Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Kośka (spr.)

Sędziowie: SSO Małgorzata Klesyk

SSO Barbara Dziewięcka

Protokolant: st. prot. sąd. Agnieszka Baran

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 grudnia 2014 r. w Kielcach

sprawy z powództwa D. B.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim

z dnia 25 czerwca 2014 r., sygn. VI C 31/13

zmienia zaskarżony wyrok w punkcie III (trzecim) w ten sposób, że zasądza od (...) S.A. w W. na rzecz D. B. kwotę19.618,60 (dziewiętnaście tysięcy sześćset osiemnaście 60/100) złotych; oddala apelację w pozostałej części, zasądza od (...) S.A.
w W. na rzecz D. B. kwotę 2.031 (dwa tysiące trzydzieści jeden) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

II Ca 1242/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 25 VI 2014r Sąd Rejonowy w Ostrowcu Świętokrzyskim zasądził od pozwanego (...) S.A. W. na rzecz powoda D. B. kwotę 43000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz odsetkami ustawowymi od dnia 25 czerwca 2014 roku, 4199,12 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 12 sierpnia 2011 roku, oddalił powództwo w pozostałym zakresie; orzekł o kosztach procesu i kosztach sądowych, ustalając, co następuje:

W dniu 15 kwietnia 2010 roku około godziny 15.00 K. K.kierujący ciągnikiem siodłowym marki R.o numerze rejestracyjnym (...)z naczepą o numerze rejestracyjnym (...)jechał drogą krajową nr (...)od strony O.w kierunku O.. W miejscowości W.znajdując się na skrzyżowaniu z drogą gminną, wiodącą w kierunku miejscowości T., rozpoczął manewr skrętu w lewo. W tym czasie z kierunku przeciwnego, na wprost, jechał prędkością około 118 km/h kierujący motocyklem marki H. H.o numerze rejestracyjnym (...)–D. B.. D. B.widząc skręcający nagle w lewo i zajmujący jego pas ruchu, jadący z naprzeciwka samochód ciężarowy rozpoczął manewr hamowania, lecz nie zdążył wyhamować i uderzył w naczepę ciężarówki. Do zderzenia pojazdów doszło wskutek nieustąpienia przez wykonującego manewr skrętu w lewo K. K.pierwszeństwa przejazdu jadącemu z naprzeciwka D. B.oraz wskutek poruszania się przez D. B.nadmierną prędkością przekraczającą o 48 km/h prędkość dopuszczalną w miejscu zdarzenia.

