Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Anna Kicman

Protokolant st. sekr. sądowy Katarzyna Maziarczyk - Kotwica

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2015 r. w Przemyślu

na rozprawie

sprawy A. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek odwołania A. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

z dnia 19 listopada 2014 r., znak: (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy A. M. prawo do emerytury, począwszy od 16 listopada 2014 r.,

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. na rzecz wnioskodawcy kwotę 120 zł (słownie złotych: sto dwadzieścia) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt III U 20/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 28 stycznia 2015 r.

Decyzją z dnia 19 listopada 2014 r., znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy A. M. prawa do emerytury.

W podstawie prawnej powołano art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2013, poz. 1440 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W uzasadnieniu wskazano, że Zakład odmówił przyznania emerytury, ponieważ nie został udowodniony okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Do stażu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczono okresu od 1 stycznia 1978 r. do 21 maja 1995 r. (17 lat i 29 dni) z tytułu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) na podstawie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach oraz zakresu wykonywania czynności, ponieważ wnioskodawca sprawował kontrolę nad wykonywaną pracą przez pracowników na poszczególnych stanowiskach, a nie bezpośrednio sam ją wykonywał. Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 10 miesięcy i 2 dni; składkowe – 23 lat, 6 miesięcy i 24 dni; uzupełniające - rola – 3 lat, 7 miesięcy i 14 dni; łącznie – 25 lat.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył w dniu 22 grudnia 2014 r. wnioskodawca A. M., reprezentowany w sprawie przez profesjonalnego pełnomocnika, zaskarżając ją w całości i wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury oraz zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Na uzasadnienie swojego stanowiska wnioskodawca podał, że za okres zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) od 1 stycznia 1978 r. do 21 maja 1995 r. przedłożył pozwanemu świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, gdzie pracodawca potwierdził okres i fakt stałego, i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywania przez odwołującego się prac w szczególnych warunkach, a ponadto zakwalifikował zajmowane przez wnioskodawcę stanowisko pracy do odpowiedniego wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a ponadto do stosownego zarządzenia resortowego – zarządzenia nr 64 Ministra Komunikacji z dnia 29 czerwca 1983 r. Wnioskodawca podniósł również, że pracę w szczególnych warunkach wykonywał także w (...) Przedsiębiorstwie (...) od 1 lipca 1974 r. do 31 grudnia 1977 r., gdyż mimo formalnego zatrudnienia na stanowiskach referenta, a później technika obwodu mostowego, w rzeczywistości wykonywał pracę takiego samego rodzaju, jak
w okresie objętym świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Podobnie w czasie zatrudnienia w Zakładzie (...) i (...) s.c. w P. od 2 stycznia 1996 r. do 3 września 2001 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach, gdzie do jego obowiązków należał stały i bezpośredni nadzór nad robotnikami wykonującymi prace objęte wykazem A powołanego wyżej rozporządzenia, np. maszynistów koparek, ładowarek, spycharek i żurawi, spawaczy, zbrojarzy-betoniarzy i innych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie
i podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

W uzasadnieniu podniesiono, że organ rentowy nie uznał za pracę
w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w okresie od 1 stycznia 1978 r. do 21 maja 1995 r., ponieważ w sprawie nie zostało dowiedzione, że pracownik zatrudniony na stanowiskach kierowniczych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przebywał w środowisku pracowniczym, gdzie nie są zachowane higieniczne warunki pracy. W szczególności świadczy o powyższym przedłożony zakres czynności, z którego jednoznacznie wynika, iż wnioskodawca wykonywał szereg czynności związanych typowo z pracą kierownika, np. ustalanie zadań i systemu pracy dla poszczególnych brygad, kontrolowanie ich pracy, dorywcze kontrolowanie stanowisk, czuwanie nad przebiegiem procesów technologicznych, dbanie o sprawność techniczną maszyn itp., co wyklucza stałe przebywanie w środowisku robotniczym.

