Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 grudnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: protokolant sądowy Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 21 sierpnia 2014 roku nr (...)

w sprawie J. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu J. W. emeryturę od dnia 01 czerwca 2014 roku.

Sygn. akt IVU 1276/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 2 grudnia 2014 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 21.08.2014 r. odmówił J. W. przyznania emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. Nr 162 poz 1118 z zm ), ponieważ nie spełnia warunków niezbędnych do ustalenia prawa do tego świadczenia, gdyż nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a tylko 13 lat, 10 miesięcy i 12 dni oraz nie wykazał 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego, a tylko 24 lata, 11 miesięcy i 24 dni.

J. W. w odwołaniu od decyzji domagał się jej zmiany i przyznania mu emerytury na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ponieważ w okresie od 04.07.1974 r. do 08.08.1978 r. pracował w Przedsiębiorstwie (...)w K. Oddział w T. na stanowisku pomocnika operatora na warunkach specjalnych objętych tabelą upoważniającą do przejścia na wcześniejszą emeryturę. Pracodawca ten nie istnieje obecnie. Sporne okoliczności chce udowodnić za pomocą zeznań świadków. Dołączył do odwołania nowe zaświadczenie z Urzędu Gminy W. potwierdzające jego pracę w gospodarstwie rolnym rodziców od 01.04.1970 r. do 01.01.1974 r. Po uwzględnieniu tych okresów zatrudnienia legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach i 25 letnim okresem składkowym, nieskładkowym i uzupełniającym.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie w związku z niespełnieniem przez odwołującego przesłanek z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z uwagi na nie wykazanie 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy zaznaczył, że w oparciu o przedłożone zaświadczenie uznał odwołującemu okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców i spełnia on przesłankę posiadania co najmniej 25 letniego okresu składkowego, nieskładkowego i uzupełniającego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. W. urodzony w dniu (...) r. ukończył 60 lat. Odwołujący legitymuje się wymaganym okresem składkowym, nieskładkowym i uzupełniającym w wymiarze 25 lat na dzień 01.01.1999 r. W dniu 20.06.2013 r. odwołujący wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

/dowód: wniosek z dnia 20.06.2014 r. –k. 1-3 ar czII/.

Odwołujący w okresie od 04.07.1974 r. do 02.08.1978 r. pracował w Przedsiębiorstwie (...) w K. Oddział w T. na stanowisku pomocnika operatora. Po nabyciu praktycznych umiejętności do końca zatrudnienia pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonując te same czynności co operator. Dzięki pracy pomocnika operatora możliwe było wydłużenie czasu pracy ciężkiego sprzętu do co najmniej 12 godzin dziennie. Jego praca polegała między innymi na sypaniu wałów przeciw powodziowych. W dniu 20.03.1977 r. uzyskał przed komisją egzaminacyjno-kwalifikacyjną dla maszynistów ciężkich maszyn budowlanych uprawnienia klasy drugiej do obsługi koparek jednonaczyniowych. Co najmniej od tego momentu tj. od 21.03.1977 r. do 02.08.1978 r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako operator koparki 1 rok, 4 miesiące i 13 dni. Pracodawca ten obecnie nie istnieje. W okresie od 28.10.1974 r. do 07.10.1976 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową.

/dowód: świadectwo pracy z dnia 13.02.1981 r. –k. 11 ar czII,

wypis z książeczki wojskowej – ar czI,

odpis uprawnień –k. 41 ar czII,

zeznania świadka K. K. –k. 18v as,

zeznania świadka S. B. –k. 14 as/.