Bezpośrednio po wypadku powód został przewieziony do Szpitala w O. skąd po wstępnym zaopatrzeniu doznanych obrażeń został przewieziony na Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala w O.. Tam związku z doznanymi urazami głowy, złamaniem kości nosowej, otwartym złamaniem przedramienia prawego, złamaniem przedramienia lewego, złamaniem trzonu uda prawego, raną szarpaną stopy prawej, złamaniem palucha stopy prawej, raną płatową kolana prawego dokonano dnia 15 kwietnia 2010 r. chirurgicznego zaopatrzenia ran, repozycji złamanego przedramienia prawego oraz nastawienia kości złamanej prawej nogi z umieszczeniem jej na wyciągu. Z powodu niewydolności oddechowej przez dwie pierwsze doby po wypadku był sedowany i wentylowany mechanicznie respiratorem, ponadto zastosowano wobec D. B. farmakoterapię, płynoterapię, leczenie wentylacyjne. W dniu 20 kwietnia 2010 r. operacyjnie dokonano repozycji i zespolenia prawej kości udowej i lewego przedramienia. Następnie dnia 22 kwietnia 2010 r. w stanie ogólnym dobrym przekazany został na Oddział Urazowo-Ortopedyczny. Na tym oddziale D. B. przebywał do dnia 14 maja 2014 r. Tam kontynuowano leczenie farmakologiczne oraz dokonywano wymiany opatrunków okolicy kolana i prawej stopy. W trakcie pobytu uzyskano oczyszczenie się ubytków i po wygojeniu ran pooperacyjnych został wypisany ze szpitala z zaleceniem leżenia z bezwzględnym zakazem stawania i chodzenia, zmianą opatrunków kolana i stopy co dwa dni z powrotem do szpitala dnia 31 maja 2010 r. W trakcie pobytu w domu D. B. pozostawał pod całodobową opieką matki, ojca i brata. Ponownie na Oddziale Urazowo-Ortopedycznym Szpitala w O. powód przebywał w dniach od 31 maja 2010 r. do 8 czerwca 2010r. Tam dokonano oceny wyników leczenia, usunięto martwicze tkanki okolicy kolana i palucha prawej stopy, wdrożono ćwiczenia usprawniające przyłóżkowe i wypisano powoda do domu z zaleceniem z zaleceniem leżenia z bezwzględnym zakazem wstawania i chodzenia, zmianą opatrunków kolana i stopy co dwa dni oraz wykonywania ćwiczeń wyuczonych w oddziale. Po wyjściu do domu powód był unieruchomiony przez kolejne 6 tygodni w związku założonymi opatrunkami gipsowymi obu rąk i prawej nogi. W tym czasie D. B. pozostawał pod całodobową opieką matki, ojca i brata. Następnie przez okres 5 miesięcy poruszał się przy pomocy kul bez obciążania kończyny dolnej lewej. W tym okresie mógł samodzielnie wykonać podstawowe czynności życia codziennego i higieny osobistej, wymagał natomiast pomocy osób trzecich w wymiarze 7 godzin dziennie w robieniu zakupów, sprzątaniu mieszkania, całkowitej higienie ciała, pomocy w odbywaniu wizyt lekarskich. W okresie dalszych 3 miesięcy poruszał się o kulach chodem markowanym, wobec czego wymagał pomocy osób trzecich w wymiarze 1 godziny dziennie.

W związku z doznanymi obrażeniami ciała D. B. od 20 lipca 2010 r. do chwili obecnej pozostaje pod stałą opieką chirurga ortopedy traumatologia (...) Sp. z o.o. w O.. Okresowe kontrole obejmowały badanie stopnia zrostu prawej kości udowej i postępów rehabilitacji kończyn górnych. Na przedmiotowe wizyty okresowe powód zawożony był przez rodziców, którzy ponosili za niego koszty dojazdów.

Ze względu na cewnikowanie w okresie hospitalizacji, a następnie wielomiesięczne unieruchomienie u powoda doszło do wytworzenia się kamieni w pęcherzu moczowym; leczenie farmakologiczne w tym antybiotykoterapia okazały się nieskuteczne. Z powodu wskazanych wyżej dolegliwości powód we wrześniu 2010 roku został poddany zabiegowi litotrypsji endoskopowej usunięcia 4 kamieni.

W dniach od 15 listopada 2010 r. do 22 listopada 2010 r. D. B. po raz kolejny przebywał na Oddziale Urazowo-Ortopedycznym Szpitala w O.. W czasie tego pobytu miał wykonany zabieg operacyjny usunięcia zespolenia z wyrostka łokciowego prawego, usunięcia zespolenia z przedramienia lewego, kościozrostu oraz poddany został intensywnym ćwiczeniom rotacyjnym przedramienia lewego. Po raz kolejny D. B. przebywał na Oddziale Urazowo-Ortopedycznym Szpitala w O. w dniach od 1 lutego2011 r. do 8 lutego 2011 r. w związku z zestarzałym zwichnięciem palucha prawej stopy w stawie międzypaliczkowym. W czasie tego pobytu miał wykonany zabieg operacyjny artrodezy palucha prawego. Ze szpitala został wypisany z zaleceniem unieruchomienia na 6 tygodni, następnie kontroli w poradni ortopedycznej wykonaniem zdjęcia rtg.

Ostatni raz powód przebywał na Oddziale Urazowo-Ortopedycznym Szpitala w O. w dniach od 9 lutego 2012 r. do 13 lutego 2012 r. W trakcie tego pobytu miał wykonany zabieg operacyjny usunięcia całości zespolenia uda prawego.