Sąd Okręgowy w Przemyślu ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca A. M., ur. dnia (...),
w dniu 17 października 2014 r. złożył wniosek o emeryturę, oświadczając
w nim, iż nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Do wniosku wnioskodawca dołączył dokumentację poświadczającą przebieg zatrudnienia. Z przedłożonego świadectwa wykonywania prac
w szczególnych warunkach wynika, że wnioskodawca był zatrudniony
w (...) Sp. z o.o. od 1 lipca 1974 r. do 17 listopada 1995 r., i w tym okresie od 1 stycznia 1974 r. do 21 maja 1995 r., stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wykazane w wykazie A, Dziale XIV, poz. 24 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r., na stanowisku majstra obwodu mostowego od 1 stycznia 1978 r. do 10 stycznia 1982 r., zastępcy kierownika obwodu mostowego od 11 stycznia 1982 r. do 30 września 1991 r., kierownika obwodu mostowego od 1 października 1991 r. do 21 marca 1995 r., nadzorując prace betoniarskie (wykaz A, Dział V, poz. 4), prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości (wykaz A, Dział V, poz. 5), prace malarskie konstrukcji na wysokości (wykaz A, Dział V, poz. 6), dodatkowo pracodawca powołał się na załącznik nr 1 do zarządzenia nr 64 Ministra Komunikacji z dnia 29 czerwca 1983 r.

Ponadto z przedłożonych świadectw pracy wynika m.in., że wnioskodawca: był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P. w okresie od 1 lipca 1974 r. do 17 listopada 1995 r., w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku referenta od 1 lipca 1974 r. do 24 kwietnia 1975 r., technika obwodu mostowego od 2 maja 1977 r. do 31 grudnia 1987 r., majstra od 1 stycznia 1978 r. do 10 stycznia 1982 r., zastępcy kierownika obwodu mostowego od 11 stycznia 1982 r. do 30 września 1991 r., kierownika obwodu mostowego od 1 października 1991 r. do 17 listopada 1995 r. (zaznaczono, że w okresie od 25 kwietnia 1975 r. do 6 kwietnia 1977 r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową).

Na podstawie całości zgromadzonej w aktach rentowych dokumentacji, ZUS wydał decyzję z dnia 19 listopada 2014 r., którą odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, ponieważ nie został udowodniony okres 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

ZUS przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 10 miesięcy i 2 dni; składkowe – 23 lat, 6 miesięcy i 24 dni; uzupełniające - rola – 3 lat, 7 miesięcy i 14 dni; łącznie – 25 lat.

Dowód – akta organu rentowego:

- wniosek o emeryturę z dnia 17.10.2014 r.,

- świadectwa pracy, świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach,

- decyzja ZUS z dnia 19.11.2014 r.

Ponadto Sąd ustalił, że wnioskodawca był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P. w okresie od 1 lipca 1974 r. do 17 listopada 1995 r. Został zatrudniony na stanowisku referenta,
a następnie zajmował stanowisko technika obwodu mostowego.

Z dniem 1 stycznia 1978 r. wnioskodawca został zatrudniony na stanowisku majstra. Pracował wówczas na budowie w S. przy budowie wytwórni mas bitumicznych. Wnioskodawca nadzorował prace przy pomiarach wysokościowych, przy zbrojeniu, betonowaniu, wykonywaniu zasieków z płyt żelbetowych. Nadzorował betoniarzy, zbrojarzy, operatorów walców.

Po zakończeniu prac związanych z wytwórnią mas bitumicznych
w S. wnioskodawca nadzorował już tylko prace zawiązane z budową mostów zarówno drewnianych, jak i żelbetowych. Nadzorował wówczas prace przy budowie fundamentów mostu, w tym prace zbrojarzy, betoniarzy, cieśli, operatorów koparek, spycharek, dźwigów, kafarów, spawaczy, a później dalsze prace, aż do zakończeniu budowy całego mostu – nadzorował pracowników pracujących na wysokości – przy montażu konstrukcji metalowych, przy malowaniu konstrukcji na wysokości.

