorcy kosztami dodatkowymi, w tym działaniami windykacyjnymi, pozostaje w sprzeczności z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta, co pozwala na przyjęcie, iż jest to klauzula abuzywna. Wskazać należy, iż w wyroku z dnia 6 sierpnia 2009 roku Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie o sygnaturze akt XVII AmC 624/09 uznał za niedozwolone i zakazał (...) Bank S.A. we W. wykorzystywania w obrocie z konsumentami następujących postanowień wzorców umownych:

1. „W przypadku niewykonania zobowiązań wynikających z niniejszej umowy Kredytobiorca poniesie koszty związane z monitorowaniem Kredytobiorcy:

1) telefoniczne upomnienie Kredytobiorcy związane z nieterminową spłatą kredytu - 13 PLN;

2) korespondencja kierowana do Kredytobiorcy związana z nieterminową spłatą kredytu (zawiadomienie, upomnienie, prośba o dopłatę, wystawienie Bankowego Tytułu Egzekucyjnego), za każde pismo. Oplata za korespondencję kierowaną do poręczycieli Bank obciąża dodatkowo Kredytobiorców według tych samych stawek - 15 PLN;

3) wyjazd interwencyjny do Kredytobiorcy - 50 PLN".

Klauzula ta wpisana została do rejestru niedozwolonych wzorców umowy w dniu 6 sierpnia 2009 roku pod numerem (...).

W uzasadnieniu cytowanego wyroku Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wskazał, iż na podstawie przedmiotowego postanowienia pozwana - Bank może wielokrotnie, w krótkich odstępach czasu podejmować czynności windykacyjne, co w szczególności, gdy opłaty to nie odzwierciedlają nakładów rzeczywiście poniesionych, w sposób rażący narusza interesy ekonomiczne konsumenta i może przynosić pozwanej nieuzasadnione korzyści.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów dokonując oceny postanowienia umownego ocenia określony zapis i w momencie jego wpisania do rejestru klauzula przestaje być postanowieniem konkretnego wzorca umownego, a staje się samodzielnie funkcjonującą zasada, która została zakwestionowana. Ze względu na rozszerzoną skuteczność klauzul (art. 479 ⁴³ k.p.c.) spełnia ona funkcje podobną do przepisów prawa. Oceniane w niniejszym postępowaniu postanowienie umowne nakładające obowiązek zwrotu kosztów windykacyjnych mieści się w hipotezach klauzul wpisanych do rejestru niedozwolonych postanowień umownych.

Z powyższych względów na aprobatę zasługuje stanowisko Sądu Rejonowego, który zaskarżonym wyrokiem oddalił powództwo w zakresie kwoty 36,61 złotych, dochodzonej przez powoda z tytułu dodatkowych kosztów, w tym działań windykacyjnych.

Zamierzonego przez skarżącego skutku nie może odnieść także jego argumentacja sprowadzająca się do twierdzenia, iż Sąd Rejonowy winien zasądzić na jego rzecz odsetki umowne w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego NBP. W ocenie Sądu Okręgowego oświadczenie z karty 28 stanowiące załącznik do umowy cesji, nie może mieć zastosowania w okolicznościach niniejszej sprawy ponieważ zbywca nie może przenieść więcej uprawnień niż sam posiada. Z umowy kredytu nie wynika bowiem uprawnienie do naliczania odsetek za opóźnienie w wysokości większej niż odsetki ustawowe. Uprawnienie to nie wynika także z załączonego do akt regulaminu kredytu odnawialnego (k. 44-47, 53-56), czy też tabeli odsetek i prowizji kredytu odnawialnego (k. 57). Co więcej również w bankowym tytule egzekucyjnym (k. 21), oraz wniosku o wszczęcie egzekucji (k. 24-25) pierwotny wierzyciel ograniczył się do żądania od pozwanej odsetek wyłącznie od kapitału i tylko w wysokości odsetek ustawowych wynoszących wówczas 11,5%, a następnie 13%.

Mając powyższe na uwadze, wobec bezzasadności zarzutów sformułowanych w apelacji oraz nieujawnienia okoliczności, które winny być uwzględnione w toku postępowania drugoinstancyjnego z urzędu, Sąd Okręgowy oddalił apelację w oparciu
o art. 385 k.p.c., jako bezzasadną.