W związku z koniecznością rehabilitacji po doznanych obrażeniach D. B. w okresie od stycznia do czerwca 2011 r. oraz w listopadzie 2011 r. jeździł prywatnie na zbiegi rehabilitacyjne do O. do K. Z.. Na zabiegi te wożony był przez rodziców i dziadków. W okresie leczenia powód brał leki przeciwzakrzepowe, przeciwbólowe oraz leki rozkurczowe moczopędne.

Łącznie na koszty transportu sanitarnego ze szpitala do domu, dojazdy na wizyty lekarskie oraz na rehabilitację D. B. wydał kwotę 1651,20zł. Natomiast na koszty leczenia (leków, wizyt lekarskich i rehabilitacji) wydał łącznie kwotę 1604,44 zł.

W wyniku wypadku zniszczeniu uległo ubranie D. B.w postaci skórzanej kurtki motocyklowej, spodni, butów P., kasku o łącznej wartości 1499 zł.

W chwili obecnej uszczerbek na zdrowiu fizycznym powoda w związku ze zdarzaniem z dnia 15 kwietnia 2010 roku wynosi 49 %.Następstwami zaistniałego wypadku u powoda są ograniczenie ruchów w stawie biodrowym prawym i w stawie kolanowym prawym, skrócenie kończyny dolnej prawej o 3 cm, zupełny brak ruchów rotacyjnych przedramienia lewego, ograniczenie zgięcia w stawie nadgarstkowym lewym, brak ruchów w stawie międzypaliczkowym palucha stopy prawej, oszpecenie istniejącymi bliznami oraz bolesny chód asymetryczny.

W wyniku zaistniałego wypadku u powoda wystąpiły także okresowe stany zaburzeń świadomości oraz pojawiły się zaburzenia adaptacyjne depresyjne. Poczucie bezsilności i bezradności wywoływało w nim myśli rezygnacyjne, suicydalne. U powoda występowały również zaburzenia snu i łaknienia. Obecnie powód ma nadal trudności funkcjonowaniu i przystosowaniu, ma tendencję do wycofywania się, unikania relacji interpersonalnych, reagowania obniżonym nastrojem. Mimo emocjonalnych dolegliwości, jakie odczuwał i odczuwa po wyjściu ze szpitala nie leczył się psychiatrycznie oraz psychologicznie.

Wypadek miał wpływ nie tylko na stan zdrowia powoda, ale również na jego życie osobiste. Zaistniałe zdarzenie wymusiło całkowitą zmianę stylu życia powoda. Przed wypadkiem był osobą bardzo aktywną, zarówno ruchowo jak i towarzysko. Stan zdrowia po wypadku uniemożliwia mu aktywne uprawianie sportu, a stan psychiczny sprawia, że wyraźnie ograniczył również swoje kontakty z ludźmi.

Skutki wypadku w postaci asymetrycznego, bolesnego chodu powód będzie odczuwał całe życie. D. B. nadal porusza się o jednej kuli, odczuwa ból podczas chodzenia. Czynności dnia codziennego powód jest w stanie wykonywać samodzielnie.

Wszystkie, poza możliwością spożycia pokarmu wykonuje z dość dużym wysiłkiem.

Powód bezpowrotnie stracił zdolność biegania, kucnięcia, pracy na wysokości, unoszenia ciężarów zgodnie z obowiązująca normą (50 kg jednorazowo ,20 kg w ruchu ciągłym). Poruszanie przez powoda jest możliwe na krótkich odcinkach, a staje się tym bardziej utrudnione, im bardziej nierówny i górzysty staje się teren. Ponadto powód cały czas bierze leki przeciwbólowe i nasenne.

Samochód marki R.o numerze rejestracyjnym (...), którym kierował K. K.ubezpieczony był w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) w (...) S.A W., (...) S.A.wypłacił D. B.kwotę 25093 48 zł , z czego 22000,00 zł tytułem zadośćuczynienia 3093,48zł tytułem odszkodowania tj. kosztów leczenia, opieki, dojazdów do lekarzy i na rehabilitację, kosztów transportu sanitarnego, zniszczonej odzieży.