Sąd zaakceptował zeznania świadka K. K. i S. B. potwierdzające, że J. W. wykonywał w sposób ciągły i stale pracę w szczególnych warunkach w wymiarze pełnego etatu w Przedsiębiorstwie (...) w K. Oddział w T. na stanowisku pomocnik operator, a co najmniej od 21.03.1977 r. wykonywał prace operatora koparki do 02.08.1978 r. Potwierdza tą okoliczność również odpis uzyskania uprawnień, z którego wynika że odwołujący w trakcie zatrudnienia ukończył kurs operatorów koparek i uzyskał uprawnienia kl. II w dniu 20.03.199787 r. Kierując się powyższym Sąd uznał, że odwołujący co najmniej w okresie od 21.03.1977 r. do 02.08.1978 r. tj. stale i w pełnym wymiarze wykonywał pracę wymienioną w wykazie A dział V poz. 3 wykazu stanowiącego powołany wyżej załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia. 7 lutego 1983 r. tj. pracę maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków, którzy pracowali u tego samego pracodawcy na przestrzeni spornego okresu i potwierdzili rodzaj pracy wykonywanej przez odwołującego bowiem w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, iż już po nabyciu praktycznych umiejętności, a na pewno po uzyskaniu uprawnień pracował jako operator koparki w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operator spycharki. Depozycje te potwierdzały dowody z dokumentów.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, w szczególności zalegających w aktach rentowych, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, zarówno treść jak i forma dokumentów nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art.245 kpc. Jeżeli chodzi o świadectwo pracy z dnia 25.02.1993 r. to Sąd uznał, iż mimo określenia, że odwołujący był w tym przedsiębiorstwie zatrudniony tylko na stanowisku pomocnika operatora, to jednak liczy się to co rzeczywiście odwołujący robił w trakcie zatrudnienia i w oparciu o zeznania świadków oraz uwzględniając odpis uzyskania uprawnień operatora koparki uznał, że co najmniej od dnia 21.03.1977 r. do końca zatrudnia tj. do 02.08.1978 r. odwołujący wykonywał pracę operatora koparki.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy J. W. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania pracy w warunkach szkodliwych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy J. W. był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w K. Oddział w T. od 04.07.1974 r. do 02.08.1978 r. jako operator koparki skoro nie przedłożył świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach w oparciu o świadectwo pracy, odpis uzyskania uprawień i zeznania świadków.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85 wyjaśnił, że w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 kpc, który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239). Skoro więc w niniejszej sprawie odwołujący nie dysponował świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach, zasadnym stało się ustalenie okoliczności w jakich odwołujący świadczył pracę na podstawie zeznań świadków oraz dowodów z dokumentów. W oparciu o nie Sąd ustalił, iż odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w K. Oddział w T. od 04.07.1974 r. do 02.08.1978 r. na stanowisku pomocnika operatora. Po nabyciu praktycznych umiejętności do końca zatrudnienia pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonując te same czynności co operator. Dzięki pracy pomocnika operatora możliwe było wydłużenie czasu pracy ciężkiego sprzętu do co najmniej 12 godzin dziennie. Jego praca polegała między innymi na sypaniu wałów przeciw powodziowych. W dniu 20.03.1977 r. uzyskał przed komisją egzaminacyjno-kwalifikacyjną dla maszynistów ciężkich maszyn budowlanych uprawnienia klasy drugiej do obsługi koparek jednonaczyniowych. Co najmniej od tego momentu tj. od 21.03.1977 r. do 02.08.1978 r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako operator koparki tj. 1 rok, 4 miesiące i 13 dni. Praca na tym stanowisku została zaliczona zgodnie z wykazem A dział V pkt. 3 będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Po uwzględnieniu tego okresu odwołujący legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szkodliwych określonych w wykazie A w wymiarze co najmniej 15 lat.

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę odwołujący spełnia przesłanki do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a w szczególności § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. Zm.) J. W. osiągnął bowiem wiek 60 lat ((...) r.), posiada wymagany okres zatrudnienia 25 -letni okres składkowy, nieskładkowy i uzupełniający, a przede wszystkim spełnia kwestionowaną dotąd przez organ rentowy przesłankę w postaci co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, ponieważ po uznaniu mu spornego okresu pracy w warunkach szczególnych tj. 21.03.1977 r. do 02.08.1978 r., kiedy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako operator koparki legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Odwołujący w dniu 20.06.2014 r. złożył wniosek o emeryturę i Sąd na podstawie art. 129 ust. 1 powołanej ustawy przyznał mu prawo do emerytury od dnia 01.06.2014 r.

Mając na względzie powyższe orzeczono na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477 ¹⁴ §2 k.p.c.