Z dniem 11 stycznia 1982 r. wnioskodawcy powierzono stanowisko zastępcy kierownika obwodu mostowego. Praca majstra i kierownika budowy w zasadzie niczym się nie różniła. Pracując jako zastępca kierownika nadal bezpośrednio nadzorował pracowników pracujących przy budowie mostów,
z tym, że jego odpowiedzialność była większa. Po uzyskaniu uprawnień budowlanych tylko wnioskodawca ponosił odpowiedzialność za wszystkie prace na budowie.

Od dnia 1 października 1991 r. wnioskodawcy powierzono stanowisko kierownika w związku z reorganizacją zakładu pracy, natomiast zakres obowiązków wnioskodawcy nie uległ zmianie. Wnioskodawca przez cały czas bezpośrednio nadzorował pracowników pracujących przy budowie mostów.

Przy wyżej opisanych czynnościach wnioskodawca pracował stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy, również w okresie zimowym.

Czynności biurowe wnioskodawcy polegały na wypisywaniu dniówek,
a więc ilość pracowników na budowie i liczby godzin ich pracy, a na koniec miesiąca naliczał płace, przy czym prace te zazwyczaj wykonywał w domu.
W zakładzie pracy byli zatrudnieni pracownicy biurowi, którzy zajmowali się sporządzaniem stosownej dokumentacji.

Dowód:

- dokumentacja zawarta w aktach osobowych wnioskodawca z okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P.,

- zeznania świadka Z. C.,

- zeznania świadka J. S.,

- zeznania świadka P. T.,

- przesłuchanie wnioskodawcy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów
z dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego, w aktach osobowych wnioskodawcy, których domniemanie prawdziwości wynika
z art. 244 i nast. k.p.c., a ponadto ich wiarygodność nie została obalona przez żadną ze stron.

Podkreślić należy przy tym, iż Sąd uznał za wiarygodne świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawione przez (...) Przedsiębiorstwo (...) w P.. Jego zapisy pozostają
w zgodzie z dokumentacją zawartą w aktach osobowych wnioskodawcy
z okresu zatrudnienia w tym Przedsiębiorstwie. Również z akt osobowych wynika, że wnioskodawca z dniem 1 stycznia 1978 r. rozpoczął prace na stanowisku majstra obwodu mostowego. Natomiast zajmowane przez niego stanowiska referenta oraz technika obwodu mostowego trudno uznać za wykonywane w warunkach szczególnych na podstawie zgromadzonej dokumentacji, tym bardziej, że sam pracodawca tak ich nie zakwalifikował.

Sąd uznał za wiarygodne również zeznania świadków Z. C., J. S. i P. T. oraz wnioskodawcy A. M., jako logiczne, spójne, wzajemnie się uzupełniające. Wynika z nich jednoznacznie, w jakim charakterze i przy jakich pracach był zatrudniony wnioskodawca w spornym okresie w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P..

Sąd postanowił oddalić wniosek dowodowy o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, celem ustalenia, czy praca wnioskodawcy w okresie zatrudnienia od dnia 1 lipca 1974 r. do dnia 21 maja 1995 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) była pracą w szczególnych warunkach oraz do jakiego rodzaju prac należy ją przyporządkować. Podstawą zasięgnięcia opinii biegłych w danej sprawie jest konieczność odwołania się przez Sąd do specjalistów posiadających wiadomości specjalne z danej dziedziny, a to zgodnie z art. 278 k.p.c. Sąd dopuszcza dowód z opinii biegłego, gdy dla miarodajnej oceny okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy niezbędne jest uzyskanie wiadomości specjalnych. W okolicznościach przedmiotowej sprawy zaś zgromadzony materiał dowodowy dał podstawy do samodzielnego rozstrzygnięcia przez Sąd okoliczności będących podstawą oddalonego wniosku dowodowego. Sąd bowiem nie miał żadnych wątpliwości, do którego Działu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz zarządzenia resortowego przyporządkować zajmowane przez wnioskodawcę stanowiska oraz stanowiska zajmowane przez pracowników przez niego nadzorowanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy A. M. należy uznać za uzasadnione.

Na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U.
z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego
w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat -
dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa
(ust. 2 art. 184).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa
w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się: okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 32 ust. 1a pkt 1).

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1,
za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości
dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32).

Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8,
poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43
ze zm.) - pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach określonych w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeśli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Ponadto według § 2 ust. 1 cyt. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy
na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac
w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W myśl § 3 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat
dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi
do okresów zatrudnienia.

Bezsporne w przedmiotowej sprawie pozostaje, że wnioskodawca A. M. w dniu (...)r. ukończył 60 lat, a nadto nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 10 miesięcy i 2 dni; składkowe – 23 lat, 6 miesięcy i 24 dni; uzupełniające - rola – 3 lat, 7 miesięcy i 14 dni; łącznie – 25 lat.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była kwestia ustalenia, czy wnioskodawca był zatrudniony, co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych.

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd przyjął, że wnioskodawca był zatrudniony w warunkach szczególnych
w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P. w okresie od dnia 1 stycznia 1978 r. do dnia 21 maja 1995 r., stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku majstra obwodu mostowego, zastępcy kierownika obwodu mostowego i kierownika obwodu mostowego, nadzorując w tym czasie prace betoniarzy, zbrojarzy, pracowników zajmujących się montażem konstrukcji metalowych na wysokości, spawaniem elektrycznym, gazowym i atomowodorowym, pracowników wykonujących prace malarskie na wysokości, maszynistów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych.

Wskazane wyżej stanowiska zajmowane przez wnioskodawcę wymienione zostały w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43
ze zm.) w wykazie A, Dziale XIV „Prace różne”, poz. 24 – „Kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie” w związku
z Działem XIV „Prace różne”, poz. 12 – „Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym”, Działem V – „W budownictwie
i przemyśle materiałów budowlanych”, poz. 3 – „Prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych”, poz. 4 – „Prace zbrojarskie
i betoniarskie”, poz. 5 – „Prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości”, poz. 6 – „Prace malarskie konstrukcji na wysokości”, a ponadto w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 64 Ministra Komunikacji z dnia 29 czerwca 1983 r. w sprawie prac w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu komunikacji, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej
w wykazie A, Dziale XIV, poz. 24, pkt 1 – „Stanowiska pracy, na których prace wykonywane są stale i bezpośrednio przy stanowisku wymienionym
w wykazie – stała praca w warunkach, w których nie są zachowane higieniczne normy pracy” w związku z Działem XIV, poz. 12, pkt 2 – „spawacz elektryczny”, pkt 3 – „spawacz gazowy”, Działem V, poz. 3, pkt 1 – „maszynista kafarów”, pkt 2 – „maszynista koparek jednonaczyniowych”, pkt 15 – „maszynista spycharek i ciągników gąsienicowych”, poz. 4, pkt 1 – „betoniarz”, pkt 3 – „zbrojarz”, pkt 4 – „zbrojarz-betoniarz”, poz. 5, pkt 1 „cieśla konstrukcji mostowych na wysokości”, pkt 2 – „monter konstrukcji metalowych na wysokości”, pkt 3 – „monter konstrukcji żelbetowych na wysokości”, poz. 6, pkt 1 – „malarz”.

Podkreślić należy, iż w postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd kieruje się regułami dowodzenia określonymi
w art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza że w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477 ⁸ i nast. k.p.c.)
nie ma jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. Przeciwnie, art. 473 § 1 k.p.c. stanowi, że w sprawach z tego zakresu nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron, co oznacza, że fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury
i renty oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi, w tym także zeznaniami stron.

Z poczynionych wyżej ustaleń wynika, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych,
a tym samym spełnił wszystkie przesłanki niezbędne do przyznania mu prawa do emerytury w świetle wyżej powołanych przepisów.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca,
w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Wnioskodawca wszystkie przesłanki niezbędne do przyznania mu prawa do emerytury spełnił od dnia 16 listopada 2014 r., tj. od dnia ukończenia 60 roku życia.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.
w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa orzeczono, jak w punkcie I sentencji wyroku.

Kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania,
na podstawie art. 98 i art. 108 § 1 k.p.c. oraz § 11 ust. 2 w zw. z § 2 ust. 1
i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 490), orzeczono o zwrocie kosztów zastępstwa procesowego.