Kwestią sporną miedzy stronami po pierwsze był stopień przyczynienia się powoda do zaistniałego wypadku, a tym samym przyczynienia się do rozmiary szkody i krzywdy doznanej w przedmiotowym wypadku. W ocenie Sądu w świetle materiału zgromadzonego w sprawie K. K. oraz D. B. przyczynili się do wypadku z dnia 15 kwietnia 2010 r. po 50 %.

Kwestią sporną było czy kwoty wypłacone przez pozwanego tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia w pełni wyczerpują roszczenia powoda z tytułu szkody i krzywdy doznanej w wyniku wypadku z dnia 15 kwietnia 2010 roku.

W przedmiotowej sprawie powód domagał się zasądzenia kwoty 299,80 zł tytułem pozostałości za mienie uszkodzone wypadku. W wyniku wypadku zniszczeniu uległo ubranie D. B.w postaci skórzanej kurtki motocyklowej, spodni, butów P., kasku o łącznej wartości 1499 zł. Tytułem zwrotu kosztów zniszczonej odzież pozwany wypłacił powodowi kwotę 599,60 zł przyjmując 60 % przyczynienie powoda do zaistnienia wypadku. Skoro natomiast zdaniem Sądu jak wskazano wyżej powód przyczynił się do skutków wypadku w 50 %, zatem tytułem uzupełnienia należnego mu odszkodowania za zniszczoną odzież należała mu się kwota 749,50 zł. Tym samym z tego tytułu pozwany powinien dopłacić powodowi kwotę 149,90 zł (749,50 zł – 599,60 zł = 149,90 zł).

Tytułem zwrotu kosztów leczenia powód zażądał łącznie kwoty 1604,44 zł, natomiast pozwany uznał koszty leczenia do kwoty1139,49 zł, albowiem do kosztów leczenia nie zaliczył kosztów zakupu leków mających przeciwdziałać infekcji dróg moczowych i powstaniu kamieni w pęcherzu moczowym. W świetle materiału zgromadzonego w sprawie, w szczególności opinii biegłego urologa wynika, że wskutek cewnikowania w okresie hospitalizacji i następnie wielomiesięcznego unieruchomienia u powoda doszło do wytworzenia się kamieni pęcherzu moczowym, które zostały usunięte zabiegiem endoskopowym. Zatem rację ma powód, iż do kosztów jego leczenia należało zaliczyć koszty zakupu leków mających przeciwdziałać infekcji dróg moczowych, a tym samym należało uznać, iż koszty leczenia wyniosły powoda kwotę 1604,44 zł. Tytułem zwrotu kosztów leczenia należała się więc powodowi kwota 802,22 zł. (1604,44 zł x 50%= 802,22 zł). Skoro zaś pozwany wypłacił powodowi kwotę 455,80 zł powinien dopłacić 346,42 zł.

Z tytułu kosztów transportu sanitarnego ze szpitala do domu, kosztów dojazdów na wizyty lekarskie i na rehabilitację powód poniósł łącznie koszty w kwocie 1651,20 zł. Wobec 50 % przyczynienia się do wypadku z tego tytułu należała się kwota 825,60zł. Skoro pozwany wypłacił powodowi kwotę 660,40 zł winien dopłacić 165,20 zł (825,60 zł -660,40 zł =165,20 zł).

