Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: Z. H.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w W.

z dnia 2 kwietnia 2013 r., znak: (...)

w sprawie: Z. H.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w W.

o emeryturę

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu Z. H. prawo do emerytury od dnia(...) r.,

2)  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w W. na rzecz ubezpieczonego Z. H. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego,

3)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu Z. H. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS z powołaniem na niespełnienie warunku posiadania 15 letniego stażu pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę i przyznanie emerytury podnosząc, że pracował w szczególnych warunkach od 24.05.1974r. do 30.09.1992r. w (...) Kombinacie Budowlanym (...) w B. jako operator koparki.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Pozwany podał, że zaliczył ubezpieczonemu okres 6 lat, 6 miesięcy i 27 dni jako okres pracy w szczególnych warunkach w (...) Kombinacie Budowlanym (...) w B.. Na rozprawie przed Sądem Okręgowym ubezpieczony wniósł o zaliczenie jako pracy w szczególnych warunkach okresu od 1.08.1977 r. do 27.02. 1986 r.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Ubezpieczony Z. H., urodzony (...), złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury 3.01.2013 r. Organ rentowy zaliczył ubezpieczonemu okres 6 lat, 6 miesięcy i 27 dni jako okres pracy w szczególnych warunkach w (...) Kombinacie Budowlanym (...) w B.. ( od 28.02.1986 r. do 31.12.1988 r., od 2.01.1989 r. do 26.01.1992 r. i od 1.02.1992 r. do 30.09.1992 r.)

Okoliczności bezsporne, nadto wniosek w aktach rentowych.

Ubezpieczony rozpoczął pracę w (...) Kombinacie Budowlanym (...).05.1974 r., po odbyciu służby wojskowej. Ubezpieczony zatrudnił się w charakterze pomocnika operatora koparki. Przez pewien okres pracował jako pomocnik operatora koparki i uczył się zawodu. Egzamin na operatora koparki zdał w (...) r., i od 1.08.1977 r. dostał angaż na operatora koparki a w 1978 r. podwyższył uprawnienia, uzyskując uprawnienia maszynistów ciężkich maszyn budowlanych. W spornym okresie - 1.08.1977 r. do 27.02. 1986 r. ubezpieczony pracował na tej samej koparce Ł. (...)-U.. Pracował na terenie B. na budowach osiedli mieszkaniowych W., B. i F. przy wykopach fundamentów pod budynki, kanalizację, prowadził rozładunek kruszywa na bocznicy kolejowej. To była stała praca ubezpieczonego w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej 8 godzin dziennie. Dbał też o koparkę w ramach codziennej obsługi. Ubezpieczony nie korzystał z urlopów bezpłatnych a jedynie z urlopów w ramach, których pracował na kontraktach zagranicznych w (...), gdzie pracował także w charakterze operatora koparki. Razem z ubezpieczonym na tych samych budowach pracowali świadkowie A. B., J. S. i A. K., którzy na bieżąco obserwowali prace ubezpieczonego.

dowód: dokumenty – umowa o pracę , zmiany angaży w aktach osobowych powoda, w szczególności angaż z dnia 15.09.1977 r. powierzający ubezpieczonemu stanowisko operatora koparki od dnia 1.08.1977 r., zeznania świadków A. B., J. S. i A. K.- e-protokół k.101, 127, , zeznania ubezpieczonego e-protokół k. 127, wniosek w aktach rentowych powoda.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów w aktach osobowych i rentowych powoda, których prawdziwości strony nie kwestionowały oraz zeznań świadków A. B., J. S. i A. K., którzy pracowali w spornym okresie razem z powodem oraz zeznań ubezpieczonego. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i powoda, bowiem były one spójne, logiczne, uzupełniały się wzajemnie, znajdowały też potwierdzenie w zebranych w sprawie dowodach z dokumentów a ponadto świadkowie, co istotne, pracując bezpośrednio z ubezpieczonym opisali jego pracę na podstawie własnych obserwacji. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że ubezpieczony pracował w spornym okresie od 1.08.1977 r. do 27.02. 1986 r. w (...) Kombinacie Budowlanym (...) w B. jako operator koparki, wykonując pracę o której mowa w pkt 3 ( prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych ) działu V załącznika A do rozporządzenia Rady Ministrów z 8.02.1973r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego ( art. 184 ust. 2).

Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.

Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.

W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Skoro materiał dowodowy zgromadzony zgodnie z wnioskami stron niezbicie wykazał, że powód w okresie od 01.08.1977r. do 27.02.1986r. w (...) Kombinacie Budowlanym (...) w B. pracował jako operator koparki to okres ten winien zostać zaliczony ubezpieczonemu jako okres pracy w rozumieniu art. 32 i 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Okres ten, razem z zaliczonym już przez organ rentowy okresem 6 lat, 6 miesięcy i 27 dni przekracza limit 15 lat i upłynął do dnia 31.12.1998r., co oznacza, że powód spełnił warunek posiadania stażu w szczególnych warunkach.

Organ rentowy nie kwestionował spełnienia przez powoda pozostałych warunków do uzyskania emerytury i dlatego Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w wyroku, przyznając powodowi prawo do emerytury od pierwszego dnia miesiąca w którym ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę.

Na zasadzie art. 118 ust 1 a ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS Sąd Okręgowy orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach za sporny okres i konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego na okoliczność charakteru pracy ubezpieczonej w spornym okresie.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono zgodnie z art.98 k.p.c. oraz na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Ewa Milczarek