Ponadto powód domagał się zasądzenia kwoty 3537,60 zł tytułem uzupełnienia zwrotu kosztów opieki w okresie od 14 maja 2010 r. do 31 stycznia 2011 r. wskazując, iż należała mu się kwota 8192 zł, a pozwany wypłacił mu jedynie kwotę 1377,60 zł. W świetle materiału zgromadzonego w sprawie w szczególności opinii biegłego G. S.wynika, iż powód w okresie pierwszych 8 tygodni po wypadku wymagał całodobowej tj. 16 godzinnej pomocy osób trzecich we wszystkich czynnościach dnia codziennego, w okresie dalszych 5 miesięcy wymagał pomocy osób trzecich wymiarze 7 godzin dziennie i w okresie kolejnych 3 miesięcy wymagał pomocy osób trzecich w wymiarze 1 godziny dziennie. Wobec powyższego przyjmując, iż stawka za godzinę świadczonej pomocy w ocenie Sądu wynosiła 7 zł powód tytułem kosztów pomocy osób trzecich poniósł łącznie koszty w kwocie 14252,00 zł (56 dni x 16h x 7zł)+(150 dni x 7 h x 7 zł)+ (90 dni x1h x 7zł)= 6272 zł +7350 zł+ 630 zł=14252,00 zł.). Wobec 50 % przyczynienia się do wypadku powodowi tytułem zwrotu przedmiotowych kosztów należała się kwota 7126,00 zł. Skoro zaś pozwany wypłacił kwotę 1377,60 zł zatem tytułem uzupełnienia zwrotu kosztów opieki należy się kwota 5748,40 zł (7126,00 zł – 1377,60 zł = 5748.40). Jednakże jak wskazano wyżej powód domagał się zasądzenia jedynie kwoty 3537,60 zł, więc to żądanie sąd uwzględnił w całości.

W pozostałym zakresie sad powództwo odszkodowawcze oddalił jako niezasadne.

O odszkodowaniu sąd orzekł na podstawie art. 444 § 1 k.c.

Stosownie do treści art. 445 § 1 k.c. w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie, zważywszy wiek powoda (23 lata), rozmiar doznanych przez niego obrażeń ciała, ich trwałe następstwa, 49 % stopień uszczerbku na zdrowiu fizycznym oraz konsekwencje doznanych obrażeń w życiu osobistym odpowiednią sumę zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę stanowi kwota 130000,00 zł. Wobec 50 % przyczynienia się do wypadku powodowi tytułem zadośćuczynienia należała się więc kwota 65000,00 zł. Skoro zaś pozwany wypłacił ę 22000 zł, tym samym należało zasądzić kwotę 43000,00 zł, a w pozostałym zakresie powództwo oddalić jako zbyt wygórowane.

Odsetki od zadośćuczynienia Sąd zasądził na mocy art. 481 § 1 i 2 k.c. od dnia wyrokowania albowiem na ten dzień Sąd ustalał krzywdę, jakiej doznał powód w wyniku wypadku z dnia 15 kwietnia 2010 r. Natomiast o odsetki za odszkodowanie Sąd zasądził na mocy art. 481 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. od dnia 12 sierpnia 2011 r. tj. od dnia następnego od wydania przez pozwanego decyzji ostatecznie określającej wysokość przyznanego powodowi przez pozwanego odszkodowania, w pozostałym zaś zakresie roszczenie o zasądzenie odsetek zostało oddalone jako niezasadne.

Wobec częściowego uwzględnienia powództwa Sąd na podstawie art. 100 kpc dokonał stosunkowego rozdzielnia kosztów procesu. Powód domagał się zasądzenia łącznie tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania kwoty 66674,58 zł, natomiast Sąd zasądził łącznie kwotę 47199,12 zł, zatem powód wygrał sprawę w 70,79 %, pozwany 29,21 %.

Pozwany poniósł koszty procesu w kwocie 3617,00zł.

Natomiast pełnomocnik powoda wniósł o zasądzenie na rzecz powoda kwoty 13859,42 zł tytułem kosztów procesu zgodnie ze złożonym spisem kosztów. Przy czym koszty te obejmowały: kwotę 7200,00 zł tytułem kosztów zastępstwa radcowskiego (2-krotność stawki minimalnej), kwotę 1887,42 zł tytułem stawiennictwa pełnomocnika na rozprawach w dniach 4 czerwca 2012 r., 28 września 2012 r., 19 listopada 2012 r., 28 maja 2014 r. zgodnie z fakturami (...), kwotę 3334,00 zł tytułem opłaty od pozwu, 34,00zł tytułem opłat od pełnomocnictwa, 1404 zł tytułem kosztów opinii biegłych.

Zgodnie z treścią art. 109 § 2 k.p.c. orzekając o wysokości przyznanych stronie kosztów procesu, sąd bierze pod uwagę celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich poniesienia z uwagi na charakter sprawy. Przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez niego w sprawie, także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Stosownie do treści art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika.

Opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna określona przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy. Podstawę zasądzenia opłaty stanowią stawki minimalne określone w rozporządzeniu; jeżeli natomiast przemawia za tym niezbędny nakład pracy pełnomocnika, charakter sprawy oraz jego wkład przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia, wówczas sąd może zasądzić opłatę wyższą. Ponadto w świetle art. 98 § 1 13 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi zastępowanemu przez pełnomocnika będącego radcą prawnym wszelkie poniesione przez pełnomocnika wydatki (np. koszty dojazdu do sądu itp.). Wobec powyższego do niezbędnych wydatków pełnomocnika należało zaliczyć koszty osobistego dojazdu pełnomocnika powoda r.pr. B. G.na rozprawę w dniach 4 czerwca 2012 r. i 19 listopada 2012 r- 1404,14 zł. Natomiast do niezbędnych do celowego dochodzenia praw i celowej obrony Sąd nie uznał kosztów zastępstw substytucyjnych pełnomocnika powoda na rozprawach w dniach 28 września 2012 r. i 28 maja 2014 r. W myśl przepisów art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. zwrot kosztów obejmuje wynagrodzenie jednego pełnomocnika, bez możliwości przyznania wynagrodzenia pełnomocnikom substytucyjnym.

W ocenie Sądu koszty procesu powoda wyniosły kwotę 9776,14 zł obejmując: kwotę 3600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa radcowskiego, kwotę 1404,14 zł tytułem kosztów dojazdu pełnomocnika powoda na rozprawę w dniach 4 czerwca 2012 r. i 19 listopada 2012 r., kwotę 3334,00 zł tytułem opłaty od pozwu, 34,00 zł tytułem opłat od pełnomocnictwa, 1404 zł tytułem kosztów opinii biegłych. Skoro powód wygrał sprawę w 70,79% należał mu się zwrot od pozwanego kwoty 6920,52 zł.; pozwanemu należał się zwrot od powoda kwoty 1056,52 zł. (29,21% x 3617zł). Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki różnicę miedzy tymi kosztami, czyli kwotę 5864,00 zł.

W apelacji powód zaskarżył punkt III wyroku w zakresie żądania zasądzenia odsetek ustawowych od zasądzonej kwoty zadośćuczynienia za okres wcześniejszy niż data wyrokowania tj. począwszy od dnia 02.12.2010r. do dnia 24.06.2014r. oraz w zakresie żądania zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotnej stawki minimalnej oraz kosztów stawiennictwa pełnomocnika substytucyjnego na rozprawach w dniach: 28.09.2012r. i 28.05.2014r., zarzucając:

1)  naruszenie prawa materialnego tj. art. 455 k.c. przez jego błędną wykładnię poprzez uznanie, że wezwanie pozwanego do zapłaty zadośćuczynienia nie doprowadziło do wymagalności roszczeń powoda przed datą wyrokowania;

2)  naruszenie prawa materialnego tj. art. 481 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że pozwany pozostaje w opóźnieniu z zapłatą świadczeń na rzecz powoda dopiero począwszy do dnia wydaniu wyroku tj. od dnia 25.06.2014r.

3)  naruszenie prawa materialnego tj. art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na pominięciu przy ustaleniu daty wymagalności roszczeń powoda;

4)  naruszenie prawa materialnego tj. art. 361 § 2 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na jego pominięciu i pozbawieniu powoda rekompensaty za opóźnienie w realizacji świadczeń przez pozwanego;

5)  naruszenie prawa procesowego tj. art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. przez jego błędną wykładnię poprzez przyjęcie, że koszty stawiennictwa pełnomocnika substytucyjnego na rozprawach nie stanowią kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia praw i celowej obrony przez stronę reprezentowaną przez radcę prawnego;

6)  naruszenie § 2 ust. 1 i ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanawianego z urzędu przez jego niewłaściwe zastosowanie poprzez przyjęcie, że nakład pracy pełnomocnika ani zawiłość sprawy nie uzasadnia zasądzenia na rzecz powoda kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w podwójnej wysokości.

W oparciu o te zarzuty wnosił o:

1)  zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda odsetek ustawowych od zasądzonej kwoty 43.000 zł za okres począwszy 02.12.2010r. do dnia 24.06.2014r.tj. kwoty 19.618,60 zł;

2)  zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania przed Sądem I instancji według złożonego spisu kosztów przy uwzględnieniu kosztów stawiennictwa pełnomocnika substytucyjnego na terminach rozpraw w dniach 28.09.2012r. i 28.05.2014r. oraz kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w podwójnej wysokości;

3)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest częściowo zasadna.

Odsetki od przyznanego powodowi zadośćuczynienia Sąd Rejonowy zasądził od dnia wyrokowania przyjmując, że dopiero na tę datę doszło do ustalenia wysokości należności powoda. Jest to pogląd błędny.

Żądanie przyznania zadośćuczynienia w kwocie 140000zł powód zgłosił pozwanemu pismem z 13 X 2010r, które wpłynęło do pozwanego w dniu 5 XI 2010r.

Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych i art. 817§1kc ubezpieczyciel winien spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni licząc od dnia zawiadomienia o wypadku, czyli do dnia 5 XII 2010r. W tej dacie znany był już rozmiar uszkodzenia ciała powoda, rozległość doznanych obrażeń, zastosowane procedury medyczne. Pozwany jako wyspecjalizowany podmiot dysponujący szerokim zakresem rzeczoznawców, w tym z zakresu medycyny mógł ustalić konieczny tok leczenia i rehabilitacji. Po dacie 10 XII 2010r powód był poddany jedynie usunięciu zespoleń, usztywnieniu palucha (uszkodzonego w wypadku) i rehabilitacji (opinia G. S. k. 278 i n.). Wszystkie te zabiegi były możliwe do przewidzenia jako konieczne w związku z normalnym tokiem leczenia już przed 10 XII 2010r. Jedynie konieczność usunięcia złogów w pęcherzu moczowym jako konsekwencja cewnikowania i długotrwałego unieruchomienia może być uznana za powikłanie, którego pozwany nie mógł przewidzieć dokonując likwidacji szkody. Ta jednak okoliczność w porównaniu z rozmiarem obrażeń ciała powoda i wielością koniecznych zabiegów medycznych ma znaczenie drugorzędne. Już zgłaszając szkodę powód domagał się zadośćuczynienia w kwocie przewyższającej uznaną przez sąd, co pozwala przyjąć, że już wówczas możliwe było oszacowanie należnego zadośćuczynienia na tym poziomie.

Sąd Okręgowy podziela tę linię orzeczniczą sądów, która przyjmuje, że w sytuacji, gdy rozmiar krzywdy jest znany już w chwili wezwania do wypłaty zadośćuczynienia, to odsetki należą się z upływem 30 dni od tego wezwania. Por. przykładowo:

Wyrok Sądu najwyższego z 16 XII 2011r VCSK 38/11:

„1. Ratio legis art. 14 ustawy z 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, podobnie jak i art. 817 k.c., opiera się na uprawnieniu do wstrzymania wypłaty odszkodowania w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją niejasności odnoszące się do samej odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości szkody. Ustanawiając krótki termin spełnienia świadczenia ustawodawca wskazał na konieczność szybkiej i efektywnej likwidacji szkody ubezpieczeniowej. Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku ubezpieczyciel lub Fundusz - jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 k.c.) - obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody. Nie może też wyczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie sądu. Bierne oczekiwanie ubezpieczyciela na wynik toczącego się procesu naraża go na ryzyko popadnięcia w opóźnienie lub zwłokę w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego. Rolą sądu w ewentualnym procesie może być jedynie kontrola prawidłowości ustalenia przez ubezpieczyciela wysokości odszkodowania.

2. Odsetki, zgodnie z art. 481 k.c, stanowią opartą na uproszczonych zasadach rekompensatę typowego uszczerbku majątkowego doznanego przez wierzyciela wskutek pozbawienia go możliwości czerpania korzyści z należnego mu świadczenia pieniężnego.

3. Jeżeli zobowiązany nie płaci zadośćuczynienia w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub w terminie ustalonym zgodnie z art. 455 in fine k.c., uprawniony nie ma niewątpliwie możliwości czerpania korzyści z zadośćuczynienia, jakie mu się należy już w tym terminie. W konsekwencji odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia należnego uprawnionemu już w tym terminie powinny się należeć od tego właśnie terminu”.

Wyrok Sądu Najwyższego z 18 II 2010r II CSK 434/09:

„Jest zasadą, że zarówno odszkodowanie, jak i zadośćuczynienie za krzywdę stają się wymagalne po wezwaniu ubezpieczyciela przez poszkodowanego (pokrzywdzonego) do spełnienia świadczenia odszkodowawczego (art. 455 § 1 k.c.). Od tej zatem chwili biegnie termin do odsetek za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.)”.

Wyrok Sądu Najwyższego z 7 XI 2013r IIPK 53/13:

„Jeżeli zobowiązany nie płaci zadośćuczynienia w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub w terminie ustalonym zgodnie z art. 455 in fine k.c., uprawniony nie ma niewątpliwie możliwości czerpania korzyści z zadośćuczynienia, jakie mu się należy już w tym terminie. W konsekwencji odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia należnego uprawnionemu już w tym terminie powinny się należeć od tego właśnie terminu. ….wyrok zasądzający zadośćuczynienie nie ma charakteru konstytutywnego, lecz deklaratywny”.

Biorąc powyższe pod uwagę, a w pozostałym zakresie podzielając ustalenia i wnioski Sądu Rejonowego i przyjmując je za własne Sąd Okręgowy na podstawie art. 368§1kpc zmienił zaskarżony wyrok orzekając jak w sentencji, zasądzając na rzecz powoda odsetki od 5 XII 2010r do dnia 24 VI 2014r (faktyczna kwota należnych za ten okres odsetek to 19848,33zł, jednak sąd był związany zakresem żądania- art. 321§1kpc).

Dalej idąca apelacja, jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlega oddaleniu (art. 385kpc).

Wbrew twierdzeniu skarżącego niniejsza sprawa nie była szczególnie skomplikowana ani pod względem faktycznym, ani prawnym. Postępowanie dowodowe było dość skromne, odbyły się tylko cztery terminy rozprawy. Te okoliczności uzasadniają zwrot na rzecz powoda wynagrodzenia fachowego pełnomocnika w stawce podstawowej, bez jej podwyższania.

Podobnie rację miał Sąd Rejonowy nie uwzględniając w rozliczanych kosztach procesu wydatków poniesionych przez pełnomocnika powoda celem wynagrodzenia substytutów zastępujących go na rozprawie w dniach 28 IX 2012r i 28 V 2014r. Jak trafnie podniósł Sąd I instancji stronie należy się zwrot wynagrodzenia i wydatków jednego pełnomocnika (i to faktycznie Sąd Rejonowy rozliczył). Faktury wystawione przez adwokatów P. D. i J. W. (k. 377, 378) nie dotyczą kosztów dojazdu pełnomocnika do sądu (co podlegałoby uwzględnieniu), ale wynagrodzenia tych osób za zastępstwo pełnomocnika powoda. Taki zaś wydatek winien być rozliczony w ramach wynagrodzenia pełnomocnika.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98§1kpc, art. 99 kpc. Powodowi, którego apelacja co do meritum sprawy została uwzględniona należy się zwrot uiszczonej opłaty od apelacji (981zł) oraz kosztów zastępstwa procesowego (1200zł-§12 ust.1 pkt.1 w zw. z §6 pkt.5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 IX 2002r w sprawie opłat za czynności radców prawnych….. Z należnych kosztów sąd potrącił wzajemną należność pozwanego dotyczącą zwrotu kosztów wynagrodzenia pełnomocnika z tytułu przegrania przez powoda zawartego w apelacji żądania dotyczącego kosztów procesu (art. 98§1kpc, art. 99kpc w zw. z §12 ust.2 pkt.1, §6 pkt.3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 IX 2002r w sprawie opłat za czynności radców prawnych…..

SSO. M. Kośka SSO B. Dziewięcka SSO M. Klesyk